Thủ tục nhận bảo hiểm xã hội một lần mới nhất năm 2024

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ 01/7/2025. Theo đó, kể từ ngày Luật này có hiệu lực, các chính sách liên quan đến chế độ BHXH 1 lần cũng sẽ thay đổi theo quy định tại Luật mới. Sau đây là một số điểm mới về chính sách BHXH 1 lần theo Luật BHXH 2024 cũng như thủ tục rút BHXH 1 lần, mời các bạn cùng tham khảo.

Lưu ý: Trước thời điểm 01/7/2025, chế độ BHXH 1 lần vẫn được thực hiện theo quy định hiện hành tại Luật BHXH 2014, số 58/2014/QH13.

1. Điểm mới về chính sách BHXH 1 lần từ 2025

1.1 Người tham gia BHXH từ 01/7/2025 sẽ không được rút BHXH 1 lần nếu không thuộc trường hợp quy định

Sáng 29/6/2024 Quốc hội đã thông qua Luật BHXH. Một trong những nội dung đáng chú ý tại Luật sửa đổi là quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 70, Luật BHXH, số 41/2024/QH15 về quy định về một trong các trường hợp được rút BHXH 01 lần:

đ) Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm;

Điều đó có nghĩa, người lao động tham gia BHXH từ ngày 01/7/2025 trở đi thì không được rút BHXH một lần nếu không thuộc các trường hợp được rút BHXH 1 lần như:

- Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH

- Ra nước ngoài để định cư

- Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS...

- Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 01/7/2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm;

Như vậy, trường hợp người lao động tham gia BHXH 01 lần từ 01/7/2025 sau 12 tháng nghỉ việc, không tham gia BHXH và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì không được rút BHXH một lần nữa.

Như vậy, Quốc hội đã chốt phương án 1 trong 2 phương án được đề xuất trước đó tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi.

1.2. Bổ sung thêm 2 đối tượng được rút BHXH 1 lần

Căn cứ theo quy định tại Điều 102 Luật BHXH mới, các đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 3 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần, cụ thể:

(1) Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

02 đối tượng dưới đây đang tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện (trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận về việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trong thời gian này)

(2) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên (kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên)

(3) Cán bộ, công chức, viên chức.

Các đối tượng trên được rút BHXH 1 lần nếu thuộc 01 trong các trường hợp dưới đây:

• Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động, số 45/2019/QH14 nhưng có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 15 năm mà không tiếp tục tham gia BHXH.
• Trường hợp người lao động không hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng.
• Ra nước ngoài để định cư;
• Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, lao nặng, AIDS hoặc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định của Bộ Y tế;
• Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;

Như vậy, có thể thấy từ thời điểm Luật BHXH có hiệu lực - ngày 01/7/2025 đã bổ sung thêm hai đối tượng được rút BHXH một lần, gồm:

- Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

- Người khuyết tật đặc biệt nặng.

2. Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP có quy định về điều kiện hưởng BHXH 1 lần:

Bên cạnh đó, theo quy định tại điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13 thì:

Tóm lại, nếu bạn thuộc một trong các trường hợp sau thì người lao động có thể được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần:

• Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. (Trường hợp này có thể lãnh tiền bảo hiểm xã hội luôn mà không cần đợi 1 năm)
• Không đủ tuổi hưởng lương hưu và chưa đóng đủ 20 năm BHXH; không tiếp tục tham gia BHXH sau 1 năm nghỉ việc. (Trường hợp này bắt buộc phải đợi 1 năm sau khi nghỉ việc mới có thể thể lãnh tiền BHXH)
• Ra nước ngoài định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng do Bộ Y tế quy định. (Trường hợp này không phân biệt thời gian đã tham gia bảo hiểm xã hội là bao nhiêu lâu, và cũng tương tự như trường hợp đầu tiên, có thể lãnh BHXH 1 lần luôn mà không cần đợi 1 năm).

3. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần từ 01/7/2025

Theo khoản 2 Điều 102 Luật BHXH thì mức hưởng BHXH 1 lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

- 1,5 lần của mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014.

- 02 lần của mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

- Bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 lần của mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đối với trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm.

Về mức hưởng và cách tính cơ bản vẫn tương tự như quy định tại Luật BHXH năm 2014, tuy nhiên Luật sửa đổi có nêu rõ quy định:

Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội có cả trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi để tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Ngoài ra, nếu người lao động vừa đủ điều kiện hưởng lương hưu vừa đủ điều kiện hưởng BHXH một lần thì người lao động được quyền lựa chọn giữa việc hưởng lương hưu hoặc rút BHXH một lần.

4. Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần của một số trường hợp khác

Trường hợp chưa đóng đủ 1 năm:

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Trường hợp có tháng lẻ:

Khi tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì từ 01 tháng đến 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 tháng đến 11 tháng được tính là một năm.

Trường hợp tính đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2014 nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng bảo hiểm xã hội từ ngày 01 tháng 01 năm 2014 trở đi để làm căn cứ tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Trường hợp có thời gian đóng BHXH tự nguyện và bắt buộc

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện của từng thời kỳ, trừ trường hợp quy định tại điểm d Khoản 1 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP. Việc tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được thực hiện như người lao động không được Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội, sau đó trừ đi số tiền nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính bằng tổng số tiền Nhà nước hỗ trợ của từng tháng đã đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện. Mức hỗ trợ của từng tháng được tính theo công thức sau:

5. Thời điểm tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Thời điểm tính hưởng BHXH một lần được quy định là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội. Theo quy định, sau 1 năm nghỉ việc được tính từ khi người lao động chấm dứt đóng BHXH, và điều kiện nghỉ việc đủ một năm trở lên là điều kiện đủ để bạn có thể hưởng BHXH một lần.

Căn cứ vào Khoản 1, Điều 1, Nghị quyết 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 quy định về việc thực hiện chính sách hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động như sau:

6. Thủ tục nhận BHXH 1 lần

Trình tự thực hiện

Bước 1. Lập, nộp hồ sơ

NLĐ lập hồ sơ theo quy định và nộp cho cơ quan BHXH nơi cư trú.

Bước 2. Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.

Bước 3. Nhận kết quả

NLĐ nhận kết quả giải quyết, gồm: Quyết định về việc hưởng BHXH một lần; Bản quá trình đóng BHXH; Tiền trợ cấp.

Cách thức thực hiện

1. Nộp hồ sơ: NLĐ nộp hồ sơ bằng một trong các hình thức sau:

- Qua giao dịch điện tử: NLĐ đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN (nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN); trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích;

- Qua dịch vụ bưu chính công ích;

- Trực tiếp tại cơ quan BHXH.

2. Nhận kết quả:

NLĐ nhận:

- Hồ sơ giấy tờ liên quan: theo hình thức đã đăng ký (Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua giao dịch điện tử);

- Tiền trợ cấp:

+ Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc thông qua tài khoản cá nhân;

+ Trường hợp ủy quyền cho người khác lĩnh thay, thực hiện theo quy định tại thủ tục “ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp” hoặc bản chính Hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật.

7. Hồ sơ hưởng chế độ trợ cấp BHXH 1 lần

Thành phần hồ sơ

(Trường hợp không quy định rõ bản chính thì có thể nộp bản sao hợp lệ)

1. Trường hợp hưởng BHXH một lần:

a) Bản chính Sổ BHXH.

b) Bản chính Đơn đề nghị (Mẫu số 14-HSB).

c) Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

- Hộ chiếu do nước ngoài cấp.

- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.

- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

d) Trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% KNLĐ trở lên của Hội đồng GĐYK thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.

đ) Trường hợp thanh toán phí GĐYK thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện GĐYK.

e) Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B - HBQP ban hành kèm theo Thông tư 136/2020/TT-BQP ngày 29/10/2020) đối với người có thời gian phục vụ trong Quân đội trước ngày 01/01/2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mã sổ BHXH không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực.

2. Đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam hưởng BHXH một lần: Hồ sơ như nêu tại nội dung 1b, 1d, 1đ.

Số lượng hồ sơ: 01 bộ.

Thời hạn giải quyết: Tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.

8. Thời gian giải quyết và nhận BHXH một lần

Thời gian nhận được tiền Bảo hiểm xã hội cũng là một trong những câu hỏi của người lao động. Theo quy định của pháp luật tại Khoản 4 Điều 110 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 có quy định:

Như vậy, người lao động sẽ được nhận kết quả giải quyết thủ tục bảo hiểm xã hội một lần và được chi trả mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày cơ quan bảo hiểm nhận đủ hồ sơ theo quy định.

9. Cách tính hưởng Trợ cấp BHXH một lần

Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần dựa trên số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng:

- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;

- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Cụ thể, theo Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được xác định theo công thức:

Trong đó:

- Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 - 11 tháng được tính là 01 năm.

Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.

- Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Theo Điều 2 Thông tư 20/2023/TT-BLĐTBXH mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2022 đến hết 31/12/2024 như sau:

Lưu ý:

Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH. Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Ví dụ:

Ông A có thời gian tham gia BHXH từ tháng 10/2017 đến tháng 04/2019 như sau:

Từ tháng 10/2017 - 12/2017: Mức lương 4.500.000 đồng/tháng.

Từ tháng 01/2018 - 03/2019: Mức lương 5.000.000 đồng/tháng.

Tháng 04/2019: Mức lương 5.500.000 đồng/tháng.

Tổng thời gian tham gia BHXH của ông A là 01 năm 06 tháng (1,5 năm). Thời điểm đủ điều kiện nộp hồ sơ hưởng BHXH 01 lần từ tháng 05/2020. Nếu năm 2021, ông A làm thủ tục hưởng BHXH 01 lần thì sẽ được nhận:

Mức lương bình quân = {(3 x 4.500.000 x 1,1) + (12 x 5.000.000 x 1,06) + (3 x 5.000.000 x 1,03) + (1 x 5.500.000 x 1,03)} : 19 = 5.240.789 đồng/tháng.

Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần bằng = 2 x 5.240.789 x 1,5 = 15.722.367 đồng.

10. Thủ tục rút BHXH 1 lần online

Bạn đọc nộp hồ sơ online qua cổng thông tin của Bảo hiểm xã hội Việt Nam như sau:

Bước 1: Đăng nhập tài khoản trên Cổng dịch vụ công của BHXH Việt Nam tại: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn/#/index

Bước 2: Chọn Thông tin tài khoản.

Bước 3: Chọn Kê khai hồ sơ.

Bước 4: Chọn Cơ quan BHXH tiếp nhận và Kê khai thủ tục Giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội một lần.

Bước 5: Điền thêm một số thông tin và chọn hình thức nhận tiền BHXH một lần mà mình muốn nhận. Với cách kê khai trên Cổng dịch vụ công, người lao động sẽ khai trực tiếp mẫu đề nghị hưởng BHXH một lần (Mẫu 14-HSB) trên hệ thống.

Bước 6: Tải các file đính kèm. Tương ứng với trường hợp từng hưởng BHXH một lần mà người dùng tải file tương ứng.

Lưu ý: Các file gửi kèm phải văn bản điện tử hoặc là bản sao điện tử đã chứng thực bởi cơ quan có thẩm quyền. Nếu không có bản điện tử có thể thực hiện theo một trong 02 cách sau:

• Gửi file đính kèm là bản sao/scan thì khi nhận kết quả cần có bản chính hoặc bản sao hợp lệ để đối chiếu.
• Gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua bưu điện (theo quyết định 222/QĐ-BHXH).

Bước 7: Nhập mã kiểm tra và ấn Xác nhận.

Bước 8: Nhập mã xác thực được gửi về số điện thoại.

Sau khi xác nhận thành công, hệ thống gửi thông báo là nộp hồ sơ thành công, đồng thời gửi tin nhắn đã tiếp nhận hồ sơ về số điện thoại của người dùng.

Bước 9: Kiểm tra lại bằng cách chọn Lịch sử kê khai. Người lao động có thể kiểm tra tình trạng xử lý hồ sơ ngay trên hệ thống qua tab Lịch sử kê khai.

11. Các bước đăng ký nhận tiền bảo hiểm xã hội 1 lần qua thẻ ATM

Hiện nay, người dân thực hiện giao dịch thông qua thẻ ATM rất phổ biến, do đó, về hình thức chi trả bảo hiểm xã hội, cơ quan bảo hiểm cũng thực hiện chi trả theo phương thức thông qua tài khoản cá nhân mở tại ngân hàng (ATM).

Tuy nhiên, để được chi trả qua thẻ ATM thì người lao động cần phải đăng ký phương thức nhận chi trả mức BHXH trước khi nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH. Cụ thể, người lao động đăng ký tại mẫu đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần (Mẫu 14-HSB).

Người lao động chỉ cần tích chọn hình thức nhận tiền là ATM, đồng thời điền thêm các nội dung sau:

• Tên chủ tài khoản;
• Số tài khoản;
• Tên ngân hàng mở tài khoản;
• Chi nhánh mở tài khoản.

Sau khi cung cấp các thông tin tài khoản ngân hàng nhận tiên trợ cấp BHXH, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ căn cứ vào thông tin tài khoản ngân hàng đó để chuyển tiền BHXH 1 lần về. Người lao động cần phải điền chính xác thông tin tài khoản ngân hàng tránh trường hợp cung cấp sai số tài khoản.

Trên đây là ý kiến tư vấn cá nhân của Hoatieu.vn. Mời các bạn tham khảo thêm một số bài viết hữu ích khác như: Giấy xác nhận đang tham gia bảo hiểm xã hội, Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội từ chuyên mục Hỏi đáp pháp luật của trang Hoatieu.vn.