Hợp đồng thử việc không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đúng không?

Từ ngày 01/7/2025, Bộ luật Lao động và Luật Bảo hiểm xã hội sẽ có những thay đổi đáng chú ý liên quan đến chính sách tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Một trong những điểm được người sử dụng lao động và người lao động quan tâm là quy định mới về hợp đồng thử việc.

Câu hỏi đặt ra là: người lao động ký hợp đồng thử việc sau thời điểm này có phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc hay không? Việc hiểu đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ quy định pháp lý hiện hành, điểm mới có hiệu lực từ 01/7/2025 và hướng dẫn cách áp dụng trong thực tế.

1. Hợp đồng thử việc từ 01/7/2025 không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đúng không?

Căn cước tại khoản 5 Điều 3 Nghị định 158/2025/NĐ-CP quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

Điều 3. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

[...]

5. Đối tượng quy định tại điểm a khoản 1 Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng tính theo quy định tại khoản 2 Điều 7 của Nghị định này thấp hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất; người lao động làm việc theo hợp đồng thử việc theo quy định của pháp luật lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

[...]

Như vậy, từ 01/7/2025, người lao động làm việc theo hợp đồng thử việc theo quy định của pháp luật lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

2. Người sử dụng lao động trả lương cho người lao động trong thời gian thử việc thấp hơn 85% mức lương của công việc thỏa thuận bị xử phạt bao nhiêu?

Căn cứ tại điểm c khoản 2 Điều 10 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về thử việc như sau:

Điều 10. Vi phạm quy định về thử việc

[...]

2. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Yêu cầu người lao động thử việc quá 01 lần đối với một công việc;

b) Thử việc quá thời gian quy định;

c) Trả lương cho người lao động trong thời gian thử việc thấp hơn 85% mức lương của công việc đó;

d) Không giao kết hợp đồng lao động với người lao động khi thử việc đạt yêu cầu đối với trường hợp hai bên có giao kết hợp đồng thử việc.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả

a) Buộc người sử dụng lao động trả đủ tiền lương của công việc đó cho người lao động khi có hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 1, điểm a, b, c khoản 2 Điều này;

b) Buộc người sử dụng lao động giao kết hợp đồng lao động với người lao động khi có hành vi vi phạm quy định tại điểm d khoản 2 Điều này.

Căn cứ tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về mức phạt tiền như sau:

Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần

1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

[...]

Như vậy, người sử dụng lao động trả lương cho người lao động trong thời gian thử việc thấp hơn 85% mức lương của công việc thỏa thuận có thể bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

- Đối với cá nhân: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

- Đối với tổ chức: Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.

Bên cạnh đó, buộc người sử dụng lao động phải trả đủ tiền lương của công việc đó cho người lao động.

3. Người lao động trong thời gian thử việc có những quyền và nghĩa vụ gì?

Căn cứ theo Điều 5 Bộ luật Lao động 2019 quy định người lao động trong thời gian thử việc có những quyền và nghĩa vụ như sau:

(1) Người lao động có các quyền sau đây:

- Làm việc; tự do lựa chọn việc làm, nơi làm việc, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp; không bị phân biệt đối xử, cưỡng bức lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

- Hưởng lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề trên cơ sở thỏa thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có hưởng lương và được hưởng phúc lợi tập thể;

- Thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại, thực hiện quy chế dân chủ, thương lượng tập thể với người sử dụng lao động và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động;

- Từ chối làm việc nếu có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe trong quá trình thực hiện công việc;

- Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

- Đình công;

- Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

(2) Người lao động có các nghĩa vụ sau đây:

- Thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và thỏa thuận hợp pháp khác;

- Chấp hành kỷ luật lao động, nội quy lao động; tuân theo sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động;

- Thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động.

Lưu ý: Nghị định 158/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.

Mời các bạn tham khảo thêm nội dung Lao động-tiền lương trong chuyên mục Hỏi đáp pháp luật của HoaTieu.vn.

• Hợp đồng thử việc 2025 mới nhất
• Bảng đánh giá sau thời gian thử việc 2025 mới nhất
• Mẫu bản kiểm điểm cá nhân trong thời gian thử việc