Mùa xuân chín đọc hiểu

Mùa xuân chín là một trong những thi phẩm xuất sắc của Hàn Mặc Tử, tiêu biểu cho hồn thơ độc đáo của ông, nơi mùa xuân hiện lên xanh mướt, tràn đầy sức sống, nhưng vẫn phảng phất nỗi nhớ nhung khắc khoải và niềm khát khao mãnh liệt của nhân vật trữ tình. Tác phẩm không chỉ là bức tranh thiên nhiên tươi đẹp mà còn là tiếng lòng da diết, đậm chất lãng mạn, hòa quyện giữa niềm vui sống và nỗi buồn sâu thẳm. Vậy chữ “chín” trong nhan đề Mùa xuân chín mang ý nghĩa gì? Nó gợi lên điều gì trong cảm xúc và tư tưởng của thi nhân?

Mời các bạn cùng khám phá bộ đề đọc hiểu Mùa xuân chín trong bài viết sau để hiểu sâu hơn về nội dung phong phú cũng như nghệ thuật biểu đạt tinh tế của tác phẩm này, qua đó cảm nhận rõ nét hơn vẻ đẹp thơ Hàn Mặc Tử.

• Đọc hiểu văn bản Thần mưa (3 đề)
• Dưới bóng hoàng lan đọc hiểu

1. Đọc hiểu Mùa xuân chín trắc nghiệm - Đề 1

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:

Mùa xuân chín

(1) Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,

Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.

Sột soạt gió trêu tà áo biếc,

Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.

(2) Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời

Bao cô thôn nữ hát trên đồi;

- Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,

Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi...

(3) Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,

Hổn hển như lời của nước mây,

Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc,

Nghe ra ý vị và thơ ngây...

(4) Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,

Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng:

- “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc

Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”

(Hàn Mặc Tử)

Lựa chọn đáp án đúng 

Câu 1: Bài thơ trên thuộc thể thơ nào?

A. Tự do

B. Thơ 7 chữ

C. Thơ thất ngôn tứ tuyệt

D. Thơ lục bát

Câu 2: Ở khổ thơ đầu tiên, tác giả đã sử dụng cách gieo vần nào?

A. Gieo vần chân

B. Gieo vần lưng

C. Không gieo vần

Câu 3: Chủ thể trữ tình trong bài thơ là chủ thể ẩn. Đúng hay sai?

A. Đúng

B. Sai

Câu 4: Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu “Sột soạt gió trêu tà áo biếc” là gì?

A. Ẩn dụ

B. Đảo ngữ

C. Nhân hoá

D. B và C đều đúng

Câu 5: Chữ “chín” trong cụm từ “mùa xuân chín” có ý nghĩa như thế nào?

A. Có tám mùa xuân đã trôi qua rồi và hiện tại đang là mùa xuân thứ chín của tác giả.

B. Vào mùa xuân thì tất cả cây trái đều ra quả và chín mọng.

C. Cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân trong bài thơ đang ở độ tươi đẹp nhất, viên mãn nhất.

D. Tất cả các ý trên đều sai

Câu 6: Tâm trạng của nhân vật trữ tình thể hiện ở đoạn thơ thứ 2 là gì?

A. Vui tươi xen lẫn tiếc nuối

B. Buồn bã và tiếc nuối

C. Thất vọng xen lẫn tiếc nuối

D. Vui vẻ và hào hứng

Câu 7: Từ “làn” trong “làn nắng” gợi lên điều gì?

A. Gợi lên một một không gian tràn ngập ánh nắng, tràn ngập sắc xuân

B. Gợi một hơi thở nhẹ nhàng, nắng như mỏng tang, mềm mại trải đều trong thơ và trong không gian.

C. Gợi lên cái nắng chói chang, gay gắt của mùa xuân.

D. Tất cả các ý trên đều đúng.

Trả lời câu hỏi:

Câu 8 (0.5điểm): Nhan đề bài thơ gợi ra một khung cảnh thiên nhiên như thế nào?

Nhan đề bài thơ Mùa xuân chín gợi ra một khung cảnh thiên nhiên căng tràn nhựa sống, đẹp đẽ, rạng ngời.

Câu 9 (1.0 điểm): Anh/chị hãy nhận xét về tâm hồn, tình cảm của thi sĩ trong bài thơ.

Bài thơ đã cho thấy sự quan sát tỉ mỉ, cận thận của tác giả với từng cảnh vật, con người và sự thay đổi nó khi xuân về. Chính tỏ tác giả phải là người yêu mùa xuân, yêu thiên nhiên và con người thì mới có thể miêu tả hay và rõ nét như thế.

Câu 10 (1.0 điểm): Anh/chị có đồng tình với quan điểm “Biết yêu mến những cảnh đẹp bình dị của quê hương, con người cũng sẽ có nhiều hành động đẹp trong cuộc sống” không? Vì sao?

Gợi ý

- Đồng tình với quan điểm “Biết yêu mến những cảnh đẹp bình dị của quê hương, con người cũng sẽ có nhiều hành động đẹp trong cuộc sống”.

- Vì những cảnh đẹp của quê hương là những thứ bình dị và nhỏ bé nhất. Người biết yêu những thứ nhỏ bé sẽ có hành động đẹp trong cuộc sống.

2. Đọc hiểu Mùa xuân chín trắc nghiệm - đề 2

MÙA XUÂN CHÍN

Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,

Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.

Sột soạt gió trêu tà áo biếc,

Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.

Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời

Bao cô thôn nữ hát trên đồi;

- Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,

Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi...

Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,

Hổn hển như lời của nước mây,

Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc,

Nghe ra ý vị và thơ ngây...

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,

Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng:

- “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc

Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”

-(Hàn Mặc Tử)-

Câu 1. Bài thơ trên thuộc thể thơ nào?

A. Thơ sáu chữ

B. Thơ bảy chữ

C. Thơ lục bát

D. Thơ tự do

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ trên là?

A. Biểu cảm

B. Tự sự

C. Miêu tả

D. Thuyết minh

Câu 3. Thiên nhiên và con người trong bức tranh mùa xuân được thể hiện như thế nào trong bài?

A. Mang vẻ đẹp cổ điển

B. Ảm đạm, cô đơn, đườm đượm buồn

C. Tâm trạng buồn tủi

D. Trẻ trung, hồn nhiên và tràn đầy sức sống

Câu 4. Trạng thái “chín” của mùa xuân trong bài thơ được thể hiện bằng những từ ngữ nào sau đây?

A. Làn nắng ửng, khói mơ tan

B. Lấm tấm vàng, bóng xuân sang

C. Sóng cỏ xanh tươi, mùa xuân chín

D. Tất cả các đáp án trên

Câu 5 (0,5 điểm) Con người trong bài thơ được thể hiện qua những hình ảnh nào? Hình ảnh nào gắn với nhân vật trữ tình?

Câu 6 (0,5 điểm) Ngôn từ của bài thơ đã gợi lên một khung cảnh mùa xuân như thế nào?

Câu 7 (1,0 điểm) Chỉ ra và phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ đầu tiên?

Câu 8 (1,0 điểm) Từ bài thơ trên, em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của con người trong việc bảo vệ thiên nhiên.

Gợi ý trả lời

Câu 5: Con người trong bài thơ được thể hiện qua những hình ảnh: bao cô thôn nữ hát trên đồi; kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi; tiếng ca vắt vẻo; ai ngồi dưới trúc; khách xa, chị ấy. Hình ảnh gắn với nhân vật trữ tình là hình ảnh "khách xa gặp lúc mùa xuân chín".

Câu 6: Ngôn từ của bài thơ đã gợi lên một khung cảnh mùa xuân tươi đẹp, trẻ trung nhưng không kém phần rộn ràng, sôi động và tràn đầy sức sống mơn mởn. Bức tranh con người và thiên nhiên ở vùng quê thanh bình, yên ả vào lúc xuân về vô cùng nhộn nhịp và tươi vui.

Câu 7: 

• Biện pháp tu từ đảo ngữ: Sột soạt gió trêu
• Biện pháp tu từ nhân hóa: Sột soạt gió trêu tà áo biếc

Tác dụng:

- Tăng sức gợi hình, gợi cảm, hiệu quả diễn đạt, đồng thời, góp phần làm cho câu thơ thêm phần đặc sắc, gây ấn tượng với độc giả, qua đó dễ dàng thu hút và lôi cuốn người đọc hơn. Không những vậy, việc sử dụng thủ pháp nhân hóa còn như thổi hồn vào trong sự vật đang được miêu tả và nhắc đến trong câu thơ, qua đó làm cho "gió" trở nên thân thiện, sinh động và gần gũi hơn với bạn đọc.

- Góp phần khắc họa lại một bức tranh con người và thiên nhiên ở vùng quê thanh bình, yên ả vào lúc xuân về vô cùng nhộn nhịp và tươi vui. Không những vậy, việc gieo rắc cẩn thận thủ pháp nhân hóa và đảo ngữ vào trong từng áng thơ đã thể hiện được sự tài hoa cùng trí tưởng tượng phong phú, lối hành văn đặc sắc của ngòi bút Hàn Mặc Tử.

- Từ đấy, nhằm bộc lộ và thể hiện sự tự hào về những cảnh vật tươi đẹp, khoảnh khắc trẻ trung, sôi động và nhộn nhịp, tươi vui của quê hương khi xuân về. Qua đó, cho thấy được tình yêu quê hương đất nước trong con người ấy.

Câu 8: Từ bài thơ trên, em thấy trách nhiệm của con người trong việc bảo vệ thiên nhiên đóng một vai trò vô cùng to lớn. Bản thân mỗi cá thể, ai ai cũng đều mang trong mình sứ mệnh gìn giữ và bảo vệ các nguồn tải nguyên tươi đẹp, phong phú của mẹ thiên nhiên, mỗi người đều phải có ý thức giữ gìn môi trường, vệ sinh chung, để tạo nên một môi trường xanh − sạch − đẹp, từ đấy góp phần điểm tô thêm nét đẹp, sự tươi mới cho mẹ thiên nhiên. Bởi, thiên nhiên tựa như một người mẹ, ban phát cho ta vô số những cảnh đẹp, cũng như biết bao thức ăn, thực phẩm thơm ngon,... Vì vậy, con người phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ thiên nhiên.

2. Đọc hiểu Mùa xuân chín đề 1

Đọc văn bản và trả lời câu hỏi:

MÙA XUÂN CHÍN

Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.
Sột soạt gió trêu tà áo biếc,
Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.

Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi;
- Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,
Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi...

Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây...

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng:
- “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”

(Hàn Mặc Tử)

Câu 1. Chủ đề của bài thơ trên là gì?

Câu 2. Câu thơ "Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời" gợi anh/chị liên tưởng tới câu thơ nào, của ai? Chỉ ra điểm giống và khác nhau giữa hai câu thơ.

Câu 3. Phân tích biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ:Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,

Hổn hển như lời của nước mây

Câu 4. Lý giải tại sao tác giả lại đặt tên cho bài thơ là “Mùa xuân chín”?

Trả lời

3. Đọc hiểu Mùa xuân chín đề 2

Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Trong làn nắng ửng: khói mơ tan.

Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.

Sột soạt gió trêu tà áo biếc,

Trên giàn thiên lí. Bóng xuân sang

(Mùa xuân chín- Hàn Mặc Tử )

Câu 1. Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ nào? Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên?

Câu 2. Tìm các từ láy được sử dụng trong đoạn thơ.

Câu 3. Nêu nội dung chính của đoạn thơ.

Câu 4. Đoạn thơ sử dụng những biện pháp tu từ gì? Phân tích hiệu quả các biện pháp tu từ đó?

Câu 5. Trình bày ngắn gọn về cái tôi trữ tình của nhà thơ trong đoạn thơ.

Câu 6. Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 đến 7 dòng) thể hiện suy nghĩ của anh/ chị về trách nhiệm của con người trong việc bảo vệ thiên nhiên.

Trả lời

4. Chữ chín trong "Mùa xuân chín" có ý nghĩa như thế nào?

Chữ chín trong "Mùa xuân chín" có ý nghĩa là: cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân trong bài thơ đang ở độ tươi đẹp nhất, viên mãn nhất. Nhưng trạng thái đó cũng đồng nghĩa với việc mùa xuân đang và sẽ trôi qua, cái đẹp không tồn tại vĩnh hằng, mãi mãi, để lại trong lòng nhà thơ sự nuối tiếc khôn nguôi.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.