Soạn bài Mùa hoa mận lớp 10 Cánh Diều ngắn gọn

Mùa hoa mận là văn bản được đưa vào trong chương trình Ngữ văn lớp 10 tập 2 của bộ sách Cánh Diều. Mùa hoa mận được tác giả Chu Thùy Liên sáng tác và trích trong tập Thuyền đuôi én. Mùa hoa mận là bức tranh núi rừng Tây Bắc đầy hương sắc với gam màu chủ đạo là màu trắng tinh khôi làm xao xuyến kẻ đến người đi. Sau đây là mẫu soạn văn 10 bài Mùa hoa mận trang 77 SGK văn 10 tập 2 Cánh Diều, mời các bạn cùng tham khảo.

• Phân tích Mùa hoa mận lớp 10

Mùa hoa mận tác giả tác phẩm

1. Tác giả

- Họ và tên khai sinh: Chu Tá Nộ, dân tộc Hà Nhì.

- Bút danh khác: Ha Ni, Thanh Thuỳ, Nang Bua Khưa.

- Sinh ngày 21/07/1966.

- Quê quán: Bản Leng Su Sìn, xã Leng Su Sìn, huyện Mường Nhé, Tỉnh Điện Biên.

- Tốt nghiệp đại học sư phạm, ngành ngữ văn năm 1989. Thạc sĩ văn hóa học năm 2013. Hiện làm việc tại Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên - Phó Trưởng Ban Dân tộc Tỉnh Điện Biên.

- Tác phẩm đã xuất bản:

+ Thơ: Lửa Sàn Hoa, Tập thơ, NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2003, Thuyền đuôi én, NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2009, giải nhì năm 2010 Hội VHNT các dân tộc Thiểu số Việt Nam

+ Các tác phẩm khác: Xa Nhà ca: Trường ca dân tộc Hà Nhì. Tác phẩm sưu tầm biên dịch chung với tác giả Lê Đình Lai. NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2000. Truyện cổ Hà Nhì (bảy truyện), NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2002.

2. Tác phẩm Mùa hoa mận

a. Thể loại: Thể thơ tự do

b. Hoàn cảnh, xuất xứ:

- Sáng tác vào Tháng Chạp - 2006, Thuyền đuôi én, NXB Văn hóa Dân tộc, Hà Nội, 2009)

c. Nội dung chính:

- Khung cảnh vui tươi khi mùa xuân sắp về đến bản làng, già, trẻ, trai, gái ai đấy đều nô nức chuẩn bị Tết đến xuân về.

d. Bố cục

- Khổ 1+2: Khung cảnh tưng bừng, rộn ràng khi mùa xuân sắp về

- Khổ 3: Nỗi nhớ thương quê nhà của người con xa quê hương

Soạn văn bài Mùa hoa mận

1. Đọc trước bài Mùa hoa mận và tìm hiểu, ghi chép thông tin từ các nguồn khác nhau về nhà thơ Chu Thùy Liên

- Chu Thùy Liên tên khai sinh là Chu Tá Nộ (21/07/1966), dân tộc Hà Nhì. Bút danh khác: Ha Ni, Thanh Thùy, Nang Bua Khưa

- Quê quán: Bản Leng Su Sìn, xã Leng Su Sìn, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên

- Tốt nghiệp đại học Sư phạm, ngành ngữ văn năm 1989. Thạc sĩ văn hóa học năm 2013. Hiện làm việc tại Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên - Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên

- Ủy viên BCH Hội văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam khóa III, IV

- Chi Hội trưởng chi Hội Văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam, tỉnh Điện Biên

- Chi Hội trưởng chi Hội Hội dân gian Việt Nam, tỉnh Điện Biên

- Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

2. Hãy tìm hiểu, chia sẻ ấn tượng của em về cảnh sắc thiên nhiên và mùa xuân của miền Tây Bắc

Mùa xuân là mùa đẹp nhất trong năm của Tây bắc. Khác với các vùng miền khác của đất nước, mùa xuân ở Tây Bắc mang một vẻ đẹp đến nao lòng níu chân người ở lại. Đó là vẻ đẹp của sức sống mãnh liệt, đậm chất hoang sơ của thiên nhiên, núi rừng và con người. Xuân ở Tây Bắc đẹp cuốn hút với khói mờ sương tỏa, những cành mai trắng muốt điểm xen những chồi non lộc biếc cùng với vẻ đẹp giản dị mộc mạc của người dân nơi đây. Tất cả đều nguyên sơ, mộc mạc nhưng sâu sắc và đi vào tâm can đến lạ. Mùa xuân khiến cảnh vật thiên nhiên nơi đây thật tuyệt đẹp và mơ mộng, khiến đắm say lòng người.

3. Đọc hiểu Mùa hoa mận

Câu 1. Chú ý hình ảnh, các biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản.

- Những hình ảnh thiên nhiên, con người: cành mận, con trai, con gái, lá, gạo, lửa hồng…

- Các biện pháp tu từ:

+ Nhân hóa: Bóng bay nâng ước mơ; nhà trình tường ủ hương nếp, cành mận giục…

+ Ẩn dụ: Cành mận tượng trưng cho cả mùa xuân.

+ Phép điệp: Cành mận bung cánh muốt, giục, lũ con…

→ Có tác dụng gợi hình, giúp việc mô tả sự vật, sự việc được sinh động, cụ thể hơn và có tác dụng gợi cảm giúp biểu hiện tâm tư, tình cảm sâu sắc.

Câu 2. Dòng thơ cuối có gì đặc biệt về hình ảnh, cảm xúc? 

Dòng thơ cuối kết thúc bằng dấu chấm lửng, thể hiện tâm tư, nỗi nhớ thương sâu sắc của người xa quê, trong đó có tác giả. “Lối trở về” ở đây là con đường trở về quê hương, nơi mà người con luôn hướng về.

Trả lời câu hỏi cuối bài trang 79 SGK văn 10 tập 2 Cánh Diều

Câu 1 trang 79 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2 Cánh Diều

Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về điều gì? Dòng thơ nào được điệp lại trong bài?

Trả lời:

- Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về mùa xuân ở miền Tây Bắc, nơi có mùa hoa mận báo hiệu xuân về

- Dòng thơ được điệp lại trong bài là: Cành mận bung cánh muốt.

Câu 2 trang 79 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2 Cánh Diều

Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.

Trả lời:

- Các biện pháp tu từ:

+ Nhân hóa: Bóng bay nâng ước mơ; nhà trình tường ủ hương nếp, cành mận giục…

+ Ẩn dụ: Cành mận tượng trưng cho cả mùa xuân.

+ Phép điệp: Cành mận bung cánh muốt, giục, lũ con…

→ Có tác dụng gợi hình, giúp việc mô tả sự vật, sự việc được sinh động, cụ thể hơn và có tác dụng gợi cảm giúp biểu hiện tâm tư, tình cảm sâu sắc.

Câu 3 trang 79 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2 Cánh Diều

Tâm trạng, cảm xúc của con người hiện lên qua các từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ ra sao?

Trả lời:

- Qua việc liên tục nhắc đến những hình ảnh quen thuộc báo hiệu mùa xuân ở Tây Bắc, khi mùa hoa mận nở, cũng là lúc mọi người như đang được thúc giục, báo hiệu về một mùa xuân, mùa sum họp đã đến gần. Lúc này, tâm trạng, cảm xúc của con người là sự bồi hồi, nỗi nhớ thương sâu sắc của người xa quê, trong đó có tác giả.

Câu 4 trang 79 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2 Cánh Diều

Hình dung và miêu tả bằng lời hoặc bằng bức tranh vẽ về thiên nhiên, con người miền Tây Bắc vào mùa “hoa mận” được thể hiện trong bài thơ.

Trả lời:

- Hoa mận trắng tinh khiết, ngậm sương mai trong nắng sớm đẹp mê ly. Tưởng chừng bất kì ai khi đến Tây Bắc vào mùa xuân cũng phải dừng chân ngắm hoa, chụp ảnh lưu niệm với những bông hoa mận trắng li ti ấy. Những ngày này, tiết xuân đang nở rộ, con người đang tất bật đón một năm mới, quần áo, rộn ràng từ già tới trẻ khiến ta càng thêm say đắm lòng người bởi màu sắc của những bộ quần áo đẹp thoắt ẩn thoắt hiện trong những vườn mận bạt ngàn. Những cánh hoa mận trắng thêm lung linh, bà con nơi đây nói đây chính là lộc trời mang đến cho vùng đất, một mùa hoa mận bung nở như chưa bao giờ được nở như vậy.

Câu 5 trang 79 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2 Cánh Diều

Em thích nhất những câu thơ, hình ảnh nào trong văn bản Mùa hoa mận? Vì sao?

Gợi ý 1

- Em thích nhất câu thơ “cành mận bung cánh muốt”.

Bởi vì hoa mận là dấu hiệu của mùa xuân, loại hoa đặc trưng ở miền Tây Bắc. Hoa mận gợi nhớ về những kí ức xa xưa cũng như tình yêu quê hương.

Gợi ý 2

- Em thích nhất câu thơ cuối trong văn bản, bởi dòng thơ cuối kết thúc bằng dấu chấm lửng, thể hiện tâm tư, nỗi nhớ thương sâu sắc của người xa quê, trong đó có tác giả. “Lối trở về” ở đây là con đường trở về quê hương, nơi mà người con luôn hướng về.

Câu 6 trang 79 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2 Cánh Diều

Tưởng tượng một “người đi xa" trong bài thơ đã “nhớ lối trở về" quê hương vào “mùa hoa mận". Những cảm xúc, tình cảm nào đang diễn ra trong tâm hồn của người đó? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) để ghi lại cảm xúc, tâm trạng ấy.

Trả lời:

Tôi đã nghĩ, Tây Bắc rộng lớn, núi rừng khá hiểm trở, chỉ với hình ảnh hoa mận trắng muốt, mình vẫn có thể nhớ được con đường có thể trở về quê hương. Khi những cánh hoa mận trắng, nhụy vàng bung nở cũng là lúc cái tết miền Tây Bắc đang đến gần. Bên những nếp nhà gỗ, hoa mận nở tràn lối đi vào bản, sà vào cả hiên nhà, hòa với màu áo xanh, áo đỏ của phụ nữ Mông đi chơi xuân, tạo nên bức tranh rực rỡ sắc màu trên rẻo cao. Thiếu nữ e ấp, bẽn lẽn trong những bộ váy xòe thấp thoáng giữa rừng mận trắng đi hội xuân. Ngoài kia hoa mận, hoa đào đang khoe sắc, khèn nhà ai đó đã ghép xong, quả pao đang chờ bàn tay ai đó đón lấy. Giữa khung cảnh nên thơ của núi rừng, đắm chìm trong hương sắc của hoa đào, hoa mận, bồng bềnh trong bầu không khí tết là tiếng kèn môi. Tiếng kèn môi réo rắt vọng ra từ núi, nhẹ như hơi thở mùa xuân giữa núi rừng bao la huyền bí khiến cho ta quên đi bao lo toan thường ngày để cảm nhận niềm hạnh phúc chứa chan tâm tình. Tiếng kèn như gọi mời lữ khách gần xa, khiến mỗi ai đến đây đều không khỏi ngẩn ngơ, mau mau chóng chóng quay lại lối về…

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.