Cần làm gì để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh

Hoatieu.vn xin gửi tới bạn đọc bài viết bài thu hoạch lớp bồi dưỡng lý luận chính trị cho Đảng viên mới để bạn đọc cùng tham khảo và có thể lập được bài thu hoạch cho riêng cá nhân mình. Mời bạn đọc cùng tham khảo chi tiết và tải về tại đây.

• Câu hỏi thu hoạch lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng
• Chuyên đề học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng

Câu hỏi: Đồng chí cần làm gì để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay?

1. Cần làm gì để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh số 1

Để vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội, chúng ta cần nắm vững quan điểm lịch sử - cụ thể, tức là phải đặt tư tưởng của Người vào bối cảnh lúc bấy giờ. Đó là, miền Bắc nước ta bước vào xây dựng chủ nghĩa xã hội trong lúc phong trào xã hội chủ nghĩa trên thế giới đang ở thời kỳ cao trào. Các nước XHCN (tiêu biểu là Liên Xô, các nước XHCN ở Đông Âu và Trung Quốc…) đã đạt những thành tựu to lớn trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và Liên Xô lúc bấy giờ đóng vai trò là thành trì của cách mạng thế giới.

Lúc này mô hình chủ nghĩa xã hội Xô viết chi phối rất mạnh các nước trong hệ thống xã hội chủ nghĩa và những khuyết tật, sai lầm của mô hình này cũng chưa bộc lộ rõ. Trong khi đó, nước ta tiến lên chủ nghĩa xã hội từ một nước nông nghiệp lạc hậu là chưa có tiền lệ trong lịch sử. Vì vậy, những thành tựu cũng như hạn chế của chủ nghĩa xã hội hiện thực thế giới đã tác động mạnh đến thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta là một thực tế khách quan. Sau khi miền Bắc được giải phóng, cả nước phải tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược cách mạng. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc diễn ra trong hòa bình chỉ khoảng 10 năm (1955-1964), bởi từ năm 1965 trở đi cuộc chiến tranh do đế quốc Mỹ phát động đã lan rộng ra miền Bắc, lúc này miền Bắc trở thành hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn miền Nam; xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc với tinh thần “mỗi người làm việc bằng hai, vì đồng bào miền Nam ruột thịt”, “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “xe chưa qua, nhà không tiếc” nhằm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Do đó, không cho phép nhân dân ta tập trung toàn lực vào nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội; hơn nữa, mô hình chủ nghĩa xã hội theo kiểu quản lý tập trung, bao cấp ở miền Bắc lúc này về cơ bản đáp ứng yêu cầu thời chiến và những hạn chế, khiếm khuyết của mô hình này cũng chưa được bộc lộ rõ.

Sau Đại thắng mùa Xuân năm 1975, cả nước bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hoàn cảnh đất nước đã thay đổi từ chiến tranh sang hòa bình, nhưng chúng ta đã phạm sai lầm là kéo dài mô hình chủ nghĩa xã hội thời chiến sang thời bình và càng kéo dài thì những hạn chế, khuyết tật của mô hình càng bộc lộ gay gắt, gây ra khủng hoảng kinh tế - xã hội. Trong cuốn sách “Văn hóa và đổi mới”, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã viết: “Tôi muốn dừng lại đây để rút một bài học rất bổ ích về tính “lãng mạn cộng sản” (Lênin), lấy lòng mong muốn thay cho thực tế. Trong cách nghĩ và cách làm sai lầm này, điều nguy hiểm nhất là bất chấp quy luật của lịch sử, muốn đốt cháy giai đoạn, không tính đến điểm xuất phát về tình hình mọi mặt của nước ta lúc bấy giờ. Bản thân tôi, hồi tưởng lại tâm trí của mình, tôi vô cùng ngạc nhiên sao mà mình có thể quay lưng lại với biết bao sự thật hàng ngày diễn ra trước mắt mình để lao vào những sai lầm với những cái giá đắt phải trả. Rõ ràng đây là một sự thiếu sáng suốt trong nhận thức và hành động, trong lý luận và thực tiễn”(1).

Từ năm 1986, với đường lối đổi mới của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Đảng ta đã chuyển đổi mô hình chủ nghĩa xã hội kế hoạch hóa, tập trung, bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN. Đây cũng là quá trình Đảng ta không ngừng tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận; từng bước xây dựng, hoàn thiện mô hình chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam phù hợp với tình hình mới.

2. Cần làm gì để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh số 2

Hiện nay, trong công cuộc đổi mới của đất nước ta, Đảng ta đã lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam chỉ đạo mọi hoạt động của toàn Đảng. Đảng và Nhà nước ta vận dụng sáng tạo tư tưởng của Lênin trong Chính sách kinh tế mới, đề ra nhiều chủ trương, đường lối đúng đắn trong việc sử dụng quan hệ hàng hóa - tiền tệ, tạo ra các đòn bẩy kinh tế thúc đẩy kinh tế đất nước phát triển. Cho đến nay, các chủ trương, đường lối lớn có ý nghĩa chiến lược của Đảng đã được thực hiện đạt kết quả tốt.

Điều kiện hiện nay, kinh tế nước ta đang gặp khó khăn tạm thời do tác động của suy giảm kinh tế toàn cầu, Đảng và Nhà nước ta vẫn xác định phát triển kinh tế thị trường định hướng CNXH, thực hiện cho bằng được mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đây cũng là mục tiêu xuyên suốt, trung tâm của những giải pháp điều hành nền kinh tế như kiềm chế lạm phát, ổn định nền kinh tế vĩ mô, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội. Nhà nước ta luôn gắn phát triển kinh tế với giải quyết các vấn đề xã hội, như thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, xóa đói, giảm nghèo,…

Với bản thân, hiện là một đảng viên mới thì phải cần làm gì để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay, để phấn đấu trở thành một đảng viên chính thức. Đó là một điều làm cho tôi phải trăn trở.

Để thực hiện được điều đó, thứ nhất, bản thân cần phải nắm chắc bản chất cách mạng và khoa học, năm chắc những nguyên lý, tư tưởng cơ bản của chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để vận dụng đúng đắn, sáng tạo vào thực tiễn nước ta, và cần thực hiện các yêu cầu sau:

* Một là, cần nắm vững nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mac-Lênin. Khi vận dụng một quan điểm tư tưởng nào đó của chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phải nắm chắc bối cảnh ra đời, phạm vi nhiệm vụ mà tư tưởng, nguyên lý đó phải giải quyết. Không thể dựa vào một câu nói, một luận điểm tư tưởng của C.Mac, Ph. Ăngghen, V.I. Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh mà không rõ bối cảnh ra đời của nó như thế nào đã bê nguyên xi vận dụng vào tình hình thực tiễn, bởi vì có những luận điểm tư tưởng mà các nhà kinh điển đưa ra chỉ mang tính chất dự báo, hoặc có những luận điểm, tư tưởng do có người đọc không kỹ nên có thể dẫn đến hiểu nhầm và vận dụng máy móc.

* Hai là, khi vận dụng, phải nắm chắc đặc điểm nước ta, xuất phát đầy đủ từ tình hình thực tiễn đất nước, xác định rõ những yêu cầu và nhiệm vụ thực tiễn cần giải quyết, đồng thời cân nhắc kỹ lưỡng bối cảnh quốc tế.

* Ba là, phải đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn đất nước, tham khảo kinh nghiệm đất nước, từ đó khái quát thành những bài học cho cách mạng nước ta trong từng giai đoạn, từng thời kỳ.

Việc vận dụng Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện thực tiễn nước ta hiện nay đang là vấn đề mà Đảng và toàn dân chúng ta quan tâm, coi đó là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phải đi liền với bổ sung và phát triển dựa trên những vấn đề mà thực tiễn đặt ra. Phải chăm chú phát hiện, tổng kết thực tiễn để tìm ra cái mới của lý luận, bổ sung cho khi tàng lý luận Mácxít, dùng nó như 1 kim chỉ nam dẫn đường, chứ không phải kinh thánh để rơi vào giáo điều.

* Bốn là, muốn vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chúng ta cần phải vững các hệ thống quan điểm tư tưởng của Người, nắm chắc mục tiêu, yêu cầu từng giai đoạn, gắn chặt với tổng kết thực tiễn để hiểu sâu sắc quá trình vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực tiễn Việt Nam, để hình thành hệ thống quan điểm tư tưởng của Người về cách mạng Việt Nam. Đó là tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người, về độc lập dân tộc gắng liền với chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, về sức mạnh của nhân dân, sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, về quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng nhà nước thực sự của nhân dân, do dân và vì dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, về phát triển kinh tế và văn hoá, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, về đạo đức cách mạng, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau, về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, cán bộ Đảng viên vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành của nhân dân... Chỉ thông qua quá trình đó chúng ta mới có thể góp phần phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Thứ hai, bản thân cần phải kiên quyết đấu tranh chống những luận điệu và thủ đoạn đã kích, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh:

Bảo vệ chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là bảo vệ nguyên tắc lý luận của nó. Những nguyên tắc lý luận có giá trị bền vững nằm trong toàn bộ các bộ phận cấu thành của nó, trước hết thể hiện trong các học thuyết của chủ nghĩa Mác-Lênin và những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh đã nêu ở trên.

Để đấu tranh có hiệu quả, bản thân cần phải nắm có hệ thống từng luận điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, gắng liền với hoàn cảnh lịch sử và yêu cầu cụ thể cần giải quyết. Đồng thời phải tiếp tục phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện mới, đưa những tư tưởng , quan điểm đó vào thực tế cuộc sống, đem lại hiệu quả thiết thực nhằm hiện thực hoá thắng lợi những đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội, hiện thực hoá thắng lợi mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Đó là cách tốt nhất để bảo vệ chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Bản thân cần phải kiên quyết đấu tranh chống tư tưởng cơ hội, xét lại và bảo thủ, giáo điều. Cả hai loại đó đều rất nguy hiểm, nhất là khi các thế lực thù địch lồng ghép vào chiến lược "diễn biến hòa bình" trên lĩnh vực tư tưởng, văn hoá.

Bên cạnh những luận điệu không mới, đã từng tồn tại từ khi chủ nghĩa Mac-Lênin ra đời đến nay, chúng tập trung khai thác các khía cạnh mới, sự sụp đổ của chế độ XH XHCN ở Liên Xô và các nước Đông Âu, chủ nghĩa tư bản còn sức phát triển cùng với sự phát triển như vũ bảo của khoa học công nghệ, xuyên tạc, bôi đen những thành quả của chủ nghĩa xã hội, cho chủ nghĩa Mác-Lênin là ảo tưởng, đã lỗi thời, không thể vận dụng được trong xã hội hiện nay, đồng thời đề cao hệ tư tưởng tư sản, xã hội tư sản.

Mặc khác, chúng còn sử dụng các chiêu bài "dân chủ", "tôn giáo" để ra sức chống phá ta. Lợi dụng chính sách tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng và nhà nước ta, các thế lực thù địch ở bên trong đã đội lốt tôn giáo để hoạt động nhằm giành giật quần chúng, xây dựng lực lượng nhằm chống phá chế độ ta, các thế lực phản động ở ngoài nước đang ra sức lợi dụng danh nghĩa dân chủ, nhân quyền để can thiệp vào nội bộ nước ta.

Trong cuộc đấu tranh vô cùng gay go và quyết liệt này, hơn ai hết, Đảng phải là người đi đầu kiên quyết đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng, bảo vệ cương lĩnh, đường lối, ...Muốn vậy, trước hết và chủ yếu là người đảng viên, chúng ta phải có lập trường tư tưởng, vững vàng, không mơ hồ, dao động, phải nói và làm theo nghị quyết, thực hiện đúng cương lĩnh, điều lệ Đảng và pháp luật của nhà nước, kiên định những vấn đề về quan điểm có tính nguyên tắc của Đảng: "Độc lập dân tộc gắng liền với chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, lý tưởng của Đảng và dân tộc ta, chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng, Đảng Cộng Sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt Nam, không chấp nhận "đa nguyên, đa Đảng". Nhà nước Việt Nam là nhà nước của dân, do dân và vì dân, thực hiện khối đại đoàn kết toàn dân trên nền tảng liên minh của giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức, sinh hoạt và hoạt động của Đảng, kết hợp chủ nghĩa chân chính yêu nước và chủ nghĩa quốc tế trong sáng của giai cấp công nhân".

Sự nghiệp đổi mới theo định hường XH XHCN do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo nhằm xây dựng nước Việt Nam "Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Đây là một cuộc cải biến cách mạng toàn diện, sâu sắc và triệt để, đòi hỏi phải phát huy cao độ nhiệt tình cách mạng, sức mạnh đoàn kết và tài trí sáng tạo của toàn dân tộc, đưa nước ta ra khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng đất nước thành một quốc gia giàu mạnh, có nền kinh tế phồn vinh, khoa học kỹ thuật hiện đại, có chế độ chính trị ổn định và vững mạnh, đồng thời có một nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người và lối sống Việt Nam thể hiện được những đặc trưng của CNXH. Một sự nghiệp vĩ đại như vậy đòi hỏi phải có sự dẫn dắt của hệ tư tưởng tiên tiến. Đó là chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề có tính nguyên tắc cơ bản nhất đối với Đảng và nhân dân ta, trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh có nghĩa là nắm vững bản chất cách mạng, khoa học và nhân đạo, vận dụng một cách đúng đắn, thích hợp vào điều kiện thực tiễn nước ta, góp phần phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh một cách sáng tạo, kiên quyết đấu tranh chống những luận điệu và thủ đoạn đả kích, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh từ phía những thế lực thù địch.

Trong tình hình hiện nay, việc nghiên cứu, học tập để nắm vững, vận dụng sáng tạo và bảo vệ chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của mọi cán bộ, đảng viên và toàn dân ta.

Tóm lại, muốn vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc đổi mới hiện nay, bản thân cần phải học tập nghiên cứu nghiêm túc, có hệ thống, tìm hiểu đúng đắn, nắm vững những nội dung cốt lõi và phương pháp luận cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Vì vậy, chủ tịch Hồ Chí Minh thường nhắc nhở chúng ta phải nâng cao tư tưởng về chủ nghĩa Mác-Lênin để dùng lập trường quan điểm, phương pháp của chủ nghĩa Mác-Lênin mà tổng kết những kinh nghiệm của Đảng ta, phân tích một cách đúng đắn đặc điểm của nước ta. Có như thế, chúng ta mới có thể dần dần hiểu được qui luật phát triển của cách mạng Việt Nam, định ra được những đường lối, phương châm, bước đi cụ thể của cách mạng chủ nghĩa xã hội thích hợp với tình hình của đất nước.

3. Cần làm gì để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh số 3

Tư tưởng Hồ Chí Minh là sản phẩm được kết hợp khoa học, nhuần nhuyễn giữa chủ nghĩa yêu nước, truyền thống lịch sử, văn hoá dân tộc với thực tiễn cách mạng Việt Nam và chủ nghĩa Mác-lênin. Đây là một tài sản tinh thần to lớn đối với dân tộc ta. Tư tưởng Hồ Chí Minh đã vận dụng những giá trị cốt lõi của Chủ nghĩa Mác-Lênin dựa trên những giá trị bền vững là: Phương pháp biện chứng duy vật; Quan niệm duy vật về lịch sử; Học thuyết hình thái kinh tế xã hội; Học thuyết giá trị thặng dư; Học thuyết về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

Vậy nên để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh thì cần phải:

Thứ nhất là nắm vững những nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Thứ hai là trung thành với con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn. Tư tưởng Hồ Chí Minh đã vạch ra con đường sáng nhất cho dân tộc Việt Nam giành độc lập được như ngày hôm nay. Vậy nên cần kiên định với con đường ấy đến cùng. Cần nâng cao bản lĩnh chính trị, tầm nhìn trí tuệ, luôn luôn có hướng đổi mới sáng tạo không từ bỏ mục tiêu. Tư tưởng Hồ Chí Minh là quan điểm nhất quán của Đảng, hành động cách mạng của Đảng và toàn dân ta.

Thứ ba là nỗ lực biến khát vọng trong Tư tưởng Hồ Chí Minh về đất nước phồn vinh, hạnh phúc thành hiện thực. Đất nước mà nhân dân ta hướng tới là Độc lập – Tự do – Hạnh phúc, nên cần có quyết tâm chính trị cao, quyết tâm ấy đã được hun đúc từ trong những cuộc chiến tranh lịch sử của nước ta. Nhân dân ta đã nỗ lực, đồng lòng để đánh bại những kẻ xâm lược để giành lại độc lập ngày nay nên quyết tâm ấy cần tiếp tục phát huy hơn nữa trong thời đại mới.

Để biến khát vọng ấy thành hiện thực thì cần thực hiện nghiêm túc “nói đi đôi với làm". Mọi cán bộ, nhân dân cần nhận thức nói được là làm được nhằm khắc phục khuyết điểm nói nhiều mà làm ít, nói hay làm dở, nói mà không làm hoặc nói một đằng làm một nẻo. Cùng với đó là có những chương trình, kế hoạch tỉ mỉ để toàn dân thực hiện.

Thứ tư là tăng cường công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đảng chính là cơ quan lãnh đạo toàn dân nên Đảng cần gương mẫu, văn minh, những cán bộ của Đảng phải là đầy tớ trung thành của nhân dân, thực hiện những nhiệm vụ của nhân dân giao phó. Bởi thế Đảng cần có sự trong sạch, vững mạnh thì mới xây dựng được nhà nước vững mạnh.

Như vậy để vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh thì cần sự nỗ lực, cố gắng của toàn Đảng toàn dân mà Đảng chính là người dẫn dắt nhân dân nên mỗi Đảng viên cần rèn luyện phấn đấu học hỏi những tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ nghĩa Mác Lênin để vận dụng sáng tạo trong thời kỳ mới.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của HoaTieu.vn.