Biện pháp thi giáo viên giỏi: Tạo hứng thú học môn Ngữ văn 6 cho học sinh thông qua hoạt động khởi động

HoaTieu.vn xin chia sẻ Báo cáo biện pháp thi giáo viên giỏi: Tạo hứng thú học môn Ngữ văn 6 cho học sinh thông qua hoạt động khởi động, giúp thầy cô tham khảo nhằm có thêm ý tưởng hoàn thiện bài dự thi giáo viên dạy giỏi chất lượng, đạt kết quả cao.

Tóm tắt Báo cáo biện pháp thi giáo viên giỏi lớp 6

Biện pháp thi giáo viên giỏi lớp 6 gồm 20 trang word, trình bày về biện pháp sư phạm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục môn Ngữ văn lớp 6, đặc biệt tập trung vào việc tạo hứng thú học tập cho học sinh thông qua hoạt động khởi động. Nội dung bản báo cáo nêu rõ cơ sở lý luận dựa trên Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và Nghị quyết của Đảng về đổi mới giáo dục; đề xuất và mô tả cụ thể nhiều hình thức khởi động đa dạng, như tạo tình huống thực tế, tổ chức trò chơi, sử dụng hình ảnh/video, âm nhạc, kể chuyện, và thông tin gây sốc. Kết quả cho thấy sự cải thiện rõ rệt về mức độ yêu thích môn học và chất lượng học tập của học sinh sau khi áp dụng các biện pháp này.

Nội dung biện pháp tạo hứng thú học môn Ngữ văn 6 cho học sinh qua hoạt động khởi động

BÁO CÁO
BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC MÔN NGỮ VĂN

TÊN BIỆN PHÁP
BIỆN PHÁP TẠO HỨNG THÚ HỌC MÔN NGỮ VĂN 6 CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

NỘI DUNG BÁO CÁO

I. MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của vấn đề:

Một trong những mục tiêu đổi mới phương pháp theo của Chương trình giáo dục dục phổ thông 2018 là phải phát huy được tính tích cực, chủ động của người học, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh, từ đó hình thành được những phẩm chất, năng lực cần thiết của người học. Đây cũng là định hướng và yêu cầu đối với bộ môn Ngữ văn trong nhà trường trung học cơ sở.

Để có giờ dạy Ngữ văn theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học, người giáo viên phải vất vả hơn nhiều trong việc thiết kế và tổ chức giờ dạy. Chính giáo viên phải thực sự chủ động, sáng tạo thì mới có thể khơi dậy được sự hoạt động tích cực, sáng tạo của mọi học sinh trong lớp. Hoạt động dạy-học Ngữ văn không chỉ là hoạt động lĩnh hội kiến thức mà còn rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tế sinh động; phát triển 3 năng lực chung và 2 năng lực đặc thù của bộ môn. Những năng lực này được hình thành và phát triển không chỉ thông qua nội dung dạy học mà còn thông qua phương pháp và hình thức tổ chức dạy học mới theo 4 hoạt động: hoạt động 1 xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu; hoạt động 2 hình thành kiến thức mới/giải quyết vấn đề/thực thi nhiệm vụ đặt ra từ hoạt động 1; hoạt động 3: luyện tập; hoạt động 4 vận dụng

Trong đó, hoạt động 1 xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu đóng vai trò quan trọng trong giờ học. Nó là hoạt động khởi đầu nên có tác động đến cảm xúc, trí tuệ của người học trong toàn tiết học. Nếu tổ chức tốt hoạt động này sẽ tạo ra một tâm lý hưng phấn, tự nhiên để lôi kéo học sinh vào giờ học. Vì thế người học sẽ không còn cảm giác mệt mỏi, nhàm chán, nặng nề, lo lắng như khi giáo viên kiểm tra bài cũ. Các em sẽ được thoải mái tham gia vào hoạt động học tập mà không hề hay biết. Nó như phần nhạc dạo của một ca khúc góp phần định hướng thái độ hát như: nhiệt tình sôi nổi hay sâu lắng thiết tha vì thế giờ học cũng bớt sự căng thẳng khô khan. … Nhưng thực tế dạy học lại cho thấy rất nhiều giáo viên khó kiếm tìm được một cách khởi động để cho tiết học sinh động, hấp dẫn hoặc có tổ chức nhưng hiệu quả không cao do hình thức tổ chức nhàm chán, rời rạc, năng về kiến thức... Bởi thế tôi đã rất trăn trở để tìm ra những hình thức tổ chức hoạt động này có hiệu quả nhất, thiết thực, gần gũi nhất với nội dung bài học và mạnh dạn nêu lên: “Một số hình thức tổ chức hoạt động hoạt động 1 xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu cho giờ dạy môn Ngữ văn 6”.

2. Mục tiêu

Mỗi tiết học là một hoạt động tổng thể diễn ra trong thời gian 45 phút bao gồm 4 hoạt động: hoạt động 1 xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu; hoạt động 2 hình thành kiến thức mới/giải quyết vấn đề/thực thi nhiệm vụ đặt ra từ hoạt động 1; hoạt động 3: luyện tập; hoạt động 4 vận dụng. Trong đó hoạt động hoạt động 1 xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu có nhiệm vụ nêu mục tiêu giúp học sinh xác định được vấn đề/nhiệm vụ cụ thể cần giải quyết trong bài học hoặc xác định rõ cách thức giải quyết vấn đề/thực hiện nhiệm vụ trong các hoạt động tiếp theo của bài học đồn thời khơi gợi, kích thích học sinh mong muốn được tìm hiểu, khám phá bài học bằng những hoạt động tiếp theo trong giờ học, tức là tạo hứng thú và một tâm thế tích cực để học sinh bước vào bài học mới. Muốn như vậy, hoạt động 1 xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu cần tạo ra mâu thuẫn trong nhận thức cho học sinh. Đây là tiền đề để thực hiện một loạt các hoạt động hình thành kiến thức, luyện tập, luyện tập, vận dụng. Và tất nhiên giáo viên phải là người có ý tưởng, có biện pháp gợi mở vấn đề của bài học, kích thích trí tò mò, mong muốn khám phá và tạo hứng thú cho các em học sinh.

3. Đối tượng và phương pháp thực hiện

- Đối tượng: Học sinh lớp 6D1 Trường THCS ................ .........., huyện ................ năm học 20...-20...

Hình thức tổ chức hoạt động khởi động trong môn Ngữ văn.

Phương pháp thực hiện: Để giải quyết có kết quả yêu cầu, nhiệm vụ đã đặt ra của đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp lý luận như: thống kê, phân loại, phân tích, so sánh và tổng hợp...; cùng các phương pháp nghiên cứu thực tiễn như: quan sát, điều tra... kết hợp với việc trải nghiệm thực tế giảng dạy.

II. NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận:

Trong Báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định : “Đổi mới chương trình nội dung, phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, ý thức trách nhiệm xã hội” Nghị quyết 29 của Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 (Khóa XI) cũng đã nêu yêu cầu “ Đổi mới căn bản , toàn diện nền giáo dục Việt Nam. Trong đó việc đổi mới giáo dục phổ thông được xem là khâu đột phá. Nội dung trọng tâm của việc đổi mới căn bản toàn diện giáo dục phổ thông là sự phát triển năng lực người học, từ đó nâng cao chất lượng của nguồn nhân lực trong chiến lược phát triển đất nước”. Thứ trưởng Bộ giáo dục đào tạo Nguyễn Vinh Hiển từng khẳng định “Dạy học phát triển năng lực là đổi mới căn bản cốt lõi nhất của đổi mới giáo dục hiện nay”. Hay Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Dung (Học viện quản lý giáo dục) cho rằng: “Đổi mới giáo dục là chúng ta không quá chú trọng vào mục tiêu kiến thức, phải đặc biệt chú trong mục tiêu hình thành năng lực cho người học”; PGS, TS Hà Thế Truyền cũng khẳng định việc xác định năng lực người học là khâu tiên quyết là chìa khóa đổi mới giáo dục hiện nay.

Dạy học Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực nghĩa là thông qua bộ môn, học sinh có khả năng kết hợp một cách linh hoạt, có tổ chức kiến thức, kĩ năng với thái độ tình cảm, động cơ cá nhân…nhằm đáp ứng hiệu quả một số yêu cầu phức hợp của hoạt động trong một số hoàn cảnh nhất định. Đây được xem là cơ sở pháp lí để thực hiện đổi mới trong giáo dục nói chung và việc đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn nói riêng của Chương trình giáo dục phổ thông 2018

2. Thực trạng

Hoạt động xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu bài học là hoạt động đầu tiên, hoạt động này nhằm giúp học sinh huy động những kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm của bản thân về các vấn đề có nội dung liên quan đến bài học mới. Hoạt động xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu bài học sẽ kích thích tính tò mò, sự hứng thú, tâm thế của học sinh ngay từ đầu tiết học. Hoạt động xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu thường được tổ chức thông qua hoạt động cá nhân hoặc hoạt động nhóm sẽ kích thích sự sáng tạo, giúp học sinh hình thành năng lực hợp tác, tinh thần học hỏi, giúp đỡ nhau khi thưc hiện nhiệm vụ. Chuẩn bị phần Hoạt động xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu như thế nào cho hiệu quả phải dựa vào nội dung bài, đối tượng học sinh và cả điều kiện của giáo viên.

Lâu nay, trong dạy học môn Ngữ văn, đôi khi thầy cô xem nhẹ việc tạo tâm thế cho học sinh khi học bài mới. Khi thiết kế bài soạn, chúng ta thường làm theo hình thức giới thiệu qua một chút để vào bài, còn chỉ chú trọng việc truyền thụ kiến thức bài học mới. Hoặc cũng có khi giáo viên vào bài bằng những lời mượt mà, trơn tru với câu từ bay bổng. Tuy nhiên, lời vào bài có hay đến đâu cũng chỉ là hoạt động từ một phía của giáo viên là chủ yếu. Học sinh vẫn đóng vai trò thụ động lắng nghe, còn cảm xúc, hứng thú chỉ là sự “lây lan” từ giáo viên sang học sinh chứ không phải được khơi dậy từ hoạt động của học sinh. Hơn nữa, việc ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên trong một số tình huống chưa tốt nên còn ngại trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh trong hoạt động mở đầu. Bởi vậy rất hạn chế trong việc tạo ra ở học sinh những hứng thú, ham muốn học Văn và không đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

3. Các biện pháp thực hiện

Trong quá trình giảng dạy tôi đã áp dụng một số biện pháp tạo hứng thú học môn Ngữ văn cho học sinh thông qua Hoạt động xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu khởi động. Cụ thể như sau:

a. Hoạt động xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu bằng việc tạo tình huống

Tạo tình huống nghĩa là dẫn học sinh vào một tình huống cụ thể nào đó gần gũi với nội dung bài học để các em trải nghiệm, tưởng tượng, từ đó đặt ra những vấn đề buộc các em phải huy động vốn hiểu biết của mình để giải quyết. Các bài tập hay câu hỏi tình huống được đưa ra sẽ giúp học sinh phát triển tư duy, xâu chuỗi vấn đề một cách mạch lạc, đồng thời tạo hứng thú cho học sinh vào tiết học mới để khám phá vấn đề còn đang bỏ ngỏ.

Ví dụ 1: Khi dạy tiết 1,2,3 : Đọc văn bản : Bài học đường đời đầu tiên (Trích “Dế Mèn phiêu lưu kí) của nhà văn Tô Hoài, bên cạnh rất nhiều mục tiêu về đặc trưng thể loại thì có mục tiêu về ý nghĩa đời sống gắn với chủ đề bài học: Tôi và các bạn, đó là rút ra bài học về cách ứng xử với bạn bè và cách đối diện với lỗi lầm của bản thân. Từ mục tiêu đó của bài học, tôi tiến hành hoạt động xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/mở đầu mở đầu bằng việc hướng học sinh chia sẻ những lần mình từng mắc lỗi với bạn, những lần mắc lỗi đó có để lại hậu quả gì không? Rồi tâm trạng, cảm xúc, bài học của em trong những lần mắc lỗi ấy. Trong tình huống đó, học sinh của tôi, các em đã chia sẻ rất trung thực và tự nhiên rất nhiều tình huống mà các em đã từng mắc lỗi với bạn, từ đó rút ra rất nhiều bài học cho bản thân

Ví dụ 2: Khi dạy tiết 16 Nói và nghe với mục tiêu bài học là: Kể lại trải nghiệm của em, mục tiêu của bài dạy là hình thành năng lực đặc thù là năng lực ngôn ngữ: (nói và nghe)

+ Biết kể chuyện ở ngôi thứ nhất.

+ Nói được về một trải nghiệm đáng nhớ của bản thân.

...

>> Xem chi tiết trong file tải về.

Mời các bạn cùng tham khảo thêm các bài viết liên quan khác trong chuyên mục Dành cho giáo viên nhé.

• Biện pháp nâng cao hiệu quả tiết dạy học nói và nghe đối với học sinh lớp 6