Xâm hại trẻ em là gì? Hành vi xâm hại trẻ em được xử lý như thế nào?

Xâm hại trẻ em là gì? Hành vi xâm hại trẻ em được xử lý như thế nào? Xâm hại trẻ em là một vấn đề đáng để nhận được sự quan tâm của các bậc phụ huynh. Bởi trẻ em là những mầm non tương lai của đất nước, đáng được trân trọng, bảo vệ. Tuy nhiên vẫn còn nhiều vụ việc xâm hại trẻ em đáng thương xảy ra. Vậy xâm hại trẻ em là gì?

1. Thế nào gọi là xâm hại trẻ em?

Trẻ em là người dưới 16 tuổi. Căn cứ theo quy định tại Khoản 5 Điều 4 Luật trẻ em 2016 thì xâm hại trẻ em được hiểu là:

Như vậy, xâm hại trẻ em là hành vi gây ra những tổn thương cả về vật chất và tinh thần cho trẻ em.

2. Các hành vi xâm hại trẻ em?

• Tước đoạt quyền sống của trẻ em
• Bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em
• Xâm hại tình dục, bạo lực, lạm dụng, bóc lột trẻ em
• Tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn
• Sử dụng, rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.
• Cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình.
• Công bố, Tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em.
• Kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc Điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em....

3. Nguyên nhân xâm hại trẻ em?

Do các bậc phụ huynh, người chăm sóc trẻ thiếu hiểu biết về đặc điểm tâm sinh lý trẻ em, thiếu nhận thức về nguy cơ, thiếu sự quan tâm, chia sẻ vấn đề giới tính với trẻ em. Từ đó, dẫn tới việc các em thiếu hiểu biết về đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, về kiến thức, kỹ năng phòng tránh việc bị xâm hại.

Do nhận thức pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế; khả năng nhận thức, phòng vệ và tự vệ của nạn nhân còn non nớt; công tác phát hiện, tố giác tội phạm hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, có cả thái độ bất hợp tác từ phía nạn nhân và gia đình nạn nhân; một số hình thức xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe tội phạm gây nên tình trạng này.

Do sự phân hóa giàu nghèo cùng những chênh lệch về điều kiện sống, những rạn vỡ trong gia đình và sự sói mòn những giá trị truyền thống đã dẫn tới con số trẻ em bị bỏ rơi, bị lạm dụng và bóc lột ngày càng tăng.

Do công tác truyền thông, giáo dục, vận động xã hội chưa sát sao với các địa bàn, đối tượng; số người thực hiện được nghiệp vụ truyền thông, tư vấn còn hạn chế dẫn đến nhận thức, trách nhiệm, năng lực bảo vệ chăm sóc trẻ em của các cấp chính quyền, đặc biệt kỹ năng về bảo vệ trẻ em, thực hành quyền trẻ em của cha mẹ, người chăm sóc trẻ còn thiếu hụt.

Do tác động của phim ảnh bạo lực, khiêu dâm, những thông tin độc hại không được kiểm soát lan tràn trên mạng internet... cũng dẫn đến các hành vi lệch chuẩn ở trẻ em và người lớn.

4. Hành vi xâm hại trẻ em được xử lý như thế nào?

Hành vi xâm hại trẻ em sẽ bị xử phạt vi phạt hành chính và xử phạt hình sự tuỳ theo mức độ nghiêm trọng của hành vi và mức độ vi phạm.

Cụ thể:

4.1. Xử phạt hành chính với hành vi xâm hại trẻ em

Theo quy định tại Nghị định 130/2021/NĐ-CP về các hành vi xử phạt hành chính khi xâm phạm trẻ em từ điều 21 đến điều 36 với các hành vi như sau:

• Vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em
• Vi phạm quy định về cấm bạo lực với trẻ em
• Vi phạm quy định về cấm lạm dụng, bóc lột trẻ em, tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn
• Vi phạm quy định về cấm sử dụng, rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác
• Vi phạm quy định về quyền được chăm sóc sức khỏe của trẻ em
• Vi phạm quy định về quyền được giáo dục của trẻ em
• Vi phạm quy định về quyền của trẻ em được tiếp cận thông tin và tham gia hoạt động xã hội; quyền được bày tỏ ý kiến; quyền giữ gìn, phát huy bản sắc; quyền vui chơi, giải trí và cấm kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em.
• Vi phạm quy định về hỗ trợ, can thiệp đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em bị xâm hại hoặc trẻ em có nguy cơ bị bóc lột, bạo lực, bỏ tơi và có nguy cơ bị xâm hại khác
• Vi phạm quy định về cấm bán cho trẻ em hoặc cho trẻ em sử dụng chất gây nghiện, chất kích thích khác, thực phẩm không bảo đảm an toàn, có hại cho trẻ em; vi phạm quy định về cung cấp sản phẩm, dịch vụ an toàn, thân thiện với trẻ em
• Vi phạm quy định về cung cấp các sản phẩm, dịch vụ văn hóa, thông tin, truyền thông có nội dung ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của trẻ em
• Vi phạm quy định về cấm công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em
• Vi phạm quy định về cấm lợi dụng việc nhận chăm sóc thay thế trẻ em để xâm hại trẻ em; lợi dụng chế độ, chính sách của Nhà nước và sự hỗ trợ, giúp đỡ của tổ chức, cá nhân dành cho trẻ em để trục lợi
• Vi phạm quy định về cấm đặt cơ sở dịch vụ, cơ sở sản xuất, kho chứa hàng hóa độc hại, có nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy, nổ gần cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cơ sở giáo dục, y tế, văn hóa, điểm vui chơi, giải trí của trẻ em hoặc ngược lại
• Vi phạm quy định về cấm lấn chiếm, sử dụng cơ sở hạ tầng dành cho việc học tập, vui chơi, giải trí và hoạt động dịch vụ bảo vệ trẻ em sai mục đích hoặc trái quy định của pháp luật
• Vi phạm quy định về không bảo đảm an toàn dẫn đến tai nạn, thương tích cho trẻ em
• Vi phạm về trách nhiệm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

Người vi phạm vào những hành vi trên có thể bị phạt tiền đến 50.000.000 đồng tuỳ thuộc vào mức độ và hành vi vi phạm.

4.2 Xử phạt hình sự với hành vi xâm hại trẻ em

Còn đối với việc xử phạt hình sự thì người vi phạm có những hành vi liên quan sẽ bị quy vào những tội danh như sau:

• Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ
• Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
• Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
• Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
• Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi
• Tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm
• Tội mua bán người dưới 16 tuổi
• Tội chiếm đoạt người dưới 16 tuổi
• Tội đánh tráo người dưới 01 tuổi
• Tội chiếm đoạt người dưới 16 tuổi

Với những tội danh hình sự này thì người vi phạm có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 20, chung thân hoặc tử hình. Những tội danh xâm phạm càng nghiêm trọng thì người vi phạm càng phải đối mặt với mức án cao hơn.

Như vậy có thể thấy những hành như xâm phạm về tinh thần, danh dự, nhân phẩm của trẻ thì sẽ bị xử phạt hành chính còn những hành vi xâm phạm thân thể và xâm phạm đến quyền sống thì sẽ bị xử phạt hình sự.

5. Người chưa thành niên xâm hại người khác thì pháp luật sẽ xử lý như thế nào?

Theo quy định pháp luật thì việc xử lý đối với những người chưa thành niên dựa trên những nguyên tắc sau:

• Việc xử lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội.
• Người chưa thành niên, dưới 18 tuổi phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự, nếu người đó phạm tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng, gây hại không lớn, có nhiều tình tiết giảm nhẹ và được gia đình hoặc cơ quan, tổ chức nhận giám sát, giáo dục.
• Việc truy cứu trách nhiệm hình sự người chưa thành niên phạm tội và áp dụng hình phạt đối với họ được thực hiện chỉ trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào tính chất của hành vi phạm tội, vào những đặc điểm về nhân thân và yêu cầu của việc phòng ngừa tội phạm.
• Khi xét xử, nếu thấy không cần thiết phải áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội, thì Toà án áp dụng một trong các biện pháp tư pháp được quy định tại Khoản 1 Điều 46 của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017
• Không áp dụng xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người chưa thành niên phạm tội. Khi xử phạt tù có thời hạn, Toà án cho người chưa thành niên phạm tội được hưởng mức án nhẹ hơn mức án áp dụng đối với người đã thành niên phạm tội tương ứng.

6. Luật phòng, chống xâm hại trẻ em?

Hiện nay chưa có Luật phòng chống xâm hại trẻ em. Bạn muốn tra cứu những quy định của pháp luật liên quan đến phòng chống xâm hại trẻ em thì có thể nghiên cứu Luật trẻ em năm 2016 để nắm rõ quy định pháp luật. Bên cạnh đó nếu còn vướng mắc, có thể để lại bình luật cuối bài Hoatieu.vn sẽ hỗ trợ bạn.

Mời các bạn tham khảo thêm một số bài viết hữu ích khác như: Tăng cường biện pháp phòng ngừa xâm hại trẻ em, Một số quyền cơ bản của trẻ em từ chuyên mục Hỏi đáp pháp luật của trang Hoatieu.vn.