Tục khảo cây ngày Tết Đoan Ngọ là gì?

Tục khảo cây ngày Tết Đoan Ngọ là gì? Vào ngày Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm có rất nhiều tập tục độc đáo diễn ra, trong đó không thể không nhắc đến tục Khảo cây vào giờ Ngọ - ngày Tết Đoan Ngọ để cây ra trái nhiều vào vụ sau. Vậy Khảo cây là gì? Hãy cùng HoaTieu.vn tìm hiểu về phong tục truyền thống lâu đời này nhé!

• Tết Đoan Ngọ có được nghỉ không?

3. Tục khảo cây ngày Tết Đoan Ngọ là gì?

Khảo cây là gì?

Tục khảo cây là nghi thức được thực hiện vào đúng giờ Ngọ (12 giờ trưa) ngày Tết Đoan Ngọ (Mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm) với mong muốn cầu mong cho cây cối trong vườn nhà xanh tốt, ra trái nhiều vào vụ sau. Tục lệ này thường diễn ra ở các vùng quê, nơi có nhiều cây ăn quả trong vườn nhà.

Vào đúng 12 giờ trưa ngày Tết Đoan Ngọ, tục khảo cây sẽ được tiến hành trên những cây yếu, cho ra ít trái, nhiều sâu bệnh.

Sẽ có hai người tham gia: Một người đóng vai "cây" sẽ trèo lên cây, người còn lại đứng dưới cầm dao gõ vào gốc hoặc thân cây bắt đầu tra khảo.

Tùy theo từng địa phương mà cách tra hỏi khác nhau nhưng tự chung lại sẽ hỏi cây tại sao năm nay không đơm hoa kết trái? Đe dọa cây năm sau phải ra nhiều trái hơn, nếu không sẽ chặt cây đi. Đồng thời làm hành động lấy dao gõ, bổ vào thân cây. Người trên cây lúc này sẽ rối rít van xin và hứa năm sau sẽ cho một vụ mùa bội thu. Và cũng kỳ lạ thay, những cây ít quả làm như vậy vào vụ mùa sau sẽ sai trái hơn rất nhiều.

Vì thế, đây là một tập tục độc đáo, được lưu truyền lâu đời, trở thành nét đặc trưng trong ngày lễ "giết sâu bọ". Thể hiện cho mong cầu một vụ mùa bội thu, đời sống ấm no của người dân nước ta.

4. Tạo sao khảo cây vào Tết Đoan Ngọ lại giúp cho cây ra trái nhiều vào vụ sau?

Hiện nay, có rất nhiều cách giải thích cho hiện tượng chặt cây giúp cây ra trái nhiều hơn.

- Về mặt sinh học, có thể lí giải như sau: Chặt cây khiến cây rơi vào tình trạng phát triển không tốt. Cây bị kích thích phải cho ra nhiều trái hơn để duy trì nòi giống.

- Hay lí giải theo cách khác, tương tự như trong cơ thể con người, khi có vết thương, các tế bào, máu sẽ tập trung vào chỗ vết thương ấy, nuôi dưỡng để nó mau lành hơn. Vì vậy, cơ thể phải kích thích sản sinh tế bào để làm lành vết thương. Cây cũng bị kích thích phải tập trung chất dinh dưỡng, phát triển cây tốt hơn. Vì vậy mà cho ra nhiều trái hơn.

Đồng thời, trong quá trình chặt cây, chất Fe (khoáng vi lượng) thường có ở dao sẽ được cung cấp cho cây, nhằm kích thích quá trình ra hoa của cây (giống như một số loài thực vật người ta đóng đinh, hay cắm mảnh sành vào cây để cây tăng trưởng nhanh hơn).

Tuy nhiên, muốn cây sai trái thì không thể chỉ trông chờ vào khảo cây ngày Đoan ngọ, mà còn phải chăm sóc, bón phân, tỉa cành đúng kỹ thuật nông nghiệp, để cây phát triển tốt và cho thu hoạch cao.

3. Nguồn gốc tục khảo cây vào ngày Tết Đoan Ngọ?

Tết Đoan Ngọ (Tết Đoan Dương) được tổ chức vào giờ Ngọ (từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều) ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch, thường rơi vào khoảng giữa năm dương lịch, khi thời tiết nóng bức và ẩm ướt, dễ phát sinh dịch bệnh.

Đặc biệt Việt Nam ta lại là nước có nền nông nghiệp phát triển lâu đời. Vì vậy Tết Đoan Ngọ còn được gọi là "tết giết sâu bọ". Vào ngày này mọi người sẽ tổ chức bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng. Theo quan niệm dân gian, việc hái lá thuốc, ăn các món ăn truyền thống như bánh ú và uống rượu nếp sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh và phòng tránh bệnh tật. Có lẽ cũng chính vì vậy mà tục khảo cây cầu mong cây cối xanh tốt, cho trái nhiều được ra đời.

Ngoài ra, đầu tháng 5 là thời điểm kết thúc vụ chiêm, bước vào vụ mùa. Đây là lúc để bà con nông dân làm lễ tạ ơn trời đất, tổ tiên và ăn mừng mùa vụ.

5. Những phong tục vào ngày Tết Đoan Ngọ

Những phong tục vào ngày Tết Đoan Ngọ

1. Khảo cây giờ ngọ

2. Ăn trái cây giết sâu bọ

3. Ăn cơm rượu nếp

4. Hái lá thuốc

5. Tắm nước lá mùi

6. Ăn bánh ú tro

7. Ăn thịt vịt

Ngày Tết Đoan Ngọ không chỉ tiến hành tục khảo cây mà tại nhiều địa phương sẽ người dân sẽ ăn trái cây, cơm rượu nếp, hái lá thuốc, tắm nước lá mùi, ăn bánh ú tro, ăn thịt vịt... Những tập tục này đã được hình thành từ lâu đời ở nước ta. Đặc biệt là tục ăn trái cây và cơm rượu nếp hầu như ở địa phương nào cũng có.

Mùa hè, đặc biệt là vào tháng 5 chính là mùa cây trái đơm hoa, kết quả. Với khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, nông sản và hoa quả nước ta có thể nói là cực kỳ phong phú. Đây là mùa của những trái cây như vải, mận, dứa, dưa hấu... Theo quan niệm từ xưa của ông bà, ăn những loại trái cây này để tiêu diệt sâu bọ có trong người, cung cấp vitamin, chất dinh dưỡng cho cơ thể. Đồng thời ăn trái cây còn thể hiện sự trân quý lương thực, thực phẩm, biết ơn mẹ thiên nhiên đã cho mưa thuận gió hòa, cầu mong năm sau cây trái cũng được mùa, bội thu.

Bài viết trên đã giải đáp cho câu hỏi Tục khảo cây ngày Tết Đoan Ngọ là gì? Mời bạn đọc tham khảo bài viết liên quan tại mục Tài liệu của HoaTieu.vn.

• Tết Đoan Ngọ có được nghỉ không?
• Cách cúng Tết Đoan ngọ 2024 chuẩn nhất
• Tết Đoan ngọ cúng gì cho ông Địa?