Chia tài sản khi ly hôn 2024

Trong hôn nhân, ly hôn là vấn đề không ai muốn trải qua bởi vốn dĩ ai cũng muốn mình có một cuộc sống hạnh phúc. Tuy nhiên, nếu chẳng may phải ly hôn thì việc chia tài sản khi ly hôn sẽ như thế nào? Bài viết này Hoatieu.vn sẽ chia sẻ cho bạn.

1. Phân chia tài sản khi ly hôn

Căn cứ theo quy định tại Khoản 14 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì:

Như vậy, ly hôn là việc mà hai người vợ chồng đã từng chung sống, và sinh hoạt với nhau nay không còn có quan hệ vợ chồng nữa và đã có bản án, quyết định của tòa án công nhận về việc chấm dứt quan hệ này.

Khi ly hôn, hai bên có thể thỏa thuận để phân chia tài sản. Nếu hai vợ chồng không thể thỏa thuận được thì có thể yêu cầu Tòa án xem xét giải quyết.

Trường hợp không có văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng hoặc văn bản thỏa thuận ấy bị Tòa án tuyên bố là vô hiệu thì việc chia tài sản sẽ được áp dụng theo quy định của pháp luật. Trường hợp văn bản thỏa thuận không bị Tòa án tuyên bố vô hiệu toàn bộ thì áp dụng các nội dung các nội dung của văn bản thỏa thuận để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn.

2. Thủ tục xác nhận tài sản riêng

Để xác nhận một tài sản nào đó là tài sản riêng thì có thể làm văn bản thỏa thuận phân chia tài sản hoặc người còn lại viết giấy cam kết xác nhận đây là tài sản riêng của phía bên kia.

Để có thể chứng minh tài sản đó là tài sản riêng của mình, bạn cần có chứng từ mua bán, giấy tờ hợp pháp của loại tài sản đó. Giả dụ tài sản được thừa kế, tặng cho riêng thì phải có văn bản thừa kế, tặng cho vào thời điểm trước hôn nhân và có công chứng, chứng thực...

3. Nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn

Căn cứ quy định tại Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình 2014 được hưởng dẫn bởi Điều 7 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP thì:

Vợ chồng khi ly hôn có quyền tự thỏa thuận với nhau về toàn bộ các vấn đề, trong đó có cả việc phân chia tài sản. Trường hợp vợ chồng không thỏa thuận được mà có yêu cầu thì Tòa án phải xem xét, quyết định việc áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận hay theo luật định, tùy từng trường hợp cụ thể mà Tòa án xử lý như sau:

• Trường hợp không có văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng hoặc văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị Tòa án tuyên bố vô hiệu toàn bộ thì áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn;
• Trường hợp có văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng và văn bản này không bị Tòa án tuyên bố vô hiệu toàn bộ thì áp dụng các nội dung của văn bản thỏa thuận để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn. Đối với những vấn đề không được vợ chồng thỏa thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng hoặc bị vô hiệu thì áp dụng các quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4, 5 Điều 59 và các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật hôn nhân và gia đình để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn.

Khi giải quyết ly hôn nếu có yêu cầu tuyên bố thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu thì Tòa án xem xét, giải quyết đồng thời với yêu cầu chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn.

Khi chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn, Tòa án phải xác định vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ về tài sản với người thứ ba hay không để đưa người thứ ba vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Trường hợp vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ về tài sản với người thứ ba mà họ có yêu cầu giải quyết thì Tòa án phải giải quyết khi chia tài sản chung của vợ chồng. Trường hợp vợ chồng có nghĩa vụ với người thứ ba mà người thứ ba không yêu cầu giải quyết thì Tòa án hướng dẫn họ để giải quyết bằng vụ án khác.

Trường hợp áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn thì tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây để xác định tỷ lệ tài sản mà vợ chồng được chia:

• “Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng” là tình trạng về năng lực pháp luật, năng lực hành vi, sức khỏe, tài sản, khả năng lao động tạo ra thu nhập sau khi ly hôn của vợ, chồng cũng như của các thành viên khác trong gia đình mà vợ chồng có quyền, nghĩa vụ về nhân thân và tài sản theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình. Bên gặp khó khăn hơn sau khi ly hôn được chia phần tài sản nhiều hơn so với bên kia hoặc được ưu tiên nhận loại tài sản để bảo đảm duy trì, ổn định cuộc sống của họ nhưng phải phù hợp với hoàn cảnh thực tế của gia đình và của vợ, chồng.
• “Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung” là sự đóng góp về tài sản riêng, thu nhập, công việc gia đình và lao động của vợ, chồng trong việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Người vợ hoặc chồng ở nhà chăm sóc con, gia đình mà không đi làm được tính là lao động có thu nhập tương đương với thu nhập của chồng hoặc vợ đi làm. Bên có công sức đóng góp nhiều hơn sẽ được chia nhiều hơn.
• “Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập” là việc chia tài sản chung của vợ chồng phải bảo đảm cho vợ, chồng đang hoạt động nghề nghiệp được tiếp tục hành nghề; cho vợ, chồng đang hoạt động sản xuất, kinh doanh được tiếp tục được sản xuất, kinh doanh để tạo thu nhập và phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tài sản chênh lệch. Việc bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và hoạt động nghề nghiệp không được ảnh hưởng đến điều kiện sống tối thiểu của vợ, chồng và con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.

Ví dụ: Vợ chồng có tài sản chung là một chiếc ô tô người chồng đang chạy xe taxi trị giá 400 triệu đồng và một cửa hàng tạp hóa người vợ đang kinh doanh trị giá 200 triệu đồng. Khi giải quyết ly hôn và chia tài sản chung, Tòa án phải xem xét giao cửa hàng tạp hóa cho người vợ, giao xe ô tô cho người chồng để họ tiếp tục kinh doanh, tạo thu nhập. Người chồng nhận được phần giá trị tài sản lớn hơn phải thanh toán cho người vợ phần giá trị là 100 triệu đồng.

• “Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly hôn.

Ví dụ: Trường hợp người chồng có hành vi bạo lực gia đình, không chung thủy hoặc phá tán tài sản thì khi giải quyết ly hôn Tòa án phải xem xét yếu tố lỗi của người chồng khi chia tài sản chung của vợ chồng để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của vợ và con chưa thành niên.

Giá trị tài sản chung của vợ chồng, tài sản riêng của vợ, chồng được xác định theo giá thị trường tại thời điểm giải quyết sơ thẩm vụ việc.

Khi giải quyết chia tài sản khi ly hôn, Tòa án phải xem xét để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Ví dụ: Khi chia nhà ở là tài sản chung và là chỗ ở duy nhất của vợ chồng, trong trường hợp không chia được bằng hiện vật thì Tòa án xem xét và quyết định cho người vợ hoặc chồng trực tiếp nuôi con chưa thành niên, con bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự nhận hiện vật và thanh toán giá trị tương ứng với phần tài sản được chia cho người chồng hoặc vợ nếu người vợ hoặc chồng có yêu cầu.

4. Một số câu hỏi liên quan phân chia tài sản ly hôn

4.1 Tài sản bố mẹ cho sau kết hôn là tài sản chung hay riêng?

Căn cứ theo Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì tài sản hình thành trong hôn nhân, tài sản mà bố mẹ cho sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp thì tài sản sau khi kết hôn nhưng được thừa kế riêng, tặng cho riêng thì đó là tài sản riêng của vợ chồng.

4.2 Luật ly hôn chia tài sản có không?

Hiện tại, tính đến thời điểm này thì chúng ta chưa có luật nào gọi là luật ly hôn chia tài sản. Các bạn muốn tìm hiểu quy định của pháp luật liên quan đến chia tài sản khi ly hôn thì có thể tìm hiểu Luật hôn nhân và gia đình 2014.

4.3 Tài sản nào không bị chia đôi khi ly hôn?

Khi ly hôn, các loại tài sản mà không bị chia đôi đó là:

• Thứ nhất, tài sản được thỏa thuận không phân chia. Nguyên tắc khi giải quyết ly hôn theo Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình là tự nguyện và thỏa thuận. Do đó, nếu vợ chồng thỏa thuận về tài sản chung thì Tòa án công nhận việc thỏa thuận đó
• Thứ hai, tài sản riêng của vợ, chồng: Theo Điều 11 Nghị định 126/NĐ-CP năm 2014 của Chính phủ, các tài sản sau đây sẽ được coi là tài sản riêng: Quyền tài sản với đối tượng sở hữu trí tuệ; Tài sản có trước khi kết hôn; Tài sản được thừa kế riêng, tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân…

Như vậy, đối với những tài sản riêng này, vì không có sự đóng góp của người còn lại nên không được yêu cầu Tòa án phân chia.

4.4 Tài sản đứng tên một người khi ly hôn chia như thế nào?

Tài sản đứng tên một người khi ly hôn thì theo nguyên tắc tài sản đó không được chia vì nó thuộc sở hữu riêng của một người. Vì thế, nó là tài sản không chia khi ly hôn.

Mời các bạn tham khảo thêm một số bài viết hữu ích khác như: Tiền thai sản là tài sản riêng hay chung, Tiền lương có được coi là tài sản riêng từ chuyên mục Hỏi đáp pháp luật của trang Hoatieu.vn.