SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2

Hoatieu xin chia sẻ mẫu báo cáo SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2. Kỹ năng đọc là một trong những kỹ năng quan trọng nhất ở cấp tiểu học, càng ở lớp dưới thì kỹ năng này càng phải được chú trọng. Sau khi hết lớp 1, học sinh đã nhận biết được hết chữ cái và đọc lưu loát hơn thì năm học lớp 2 chính là thời điểm thích hợp để rèn kỹ năng đọc đúng - đọc diễn cảm. Dưới đây là một số biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng và diễn cảm cho thầy cô tham khảo làm bài sáng kiến kinh nghiệm của mình.

1. Báo cáo một số biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2

Dưới đây là mẫu báo cáo một số biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2, là mẫu thực tế của các thầy cô do Hoatieu sưu tầm được. Mời các bạn tham khảo.

BÁO CÁO
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG
ĐỌC ĐÚNG - ĐỌC DIỄN CẢM CHO HỌC SINH LỚP 2

I. Sơ lược lý lịch của tác giả.

1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng- đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2.

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục Tiểu học- môn Tiếng Việt.

3. Tác giả:

- Họ và tên:

- Năm sinh:

- Trình độ chuyên môn:

- Số điện thoại: Email:

- Chức vụ nơi công tác:

II. Sơ lược đăc điểm tình hình địa phương.

1. Thuận lợi:

- Đa số học sinh ở trường Tiểu học …. nói chung

và học sinh lớp 2 khu …. nói riêng, hầu hết đồ dùng học tập của các em đều được bố mẹ trang bị đầy đủ ngay từ đầu năm học, các em đều ngoan ngoãn, lễ phép, vâng lời cô giáo.

• Các em phát âm chuẩn từ ngữ
• Biết trả lời câu hỏi đơn giản theo sách.

2. Khó khăn:

- Phát âm vùng miền khiến học sinh khó đọc.

- Phần đông PHHS không thể rèn thêm cho học sinh phát âm chuẩn như yêu cầu trên lớp.

- Học sinh còn có thói quen chờ bạn bè, thầy cô làm thay, nên không có ý thức trả lời câu hỏi sau khi học bài.

- Học sinh và giáo viên chỉ lo luyện đọc cho chuẩn, ít chú trọng khâu tìm hiểu ý nghĩa bài học.

- Đa số học sinh không hiểu bài, chỉ chọn câu trả lời từ các đoạn trong SGK ra đọc lại.

- Lớp tôi là lớp đầu cấp nên kỹ năng đọc còn chậm, còn ê a ngắt ngứ, phát âm chưa chuẩn, bộ máy phát âm còn khiếm khuyết, ngữ điệu của từng nhân vật trong bài tập đọc chưa phù hợp. Các em cũng ảnh hưởng từ gia đình, xã hội trong cách cư xử, giao tiếp: nói tiếng địa phương

III. Mục đích, yêu cầu của sáng kiến.

1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến.

Trong công tác dạy Tiếng Việt ở bậc tiểu học nói chung và dạy Tập đọc ở lớp 2 nói riêng, tôi nhận thấy: Khả năng tiếp thu môn học Tiếng Việt đọc của các em cũng nhiều hạn chế so với các môn Toán hay Tự nhiên Xã hội, ở phân môn Tập đọc lớp 2, đa phần các em đã đọc được, song một số em đọc cũng chưa được rõ ràng, chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy, nhiều em phát âm chưa phân biệt rõ phụ âm đầu l/n; tr/ch; s/x. Đặc biệt học sinh trường tôi đang công tác thì đa số các em đọc còn ngọng phụ âm l/n, về kĩ thuật đọc chưa thể hiện được tình cảm, nội dung mà văn bản đề cập tới. Ví dụ như các em chưa biết nhấn giọng ở từ ngữ gợi tả, những từ ngữ trọng tâm, từ chìa khoá, trong những trường hợp sắm vai hay đối thoại các em cũng lúng túng, nhiều em cũng thiếu tự tin trong việc thể hiện giọng đọc của mình. Đối với đối tượng học sinh trung bình và yếu các em chưa xác định được đâu là giới hạn những câu đối thoại của mình, với thực tế trên tôi đi sâu vào nghiên cứu vấn đề nâng cao hiệu quả rèn kỹ năng đọc cho học sinh khối 2 với mong muốn tích lũy thêm cho bản thân những kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn nhằm đạt hiệu quả cao trong việc dạy và học.

- Lớp 2A của tôi phụ trách trong năm học này có 31 học sinh. Ngay từ đầu năm học tôi đã tìm hiểu về kiến thức môn Tiếng Việt nói chung và trong phân môn Tập đọc nói riêng, cụ thể như sau:

Chất lượng đọc đầu năm:

Chính vì thế, để giúp các em học tốt môn Tiếng Việt nói chung, phân môn Tập đọc thì giáo viên phải quan tâm đến kĩ năng đọc đúng- đọc diễn cảm của học sinh trong phân môn Tập đọc.

2. Sự cần thiết trước khi áp dụng sáng kiến.

Tiếng Việt là tiếng ghi âm, nghĩa là viết như thế nào thì đọc như thế ấy, có đọc được thì mới hiểu nội dung. Vì vậy phân môn Tập đọc có vị trí đặc biệt trong chương trình Tiểu học. Nó đảm nhận việc hình thành và phát triển cho học sinh kĩ năng đọc, một kĩ năng quan trọng hàng đầu của Tiểu học đồng thời làm cơ sở nền móng cho mọi sự phát triển. Đọc trở thành nhiệm vụ cấp thiết của mỗi người đi học. Biết đọc con người đã nhân khả năng tiếp thu lên nhiều lần, từ đây họ biết tìm hiểu, đánh giá cuộc sống, nhận thức các mối quan hệ tự nhiên, xã hội. Nhờ đọc mà con người bày tỏ ý kiến của mình. Từ đó con người có điều kiện tự học và hiểu biết các môn học khác. Như vậy có thể khẳng định rằng đọc là cầu nối của mọi tri thức, của mọi môn học. Bởi vậy, dạy cho học sinh biết đọc, đọc đúng, đọc hiểu và đọc diễn cảm là một việc làm cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng.

Trong thực tế hiện nay việc dạy đọc, bên cạnh những thành công còn nhiều hạn chế. Học sinh của chúng ta chưa đọc được như mong muốn, kết quả đọc của các em chưa đáp ứng được yêu cầu của việc hình thành kĩ năng đọc. Hầu hết học sinh chỉ mới biết đọc đúng, đọc trôi chảy, số lượng học sinh đọc diễn cảm còn rất hữu hạn.

Tập đọc là một phân môn thực hành. Nhiệm vụ quan trọng nhất của Tập đọc là hình thành năng lực đọc cho học sinh

Do đó, với mong muốn làm thế nào để chất lượng đọc đúng, đọc diễn cảm của học sinh lớp 2 ngày càng nâng cao, tôi đã chọn đề tài “Rèn kĩ năng đọc đúng- đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2” làm đề tài nghiên cứu, nhằm củng cố kĩ năng đọc và phát triển kĩ năng đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh qua phân môn Tập đọc.

Đây cũng là một việc làm thiết thực mà trong mỗi giáo viên đứng lớp như chúng ta băn khoăn, suy nghĩ cần phải có biện pháp như thế nào để nâng cao hiệu quả dạy đọc nói chung và dạy đọc diễn cảm cho học sinh nói riêng trong giờ dạy.

3. Nội dung sáng kiến

a. Thời gian thực hiện.

- Thời gian nghiên cứu: Từ ngày .../.../20....- đến .../.../20...

- Thời gian áp dụng: .../.../20...

b. Tiến trình thực hiện.

Đọc diễn cảm có thể có được trên cơ sở hiểu thấu đáo nội dung bài đọc. Đọc diễn cảm yêu cầu đọc đúng giọng vui, buồn, giận dữ, trang nghiêm…phù hợp với nội dung từng ý, từng nội dung của bài đọc; phù hợp với kiểu câu, thể loại, đọc có cảm xúc cao, biết nhấn giọng ở những từ ngữ biểu cảm, phân biệt lời nhân vật, tác giả.

Để đọc diễn cảm, người đọc phải làm chủ được chỗ ngắt giọng biểu cảm (kỹ thuật ngắt giọng biểu cảm) làm chủ được tốc độ (nhanh, chậm,…), làm chủ được cường độ giọng đọc (to, nhỏ, nhấn…), làm chủ được ngữ điệu (độ cao giọng đọc, lên giọng, xuống giọng…). Nhận thức rõ điều đó, tôi đã áp dụng một số biện pháp rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh như sau:

Biện pháp 1. Rèn tốc độ đọc, luyện đọc to

Việc rèn cường độ giọng đọc, đọc to học sinh đã được làm quen từ lớp 1. Trải qua 4 lớp, đến lớp 5 học sinh đã có nền tảng khá vững. Khi dạy đọc diễn cảm ở lớp 5 tôi chú trọng cường độ giọng đọc, tốc độ đọc, đọc to ngay từ khâu đọc vỡ bài. Bằng nhiều hình thức khuyến khích (khen, biểu dương, cổ vũ…) tổ chức thi đua cá nhân, tạo cho học sinh tâm thế, sự hưng phấn, tự tin khi đọc bài. Học sinh lớp tôi đã đọc to, rõ ràng, đủ lớn cho cả lớp nghe.

Mặt khác tôi còn tổ chức dạy học theo nhóm để các em có thể giúp đỡ nhau trong việc đọc, bạn đọc tốt hơn giúp đỡ bạn đọc chậm và nhỏ, chưa rõ lời.

Biện pháp 2. Luyện đọc đúng

Trước khi tiến hành luyện đọc, giáo viên hướng dẫn chia văn bản thành các đoạn đọc phù hợp với trình độ đọc của học sinh, không phải bao giờ cũng đồng nhất với cách chia đoạn theo bố cục văn bản. Dựa vào số đoạn, nhóm trưởng cho các bạn đọc nối tiếp. Khi học sinh đọc, giáo viên theo dõi và phát hiện những hạn chế về cách phát âm, ngắt nghỉ hơi về ngữ điệu câu để từ đó có biện pháp hướng dẫn cho cả lớp, giúp các em đọc đúng và rành mạch. Đồng thời kết hợp giải nghĩa những từ khó để góp phần nâng cao kĩ năng đọc hiểu cho học sinh.

Ỏ bước này tôi hướng dẫn học sinh đọc theo đoạn như sau:

+ Đọc nối tiếp đoạn trong nhóm và được tiến hành ở tất cả các nhóm. Như vậy tất cả các em đều được đọc và theo dõi bạn đọc để sửa giúp bạn. Giáo viên quan sát và hướng dẫn, nếu nhiều em còn đọc sai từ mà bạn vẫn không sửa được thì giáo viên đưa từ đó lên bảng để các em luyện đọc.

+ Đọc nối tiếp đoạn trong nhóm lần 2 tiến hành luyện đọc tương tự và kết hợp tìm hiểu từ ngữ (từ chú giải).

+ Thi đọc nối tiếp giữa các nhóm để tạo không khí thi đua sôi nổi.

Việc luyện đọc từng đoạn như trên tạo điều kiện cho nhiều học sinh được thực hành đọc. Qua thực hành đọc học sinh được giáo viên chỉ dẫn, uốn nắn hay động viên để được vững chắc kĩ năng đọc đúng, chuẩn bị luyện tập kĩ năng mới đó là: đọc diễn cảm. Nhưng trước khi đọc diễn cảm thì các em phải luyện đọc đúng phụ âm, thanh điệu, từ, ngữ điệu...

a) Đọc đúng các phụ âm đầu.

Ví dụ: Các em hay đọc sai tiếng có âm tr thành ch hay s đọc thành x.

Trái đất này là của chúng mình

Quả bóng xanh bay giữa trời xanh

Bồ câu ơi, tiếng chim gù thương mến

Hải âu ơi, cánh chim vờn sóng biển.

Các em đọc: Trái thành chái hay sóng đọc là xóng.

Khi nhận thấy các học sinh trong lớp thường hay mắc lỗi phát âm phụ âm đầu là ch/tr, x/s như em Khanh, em Hằng, em Tuân … tôi đã ghi những từ có các phụ âm này lên bảng, giúp các em phân biệt hai phụ âm này.

Đồng thời đọc mẫu để các em có hình mẫu âm thanh, thường xuyên nhắc nhở học sinh khi đọc bài, tạo cho các em ý thức phân biệt, từ đó mà không còn đọc sai.

b) Đọc đúng thanh điệu.

Học sinh ở trường chúng tôi hay mắc các lỗi về thanh điệu như: thanh sắc và thanh ngã, thanh huyền và thanh hỏi các em rất hay đọc sai.

Ví dụ 1: Các em hay đọc sai thanh ngã và thanh sắc.

Ánh nắng ban mai nhạt loãng rải trên vùng đất đỏ công trường tạo nên một hoà sắc êm dịu.

Các em đọc loãng ® loáng

Ví dụ 2: Thanh huyền và thanh hỏi.

Tìm nơi thăm thẳm rừng sâu

Bập bùng hoa chuối trắng màu hoa ban

Các em đọc: thăm thẳm thành thăm thằm

Đối với những trường hợp này ngoài việc rèn đọc trên lớp, thường xuyên nhắc nhở tôi còn yêu cầu các em luyện đọc ở nhà. Trong giao tiếp hàng ngày hay khi dạy các phân môn khác, tôi cũng chú ý rèn cho các em ý thức tự sửa những lỗi mà các em hay mắc phải.

c) Ngắt hơi, nghỉ hơi đúng, đọc đúng ngữ điệu câu.

Để đọc đúng cần dựa vào nghĩa, vào quan hệ ngữ pháp giữa các tiếng, từ để ngắt hơi cho đúng. Khi rèn đọc học sinh tôi lưu ý các em cách để đọc đúng nhịp:

+ Không tách một từ ra làm hai:

VD: Không ngắt hơi

Tôi cùng bọn trẻ đi ra cánh / đồng.

Hoặc: Trong mưa thường nổi cơn / giông.

+ Không đọc tách từ chỉ loại với danh từ mà nó đi kèm:

VD: Không đọc

Con / thác réo ngân nga

Đàn / dê soi đáy suối

+ Không tách động từ, hệ từ “là” với danh từ đi sau nó:

Ví dụ: Phải đọc là:

- Ngôi nhà giống bài thơ sắp làm xong

Là bức tranh / còn nguyên màu vôi gạch.

- Không gian / là nẻo đường xa

Thời gian vô tận mở ra sắc màu.

* Lưu ý học sinh dựa vào quan hệ ngữ pháp để xác định cách ngắt nhịp cho đúng.

Ví dụ: Phải ngắt nhịp

Chắt trong vị ngọt / mùi hương

Lặng thầm thay / những con đường ong bay

Trải qua / mưa nắng vơi đầy

Men trời đất / đủ làm say đất trời

Không ngắt:

Chắt trong vị / ngọt mùi hương

Lặng thầm thay những / con đường ong bay

Trải qua mưa / nắng vơi đầy

Men trời / đất đủ / làm say / đất trời

* Lưu ý ngắt nghỉ hơi phù hợp với dấu câu: Nghỉ ít ở dấu phẩy, nghỉ lâu ở dấu chấm, đọc đúng các ngữ điệu câu, lên giọng ở cuối câu hỏi, hạ giọng ở cuối câu kể, thay đổi giọng phù hợp với tình cảm cần diễn đạt trong câu cảm…

Luyện cho học sinh đọc đúng cũng đã rèn cho học sinh kỹ năng đọc diễn cảm. Mỗi giờ lên lớp tôi đều phải dự tính trước để ngăn ngừa các lỗi khi đọc cho học sinh. Khi lên lớp tôi kết hợp nhiều biện pháp để rèn đọc đúng: đọc mẫu, phân tích sự khác biệt, cho đọc cá nhân, đọc nhóm… Với những câu tôi dự tính học sinh đọc ngắt nghỉ không đúng, tôi cũng tìm hiểu và áp dụng những biện pháp khắc phục. Cuối cùng mới luyện cho các em đọc đoạn, đọc cả bài.

Biện pháp 3. Luyện đọc diễn cảm

+ Kĩ năng đọc diễn cảm các văn bản nghệ thuật, được luyện tập sau khi học sinh đã đạt được những yêu cầu tối thiểu về trình độ đọc (đọc đúng, rõ ràng, rành mạch,...). Khi hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm, giáo viên hướng dẫn các em luyện tập từng bước theo yêu cầu từ thấp đến cao:

- Biết nhấn giọng các từ ngữ quan trọng trong câu (từ ngữ gợi tả, gợi cảm,…).

- Biết thể hiện ngữ điệu (sự thay đổi về tốc độ, cao độ, cường độ,…) phù hợp với từng loại câu (câu kể, câu hỏi, câu cảm, câu khiến).

- Biết đọc phân biệt lời kể của tác giả với lời nhân vật.

- Biết đọc phân biệt lời của các nhân vật sao cho phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và tính cách của từng nhân vật.

- Biết thể hiện ngữ điệu phù hợp với tình huống miêu tả hay thái độ, cảm xúc của tác giả.

+ Đối với loại hình văn bản phi nghệ thuật: Giáo viên hướng dẫn học sinh xác định ngữ điệu đọc sao cho phù hợp với mục đích thông báo, làm rõ những thông tin cơ bản giúp người nghe tiếp nhận được những vấn đề quan trọng hay nổi bật trong văn bản.

+ Đối những văn bản có từ hai nhân vật trở lên nên tổ chức cho học sinh thể hiện giọng đọc theo nhân vật của văn bản hoặc cho học sinh đọc phân vai. Rèn cho các em biết thay đổi giọng đọc khi nhập vai các nhân vật trong bài đọc. Cụ thể các em phải phân biệt được lời của tác giả và lời của nhân vật. Giáo viên nên hướng dẫn như sau:

- Cho học sinh đọc bài và tìm trong bài có mấy nhân vật.

- Giáo viên giúp học sinh chỉ ra tính cách từng nhân vật và xác định giọng đọc phù hợp với từng nhân vật.

- Giáo viên thực hiện đọc mẫu lời các nhân vật bằng giọng đọc của mình hoặc có thể gọi học sinh có năng lực đọc tốt thể hiện.

- Học sinh luyện tập nhiều lần theo hướng dẫn của giáo viên.

+ Giáo viên cần tạo điều kiện cho từng học sinh được thực hành luyện đọc diễn cảm (cá nhân, cặp, nhóm) để rút kinh nghiệm.

+ Luyện đọc diễn cảm các câu tiêu biểu trong bài, cách luyện đọc này tạo điều kiện cho tất cả học sinh đều được đọc.

+ Tổ chức cho học sinh thi đọc diễn cảm trước lớp để các em học tập lẫn nhau và được giáo viên động viên hay uốn nắn.

+ Để kích thích hứng thú luyện đọc của học sinh, giáo viên có thể tổ chức các trò chơi học tập cho học sinh. Thông qua các trò chơi sẽ kích thích hứng thú đọc, rèn tư duy linh hoạt và tự tin. Trò chơi học tập thường được tổ chức khi luyện đọc hoặc đọc diễn cảm. Tuỳ thời gian và điều kiện cho phép giáo viên lựa chọn trò chơi học tập thích hợp để tổ chức cho học sinh tham gia. Ví dụ: Thi đọc nối tiếp từng đoạn (theo nhóm, tổ), thi đọc theo vai.

+ Muốn học sinh đọc hay, đọc đúng, đọc diễn cảm thì trước hết người giáo viên phải đọc mẫu thật tốt để ảnh hưởng tới học sinh, nhằm gây hứng thú cho học sinh trong tiết học:

* Đọc mẫu đòi hỏi giáo viên phải đọc đúng, rõ ràng, ngữ điệu đọc phù hợp. Đó là việc thể hiện giọng đọc, ngắt giọng biểu cảm, thể hiện tốc độ, cường độ, cao độ để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài văn, đồng thời thể hiện sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm.

* Giáo viên đọc mẫu nhằm minh hoạ, gợi ý hoặc “tạo tình huống” cho học sinh nhận xét, giải thích tự tìm ra cách đọc.

Ví dụ: Nghe và phát hiện cách đọc của cô: ngừng nghỉ, ngắt nhịp ở chỗ nào? Nhấn giọng, kéo dài ở những từ ngữ nào?... Mỗi cá nhân có cảm thụ riêng, từ đó có cách đọc diễn cảm bộc lộ sự sáng tạo của mình.

+ Mặt khác, giáo viên cần chú ý đến đặc điểm tâm sinh lí của học sinh. Giáo viên kịp thời động viên, khen ngợi, khuyến khích và có biện pháp giúp đỡ để tạo hứng thú trong học tập cho các em. Tránh những lời nhận xét làm cho học sinh thiếu tự tin khi thể hiện giọng đọc ở lần sau. Cần thân mật, gần gũi để các em thấy thoải mái, tự tin và thích thú khi tham gia luyện đọc diễn cảm.

Tổ chức cho học sinh đàm thoại để tìm hiểu ý đồ của tác giả và tìm cách đọc, đọc phân vai với các văn bản truyện có nhiều lời thoại.

Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm đoạn:

“Cà Mau là đất mưa dông. Vào tháng ba, tháng tư, sớm nắng, chiều mưa. Đang nắng đó, mưa đổ ngay xuống đó. Mưa hối hả, không kịp chạy vào nhà. Mưa rất phũ, một hồi rồi tạnh hẳn. Trong mưa thường nổi cơn giông”.

Tôi làm như sau:

* Cho học sinh trong nhóm thảo luận các câu hỏi về nội dung của đoạn:

- Nội dung của đoạn văn là gì?

- Mưa ở Cà Mau có gì khác thường?

- Để điễn tả được đặc điểm của mưa ở Cà Mau ta nên đọc bài như thế nào?

* Qua thảo luận trả lời câu hỏi, các em biết được cách đọc, nhấn giọng vào các từ ngữ chỉ sự khác thường của mưa ở Cà Mau (mưa dông, sớm nắng chiều mưa, nắng, đổ ngay xuống đó, hối hả,…) sau đó các em đọc diễn cảm trong nhóm.

Đối với những bài mà nội dung và cách đọc của từng đoạn trong bài có sự khác biệt. Tôi giúp học sinh hệ thống lại bài bằng cách lập dàn ý cho bài đọc. Dựa vào dàn ý các em tìm ra những điểm cần lưu ý để lựa chọn cách đọc cho phù hợp. Một điều rất quan trọng, nó tác động trực tiếp tới thính giác của các em đó là việc đọc mẫu của giáo viên. Giọng đọc mẫu của giáo viên chính là cái đích, là hình mẫu kỹ năng mà học sinh cần đạt được. Chính vì thế tôi luôn chú trọng việc rèn đọc của bản thân để đem đến cho các em một hình mẫu chuẩn: đọc đúng, rõ ràng, trôi chảy, đọc đủ lớn, nhanh vừa phải và diễn cảm. Việc chuẩn bị bài chu đáo, tìm hiểu cảm nhận nội dung của bài đọc, đọc nhiều lần trước khi đến lớp đã tạo ra cho tôi sự tự tin trong mỗi giờ tập đọc. Trước khi đọc mẫu tôi luôn chú trọng ổn định trật tự, tạo cho học sinh tâm thế nghe và yêu cầu học sinh đọc thầm theo. Khi đọc tôi chú ý bao quát cả lớp, đọc đủ lớn cho tất cả các em đều nghe được.

Tôi cũng chú trọng phát triển những em có khả năng đọc tốt và tận dụng giọng đọc của các em làm giọng đọc mẫu. Việc làm đó rất có hiệu quả, nó kích thích học sinh thi đua với nhau rèn đọc tốt, đọc hay.

Biện pháp 4. Luyện đọc cá nhân

Sau khi hướng dẫn cụ thể cách đọc, tổ chức cho học sinh đọc trong nhóm, tôi thường tổ chức cho các em đọc cá nhân, bình chọn người đọc hay nhất. Học sinh tôi rất hứng thú, hăng hái tham gia. Sau mỗi giờ học bao giờ tôi cũng yêu cầu các em luyện đọc thêm ở nhà. Giờ lên lớp của bài sau tôi kiểm tra việc rèn đọc, tập trung vào các em đọc chưa tốt để các em luôn có ý thức phấn đấu, rèn luyện. Việc tổ chức cho học sinh tìm đọc sách báo, truyện ở thư viện trường cũng được tiến hành thường xuyên nhằm tạo điều kiện cho các em tiếp xúc nhiều hơn với văn bản đọc.

Biện pháp 5. Ứng dụng công nghệ thông tin vào giờ học

Bản thân tôi nhận thấy công nghệ thông tin giúp bài giảng thêm sinh động, cung cấp được nhiều thông tin cho học sinh, gây được hứng thú của các em, đồng thời giúp các em tiếp nhận tri thức hiện đại. Tôi đã chuẩn bị bộ bài giảng môn Tiếng Việt có nhiều tranh ảnh, trò chơi , bài hát cuối hoặc giữa tiết trong tất cả các tiết hình thành âm mới trong phân môn Học vần để giờ học thêm sinh động, mới lạ. Bên cạnh đó, tôi thường xuyên lên mạng internet để tìm kiếm những thông tin phù hợp với giảng dạy.

Cả thế giới đang không ngừng tiến bộ cùng với sự đi lên của công nghệ thông tin. Giáo dục không ngoại lệ. Những năm gần đây, với phát động của ngành, cùng với xu thế của thời đại, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy đã được giáo viên các trường tích cực hưởng ứng.

Bản thân tôi nhận thấy công nghệ thông tin giúp bài giảng thêm sinh động, cung cấp được nhiều thông tin cho học sinh, gây được hứng thú của các em, đồng thời giúp các em tiếp nhận tri thức hiện đại. Tôi đã chuẩn bị bộ bài giảng môn Tiếng Việt có nhiều tranh ảnh, trò chơi, bài hát cuối hoặc giữa tiết trong tất cả các tiết Tập đọc để giờ học thêm sinh động, mới lạ. Bên cạnh đó, tôi thường xuyên lên mạng Internet để tìm kiếm những thông tin phù hợp với giảng dạy.

Mọi biện pháp dù có tốt đến đâu thì một mình giáo viên chủ nhiệm cũng không thể đưa chất lượng lớp đi lên mà cần có sự đồng hành của cha mẹ học sinh. Bởi vậy, tôi rất đề cao sự phối hợp của cha mẹ học sinh.

Biện pháp 6: Thường xuyên trao đổi thông tin với giáo viên bộ môn và phụ huynh.

Ngay từ đầu năm học, tôi đã tổ chức họp phụ huynh học sinh, báo cáo về đặc điểm tình hình học tập và năng lực, phẩm chất của từng em, đặc biệt là những em có hoàn cảnh khó khăn, đọc chậm, để thống nhất với phụ huynh cách giúp đỡ sao cho đạt kết quả tốt nhất.

Hằng ngày tôi đều trao đổi với giáo viên bộ môn, giáo viên buổi hai thông qua sổ nhật kí theo dõi học sinh.

Tôi thường xuyên liên hệ với phụ huynh để trao đổi kết quả học tập cũng như ý thức rèn luyện năng lực, phẩm chất của các em. Đồng thời yêu cầu phụ huynh nhận xét cụ thể về tình hình học tập và rèn luyện của con mình ở nhà, để giáo viên chủ nhiệm nắm bắt được và có biện pháp bồi dưỡng phù hợp với đối tượng học sinh.

Bên cạnh đó, tôi luôn thông tin đến tất cả phụ huynh của lớp về kế hoạch, thời gian học sinh đến thư viện nhà trường mượn sách, truyện và chia sẻ với phụ huynh ích lợi của việc đồng hành cùng con đọc sách ở nhà, cũng như ích lợi của việc đọc sách.

Biện pháp 7: Tích cực luyện đọc thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp

Ngoài các tiết học chính khóa thì hoạt động ngoài giờ lên lớp ngày càng có vai trò quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Để giúp các em rèn đọc tôi luôn tận dụng những thời gian và không gian bên ngoài lớp học một cách tích cực và có hiệu quả. Đặc biệt trường tôi đang công tác được đầu tư các khu thư viện mở rất phong phú và hấp dẫn học sinh. Tận dụng những lợi thế này, tôi đã khuyến khích các em tích cực tìm đọc các truyện tranh, báo Nhi đồng, … Tôi khích lệ các em bằng hình thức đưa ra những câu hỏi có liên quan đến nội dung mà các em có thể tìm hiểu được thông qua việc đọc sách ở thư viện. Nếu học sinh trả lời đúng, tôi động viên khích lệ và có những phần thưởng nhỏ cho các em. Hàng tháng, tôi phối hợp với phụ huynh để tổ chức các cuộc thi nhỏ tìm hiểu về các danh nhân lịch sử, các địa danh nổi tiếng, … Các cuộc thi này luôn hấp dẫn và lôi cuốn được học sinh và phụ huynh tham gia. Qua đó, không chỉ giúp học sinh rèn kĩ năng đọc mà còn tăng thêm vốn hiểu biết, ham tìm tòi, khám phá của các em.

IV. Hiệu quả đạt được.

1. Những điểm khác biệt trước và sau khi thực hiện sáng kiến.

Qua mỗi tiết học các em đã thực sự hứng thú học tập môn Tập đọc, rất tự giác tích cực rèn đọc, không chỉ trên lớp mà còn ở nhà. Nếu như đầu năm lớp tôi chỉ có vài em đọc diễn cảm hay thì đến nay tỉ lệ đó được nâng cao rất nhiều. Hầu hết học sinh trong lớp đều đọc trôi chảy, to, rõ ràng, đúng nhịp.Cụ thể:

Trong nhiều hoạt động của trường như tiết Giáo dục tập thể đầu tuần học sinh lớp tôi rất tự tin và đọc các bài thơ về chủ đề rất hay, rất tốt hay hoạt động Tuần lễ học tập suốt đời các em cũng rất tích cực tham gia và rất mạnh dạn.

Học sinh lớp tôi say sưa tìm và đọc các tác phẩm văn học trong mỗi giờ tự đọc ở thư viện. Qua đó các em cảm nhận, học tập được nhiều câu văn hình ảnh đẹp vận dụng vào những bài tập làm văn tả cảnh, tả người đang học.

Sau khi kết thúc một năm học, khảo sát lại 32 học sinh lớp 2A đã khảo sát tháng 12 năm 20...: Kết quả cho thấy rất khả quan, các em đều đọc dung. tự tin hơn, rõ ràng hơn và quan trọng hơn hết là các em đọc diễn cảm được văn bản.

Thời gian khảo sát: 02/10/20...

Khảo sát học sinh Lớp 2A:

Nội dung: Khảo sát kĩ năng đọc đúng – đọc diễn cảm

Tiếp tục sang năm học 20... - 20..., bằng sự nỗ lực từ phía giáo viên và học sinh, kĩ năng đọc dung- đọc diễn cảm một bài tập đọc đối với học sinh trở nên có hiệu quả hơn. Các em không chỉ đơn thuần là đọc cho xong mà còn biết suy nghĩ trong quá trình đọc, hiểu được từng câu, từng đoạn rồi đến hiểu ý chung của bài. Đó là điều rất cần thiết trong đọc tập đọc ở tiểu học. Điều này đã giúp các em rất nhiều trong quá trình lĩnh hội kiến thức và thực hành các kiến thức ấy trong các bài kiểm tra giữa và cuối mỗi học kì.

2. Lợi ích thu được khi áp dụng sáng kiến.

*Hiệu quả mặt kinh tế:

Đề tài không gây tốn kém về kinh tế bởi giáo viên không phải bỏ tiền ra mua cứ đồ dùng nhiều nào mà giáo viên chỉ cần giành thời gian nhiều hơn cho việc nghiên cứu bài dạy, cách tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh.

- Hiệu quả mặt xã hội

Học sinh được rèn đủ 4 kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết, đặc biệt phương pháp đọc đúng- đọc diễn cảm giúp các em vận dụng vào thực tiễn cuộc sống.

Ngoài ra, học Tập đọc còn rèn luyện cho học sinh các phẩm chất như: cẩn thận, tính thẩm mỹ , tình yêu đối với môn Toán.

*Hiệu quả khác:

Không những rèn kĩ năng học tốt môn Tiếng Việt, các em còn được phát triển nhiều kĩ năng, tư duy suy luận logic. Học sinh yếu thì tự tin hơn, hứng thú học tập hơn. Học sinh có khả năng phát triển tư duy, luôn sáng tạo, tìm tòi, khám phá.

V. Mức độ ảnh hưởng

* Khả năng áp dụng của giải pháp:

- Sáng kiến có thể áp dụng không chỉ lớp 2... , mà còn có thể áp dụng ở phạm vi các lớp 2 của các trường trên phạm vi toàn tỉnh......

* Những điều kiện cần thiết để áp dụng giải pháp.

Được sự nhất trí, ủng hộ giúp đỡ của cán bộ quản lí, các nhà trường, sự đồng thuận của đồng nghiệp.

Được trang bị đầy đủ các điều kiện cơ sở vật chất: bảng, bàn ghế, máy chiếu, mạng Internet, tài liệu, đồ dùng dạy học, …

- Đối với giáo viên:

+ Khi dạy phân môn Tập đọc người giáo viên cần chú ý coi trọng quan điểm dạy học “phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm”.

+ Giáo viên phải thường xuyên học tập, nâng cao nghiệp vụ, trình độ chuyên môn, năng lực sáng tạo, nắm chắc khả năng nhận thức của từng đối tượng học sinh để có phương pháp và hình thức giảng dạy cho phù hợp. Kết hợp triệt để và hiệu quả các đối tượng giáo dục: học sinh với học sinh, nhà trường và gia đình.

+ Giáo viên cần xây dựng nề nếp học tập cho học sinh ngay từ đầu năm học.

+ Giáo viên cần chú ý đến công tác chuẩn bị tốt cho các tiết học.

- Đối với học sinh:

+ Học sinh phải tích cực học tập, chuẩn bị bài trước khi đến lớp. Chuản bị đầy đủ SGK và đồ dung học tập của các môn học.

+ Tích cực tham gia các hoạt động trên lớp, rèn luyện cho mình phương pháp học tập tích cực, bản lĩnh tự tin, biết ứng xử thông minh các tình huống trong cuộc sống.

VI. Kết luận.

Sáng kiến kinh nghiệm này không chỉ áp dụng để cho học sinh lớp 2 mà còn có thể áp dụng để dành cho học sinh các lớp. Những biện pháp tôi đưa ra trong đề tài này, còn có thể áp dụng trên địa bàn toàn thành phố. Tôi đã chia sẻ cách làm của mình tới các giáo viên trong trường và các bạn đồng nghiệp của tôi đã thu được những hiệu quả đáng kể. Tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm của mình cho các bạn đồng nghiệp muốn quan tâm đến việc dạy và học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh. Mong rằng sẽ có nhiều giáo viên áp dụng và mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác giáo dục.

Để học sinh Tiểu học có năng lực và kĩ năng đọc hiểu, chúng tôi cần phải dạy đọc hiểu có định hướng, có kế hoạch ngay từ lớp đầu cấp, nhưng không phải bằng cách tăng thời gian tìm hiểu bài, giảm thời gian luyện như: xác định ngữ điệu nội dung từng đoạn của bài để xác định các yếu tố nghệ thuật và giá trị của chúng trong việc diễn đạt nội dung.

Khi giảng dạy giáo viên cần chú ý đến nội dung của bài tập đọc. Những bài có yếu tố văn đọc mà là coi trọng chất lượng đọc. Tức là xác định nội dung đọc hiểu n học cần có những câu hỏi giúp học sinh phát hiện ra các yếu tố nghệ thuật, cảm nhận và phát hiện ra những giá trị, tác dụng của chúng trong tác phẩm. Cách chuyển những yếu tố nghệ thuật tới học sinh không chỉ là lí thuyết giảng từ, đàm thoại mà phải thông qua hệ thống dạy câu hỏi đọc hiểu.

Qua nghiên cứu và thực hành dạy đọc hiểu bằng hệ thống câu hỏi chúng tôi thấy: Đây là phương pháp có hiệu quả hơn hẳn. Tuy nhiên với phương pháp này thì việc xây dựng hệ thống câu hỏi phải phù hợp với trình độ từng lớp, từng trường và từng bài cụ thể. Tuy nhiên sử dụng hệ thống câu hỏi khi dạy đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian, nghiên cứu kĩ bài và hệ thống câu hỏi sách giáo khoa có như vậy tiết học mới đạt hiệu quả cao.

2. SKKN Biện pháp Rèn kỹ năng đọc cho học sinh lớp 2 đạt giải A cấp huyện số 2

A. Phần mở đầu

I. Lý do chọn đề tài.

Tập đọc là một phân môn có vị trí quan trọng hàng đầu trong chương trình Tiếng Việt ở tiểu học. Dạy tốt phân môn Tập đọc không những rèn luyện cho học sinh kĩ năng đọc mà còn phát triển cho các em vốn từ ngữ phong phú tạo điều kiện để các em học tốt các phân môn khác. Thông qua môn Tập đọc rèn cho các em kĩ năng đọc như: Đọc đúng, đọc nhanh, đọc chính xác, rõ ràng, diễn cảm để học sinh có những hiểu biết về kiến thức văn học, ngôn ngữ và ngược lại. Đầu tiên trẻ phải học đọc sau đó trẻ phải đọc để học. Đọc giúp các em lĩnh hội được ngôn ngữ, dùng trong giao tiếp và hoạt động học tập. Nó là điều kiện để cho học sinh có khả năng tự học và tinh thần học tập cho cả đời. Phân môn Tập đọc còn trau dồi cho học sinh kiến thức Tiếng Việt, kiến thức văn học, kiến thức đời sống giáo dục tình cảm, thầm mĩ. Tập đọc là môn khởi đầu, đồng thời cũng là công cụ học tập không chỉ trong nhà trường mà còn trong cuộc sống nói chung. Trước hết môn tập đọc giúp cho học sinh rèn kĩ năng đọc đúng, ngắt giọng, nhấn giọng , đọc diễn cảm một bài văn, khổ thơ làm tiền đề cho việc tìm hiểu bài. Các quá trình đó có liên quan mật thiết với nhau, bổ sung và hỗ trợ cho nhau. Qua việc đọc, học sinh chiếm lĩnh đợc tri thức văn hóa của dân tộc, tiếp thu nền văn minh của loài người thông qua sách vở, biết đánh giá cuộc sống xã hội, tư duy. Qua hoạt động học, tình cảm thẩm mĩ của các em được nâng cao nên tầm hiểu biết để nhìn ra thế giới xung quanh và quá trình nhận thức của các em có chiều sâu hơn. Đọc đúng, đọc hay cũng là kĩ năng của ngôn ngữ văn học. Qua đó có tác dụng tình cảm, đạo đức cao đẹp cho người học sinh. Đồng thời phát huy óc sáng tạo và khả năng tư duy như quá trình phân tích tổng hợp cho các em.

Qua nghiên cứu thực tế tôi thấy rằng chất lượng dạy tập đọc ở tiểu học chưa cao nguyên nhân là do nhiều lượng kiến thức giáo viên còn áp đặt, nặng nề, truyền đạt còn quen sử dụng phơng pháp truyền thống, ít gợi ý để học sinh khám phá, tìm hiểu.Khả năng đọc của một số giáo viên còn hạn chế, có những cách hiểu và cách giải dẫn đến hiệu quả đạt được trong giờ tập đọc chưa cao. Thực tế ở các trường tiểu học hiện nay việc học tập theo phương pháp giảng giải. Giáo viên còn dựa trên hướng thích chưa đúng về các bài đọc ở tiểu học. Học sinh còn thụ động, giờ học khô khan.

Giáo viên dựa trên hướng dẫn của sách giáo khoa bằng phương thức giáo viên hỏi- học sinh trả lời. Chính vì vậy mà đã bộc lộ được nhiều nhược điểm trong việc quản lí lớp cũng như khả năng kích thích hứng thú học tập của học sinh tham gia tìm hiểu, xây dựng bài. Đặc biệt là việc rèn luyện kĩ năng đọc cho học sinh còn hạn chế và sau một giờ, một bài học sinh ít có khả năng đọc hay, diễn cảm và hiểu nội dung bài một cách đầy đủ. Học sinh không quan tâm tới phương pháp đọc của mình. Do đó, các em rất yếu về năng lực.

Phân môn Tập đọc có nhiệm vụ rèn kĩ năng đọc cho học sinh. Đọc là một hoạt động của lời nói, là quá trình chuyển dạng chữ viết sang lời nói âm thanh, là quá trình chuyển tiếp hình thức chữ viết thành đơn vị nghĩa không có âm thanh.

Cả hai hình thức trên đều không thể tách rời nhau. Chính vì vậy, dạy đọc có một ý nghĩa rất to lớn ở tiểu học. Nó đã trở thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với người đi học. Đọc là một khả năng không thể thiếu được của con người trong thời đại văn minh.

Chính vì vậy, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi rất băn khoăn những vấn đề tồn tại trên. Vậy tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “ Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2”. Với mong muốn nâng cao trình độ nghiệp vụ nhằm giúp học sinh biết đọc đúng, đọc hay, có khả năng kể chuyện, giao tiếp tốt, viết đúng chính tả, viết được những bài văn có đủ ý, trọn câu và ngày càng yêu thích hứng thú đọc sách.

II. Đối tượng nghiên cứu:

Học sinh khối lớp 2 nói chung, học sinh lớp 2B Trường Tiểu học ............... nói riêng.

III. Mục đích nghiên cứu:

Tôi chọn đề tài này nhằm tiếp cận, vận dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học. Tìm ra biện pháp đọc đúng, đọc hay nhất để giúp học sinh học tốt phân môn Tập đọc.

IV. Phương pháp nghiên cứu.

Để đạt được mục đích rèn đọc cho học sinh tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:

- Thu thập tài liệu, nghiên cứu những tài liệu có liên quan đến đề tài, tìm hiểu sách giáo khoa Tiếng Việt 2, sách giáo viên.

- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, phỏng vấn và trao đổi trực tiếp học sinh, giáo viên.

- Phương pháp trao đổi và tọa đàm với đồng nghiệp.

- Dạy chuyên đề ở trường.

...........

Tải Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp Rèn kỹ năng đọc cho học sinh lớp 2 về máy để xem tiếp nội dung.

3. Sáng kiến Một số biện pháp nâng cao kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2 số 3

1. Lý do trình bày biện pháp

Tiếng Việt là một trong những môn học vô cùng quan trọng trong chương trình giáo dục tiểu học. Trong đó phân môn tập đọc đóng vai trò chủ đạo. Học sinh có đọc thông mới viết thạo, mới học được những môn học khác. Nhưng trên thực tế, môn tập đọc ngày đang bị “hiểu sai” bởi rất nhiều giáo viên cũng như phụ huynh học sinh cho rằng “ chỉ cần dạy con em mình biết đọc, đọc to, đọc rõ ràng là được mà không cần phải đọc diễn cảm. Điều đó là một thực trạng rất đáng buồn.

Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra giải pháp “ Biện pháp rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2”

2. Nội dung các biện pháp

Biện pháp 1: Thiết lập tổ chức lớp học, phân hóa đối tượng học sinh

a) Thiết lập tổ chức lớp học

- Ngay sau khi được phân công tiếp tục chủ nhiệm lớp 1E lên lớp 2E và là giáo viên dạy Tiếng Việt của lớp, công việc đầu tiên của tôi là củng cố nề nếp học tập cho các em. Phân công, giao nhiệm vụ cho ban cán sự lớp. Kiểm tra trình độ, phân hóa các đối tượng học sinh. Sắp xếp chỗ ngồi xen kẽ cho các em, một bạn có học lực tốt giúp đỡ bạn học chưa tốt.

- Trong giờ lên lớp, ra chơi tôi luôn giáo dục các em xây dựng nề nếp lớp học như đọc theo nhóm, khuyến khích các em đọc báo, truyện để rèn khả năng đọc cho các em.

b) Phân hóa đối tượng học sinh

* Đối với học sinh đọc yếu

- Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó đọc yếu, hạn chế tiếp thu những phần nào. Có thể là ở gia đình các em đó không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc em đó có lỗ hổng về kiến thức nên cảm thấy chán nản.

- Giáo viên lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như sau:

+ Hướng dẫn, rèn kỹ năng đọc cho các em vào những thời gian ngoài giờ lên lớp.

+ Tổ chức giao nhiệm vụ cho đôi bạn cùng tiến, bạn biết hướng dẫn bạn không biết, bạn biết nhiều hướng dẫn bạn biết ít.

+ Đưa ra yêu cầu đọc từ dễ đến khó để học sinh có thể tự đọc được nhằm tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em.

+ Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong quá trình lên lớp, sử dụng nhiều biện pháp để hướng dẫn, uốn nắn và khắc phục những sai sót mà các em gặp phải như không biết điều chỉnh nhịp thở, lấy hơi, uốn lưỡi khi đọc...

+ Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu kém tiến bộ.

+ Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em.

+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí, xấu hổ trước bạn bè.

* Đối với những học sinh có kỹ năng đọc tốt

- Cùng với nhà trường lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các đối tượng này.

- Bồi dưỡng, khơi dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập thông qua những hội thi, những buổi nói chuyện ngoại khoá hoặc gần gũi nhất ngay trong tiết học chính khoá.

...........

Tải Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp Rèn kỹ năng đọc cho học sinh lớp 2 về máy để xem tiếp nội dung.

4. Các biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2

4.1. Luyện đọc trong giờ Tập đọc

Trong giờ Tập đọc, tôi cố gắng dành nhiều thời gian cho các em luyện đọc. Ưu tiên cho các em đọc nhiều hơn, nhận xét các em nhiều hơn để các em nhận ra chỗ sai của mình.

Đối với các từ khó đọc, tôi thường viết lên bảng, dùng phấn màu gạch chân các âm tiết cần phát âm. Khi đọc mẫu, tôi nhắc các em chú ý kĩ cách cô phát âm: môi – răng – lưỡi khi phát âm. Sau đó, tôi cho các em đọc lại các từ, các câu chứa từ đó.

Khi luyện đọc nhóm, tôi thường xuyên theo dõi, hướng dẫn thêm cho các em này. Khen ngợi kịp thời khi các em có tiến bộ.

Trong giờ học, tôi cũng thường xuyên tổ chức các trò chơi về luyện đọc để tạo hứng thú cho các em như trò Truyền điện: Cô giáo mời một học sinh đọc một câu. Sau khi đọc xong, em đó sẽ mời bất kì em nào đọc câu tiếp theo. Trò chơi này các em đều trong tư thế chuẩn bị sẵn sàng để đọc. Các em con hứng thú vì mình được quyền mời các bạn khác. Hay trò chơi Ghép chữ: Tôi chuẩn bị những câu có trong bài Tập đọc nhưng bị khuyết một số từ quan trọng, các em sẽ viết vào bảng con từ cần điền vào chỗ chấm. Đội nào có nhiều đáp án đúng hơn và đọc được câu trọn vẹn nhanh hơn sẽ thắng.

4.2. Luyện đọc thêm cho học sinh vào đầu giờ, cuối giờ hằng ngày

Dù sử dụng biện pháp nào thì việc luyện đọc phải dành nhiều thời gian cho các em. Vì thế, tôi chủ động lên kế hoạch dạy học, phụ đạo thêm, kiên trì, chịu khó dạy âm, vần cho học sinh biết ghép rồi đọc thành tiếng đối với nhóm học sinh đọc yếu. Thời gian đầu, tôi mượn sách Tiếng Việt lớp 1 tập 3 về lớp, đầu và cuối mỗi buổi học tôi cho các em ôn lại một số vần khó, tiếng khó giúp các em nhớ lại kiến thức lớp Một. Sau đó, cho các em đọc các bài Tập đọc trong sách Tiếng Việt và các sách khác.

Đối với các học sinh khác, tôi tăng cường cho các em luyện đọc vào các tiết ôn, giữa giờ dưới sự giám sát, hướng dẫn của ban cán sự lớp.

Ngoài việc sửa chữa trong mỗi tiết Tập đọc và các môn học khác, thì cuối mỗi buổi học tôi còn giao những bài tập đọc nhỏ để học sinh tự luyện đọc ở nhà và về nhà đọc trước bài của ngày hôm sau.

Để kích thích việc đọc cho các em, tôi thường mượn thêm những quyển truyện ngắn, có tranh minh họa tại thư viện để cho các em đọc thêm trong giờ ra chơi. Qua đó cho thấy các em rất hứng thú với việc đọc.

4.3. Dạy cho học sinh phong cách học

Qua cách rèn luyện trên tôi nhận thấy học sinh ngày đọc một tiến bộ hơn, đọc nhanh rõ ràng, lưu loát, ngắt nghỉ đúng quy định. Bên cạnh đó còn có một số em đọc chậm vì quá chú ý đến rèn đọc đúng để không sai âm đầu hoặc vần. Tôi đã tận tình hướng dẫn rèn luyện nhắc nhở về nhà đọc trước bài thì mới đọc nhanh đọc đúng được. Ngoài ra, khi các em đứng lên đọc cần phải đứng đúng tư thế, cầm sách vừa tầm mắt, không lười biếng đặt sách ở bàn mà cúi đầu xuống đọc. Cùng với việc rèn đọc từng cá nhân, tôi đã thành lập “đôi bạn cùng tiến”

để các em giúp nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống.

Để các em đọc bài được tốt ở nhà hoặc ở lớp, tôi đều nhắc các em phải đọc ở nơi có đầy đủ ánh sáng. Ở lớp: tôi thường nhắc lớp mở các cánh cửa sổ phòng học để không khí thoáng mát, ánh sáng đầy đủ. Ở nhà: tôi yêu cầu các em cần phải tạo cho mình một nơi ngồi học có đầy đủ ánh sáng, bàn ghế phù hợp và yên tĩnh. Không nên nằm trên giường ngủ để học và đọc sách hoặc đọc bài.

Ngoài việc rèn đọc đúng, tôi còn hướng dẫn cho học sinh đọc diễn cảm, đọc to, đọc nhanh, khi các em đã đọc đúng rồi từ đó các em yêu thích đọc hơn, cảm thụ được văn thơ, hiểu được các bài toán, trả lời tốt câu hỏi ở các môn học khác.

Lời giảng của giáo viên luôn trong sáng, mẫu mực hấp dẫn để tạo cho lớp học một không khí sinh động, thoải mái, không bị thụ động và đồ dùng trực quan phải to, rõ, đẹp để cuốn hút học sinh học tập.

Việc làm của tôi đã diễn ra liên tục, sau mỗi bài mỗi tháng lại có phiếu kiểm tra cách đọc đúng của học sinh. Tôi rất mừng vì các em học tập tiến bộ hơn nhiều không chỉ ở môn tập đọc mà cả những môn học khác.

Sau quá trình áp dụng các biện pháp trên, hiệu quả mang lại chưa như mong đợi, tôi bắt đầu đi vào các bước luyện chuyên sâu.

4.4. Các bước luyện chuyên sâu

* Luyện phát âm:

Khi các em đọc sai từ nào, tôi liền đọc mẫu cho các em lắng nghe. Sau đó tôi phân tích cho các em thấy được đọc như thế nào là đúng, như thế nào là sai.

Muốn các em đọc đúng, phải giúp các em phát âm chuẩn, đọc đúng từ, đọc đúng loại câu, đúng ngữ điệu câu.

+ Những em đọc sai âm đầu s/x: Khi các em đọc sai “s” thành “x”, tôi hướng dẫn các em đọc “s” thì đưa hàm dưới ra và uốn lưỡi sát vòm miệng; đọc “x” thì không uốn lưỡi, gần chạm hàm răng dưới.

Ví dụ: tiếng sung/xung: Tiếng sung gồm âm đầu “s”, vần “ung”, đánh vần s-ung-sung. Tôi tiến hành đọc mẫu trước, sau đó hướng dẫn các em lấy hơi, uốn lưỡi sát vòm miệng, dồn hơi bật mạnh ra, đồng thời hạ đầu lưỡi xuống, miệng hé mở, khác hẳn phát âm tiếng xung không uốn lưỡi.

+ Những em đọc sai các vần khó, tôi cho các em dùng thước chỉ những chữ đó, nghe tôi đọc mẫu, tôi cho các em luyện đọc vần đó nhiều lần, tìm những tiếng khác có vần đó cho các em luyện đọc từ, nối từ, đọc câu có từ đó.

Ví dụ một số vần khó các em thường sai: khuya; khúc khuỷu; ngoằn nghèo; ngoe nguẩy; … Tôi mượn lại sách Tiếng Việt lớp 1, hướng dẫn cho các em đọc lại các vần, cho các em tự ghép phụ âm đầu, thanh vào các vần đó để tạo thành tiếng rồi đọc đi đọc lại nhiều lần cho nhớ rồi ghép vào bài.

+ Những em đọc sai thanh hỏi/ngã: tôi nhắc các em đọc cao giọng và lấy hơi kéo dài hơn.

Khi các em đọc sai từ nào thì cho các em luyện đọc thật nhiều lần từ đó. Sau đó kết hợp hình thức đọc nhóm để nhiều học sinh được tham gia và tham gia nhiều lần trong một tiết học.

* Luyện ngắt giọng:

Đối với nhóm đọc đúng nhưng chưa ngắt nghỉ đúng tôi thường hướng dẫn làm bài tập ứng dụng gạch xiên (/) vào chỗ cần ngắt. Ngắt giọng đúng, dạy đọc đúng là nhiệm vụ của việc dạy tập đọc và cũng là phương tiện để học sinh chiếm lĩnh văn bản đọc. Nếu các em biết ngắt giọng đúng thì sẽ giúp các em lĩnh hội được kiến thức dễ dàng hơn. Nếu ngắt đúng, sẽ giúp người nghe hiểu ngay ý cần diễn đạt. Việc ngắt cũng phải phù hợp với dấu câu, nghỉ ít ở dấu phẩy, nghỉ lâu hơn ở dấu chấm.

Ví dụ:

- Bài Mẹ, một số em ngắt nhịp chưa chính xác:

Lặng rồi cả / tiếng con ve //

Con ve cũng mệt vì / hè nắng oi //

Nhà em vẫn tiếng / ạ ời //

Kẽo cà / tiếng võng / mẹ ngồi / mẹ ru //

Tôi tiến hành hướng dẫn các em ngắt nhịp theo hướng dẫn: Nghỉ hơi ngắn ở chỗ có một gạch chéo, nghỉ hơi dài hơn ở chỗ có hai gạch chéo.

Lặng rồi / cả tiếng con ve//

Con ve cũng mệt / vì hè nắng oi//

Nhà em / vẫn tiếng ạ ời//

Kẽo cà tiếng võng / mẹ ngồi mẹ ru//

* Luyện đọc nhấn giọng: Cần hướng dẫn học sinh đọc đúng ngữ điệu câu, lên giọng ở cuối câu hỏi, hạ giọng ở cuối câu kể, thay đổi giọng cho phù hợp với tình cảm cần diễn đạt trong câu cảm. Với câu cầu khiến cần nhấn giọng để thấy rõ nội dung cầu khiến khác nhau. Ngoài ra cần phải hạ giọng khi đọc bộ phận giải thích của câu. Học sinh biết phân biệt được giọng đọc giữa lời kể chuyện và lời các nhân vật. Trong từng bài giáo viên sẽ dự tính những lỗi học sinh sẽ mắc, giọng đọc cả bài, đoạn cần nhấn mạnh, tốc độ đọc.

Việc đọc ngắt giọng, nhấn giọng được chú ý vào những học sinh đã đọc tốt và yêu cầu đọc ở cuối kì I.

Ví dụ: Ở trong bài: Người mẹ hiền – Hướng dẫn học sinh đọc với giọng buồn, ngắt hơi, nhấn giọng phù hợp ở các từ ngữ trong câu:

“Thưa thầy /, hôm nay / em chưa làm bài tập //.” Thể hiện nỗi buồn của An vì bà mất.

* Luyện đọc tròn câu, đọc trôi chảy:

Trong quá trình đọc tôi thường xuyên chú ý nhắc học sinh đọc trọn vẹn câu chứ không phải đọc rõ ràng từng tiếng một, đọc đúng tốc độ.

Tốc độ đọc còn phụ thuộc vào độ khó của bài đọc, thơ đọc chậm hơn văn xuôi, bài nào có nội dung khó hiểu nên cho các em đọc chậm hơn để nắm bài.

Trên đây là 3 mẫu SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh lớp 2 hay và đạt giải cao trong các cuộc thi giáo viên dạy giỏi các cấp mà HoaTieu.vn sưu tầm được. Hy vọng mẫu sáng kiến này sẽ là tài liệu hữu ích để thầy cô tham khảo và có thêm nhiều ý tưởng hay hoàn thành bài báo cáo đề tài skkn thi GVG của mình.

Ngoài ra, bạn dọc có thể tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Sáng kiến kinh nghiệm của HoaTieu.vn.

• Biện pháp rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3
• SKKN: Biện pháp nâng cao chất lượng làm công tác chủ nhiệm