Ý nghĩa của văn bản quy phạm pháp luật

Trong hệ thống pháp luật nước ta, việc ban hành ra các văn bản pháp luật phải được thực hiện theo trình tự, thủ tục của pháp luật. Vậy văn bản quy phạm pháp luật là gì và có ý nghĩa như thế nào? Trong bài viết dưới dây, Hoatieu.vn sẽ phân tích và giải đáp câu hỏi của bạn đọc về vấn đề này.

1. Văn bản quy phạm pháp luật là gì?

Văn bản quy phạm pháp luật mang ý nghĩa quan trọng bởi các quy định, điều luật đều được ghi nhận và thực thi bởi các cơ quan có thẩm quyền, việc sử dụng cũng như thi hành pháp luật đều phải dựa trên cơ sở pháp lý là các văn bản pháp luật.

Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định khái niệm về văn bản quy phạm pháp luật như sau:

Dựa trên điều luật này, có thể hiểu văn bản quy phạm pháp luật là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo đúng hình thức, trình tự, thủ tục ban hành, nội dung văn bản quy định các quy tắc xử sự chung, bắt buộc được Nhà nước bảm đảm thực hiện.

Dưới đây là hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật:

1. Hiến pháp.

2. Bộ luật, luật (sau đây gọi chung là luật), nghị quyết của Quốc hội.

3. Pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội; nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban thường vụ Quốc hội với Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

4. Lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.

5. Nghị định của Chính phủ; nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

6. Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

7. Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

8. Thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; thông tư của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; quyết định của Tổng Kiểm toán nhà nước.

9. Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh).

10. Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

11. Văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

12. Nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là cấp huyện).

13. Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp huyện.

14. Nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã).

15. Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp xã.

2. Ý nghĩa của văn bản quy phạm pháp luật?

Văn bản quy phạm pháp luật mang vai trò, ý nghĩa quan trọng đối với tất cả các phương diện trong đời sống xã hội.

Về kinh tế: Văn bản quy phạm pháp luật quy định những nguyên tắc, điều chỉnh các quan hệ xã hội trong nền kinh tế để phù hợp với mục tiêu, chính sách phát triển mà Nhà nước đề râ.

Về chính trị: Văn bản quy phạm pháp luật thiết lập tổ chức bộ máy nhà nước, quy định chức năng nhiệm vụ của từng cơ quan, bộ phận, phòng ban, tạo nên bộ máy vững chắc và đồng bộ.

Bên cạnh ý nghĩa đối với nền kinh tế, chính trị, xã hội, văn bản pháp luật còn là phương tiện đảm bảo quyền con người, quyền công dân được quy định trong Hiến pháp 2013 .

3. Ví dụ về văn bản quy phạm của pháp luật

Sau đây, Hoatieu.vn xin đưa ra một vài ví dụ cụ thể cho bạn đọc về văn bản quy phạm pháp luật.

Hiến pháp 2013 và các bản Hiến pháp được ban hành trước đó là văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực pháp lý cao nhất. Nhà nước quản lý đất nước phải tuân thủ theo những nguyên tắc được quy định trong Hiến pháp.

Các bộ luật như Bộ luật dân sự, Bộ luật hình sự, Bộ luật lao động và các văn bản Luật khác như Luật hành chính, Luật thương mại, Luật biển, Luật ngân sách nhà nước..., là hình thức văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh các mối quan hệ trong xã hội, quy định cụ thể về các lĩnh vực trong xã hội: dân sự, hình sự, hôn nhân gia đình, lao động, thương mại, thuế, bảo hiểm, báo chí....

Một vài văn bản quy phạm pháp luật khác như: các Quyết định của UBND cấp tỉnh, huyện, xã:

+ Quyết định số 38/QĐ-UBND của UBND xã A về việc thu hồi và hủy văn bản chứng thực chữ ký trái pháp luật là văn bản quy phạm pháp luật.

+ Quyết định số 18/2020/QĐ-UBND ban hành quy định thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Như vậy, một đất nước pháp triển theo đúng đường hướng đã hoạch định, công dân được pháp luật bảo vệ, bảo đảm các quyền và lợi ích đều là sự thực hiện đúng đắn những quy định của văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành.

Trên đây, Hoatieu.vn đã phân tích và giúp bạn đọc tìm hiểu về Ý nghĩa của văn bản quy phạm pháp luật. Bài viết chỉ mang tính tham khảo, tùy tình huống thực tế có các căn cứ pháp lý khác, nên sẽ có sự sai biệt với nội dung giới thiệu trên.

Mời bạn đọc tham khảo các bài viết liên quan tại mục Là gì? mảng Hỏi đáp pháp luật của HoaTieu.vn:

• Làm lại giấy tờ xe máy mất bao nhiêu tiền 2022?
• Giấy ủy quyền có thời hạn bao lâu 2022?
• Tội buôn bán hàng giả là lương thực thực phẩm thì bị phạt tù bao nhiêu năm?
• Ví dụ thực hiện pháp luật