Soạn bài Nữ phóng viên đầu tiên

Bài soạn Nữ phóng viên đầu tiên thuộc trang 66, sách Ngữ văn 11, tập 2, bộ Kết nối tri thức, được biên soạn chi tiết, dễ hiểu, phù hợp với học sinh lớp 11. Nội dung bài soạn tập trung phân tích tác phẩm, giúp các em nắm rõ giá trị lịch sử và ý nghĩa của hình tượng người phụ nữ tiên phong trong nghề báo.

Qua bài soạn, học sinh không chỉ hiểu sâu về văn bản mà còn học được tinh thần vượt khó, dám nghĩ, dám làm của nhân vật. Ngoài ra, bài soạn còn cung cấp câu hỏi gợi mở, bài tập thực hành, hỗ trợ các em phát triển kỹ năng phân tích và cảm thụ văn học một cách hiệu quả, chuẩn bị tốt cho bài kiểm tra.

Trước khi đọc

Hãy chia sẻ những điều bạn đã biết về đời sống của người phụ nữ Việt Nam thời phong kiến và những năm đầu thế kỉ XX.

Đời sống của người phụ nữ Việt Nam thời phong kiến chịu nhiều và những năm đầu thế kỉ XX: chịu lễ giáo phong kiến, tuân theo tam cương ngũ thường, không được làm chủ số phận, cuộc đời bất hạnh,...

Đọc văn bản

Câu 1. Nhận xét cách mở đầu văn bản của tác giả.

Cách mở đầu nêu ra một câu hỏi, nhằm khơi gợi trí tò mò của người đọc.

Câu 2. Tóm tắt các hoạt động chính của nhân vật.

- Manh Manh nữ sĩ tên thật là Nguyễn Thị Kiêm (1914 - 2005), con ông tri huyện Nguyễn Đình Trị, quê quán ở Gò Công.

- Bà học Trường Trung học Nữ sinh bản xứ đến tú tài rồi bước vào nghề báo. Ban đầu bà chỉ là phóng viên thường, viết các mục nhỏ với bút hiệu YM, Nguyễn Văn MYM.

- Sau khi Phan Khôi đăng bài thơ Tình già (Phụ nữ Tân văn, số 122, ngày 10/3/1932) thì tên tuổi bà sáng lên qua bút danh Nguyễn Thị Manh Manh hoặc tên thật khi ủng hộ Thơ mới và cổ vũ cho nữ quyền.

- Bà Khiêm xuất hiện trong thời kì này khi mới mười bảy tuổi. Có lẽ vì còn quá trẻ nên bà chỉ làm phóng viên bình thường, thỉnh thoảng viết một bài về nữ quyền. Sau đó, khi mạnh mẽ ủng hộ Thơ mới, bà bắt đầu nổi tiếng với những cuộc diễn thuyết.

Câu 3. Hình ảnh được sử dụng có thể gợi ấn tượng gì cho người đọc?

Buổi diễn thuyết của Manh Manh nữ sĩ được nhiều người đến tham dự.

Câu 4. Lời nói và hành động của nhân vật thể hiện tư tưởng gì? Những tư tưởng đó có ảnh hưởng đến xã hội như thế nào?

• Lời nói và hành động của nhân vật thể hiện tư tưởng tiến bộ về phụ nữ.
• Những tư tưởng đó góp phần thay đổi những định kiến về phụ nữ trong xã hội.

Câu 5. Ngoại hình nhân vật được khắc họa như thế nào, nhằm mục đích gì?

- Ngoại hình nhân vật được khắc họa: người thấp lùn, bộ tướng núc ních, mặt má miếng bầu, môi nhọn như mỏ chim,... đôi mắt sáng ngời, thông minh, ăn nói mau lẹ, gọn gàng, duyên dáng.

- Mục đích: khẳng định dù không xinh đẹp nhưng nhân vật có phong thái hơn người.

Câu 6. Những thông tin này gợi cho bạn suy nghĩ gì?

Những cống hiến của Manh Manh nữ sĩ dần bị lãng quên.

Sau khi đọc

Câu 1. Văn bản được triển khai theo trình tự nào? Đánh giá hiệu quả của việc triển khai văn bản theo trình tự đó.

Văn bản được triển khai theo trình tự thời gian. Cách triển khai này góp phần làm nổi bật diễn biến cuộc đời nhân vật, song song với những chuyển biến mạnh mẽ của xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX.

Câu 2. Phong trào xã hội nào đã được nói đến trong văn bản? Theo bạn, cách tác giả viết về phong trào ấy có điểm gì đặc biệt?

- Phong trào xã hội: chủ nghĩa phụ nữ (nữ quyền)

- Tác giả đã kể ra những đóng góp, cống hiến của Manh Manh nữ sĩ đối với phong trào đấu tranh vì nữ quyền qua những tác phẩm, bài báo viết về quyền phụ nữ; những bài diễn thuyết truyền cảm hứng của bà đối với thế hệ sinh viên, trí thức đương thời về quyền bình đẳng giữa nam và nữ.

Câu 3. Hãy nhận xét về cách giới thiệu chân dung nhân vật trong văn bản. Theo bạn, chân dung ấy có được tái hiện một cách khách quan hay không? Vì sao?

- Nhân vật được tái hiện qua nhiều bình diện (tiểu sử, dung mạo, hoạt động xã hội, đời sống cá nhân) với nhiều tư cách khác nhau (một người phụ nữ, một thi sĩ, một nhà báo, một nhà hoạt động xã hội)

- Chân dung được tái hiện một cách khách quan, không áp đặt những chuẩn mực của xã hội phong kiến.

Câu 4. Bạn hình dung như thế nào về không khí thời đại được tái hiện trong văn bản?

Văn bản tái hiện sự chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống văn hóa, xã hội Việt Nam buổi giao thời, trong đó có sự xung đột giao tranh giữa cái cũ và cái mới, giữa định kiến về phụ nữ với những nỗ lực cá nhân và tổ chức để khẳng định quyền tự do, bình đẳng của người phụ nữ.

Câu 5. Qua văn bản, bạn biết thêm điều gì về phong trào Thơ mới?

Văn bản cho biết thêm về quá trình hình thành phong trào Thơ mới, một nữ sĩ không được nhắc nhiều trong phong trào Thơ mới, đóng góp của một nữ nhà báo với phong trào

Câu 6. Bài viết gợi cho bạn suy nghĩ gì về vị thế của phụ nữ trong các cuộc vận động xã hội?

Phụ nữ có vị thế lưỡng nan, một mặt nỗ lực khẳng định cá tính, sự tự do và quyền bình đẳng; mặt khác vẫn bị cô lập, bị coi là dị biệt và thiểu số.

Kết nối đọc - viết

Vị thế của người phụ nữ ngày hôm nay đã thay đổi như thế nào so với phụ nữ Việt Nam đầu thế kỉ XX? Bằng những kiến thức thực tế cũng như những thông tin đã đọc được trong văn bản Nữ phóng viên đầu tiên, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) trình bày những hiểu biết của bạn.

Gợi ý trả lời:

Vị thế của người phụ nữ Việt Nam ngày nay đã có sự thay đổi vượt bậc so với đầu thế kỉ XX. Nếu như trước đây, phụ nữ thường bị giới hạn trong khuôn khổ "tam tòng tứ đức", chủ yếu gắn liền với vai trò gia đình và ít có cơ hội học tập, làm việc xã hội, thì ngày nay, họ đã khẳng định được năng lực và vị thế của mình trên mọi lĩnh vực. Điều này được minh chứng rõ qua hình ảnh nữ phóng viên đầu tiên - người tiên phong phá bỏ rào cản để theo đuổi nghề báo, một nghề vốn được xem là của nam giới. Hiện tại, phụ nữ không chỉ tham gia lao động, giáo dục mà còn giữ các vị trí lãnh đạo quan trọng trong chính trị, kinh tế, khoa học. Sự thay đổi này đến từ nhận thức xã hội tiến bộ, chính sách bình đẳng giới và nỗ lực vươn lên của chính bản thân người phụ nữ. Tuy vẫn còn những thách thức, nhưng rõ ràng, phụ nữ ngày nay đang sống trong một thời đại mà họ có quyền tự quyết và cơ hội phát triển nhiều hơn bao giờ hết.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 11 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.