(4 đề) Đọc hiểu truyện ngắn Bức Tranh - Nguyễn Minh Châu

Truyện ngắn Bức tranh được rút trong tập Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (1983) của nhà văn Nguyễn Minh Châu, là một truyện ngắn đặc sắc của nhà văn trong đầu những năm 80. Trong bài viết dưới đây, Hoatieu.vn xin gửi đến bạn đọc Tổng hợp các đề đọc hiểu truyện ngắn Bức Tranh - Nguyễn Minh Châu hay nhất.

Truyện ngắn Bức tranh là một tác phẩm văn học nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Cốt truyện thu hút độc giả không chỉ vì cốt truyện ngắn gọn, sâu sắc, mà còn bởi cách xây dựng nhân vật của tác giả, thể hiện tâm trạng, duy tư về cuộc sống. Nhân vật chính của câu chuyện là người nghệ sĩ luôn muốn tìm kiếm cái đẹp trong nghệ thuật và anh chiến sỹ Thành, một chiến sĩ trẻ đang phải đối mặt với cuộc đấu tranh giữa tình yêu và cuộc sống. Dưới đây là một số đề đọc hiểu đặc sắc là tài liệu tham khảo giúp các bạn ôn tập tốt nhất.

Mời các bạn cùng tham gia group Bạn Đã Học Bài Chưa để cập nhật các kiến thức mới bổ ích về học tập cùng với Hoatieu nhé.

1. Đọc hiểu truyện ngắn Bức tranh - Nguyễn Minh Châu

Đọc đoạn văn bản sau:

Chú thích:

¹. Tác giả Nguyễn Minh Châu (1930-1989), quê ở huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ông là cây bút văn xuôi tài năng của văn học Việt Nam hiện đại. Trước những năm tám mươi, ông sáng tác theo khuynh hướng sử thi thiên về trữ tình, lãng mạn. Sau đó, ông chuyển sang cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức, triết lý nhân sinh, ông được đánh giá là người mở đường tinh anh, cây bút tiên phong trong văn học thời kì đổi mới. Các tác phẩm chính của ông là: Sau một buổi tập (1960); Cửa sông (1966), Dấu chân người lính (1972), Miền cháy (1977), Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (1983), Bến quê (1985), Phiên chợ Giát (1989),...

². Truyện ngắn Bức tranh trích trong tập Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (1983)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy?

Câu 2. Xác định trợ từ trong các câu sau: Nhưng những diễn biến phản ứng trên cái mặt người thợ chỉ diễn ra nhanh như một cái chớp mắt. Ngay sau đó anh lại trở lại cái vẻ mặt và cử chỉ từ tốn, điềm đạm, ân cần của một người thợ cắt tóc đứng đắn và yêu nghề

Câu 3. Xác định kiểu cốt truyện trong đoạn trích.

Câu 4. Theo đoạn trích, bức tranh của người họa sĩ vẽ có tên là gì?

Câu 5. Giải thích nghĩa của từ khắc khoải trong câu: Và nổi bật trên cái khuôn mặt là đôi mắt mở to, khắc khoải, bồn chồn, đầy nghiêm khắc, đang nhìn vào nội tâm.

Câu 6. Nêu ý nghĩa của chi tiết: bức tranh tự hoạ của ông hoạ sĩ ở cuối đoạn trích.

Câu 7. Nhận xét về suy nghĩ, tâm trạng của ông hoạ sĩ trong đoạn trích trên.

Câu 8. Nêu bài học ý nghĩa nhất mà em rút ra từ câu chuyện trên là gì?

Gợi ý

Câu 1. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ nhất.

Câu 2. Trợ từ: chỉ, ngay

Câu 3. Truyện ngắn Bức tranh được viết theo kiểu cốt truyện đơn tuyến.

Câu 4. Theo đoạn trích, bức tranh của người họa sĩ vẽ có tên là “Chân dung chiến sĩ giải phóng”.

Câu 5. Khắc khoải: day dứt, trăn trở, dằn vặt thường trực, trở đi trở lại không yên.

Câu 6. 

Chi tiết bức tranh tự hoạ:

"một tác phẩm hội họa thể hiện một cái mặt người rất lớn: những luồng ánh sáng hàng nghìn nến từ phía trước và trên đầu chiếu thẳng xuống một nửa mái đầu tóc tốt rợp như một khu rừng đen bí ẩn, và một nửa mái tóc đã cắt, thoạt trông như một phần bộ óc mầu xám vừa bị mổ phanh ra. Phần bên dưới khuôn mặt như vẫn đang được giấu kín dưới một cái mặt nạ: dưới cằm và hai bên mép phủ kín bọt xà phòng."

Không trông rõ miệng, chỉ thấy một vệt mầu đen lờ mờ nổi bồng bềnh trên những đám bọt xà phòng. Và nổi bật trên cái khuôn mặt là đôi mắt mở to, khắc khoải, bồn chồn, đầy nghiêm khắc, đang nhìn vào nội tâm.

- Ý nghĩa:

+ sự phức tạp của đời sống nội tâm, đan xen tốt xấu trong mỗi người

+ sự tự phán xét nghiêm khắc, sự thức tỉnh của ông hoạ sĩ về cái nhỏ nhen, ích kỉ của mình.

Câu 7. Tâm trạng của ông hoạ sĩ trong đoạn trích vừa day dứt, trăn trở, ăn năn. Nó thể hiện sự suy nghĩ về sự nhỏ nhen, hẹp hòi của bản thân cũng như thể hiện sự đấu tranh nội tâm của con người để vượt lên cái tầm thường, ích kỉ.

Câu 8. Thông qua câu chuyện trên, em nghĩ trong cuộc sống cần có lòng trung thực, nghiêm khắc với chính mình. Con người cần sống cao thượng, biết giữ lời hứa…..

2. Đọc hiểu truyện ngắn Bức tranh - Đề 1

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

Câu 1: Xác định thể loại của văn bản

Câu 2: Tình huống chính được kể trong đoạn trích là tình huống gì?

Câu 3: Nhận xét về nhân vật người chiến sĩ thồ tranh được miêu tả trong đoạn trích.

Câu 4: Qua cách cư xử của người chiến sĩ với nhân vật tôi trong đoạn trích, em rút ra bài học gì cho bản thân về cách ứng xử với những người xung quanh?

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1:

- Đoạn trích trên thuộc thể loại: truyện ngắn

Câu 2:

- Tình huống chính được kể trong đoạn trích là khi nhân vật tôi bị thương và người chiến sĩ thồ tranh đã hết lòng giúp đỡ nhân vật tôi.

Câu 3:

- Người chiến sĩ thồ tranh trong câu truyện trên là một người lính thật thà, giàu tình yêu thương. Anh luôn suy nghĩ cho những người xung quanh kể cả khi người ấy có ác cảm với mình. Kể cả khi họa sĩ bị thương, anh cũng một mình đeo cả sáu mươi- bảy mươi kí trên người mà chẳng phàn nàn hay kêu ca cả.

Câu 4:

Qua cách ứng xử của anh chiến sĩ đối với nhân vật tôi, em nhận thấy rằng chúng ta phải luôn biết sống bao dung, nhân ái, kể cả là với những người không thích mình. Bởi vì, ta không sống cho riêng bản thân mình mà còn sống góp sức lực mình vào cho đất nước chúng ta nữa. Cho đi là nhận lại, có những việc khi ta làm chỉ là một việc nhỏ thôi nhưng lại mang lại cho đối phương những điều quý giá nhất mà đôi khi có bao nhiêu của cải, vật chất cũng không thể mua được.

3. Đọc hiểu truyện ngắn Bức tranh - Đề 2

Đọc văn bản sau:

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy?

A. Ngôi thứ nhất

B. Ngôi thứ hai

C. Ngôi thứ ba

D. Ngôi thứ hai và ngôi thứ ba

Câu 2. Đoạn trích trên có sự xuất hiện của mấy nhân vật?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 3. Bức tranh của người họa sĩ vẽ có tên là gì?

A. “Chân dung người chiến sĩ”
B. “Chân dung anh bộ đội cụ Hồ”
C. “Chân dung người chiến sĩ quả cảm”
D. “Chân dung chiến sĩ giải phóng"

Câu 4. Câu sâu thuộc kiểu câu nào phân theo mục đích nói?

“Đồ dối trá, mày hãy nhìn coi, bà mẹ tao khóc đã lòa cả hai mắt kia!”

A. Câu đơn

B. Câu ghép

C. Câu cảm thán

D. Câu cầu khiến

Câu 5. Vì sao bà mẹ (bà cụ) bị mù lòa cả hai mắt?

A. Bà cụ ốm một trận rất nặng rồi hai mắt lòa đi.

B. Bà cụ khóc thương tới lòa hai mắt khi nghe tin con trai hy sinh.

C. Bà cụ bị mù lòa hai mắt bẩm sinh.

D. Bà cụ gặp tai nạn khiến hai mắt bị mù lòa.

Câu 6. Trên cương vị là một người họa sĩ, nhân vật “tôi” là người như thế nào?

A. Là một nghệ sĩ tài năng, anh ta vốn nghiêm túc với nghệ thuật và công việc.

B. Là một nghệ sĩ nổi tiếng, với mong muốn vẽ được bức tranh để đời.

C. Là nghệ sĩ vẽ tranh kém nổi, sống nhờ nghề vẽ tranh.

D. Là nghệ sĩ tài ba, được học qua nhiều trường lớp và các họa sĩ nổi tiếng.

Câu 7. Sau khi biết lí do mẹ của anh thợ cắt tóc bị mù, nhân vật “tôi” có thái độ như thế nào?

A. Nhận ra lỗi lầm của bản thân và cảm thấy day dứt, trăn trở.

B. Chưa nhận ra lỗi lầm nhưng cảm thấy buồn thương.

C. Cảm thấy lo lắng, sợ hãi.

D. Cảm thấy hoảng hốt, hồi hộp.

Câu 8. Em hãy nhận xét về sự thay đổi cách xưng hô của anh thợ cắt tóc với nhân vật “tôi”.

Câu 9. Em hiểu như thế nào về lời đề nghị rụt rè của anh thợ cắt tóc trong quá khứ được gợi lại từ dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”: Xin mọi người hãy tạm ngừng một phút cái nhịp sống bận bịu, chen lấn, để tự suy nghĩ về chính mình.

Câu 10. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) trình bày suy nghĩ của em về người thợ cắt tóc trong đoạn trích “Bức tranh” của tác giả Nguyễn Minh Châu.

Câu 11. Phân tích đặc điểm của người kể chuyện trong truyện (ngôi kể, quan hệ và thái độ của
người kể chuyện đối với các nhân vật trong truyện, lời kể chuyện và lời nhân vật trong truyện
có gì đặc biệt?)

Câu 12. Truyện ngắn “Bức tranh” đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu khi ông chuyển hướng sáng tác sang kiểu nhân vật tư tưởng. Dựa vào đoạn trích trên, em hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá về các nhân vật trong truyện ngắn “Bức tranh” của Nguyễn Minh Châu.

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1. A

Câu 2. D

Câu 3. D

Câu 4. C

Câu 5. B

Câu 6. A

Câu 7. A

Câu 8

+ Xưng- hô: tao- mày

- Thể hiện sự tức giận khi người họa sĩ đã gián tiếp khiến cho bà mẹ của anh bị mù lòa cả hai con mắt vì tưởng rằng anh đã hy sinh.

+ Xưng hô: tôi- bác/anh

- Thái độ tôn trọng, khẳng định tài năng của người họa sĩ.

Câu 9. Sau đây là một số gợi ý của Hoatieu.vn

“Xin mọi người hãy tạm ngừng một phút cái nhịp sống bận bịu, chen lấn để tự suy nghĩ về chính mình”. Đó là “lời đề nghị rụt rè” của một người họa sĩ - nhân vật chính trong truyện ngắn “Bức tranh”, nhưng mang theo thông điệp có tính triết lí sâu sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu.

Người họa sĩ trong câu chuyện đã tự nhận mình là kẻ giả dối và luôn tự dằn vặt bản thân. Bởi chính ông đã quên đi người mẹ đang ngày ngày trông ngóng tin tức về đứa con trai duy nhất nơi chiến trường. Nguyên nhân của sự lỗi lầm có lẽ đến từ sự ích kỷ, hiện tại thì đăng bắt ông lựa chọn hoặc lảng tránh, hoặc dũng cảm đối mặt.

Nhưng khi một lần nữa người họa sĩ đến gặp người chiến sĩ, ánh sáng từ sự độ lượng của người chiến sĩ đã trở thành điểm sáng của Bức tranh. Người chiến sĩ cố tình tỏ ra "không quen" người họa sĩ để ông khỏi phải hổ thẹn, nhưng đây lại là điểm sáng giúp vị họa sĩ hiểu được những điều cao cả, tốt đẹp đang tồn tại thực sự trong cuộc sống này.

Câu 10.

Học sinh đưa ra ý kiến của mình về nhân vật người thợ cắt tóc trong đoạn trích “Bức tranh” của Nguyễn Minh Châu

Học sinh trình bày trong một đoạn văn, có thể triển khai theo các kiểu đoạn văn diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, móc xích, song hành.

Nội dung đoạn trích đơn giản là cuộc gặp gỡ sau nhiều năm giữa người chiến sĩ năm xưa, nay đã là anh thợ cắt tóc và người họa sĩ già, cùng với đó là hành trình đấu tranh nội tâm của người họa sĩ khi biết bản thân mình là nguyên nhân khiến bà mẹ của người lính bị mù. Khi gặp lại người họa sĩ, hình ảnh người thợ cắt tóc hiện lên với nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Ban đầu là sự tức giận khi người họa sĩ đã quên đi lời hứa khiến mẹ anh mù lòa, nếu ông họa sĩ đến gặp mẹ anh sớm hơn thì bà cũ đâu bị mù, trong khi đó người họa sĩ lại được ngợi ca vì bức tranh. Chỉ bằng vài câu kể đã cho ta thấy sự khắc nghiệt của chiến tranh, bản thân anh chiến sĩ và gia đình đã phải chịu nhiều tổn thương do chiến tranh mang đến. Nhưng ở lần gặp tiếp theo, anh chiến sĩ đã lại là một thợ cắt tóc bình tĩnh, chuyên nghiệp, chỉ tập trung cắt tóc, không còn mắng nhiếc hay thể hiện thái độ tức giận với ông họa sĩ nữa. Sự bình tĩnh của anh không hẳn là đã tha thứ, mà chỉ đơn giản là anh đang để người họa sĩ tự ngẫm về hành động của bản thân mình, tự nhận ra những sai lầm của chính mình ngày trước khi đã quên gặp mẹ anh, giao cho mẹ anh bức tranh. Bức tranh người chiến sĩ giải phóng quân như tấm gương soi chiếu để ông họa sĩ tự vấn bản thân và anh thợ cắt tóc nhìn lại cuộc chiến khốc liệt, những tình cảnh mất mát, éo le mà chiến tranh đem đến cho con người.

Thông qua thế giới nội tâm của nhân vật họa sĩ, nhà văn muốn nhắn nhủ: “Mỗi con người hãy cảnh tỉnh với chính mình. Xin mọi người hãy tạm ngừng một phút cái nhịp sống bận bịu, chen lẫn để suy nghĩ về chính mình”.

Câu 11.

Ngôi kể: Ngội thứ nhất – xưng tôi

+ Quan hệ và thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật trong truyện: Nhân tôi là người nghệ sĩ từng vẽ bức tranh chàng trai là bộ đội lúc bấy giờ với thông tin anh bộ đội đã mất. Ngày giải phóng, người nghệ sĩ ghé quán cắt tóc đúng quán anh bộ đội ngày xưa mở ra.

=> Mối quan hệ giữa nhân vật tôi và anh thợ cắt tóc, người bộ đội ngày xưa chính là sự áy náy, khó xử khi biết mình chính là một trong những lí do khiến mẹ anh khóc mù hai mắt vì thương nhớ con (tưởng con đã hi sinh)

+ Lời kể chuyện và lời nhân vật trong truyện có điều đặc biệt: Người kể chuyện cũng chính là nhân vật tôi, bên cạnh những đoạn đối thoại giữa nhân vật tôi với anh thợ cắt tóc và vợ anh thợ cắt tóc. Còn là những đoạn tưởng tượng ra lời đối thoại có phần trách móc của anh thợ cắt tóc với chính mình => Cho thấy được sự dằn vặt trong tâm trí người nghệ sĩ khi biết có thể bản thân chính là nguyên nhân khiến mẹ anh thợ cắt tóc bị mù.

Câu 12.  Sau đây là một hướng gợi ý:

- Giới thiệu nhân vật và mối quan hệ của hai nhân vật:

+ Người họa sĩ, đó là một anh chàng nghệ sĩ tài năng, anh ta vốn nghiêm túc với nghệ thuật và công việc.

+ Người thợ làm nghề cắt tóc sau thời gian đi bộ đội trở về.

- Nghệ thuật trần thuật:

+ Ngôi kể: Ngội thứ nhất – xưng tôi

+ Quan hệ và thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật trong truyện: Nhân tôi là người nghệ sĩ từng vẽ bức tranh chàng trai là bộ đội lúc bấy giờ với thông tin anh bộ đội đã mất. Ngày giải phóng, người nghệ sĩ ghé quán cắt tóc đúng quán anh bộ đội ngày xưa mở ra => Mối quan hệ giữa nhân vật tôi và anh thợ cắt tóc, người bộ đội ngày xưa chính là sự áy náy, khó xử khi biết mình chính là một trong những lí do khiến mẹ anh khóc mù hai mắt vì thương nhớ con (tưởng con đã hi sinh)

+ Lời kể chuyện và lời nhân vật trong truyện có điều đặc biệt: Người kể chuyện cũng chính là nhân vật tôi, bên cạnh những đoạn đối thoại giữa nhân vật tôi với anh thợ cắt tóc và vợ anh thợ cắt tóc. Còn là những đoạn tưởng tượng ra lời đối thoại có phần trách móc của anh thợ cắt tóc với chính mình => Cho thấy được sự dằn vặt trong tâm trí người nghệ sĩ khi biết có thể bản thân chính là nguyên nhân khiến mẹ anh thợ cắt tóc bị mù.

+ Điểm nhìn từ nhân vật tôi và điểm nhìn xây dựng từ bên trong

+ Tác dụng: Nhân vật tôi là người trực tiếp tham gia câu chuyện, có ảnh hưởng tới các nhân vật khác, vì vậy việc đẩy điểm nhìn từ phía nhân tôi sẽ giúp cho câu chuyện trở nên chân thật và theo mạch cảm xúc của nhân tôi. Đồng thời, xây dựng điểm nhìn từ bên trong cho thấy được những cảm xúc day dứt, dằn vặt, dày vò khôn xiết của nhân vật tôi, những đoạn chiêm nghiệm về triết lí cuộc đời hay những cuộc đối thoại giữa mình và anh thợ cắt tóc khiến cho nhân vật tôi cảm thấy hoang mang, e ngại và lo sợ. => Liên hệ với sáng tạo truyện ngắn mang phong cách của Nguyễn Minh Châu

- Tư tưởng chủ đề và triết lí nhân sinh: Đề cao sự chính trực, đạo đức của con người. Nghệ thuật phải sinh ra trong đạo đức và duy trì đạo đức để làm nghệ thuật.

4. Đọc hiểu truyện ngắn Bức tranh - Đề 3

Đọc văn bản sau:

Trắc nghiệm: Chọn 01 đáp án đúng:

Câu 1 . Xác định thể loại của văn bản:

A. Truyện ngắn

B. Tiểu thuyết

C. Truyện ngụ ngôn

D. Hồi kí

Câu 2. Truyện được kể theo ngôi kể:

A. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn toàn tri

B. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn hạn tri

C. Ngôi kể thứ ba - điểm nhìn toàn tri

B. Ngôi kể thứ ba - điểm nhìn hạn tri

Câu 3. Điểm nhìn trần thuật của truyện là:

A. Từ các họa sĩ ngoài Hà Nội

B. Từ nhân vật tôi

C. Từ đồng chí phụ trách các trạm giao liên

D. Từ người chiến sĩ "thồ" tranh.

Câu 4. Tình huống chính được kể trong đoạn trích là tình huống gì?

A. Nhân vật tôi chuẩn bị cho cuộc triển lãm tranh ở nước ngoài

B. Người chiến sĩ thồ tranh tha thiết thỉnh cầu tôi vẽ cho anh một bức chân dung

C. Người chiến sĩ thồ tranh hết lòng giúp đỡ nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân

D. Nhân vật tôi đã vẽ cho người chiến sĩ một bức tranh thật đẹp.

Câu 5 . Trình tự sắp xếp các sự kiện trong đoạn trích là:

A. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi từ chối -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân.

B. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi từ chối -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

C. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi từ chối ->nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

D. Người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi từ chối -> người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

Câu 6 . Khi người chiến sĩ nhờ vẽ một bức chân dung, thái độ của nhân vật tôi ra sao?

A. Thẳng thừng từ chối

B. Lập tức nhận lời

C. Nhận lời cho có

D. Tự ái, tỏ vẻ mặt lạnh lùng

Câu 7. Vì sao nhân vật tôi lại từ chối vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ?

A. Vì "tôi" không biết vẽ tranh chân dung

B. Vì "tôi" chưa từng vẽ tranh chân dung

C. Vì suy nghĩ "Tôi là một họa sĩ, chứ đâu phải một anh thợ vẽ truyền thần"

D. Cả A, B, C

Câu 8. Câu văn nào sau đây không sử dụng biện pháp tu từ chêm xen?

A. Rồi bắt đầu từ đó, chỉ có hai người, anh và tôi, đi trong rừng.

B. Người chiến sĩ vừa phải "thồ" đống tranh của tôi sau lưng (to và nặng gấp đôi một cái ba lô bình thường của khách đi đường) lại vừa phải mang thêm chiếc ba lô riêng của tôi trước ngực.

C. Tối ngày hôm đó, hai chúng tôi phải ngủ lại nửa đêm giữa rừng.

D. Bây giờ đây thì chính tôi, một kẻ bề trên, đang được một người dưới tỏ ra độ lượng với mình.

Câu 9. Thái độ của nhân vật tôi sau khi được anh chiến sĩ thồ tranh giúp đỡ là:

A. Cảm phục

B. Biết ơn

C. Tự ái

D. Xấu hổ

Câu 10. Theo em, nhan đề "Bức tranh" là nói về bức tranh nào?

A. Bức tranh nhân vật tôi vẽ chân dung người chiến sĩ

B. Bức tranh nhân vật tôi tặng cho người chiến sĩ.

C. Bức tranh nhân vật tôi tâm đắc nhất

D. Bức tranh người chiến sĩ thích nhất

Tự luận: Trả lời câu hỏi:

Câu 11. Đoạn trích sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt nào? Nêu tác dụng của sự kết hợp ấy.

Câu 12. Nhận xét về nhân vật người chiến sĩ thồ tranh được miêu tả trong đoạn trích.

Câu 13. Qua cách cư xử của người chiến sĩ với nhân vật tôi trong đoạn trích, em rút ra bài học gì cho bản thân về cách ứng xử với những người xung quanh?

Câu 14. Nêu những nét đặc sắc tiêu biểu trong nghệ thuật kể chuyện.

Gợi ý đọc hiểu​

Câu 1. A. Truyện ngắn

Câu 2. B. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn hạn tri

Câu 3. B. Từ nhân vật tôi

Câu 4. C. Người chiến sĩ thồ tranh hết lòng giúp đỡ nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân

Câu 5. B. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi từ chối -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

Câu 6. D. Tự ái, tỏ vẻ mặt lạnh lùng

Câu 7. C. Vì suy nghĩ "Tôi là một họa sĩ, chứ đâu phải một anh thợ vẽ truyền thần"

Câu 8. C. Tối ngày hôm đó, hai chúng tôi phải ngủ lại nửa đêm giữa rừng.

Câu 9. D. Xấu hổ

Câu 10. A. Bức tranh nhân vật tôi vẽ chân dung người chiến sĩ

Câu 11.

- Đoạn trích sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm

- Tác dụng của sự kết hợp các phương thức biểu đạt: Phương thức tự sự kể lại diễn biến sự kiện, giúp người đọc hình dung được cốt truyện; Phương thức miêu tả giúp người đọc dễ hình dung khung cảnh địa hình, làm nổi bật những đặc điểm về ngoại hình, hành động của người chiến sĩ và nhân vật tôi, làm cho đoạn trích trở lên sinh động, hấp dẫn; Phương thức biểu cảm giúp thể hiện rõ diễn biến tâm trạng của nhân vật tôi – người họa sĩ.

Câu 12. Nhận xét về nhân vật người chiến sĩ thồ tranh được miêu tả trong đoạn trích:

Trong đoạn trích, người chiến sĩ đã nhờ nhân vật tôi - là một họa sĩ vẽ giúp tranh chân dung để gửi về nhà, báo tin bình an với gia đình nhưng bị họa sĩ từ chối. Tuy nhiên, người chiến sĩ vẫn tận tình thồ tranh giúp nhân vật tôi khi ông bị thương ở vai, không thể mang vác vật nặng. Tất cả hành lý, đồ đạc và những bức tranh của vị họa sĩ phải lên đến sáu bảy chục cân mà anh chiến sĩ vẫn nhận mang hết dù không khỏe mạnh gì. Không chỉ nhanh tay điều trị vết thương, mang giúp nhân vật tôi hành lí nặng, người chiến sĩ còn có động viên vị họa sĩ bằng những cử chi chăm sóc chu đáo, dẫu trước đó vị họa sĩ có thái độ không tốt lắm với anh.

Từ những chi tiết nhỏ trong đoạn trích, người đọc có thể thấy rõ tính cách của người chiến sĩ thông qua hành động của anh:

+ Là một chiến sĩ có tinh thần, trách nhiệm cao với công việc: Dù người mà anh nhận nhiệm vụ thồ tranh là người họa sĩ đã từ chối vẽ tranh chân dung cho mình nhưng anh không từ chối mệnh lệnh của cấp trên giao và trong quá trình thồ tranh, anh đã làm việc một cách nghiêm túc, tận tình.

+ Là người bao dung, độ lượng: Dù trước đó, anh nhận được lời từ chối và vẻ mặt lạnh lùng, có phần kiêu ngạo của người họa sĩ nhưng anh đã không tận dụng cơ hội để "trả thù", cũng không lộ vẻ hả hê, vui mừng khi người họa sĩ bị thương. Ngược lại, biết người họa sĩ không còn mang vác nặng được nữa, anh đã tận tình giúp đỡ, vừa trị vết thương, vừa mang vác thay tất cả đống đồ đạc và những bức tranh của vị họa sĩ trên mình. Tất cả chỗ hành lí lên tới sáu bảy chục cân, mà anh chiến sĩ cũng chẳng khoẻ mạnh gì. Không chỉ nhanh chân ứng cứu, mang thay hành lí nặng, người chiến sĩ ấy còn động viên vị họa sĩ kia cùng những cử chỉ chăm sóc ân cần, chu đáo: "Đồng chí cố gắng lên.. Tôi dìu đồng chí đi nhanh qua bên kia suối sẽ nghỉ", mắc võng cho vị họa sĩ nằm rồi ôm súng ngồi gác bên cạnh.

=> Qua đây, chúng ta thấy rõ người chiến sĩ không chỉ là người hiền lành, chân chất, mà còn vô cùng tốt bụng, độ lượng và đầy trách nhiệm. Đến chính vị họa sĩ cũng phải tự xấu hổ vì bản thân, ông tự nhận người chiến sĩ ít tuổi hơn ông lại có lòng độ lượng, tinh thần trách nhiệm hơn bản thân ông.

Câu 13. Qua cách cư xử của người chiến sĩ với nhân vật tôi trong đoạn trích, em rút ra bài học cho bản thân về cách ứng xử với những người xung quanh: Trong cuộc sống sẽ có rất nhiều tình huống xảy ra, kể cả những trường hợp bất lợi với bản thân, nhưng em cho rằng, sống phải có sự vị tha, sự thấu hiểu và lòng độ lượng, luôn biết giúp đỡ mọi người, xây dựng tinh thần đoàn kết trong cộng đồng xã hội, để cuộc sống xung quanh chúng ta luôn có sự yêu thương, trách nhiệm và cống hiến.

Câu 14. Những nét đặc sắc tiêu biểu trong nghệ thuật kể chuyện:

- Cách kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn;

- Sử dụng kết hợp phương thức tự sự với phương thức miêu tả, biểu cảm;

- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, độc đáo;

- Ngôi kể thứ nhất, người chiến sĩ được hiện lên qua lời kể trực tiếp của nhân vật tôi nên khá chân thực, khách quan;

- Nhân vật được khắc họa sắc nét, linh hoạt: Nhân vật tôi - miêu tả qua suy nghĩ nội tâm; nhân vật người chiến sĩ thồ tranh được miêu tả chủ yếu qua hành động, lời nói.

Mời bạn đọc đón xem các bài viết hữu ích khác tại mục Học tập - Lớp 10 của Hoatieu.vn nhé.