PowerPoint Ngữ Văn 10 Bài 5: Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến

Giáo án PowerPoint Ngữ Văn 10 Bài 5: Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến sách Chân trời sáng tạo được biên soạn kỹ lưỡng, cách trình bày khoa học các bài trong năm học giúp thầy cô sẽ tiết kiệm khá nhiều thời gian trong quá trình soạn giáo án của mình. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 10 trong bài viết dưới đây sẽ giúp học sinh tiếp thu kiến thức tốt nhất, đồng thời giúp giáo viên có một cách dạy mạch lạc, rõ ràng, dễ hiểu.

Bài giảng Ngữ Văn 10 CTST Bài 5: Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến

Giáo án Bài 5: Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến Ngữ Văn 10 CTST

VĂN BẢN 2: HUYỆN TRÌA, ĐỀ HẦU, THẦY NGHÊU MẮC LỠM THỊ HẾN

(Trích Nghêu, Sò, Ốc, Hến)

1. Hoạt động 1: Khởi động

a) Mục tiêu: Tạo tâm thế chủ động, khơi gợi hứng thú cho học sinh trước khi tìm hiểu bài học

b) Nội dung: Tổ chức trò chơi “Ô cửa bí mật” củng cố lại bài học trước.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

- GV phổ biến luật chơi: Một ngôi nhà bốn ô cửa chứa bốn bí mật khác nhau. HS xung phong phát biểu chọn một trong bốn ô cửa để giải mã.

- Sau đó, GV dẫn vào bài: Có thể nói, tuồng đồ là một thể loại dân gian đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Văn bản “Huyện Trìa xử án” đã mang đến một góc nhìn hài hước nhưng lại thâm thúy về những tệ trạng của xã hội phong kiến. Để hiểu sâu về hơn về đặc điểm của thể loại tuồng đồ, chúng ta cùng nhau tìm hiểu một trích đoạn kế tiếp nằm trong tuồng “Nghêu, Sò, Ốc, Hến”, đó là “Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến”.

- HS quan sát các ô cửa rồi giơ tay phát biểu.

- Hệ thống câu hỏi của bốn ô cửa:

Ô cửa 1: Vì sao Huyện Trìa là nhân vật có lượt lời nhiều nhất trong văn bản “Huyện Trìa xử án”?

Đáp án: Vì Huyện Trìa là quan huyện có bổn phận tiến hành phiên xét xử.

Ô cửa 2: Mâu thuẫn giữa các nhân vật trong phiên tòa là gì?

Đáp án:

- Huyện Trìa >< Đề Hầu: ghét nhau về cách cư xử bởi Đề Hầu điêu ngoa, xảo trá, hay nói bậy mà Huyện Trìa còn ngoe ngoét nói theo, hùa theo.

- Huyện Trìa >< Thị Hến: giữa bề trên (người xét xử) và kẻ dưới (bị cáo) nhưng Huyện Trìa lại mủi lòng trước Thị Hến và có ý thiên vị

Ô cửa 3: Qua văn bản “Huyện Trìa xử án”, tác giả dân gian đã phản ánh điều gì đến người đọc?

Đáp án: Phản ánh tệ trạng, ham tiền, háo sức, tự cao tự đại của bọn quan lại và những kẻ dùng thủ đoạn để lách luật.

Ô cửa 4: Tình cảm, cảm xúc của tác giả được thể hiện như thế nào qua văn bản “Huyện Trìa xử án”?

Đáp án: Tác giả bày tỏ sự mỉa mai, châm biếm trước những nhân vật trong văn bản.

2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức

Hoạt động 2.1. Tìm hiểu tri thức Ngữ văn

a) Mục tiêu: Ôn lại kiến thức cơ bản về thể loại tuồng đồ và vở tuồng “Nghêu, Sò, Ốc, Hến”

b) Nội dung: HS đọc lại phần Tri thức Ngữ văn và thực hiện hoạt động theo sự định hướng của GV.

c) Sản phẩm: Phiếu học tập 8

d) Tổ chức thực hiện

*Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS đọc lại phần Tri thức Ngữ văn (SGK/110, 111) và vở thuồng “Nghêu, Sò, Ốc, Hến” rồi điền vào phiếu học tập như sau:

- Nêu ngắn gọn đặc điểm của thể loại tuồng đồ.

- Trình bày xuất xứ, tóm tắt vở tuồng.

- Cho biết vị trí, chủ đề, bố cục của đoạn trích.

HS nhận nhiệm vụ

HS đọc và điền thông tin

HS trả lời

- GV đánh giá, chốt lại kiến thức.

1. Đặc điểm của thể loại tuồng đồ

- Là một loại hình tổng hợp thiên về hài hước châm biếm, ngôn ngữ mộc mạc, bình dân; lối diễn tự do, ít khoa trương cách điệu, gần gũi với cuộc sống thường ngày và gần với kịch nói.

- Đặc điểm:

+ Đề tài: Lấy từ đời sống dân hoặc cốt truyện có sẵn, dựng thành câu chuyện, tình huống hài hước, thiên về trào lộng, phê phán xã hội trên lập trường đạo đức của người bình dân.

+ Tích truyện: một câu chuyện hoặc một tình huống, hành động, sự việc nào đó, thường có sẵn trong kho tàng truyên dân gian

+ Nhân vật: khác với tuồng pho, gần với chèo cổ, bao gồm các vai như kép, đào, mụ, lão,..., mang tính ước lệ và tính cách không thay đổi, thể hiện qua lời thoại và hành động, đặc biệt là lời xưng danh.

+ Lời thoại: chủ yếu là đối thoại có xen độc thoại hay bàng thoại, dưới hình thức nói, ngâm hoặc hát và chủ yếu là văn vần.

2. Vở tuồng “Nghêu, Sò, Ốc, Hến”

- Tác giả: Khuyết danh

- Tác phẩm gồm màn giáo đầu và 19 lớp

- Tóm tắt: Trần Ốc và Lữ Ngao rủ nhau đi ăn trộm nhà phú hộ Trùm Sò. Chúng đem bán tang vật cho Thị Hến. Trùm Sò báo cho Lí Hà, thuê phù thủy dùng bùa phép tìm kẻ gian. Tên gia đinh của Thị Hến hớ hênh nói ra nguồn gốc tang vật. Lí Hà phát hiện của gian trói Thị Hến lên quan huyện xét xử. Bởi vì Huyện Trìa và Đề Hầu u mê trước vẻ đẹp của nàng nên đã tha bổng cho Thị Hến, Trùm Sò không lấy lại được tài sản. Nghêu là một thầy tu phá giới, sa đọa cũng có ý với Hến. Hến cho mời cả ba đến nhà vào một buổi tối, và đã dùng mưu, tại đây đã diễn ra một cuộc hội ngộ đầy bẽ bàng và nhục nhã.

- Chủ đề: phản ánh những tệ trạng của xã hội như háo sắc, tham ô, lừa lọc được kể lại dưới góc nhìn trào phúng, châm biếm.

3. Đoạn trích “Huyện Trìa, Đề Hồ, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến”

- Xuất xứ: Thuộc lớp XIX trong vở tuồng “Nghêu, Sò, Ốc, Hến”.

- Tóm tắt: Thị Hến mời Huyện Trìa. Đề Hồ, Thầy Nghêu đến nhà vào một đêm khuya thanh vắng. Thị đã dùng mưu, tại đây đã diễn ra một cuộc hội ngộ đầy ê chề, đáng cười.

- Bố cục: 4 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “sẽ bày tự tình”

+ Phần 2: “Ơn mỗ cứu cho bữa trước” đến “Hễ phá giới tức hành trảm quyết”

+ Phần 3: “Viên ngoại diêu văn tế thuyết” đến “Giữ dạ đừng ham của lạ”

+ Phần 4: Còn lại

Mời các bạn sử dụng file tải về để xem đầy đủ nội dung chi tiết.

Mời thầy cô và các bạn tham khảo thêm các bài viết khác trong chuyên mục Giáo án bài giảng của Hoatieu.vn.