Có được hưởng lương hưu khi tham gia bảo hiểm tự nguyện?

Có được hưởng lương hưu khi tham gia bảo hiểm tự nguyện?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về bảo hiểm xã hội tự nguyện lao động tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng bảo hiểm thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Trường hợp thời gian đóng thiếu trên 10 năm thì tiếp tục đóng bảo hiểm tự nguyện nếu có nguyện vọng. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định của Luật bảo hiểm xã hội về Bảo hiểm xã hội tự nguyện

Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH quy định một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện

Thông tư 14/2016/TT-BYT hướng dẫn Luật bảo hiểm xã hội thuộc lĩnh vực y tế

Tóm tắt câu hỏi:

Tôi 42 tuổi, là nam, chưa tham gia BHXH bao giờ vì công việc của tôi là buôn bán nhỏ ở gia đình thu nhập thấp (trung bình khoảng 2.500.000 đồng/tháng). Tôi muốn tham gia BHXH tự nguyện để sau này có lương hưu nhưng tôi không biết như thế có được hay không? Nếu tới 60 tuổi mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH thì có thể đóng thêm được không? Trong thời gian đóng bảo hiểm mà ngừng đóng thì có được hưởng bảo hiểm một lần không?

Trả lời:

Với thắc mắc của bạn, HoaTieu.vn xin được trả lời như sau:

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.

Khoản 4 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này.

Khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

c) Cán bộ, công chức, viên chức;

d) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;

đ) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;

e) Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;

g) Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

h) Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;

i) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.

Như vậy, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng quy định phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thì được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Do đó, chỉ cần bạn đáp ứng được điều kiện nêu trên thì bạn hoàn toàn có thể nộp hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Khi đó, bạn sẽ thuộc đối tượng được áp dụng chế độ hưu trí tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Điều 73 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về Điều kiện hưởng lương hưu như sau:

1. Người lao động hưởng lương hưu khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

b) Đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.

2. Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều này nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Như vậy, để được hưởng chế độ hưu trí, bạn là nam phải đủ 60 tuổi và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên. Trường hợp bạn đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu là nam 60 tuổi nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm, bạn có thể được đóng cho đển khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

1. Người lao động quy định tại khoản 4 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ điều kiện về tuổi theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 73 của Luật này nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội;

b) Ra nước ngoài để định cư;

c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

Từ quy định trên, người lao động được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần khi thuộc một trong các trường hợp nêu trên. Khi đó, bạn mới được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần theo quy định. Các trường hợp không thuộc trường hợp nêu trên thì không được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần.

Đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần để hưởng lương hưu

Nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi đủ tuổi về hưu nhưng thời gian đóng bảo hiểm còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội ra thông tư hướng dẫn một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về bảo hiểm xã hội tự nguyện. Theo đó, từ 4/4/2016, lao động tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng bảo hiểm thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Trường hợp thời gian đóng thiếu trên 10 năm thì tiếp tục đóng bảo hiểm tự nguyện nếu có nguyện vọng.

Chính sách này áp dụng cho công dân từ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc. Người tham gia có thể lựa chọn các phương thức đóng: đóng hàng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần; đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia bảo hiểm đã đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng bảo hiểm chưa đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Riêng với nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi đủ tuổi về hưu nhưng thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Mức đóng hàng tháng bằng 22% thu nhập do người tham gia tự lựa chọn. Mức này thấp nhất bằng chuẩn hộ nghèo của nông thôn theo quy định của Chính phủ, cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Mức đóng một lần cho những năm còn thiếu được tính bằng tổng mức đóng của các tháng còn thiếu, áp dụng lãi cộng gộp bằng lãi suất quỹ đầu tư bảo hiểm bình quân tháng do Bảo hiểm xã hội Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.

Về thời điểm hưởng lương hưu, người tham gia bảo hiểm tự nguyện được hưởng lương hưu ngay từ tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu. Trường hợp đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định mà vẫn tiếp tục đóng bảo hiểm tự nguyện, thì thời điểm hưởng lương hưu là tháng liền kề sau tháng dừng đóng và có yêu cầu hưởng lương hưu.

Nếu người lao động dừng tham gia bảo hiểm tự nguyện và chuyển sang bảo hiểm bắt buộc, hưởng bảo hiểm một lần, qua đời hoặc Tòa tuyên án đã chết thì sẽ được trả lại số tiền đã đóng trước đó. Tiền hoàn trả bằng tiền nhà nước đã hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội đối với người tham gia bảo hiểm tự nguyện.