TIẾT 2: LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Luyện tập sử dụng từ điển

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi: Em hãy nêu công dụng của từ điển?

- GV mời các nhóm chia sẻ kết quả.

- GV nhận xét, đánh giá và gợi ý thêm:

Công dụng của từ điển: Cung cấp thông tin về từ loại (danh từ, động từ, tính từ,…); Cung cấp cách sử dụng từ thông qua các ví dụ; Giúp hiểu nghĩa của từ.

- GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài học mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tra cứu nghĩa của từ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Biết sử dụng từ điển để tra nghĩa của các từ.

- Nhận biết được các loại từ điển và công dụng của chúng.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu của BT1: Sử dụng từ điển tiếng Việt để tra cứu nghĩa của các từ chăm chỉ và kiên trì?

+ GV giới thiệu cho HS một số cuốn từ điển cho HS:

...

+ GV chia nhóm đôi cho HS để thực hiện nhiệm vụ hoạt động.

+ GV mời 1 – 2 HS phát biểu ý kiến, các HS khác đóng góp ý kiến.

+ GV nhận xét, chốt đáp án:

chăm chỉ: (chăm) có sự chú ý thường xuyên để làm công việc gì có ích một cách đều đặn.

kiên trì: giữ vững, không thay đổi ý chí, ý định để làm việc gì đó đến cùng, mặc dù gặp nhiều khó khăn, trở lực.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu của BT2: Đọc tên các cuốn từ điển dưới đây và trả lời câu hỏi

a. Từ điển nào giúp em tìm được những từ đồng nghĩa với từ chăm chỉ, kiên trì?

b. Em sử dụng từ điển nào để tìm hiểu nghĩa của thành ngữ học một biết mười hoặc thành ngữ mắt thấy tai nghe?

+ GV chia nhóm đôi cho HS để thực hiện nhiệm vụ hoạt động.

+ GV mời 1 – 2 HS phát biểu ý kiến, các HS khác đóng góp ý kiến.

+ GV nhận xét, chốt đáp án:

a. Từ điển từ đồng nghĩa tiếng Việt giúp tìm được những từ đồng nghĩa với từ chăm chỉ, kiên trì.

b. Sử dụng Từ điển thành ngữ và tục ngữ để tìm hiểu nghĩa của thành ngữ học một biết mười hoặc thành ngữ mắt thấy tai nghe.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS.

Hoạt động 2: Thực hành

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Mở rộng vốn từ nhờ nắm được được nghĩa của một số từ ngữ, thành ngữ về chủ điểm Học tập.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu của BT3: Tìm nghĩa

của thành ngữ mắt thấy tai nghe dựa vào mẫu dưới đây:

M: Tìm nghĩa của thành ngữ học một biết mười.

Bước 1: Chọn từ điển thành ngữ

Bước 2: Tìm mục từ bắt đầu bằng chữ H

Bước 3: Tìm thành ngữ học một biết mười

Lưu ý: Đọc bảng chữ cái viết tắt để biết quy ước chữ viết tắt

trong từ điển (Vd: ví dụ, Gngh: gần nghĩa,…)

+ GV tổ chức hoạt động theo nhóm đôi, GV quan sát, hỗ trợ HS khi cần.

+ GV mời 1 – 2 HS đại diện trình bày kết quả thảo luận.

+ GV nhận xét, chốt đáp án:

Nghĩa của thành ngữ mắt thấy tai nghe: nói những việc tự mình nhìn thấy, nghe thấy (Theo Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam – Giáo sư Nguyễn Lân); trực tiếp nhìn thấy, nghe thấy, được chứng kiến cụ thể (Theo Từ điển giải thích thành ngữ tiếng Việt –Nguyễn Như Ý chủ biên).

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu của BT4: Nêu tên một số từ điển mà em biết

G:

- Từ điển Anh – Việt

- Từ điển bằng tranh – Thế giới động vật

+ GV tổ chức hoạt động nhóm cho HS theo hình thức làm việc theo nhóm 4 người. GV hỗ trợ, trợ giúp HS khi cần.

+ GV mời đại diện 1 – 2 nhóm HS phát biểu ý kiến, các nhóm khác lắng nghe và nhận xét.

+ GV nhận xét, chốt đáp án:

Từ điển từ thông dụng tiếng Việt, Từ điển từ trái nghĩa tiếng Việt, Từ điển từ cổ tiếng Việt,...

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Xem lại kiến thức bài Luyện từ và câu – Luyện tập sử dụng từ điển, hiểu, phân biệt và vận dụng được kiến thức.

+ Chia sẻ với người thân về bài học.

+ Đọc trước Tiết 3: Viết – Viết đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách.

- HS chơi trò chơi.

- HS phát biểu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS ghi bài mới.

- HS đọc nhiệm vụ BT.

- HS lắng nghe GV giới thiệu.

- HS lắng nghe hướng dẫn của GV.

- HS phát biểu ý kiến.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc nhiệm vụ BT.

- HS lắng nghe hướng dẫn của GV.

- HS phát biểu ý kiến.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc nhiệm vụ BT.

- HS làm theo hướng dẫn của GV.

- HS phát biểu ý kiến.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS đọc nhiệm vụ BT.

- HS làm theo hướng dẫn của GV.

- HS phát biểu ý kiến, các HS khác nhận xét.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS lắng nghe và tiếp thu

- HS lắng nghe và tiếp thu

- HS lắng nghe và thực hiện.