Đáp án Cuộc thi tìm hiểu thân thế, sự nghiệp Hải Thượng Lãn Ông

Chủ đề video: Cuộc đời và sự nghiệp Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lễ Hữu Trác.

Lời dẫn

Thưa quý vị và các bạn!

Hiện tại tôi đang đứng trước Khu di tích Hải Thượng Lãn Ông tại thuộc thôn Hải Thượng, xã Sơn Trung, Hương Sơn, Hà Tĩnh, trải dài trên một cung đường gần 8km. Nơi đây bao gồm khu mộ cùng tượng đài của Đại danh y ở xã Sơn Trung, chùa Tượng Sơn ở xã Sơn Giang và Khu nhà thờ Hải Thượng Lãn Ông ở xã Sơn Quang.

Hôm nay, tôi xin mời các bạn cùng tôi Tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Đại danh y Lê Hữu Trác thông qua khu di tích này.

Chèn chữ:

Tiêu đề video: HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG - Lê Hữu Trác

Hình ảnh quay chụp từ trên cao toàn cảnh Khu di tích

Đại danh y Lê Hữu Trác sinh năm 1724 tại quê cha là Làng Lưu Xá, phủ Thượng Hồng, tỉnh Hải Dương (nay là thôn Lưu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên), mất năm 1791 tại quê mẹ ở xã Bầu Thượng, huyện Hương Sơn tỉnh Hà Tĩnh.

Ông sinh ra trong 1 gia đình có 6 tiến sỹ. Bố là Lê Hữu Mưu, mẹ là bà Bùi Thị Thường.

Lê Hữu Trác không những là một nhà y dược học vĩ đại, ông còn là nhà thơ, nhà văn xuất sắc, nhà tư tưởng tiến bộ có tinh thần nhân đạo sâu sắc, được nhân dân và giới y học cả nước suy tôn là bậc Y Thánh của Việt Nam.

- Hình ảnh thắp hương tại điện thờ Hải Thượng Lãn Ông.

- Quay cận cảnh bức tượng Hải Thượng Lãn Ông trong điện thờ

Lời dẫn: Thưa các bạn, ngày hôm nay, chúng ta sẽ có 1 chuyến trải nghiệm tìm hiểu về Khu di tích Hải Thượng Lãn Ông. Đồng hành cùng chúng ta có cô.............. thuyết minh viên của Ban Quản lý khu di tích tỉnh............

Lời dẫn: Thưa cô, được biết Lê Hữu Trác sinh ra trong một gia đình thuộc dòng dõi khoa bảng, chú và cha ông đều là Tiến Sĩ của thời Hậu Lê. Ngay từ nhỏ ông đã nổi tiếng là thông minh, học giỏi. Năm 19 tuổi, cha ông mất, ông có duyên gặp một cao nhân trao cho một cuốn binh thư dạy về cách bày binh bố trận, và cả phương pháp bấm độn của đời xưa. Lãn Ông dành ra một thời gian nghiên cứu, rồi bỏ nho học theo binh nghiệp, gia nhập quận đội nhà Trịnh, thắng được nhiều trận và giữ chức quân sư. Vậy con đường nào dẫn ông đến y thuật?

Thuyết minh viên trả lời:

Thưa quý vị và các bạn!

Sau một thời gian đạt được những thành tựu nhất định về binh nghiệp, Lê Hữu Trác nhận ra chiến tranh chỉ mang lại đau khổ cho nhân dân và tàn phá đất nước.

Chán nản, ông muốn từ bỏ binh nghiệp nên đã từ chối mọi sự đề bạt. Đến năm 1746, khi người anh ở Hương Sơn (Hà Tĩnh ngày nay), ông liền viện cớ xin về quê nuôi mẹ già, chăm cháu nhỏ thay anh, xin ra khỏi quân đội.

Hương sơn là nơi nhiều lam sơn chướng khí, cuộc sống lại nghèo khó vất vả, nên Lãn Ông bị bịnh nặng, phải được cáng đến điều trị tại nhà lương y Trần Độc ở Nghệ An hơn 1 năm trời. Tại đây, Lãn Ông mượn đọc các y thư, có năng khiếu hiểu sâu và rộng hơn ai hết, nên lương y ngạc nhiên, quý mến và huớng dẫn thêm.

=> Từ đó, Lê Hữu Trác nhận ra, trên đời này còn một công việc vô cùng quan trọng đối với con người, đó chính là chữa bệnh cứu người.

Lời dẫn: Vốn là người thông minh, học rộng, ông nhanh chóng tìm thấy sự say mê trong y học, nhận ra nghề y không chỉ mang lại lợi ích cho mình, mà còn có thể giúp người đời. Do đó, ông quyết chí học thuốc.

Lời dẫn: Ở Hương Sơn, ông cất nhà cạnh rừng, tự đặt tên là Lãn Ông - tức là lão ông lười, ý là lười biếng, chán ghét công danh, tự giải phóng mình khỏi ràng buộc danh lợi, để tự do nghiên cứu y học, thực hiện chí hướng mà mình yêu thích.

Lời dẫn: Sau hơn 40 năm miệt mài nghiên cứu, hành y cứu người , ông đã để lại cho nền y học Việt Nam một di sản quý giá. Đặc biệt là bộ sách Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh được ông dày công biên soạn, ghi chép và chắt lọc lại những chân lý ông đã lĩnh hội được từ các đại danh y đời trước. Bộ sách đồ sộ này được ông biên soạn trong 10 năm (1760-1770), gồm 28 tập, 66 quyển, phân ra nhiều mục:

- Y Lý

- Bịnh Lý: Nội, Ngoại, Phụ, Sản, Nhi

- Trị Liệu Học

- Dược Học

- Bịnh Án

- Dưỡng Sinh

- Y Huấn

=> Đây được coi là bộ bách khoa toàn thư về y học của thế kỷ 18, loại sách mà ở thời kỳ đó trên thế giới còn rất ít.

Ngoài ra, ông còn để lại cho hậu thế các cuốn Lĩnh Nam bản thảo, Thượng kinh ký sự không chỉ có giá trị về y học mà còn có giá trị văn học, lịch sử, triết học.

- Hình ảnh học sinh được nghe thuyết minh về thân thế, sự nghiệp Hải Thượng Lãn Ông tại khu di tích.

- Cảnh quay cận bộ sách Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh.

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác không chỉ là danh y có cống hiến lớn cho nền y học dân tộc, ông còn là một nhà văn, nhà thơ, nhà tư tưởng lớn của thời đại. Ông đã để lại cho hậu thế 1 tàng thư y học, 1 tấm gương sáng về y đức, y lý, y thuật vô giá trong di sản văn hóa Việt Nam.

Sống trong hoàn cảnh xã hội rối ren, Lãn Ông thông cảm sâu sắc với nổi khổ cực của nhân dân.

Chí hướng của Lãn Ông về nghề y là mong muốn phải có sự nghiệp đóng góp với đời. Ông quan niệm:“Đạo làm thuốc cũng không khác gì đạo làm tướng”. Làm nghề thuốc trị bệnh cứu người, biến nguy thành an thì sự quan trọng có khác gì làm tướng. Ông coi việc làm nghề y là làm việc nghĩa.

Không chỉ chữa bệnh, Lãn Ông còn mở lớp truyền dạy y thuật. Ông tìm hiểu quan hệ giữa khí hậu thời tiết với bệnh tật ở nước ta, nhất là bệnh dịch. Ông ghi chép cẩn thận, học hỏi, trao đổi việc chữa bệnh để rút kinh nghiệm. Nhưng ông cũng đề cao óc độc lập suy nghĩ, vận dụng linh hoạt vào chữa bệnh, đúc rút kinh nghiệm làm sáng tỏ nhiều điều ngờ vực, bổ sung những chỗ người xưa chưa nói tới.

Quay toàn cảnh khu di tích, đặc tả kiến trúc đặc trưng ở đây

Hình ảnh lễ hội cầu sức khỏe tổ chức tại đền thờ Hải Thượng Lãn Ông

Năm 2024 tới là sẽ tròn 300 năm ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724 - 2024), người được coi là ông tổ của ngành y học cổ truyền Việt Nam.

Nhằm tri ân những công lao, đóng góp, cống hiến của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đối với nền y học, văn học, văn hóa dân tộc, tỉnh Hà Tĩnh có chủ trương và chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xây dựng hồ sơ trình UNESCO vinh danh Đại danh y.

Hồ sơ công nhận đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là danh nhân văn hóa thế giới dự kiến tháng 11.2023 sẽ được Đại hội đồng UNESCO chính thức thông qua.

Hình ảnh UBND tỉnh Hà Tĩnh họp bàn về kế hoạch kỷ niệm 300 năm ngày sinh của Hải Thượng Lãn Ông.

Hình ảnh tượng đài Lê Hữu Trác quay từ dưới lên

Có thể thấy, cả một đời Hải Thượng Lãn Ông không màng danh lợi, đúng như chính hai câu thơ ông đã viết: "Công danh trước mắt trôi như nước/ Nhân nghĩa trong lòng chẳng đổi phương".

Ông là tấm gương sáng trong nền y học Việt Nam không chỉ bởi công lao trong các công trình nghiên cứu, mà còn ở y đức, lòng bao dung, thương người, thể hiện tấm lòng của người thầy thuốc với người bệnh ốm đau.

Thế hệ mai sau phải có trách nhiệm lưu giữ và truyền lại những giá trị tốt đẹp mà danh y Lê Hữu Trác đã dày công vun đắp.

Hình ảnh các vị lãnh đạo đến dâng hương tưởng niệm tại khu di tích

Học sinh các trường đến tìm hiểu về khu di tích