10 trường hợp được hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT)

Những trường hợp nào được hoàn thuế VAT 2022? Đây là câu hỏi không phải ai cũng nắm rõ. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ đến bạn đọc tổng hợp các quy định về các trường hợp được hoàn thuế VAT, mời các bạn cùng tham khảo.

1.  Thuế giá trị gia tăng VAT là gì?

Thuế giá trị gia tăng là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.

2. Trường hợp nào thì được hoàn thuế giá trị gia tăng?

Căn cứ theo Thông tư số 130/2016/TT-BTC và Thông tư số 25/2018/TT-BTC ngày 16/03/2018, các trường hợp sau đây sẽ được hoàn thuế giá trị gia tăng:

1: Cơ sở kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khấu trừ

2: Liên quan tới CSKD thành lập từ dự án đầu tư hoặc dự án dầu khí

3: Liên quan tới dự án đầu tư

3.1 Cơ sở kinh doanh có dự án đầu tư ở cùng tỉnh thành

Xem xét CSKD có đầy đủ các đặc điểm dưới đây:

• đang hoạt động;
• thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ;
• có dự án đầu tư (trừ các trường hợp nêu tại mục 3.3 trường hợp 3 dưới đây và trừ dự án đầu tư xây dựng nhà để bán hoặc cho thuê mà không hình thành tài sản cố định);
• dự án đầu tư ở cùng tỉnh, thành phố, đang trong giai đoạn đầu tư

thì CSKD thực hiện xử lý thuế GTGT theo các bước như sau:

• kê khai riêng thuế GTGT đối với dự án đầu tư;
• kết chuyển thuế GTGT đầu vào của dự án đầu tư để bù trừ với việc kê khai thuế GTGT của hoạt động sản xuất kinh doanh đang thực hiện.

Lưu ý: Số thuế GTGT được kết chuyển của dự án đầu tư tối đa bằng số thuế GTGT phải nộp của hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ của CSKD.

• Sau khi bù trừ, tùy thuộc vào số thuế đầu vào của dự án đầu tư chưa được khấu trừ hết:

Ví dụ 1:

Công ty A có trụ sở chính tại Hà Nội, tháng 7/2021, Công ty có dự án (DA) đầu tư tại Hà Nội, dự án đang trong giai đoạn đầu tư. Công ty A thực hiện kê khai riêng thuế GTGT đầu vào của dự án đầu tư này.

Tháng 8/2021, thông tin về GTGT của công ty A theo từng tình huống và xử lý thuế tương ứng như sau:

Bảng 1: Các tình huống và xử lý thuế tương ứng đối với CSKD có dự án đầu tư ở cùng tỉnh thành

3.2. Cơ sở kinh doanh có dự án đầu tư khác tỉnh thành

Xem xét cơ sở kinh doanh (CSKD) có đầy đủ các đặc điểm dưới đây:

– Đang hoạt động;

– Thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ;

– Có dự án đầu tư mới (trừ các trường hợp nêu tại mục 3.3 trường hợp 3 dưới đây và trừ dự án đầu tư xây dựng nhà để bán hoặc cho thuê mà không hình thành tài sản cố định);

– Dự án đầu tư tại địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác với tỉnh, thành phố nơi đóng trụ sở chính;

– Dự án đang trong giai đoạn đầu tư chưa đi vào hoạt động, chưa đăng ký kinh doanh, chưa đăng ký thuế.

thì CSKD thực hiện xử lý thuế GTGT theo các bước như sau:

– Lập hồ sơ khai thuế riêng cho dự án đầu tư;

– Kết chuyển thuế GTGT đầu vào của dự án đầu tư để bù trừ với việc kê khai thuế GTGT của hoạt động sản xuất kinh doanh đang thực hiện.

Lưu ý: Số thuế GTGT được kết chuyển của dự án đầu tư tối đa bằng số thuế GTGT phải nộp của hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ của CSKD.

– Sau khi bù trừ, tùy thuộc vào số thuế đầu vào của dự án đầu tư chưa được khấu trừ hết để thực hiện xử lý thuế như sau:

Người nộp thuế lưu ý trường hợp có thành lập Ban Quản lý dự án, chi nhánh:

• CSKD có quyết định thành lập các Ban Quản lý dự án hoặc chi nhánh đóng tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác với tỉnh, thành phố nơi đóng trụ sở chính để thay mặt NNT trực tiếp quản lý một hoặc nhiều dự án đầu tư tại nhiều địa phương;
• Ban Quản lý dự án, chi nhánh có con dấu, lưu giữ sổ sách chứng từ theo quy định của pháp luật về kế toán, có tài khoản gửi tại ngân hàng, đã đăng ký thuế và được cấp mã số thuế

Khi đó: Ban Quản lý dự án, chi nhánh phải lập hồ sơ khai thuế, hoàn thuế riêng với cơ quan thuế địa phương nơi đăng ký thuế.

Khi dự án đầu tư để thành lập doanh nghiệp đã hoàn thành và hoàn tất các thủ tục về đăng ký kinh doanh, đăng ký nộp thuế thì CSKD là chủ dự án đầu tư phải tổng hợp tình hình khai nộp thuế của dự án (bao gồm: số thuế GTGT phát sinh, số thuế GTGT đã hoàn, số thuế GTGT chưa được hoàn) để bàn giao cho doanh nghiệp mới thành lập tiếp tục thực hiện kê khai, nộp thuế.

Ví dụ 2:

Công ty B có trụ sở chính tại Hà Nội, tháng 7/2021, Công ty có dự án (DA) đầu tư tại Hải Phòng, dự án dự án đang trong giai đoạn đầu tư, chưa đi vào hoạt động, chưa đăng ký kinh doanh, chưa đăng ký thuế, Công ty A thực hiện kê khai riêng thuế GTGT đầu vào của dự án đầu tư này tại Hà Nội trên Tờ khai thuế GTGT dành cho dự án đầu tư.

Tháng 8/2021, thông tin về GTGT của công ty B theo từng tình huống và xử lý thuế tương ứng như sau:

Bảng 2: Các trường hợp và xử lý thuế tương ứng đối với CSKD có dự án đầu tư khác tỉnh thành

So sánh trường hợp 3.1 – CSKD có dự án đầu tư ở cùng tỉnh thành và trường hợp 3.2- CSKD có dự án đầu tư khác tỉnh thành :

– Bảng 1 và bảng 2 minh họa kết quả xử lý thuế trong từng tình huống đối với hai trường hợp CSKD có dự án đầu tư ở cùng tỉnh thành và CSKD có dự án đầu tư khác tỉnh thành. Dễ dàng nhận thấy, kết quả xử lý thuế ở mỗi tình huống là giống nhau đối với hai trường hợp dự án đầu tư ở cùng tỉnh thành hay khác tỉnh thành.

Tuy nhiên, cần lưu ý, điều kiện xem xét hoàn thuế đối với trường hợp dự án đầu tư khác tỉnh thành khắt khe trường hợp còn lại (ở các nội dung tô đậm và gạch chân trong bảng sau):

Bên cạnh đó, đối với trường hợp CSKD có dự án đầu tư cùng tỉnh thành, người nộp thuế (NNT) chỉ cần kê khai riêng đối với dự án đầu tư. Ở trường hợp dự án đầu tư khác tỉnh thành, NNT cần lập hồ sơ khai thuế riêng cho dự án đầu tư.

Các bước kết chuyển, bù trừ, xác định số thuế được hoàn hay được khấu trừ vào kỳ thuế kế tiếp là tương tự nhau đối với hai trường hợp.

3.3. CSKD không được hoàn thuế GTGT mà được kết chuyển số thuế chưa được khấu trừ của dự án đầu tư theo pháp luật về đầu tư sang kỳ tiếp theo đối với các trường hợp dưới đây:

• Dự án đầu tư của CSKD không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký theo quy định của pháp luật;
• Dự án đầu tư của CSKD ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện khi chưa đủ các điều kiện kinh doanh theo quy định của Luật đầu tư là dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng:
  • chưa được cấp giấy phép kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;
  • chưa được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;
  • chưa có văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép đầu tư kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;
  • hoặc chưa đáp ứng được điều kiện để thực hiện đầu tư kinh doanh có điều kiện mà không cần phải có xác nhận, chấp thuận dưới hình thức văn bản theo quy định của pháp luật về đầu tư.
• Dự án đầu tư của CSKD ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện không bảo đảm duy trì đủ điều kiện kinh doanh trong quá trình hoạt động là dự án đầu tư của CSKD ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng trong quá trình hoạt động:
  • bị thu hồi giấy phép kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;
  • bị thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;
  • bị thu hồi văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về đầu tư kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;
  • hoặc trong quá trình hoạt động CSKD không đáp ứng được điều kiện để thực hiện đầu tư kinh doanh có điều kiện theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Thời điểm không hoàn thuế GTGT được tính từ thời điểm CSKD bị thu hồi một trong các loại giấy tờ nêu trên hoặc từ thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, phát hiện CSKD không đáp ứng được các điều kiện về đầu tư kinh doanh có điều kiện.

• Dự án đầu tư khai thác tài nguyên, khoáng sản được cấp phép từ ngày 01/7/2016 hoặc dự án đầu tư sản xuất sản phẩm hàng hóa mà tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên theo dự án đầu tư.

4: Liên quan tới hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu

Nếu trong tháng/quý, CSKD vừa có hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu, vừa có hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ nội địa thì phải hạch toán riêng số thuế GTGT đầu vào sử dụng cho sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu.

Trường hợp không hạch toán riêng được thì số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu được xác định theo tỷ lệ giữa doanh thu của hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu trên tổng doanh thu hàng hóa, dịch vụ của các kỳ khai thuế GTGT tính từ kỳ khai thuế tiếp theo kỳ hoàn thuế liền trước đến kỳ đề nghị hoàn thuế hiện tại.

Số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu (bao gồm số thuế GTGT đầu vào hạch toán riêng được và số thuế GTGT đầu vào được phân bổ theo tỷ lệ nêu trên) nếu sau khi bù trừ với số thuế GTGT phải nộp của hàng hóa, dịch vụ tiêu thụ nội địa còn lại từ 300 triệu đồng trở lên thì cơ sở kinh doanh được hoàn thuế cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu. Số thuế GTGT được hoàn của hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu không vượt quá doanh thu của hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu nhân (x) với 10%.

Đối tượng được hoàn thuế trong một số trường hợp xuất khẩu như sau:

Lưu ý: Không được hoàn thuế giá trị gia tăng đối với các trường hợp:

• Hàng hóa nhập khẩu sau đó xuất khẩu mà hàng hóa xuất khẩu đó không thực hiện việc xuất khẩu tại địa bàn hoạt động hải quan theo quy định của pháp luật về hải quan.
• Hàng hóa xuất khẩu không thực hiện việc xuất khẩu tại địa bàn hoạt động hải quan theo quy định của pháp luật về hải quan.

Cơ quan thuế thực hiện hoàn thuế trước, kiểm tra sau đối với các đối tượng:

• • NNT sản xuất hàng hóa xuất khẩu không bị xử lý đối với hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, trốn thuế, gian lận thuế, gian lận thương mại trong thời gian hai năm liên tục;

• NNT không thuộc đối tượng rủi ro cao theo quy định của Luật quản lý thuế.

5: Liên quan tới trường hợp chuyển đổi sở hữu, chuyển đổi doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động

CSKD nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế và có số thuế GTGT nộp thừa hoặc số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết thì CSKD được hoàn thuế GTGT trong các trường hợp:

• chuyển đổi sở hữuchuyển đổi doanh nghiệp – sáp nhập

• hợp nhất – chia, tách

• giải thể – phá sản

• chấm dứt hoạt động

CSKD trong giai đoạn đầu tư, chưa đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng phải giải thể, phá sản hoặc chấm dứt hoạt động, chưa phát sinh thuế giá trị gia tăng đầu ra của hoạt động kinh doanh chính theo dự án đầu tư thì chưa phải điều chỉnh lại số thuế GTGT đã kê khai, khấu trừ hoặc đã được hoàn. CSKD cần thông báo với cơ quan thuế quản lý trực tiếp về việc giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động theo quy định.

Sau khi làm đầy đủ thủ tục theo quy định về giải thể, phá sản thì:

• đối với số thuế GTGT đã được hoàn: thực hiện theo quy định của pháp luật về giải thể, phá sản và quản lý thuế
• đối với số thuế GTGT chưa được hoàn: không được giải quyết hoàn thuế.

Trường hợp CSKD chấm dứt hoạt động và không phát sinh thuế GTGT đầu ra của hoạt động kinh doanh chính thì phải nộp lại số thuế đã được hoàn. Nếu có phát sinh bán tài sản chịu thuế GTGT thì không phải điều chỉnh lại số thuế GTGT đầu vào tương ứng của tài sản bán ra.

6: Liên quan tới các chương trình, dự án sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) không hoàn lại hoặc viện trợ không hoàn lại, viện trợ nhân đạo

7: Trường hợp được hưởng ưu đãi miễn trừ ngoại giao

8: Trường hợp mang hàng hóa mua tại Việt Nam mang theo người khi xuất cảnh

9: Trường hợp khác theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền

10: Trường hợp NNT có số tiền đã nộp ngân sách nhà nước lớn hơn số phải nộp

Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết liên quan tại mục Thuế phí, mảng Hỏi đáp pháp luật