Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Nhiệm vụ 1

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS trả lời câu hỏi:

+ GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi CÂU CÁ để tìm hiểu về thể loại thơ tự do.

+ HS dựa vào phần KIẾN THỨC NGỮ VĂN để trả lời câu hỏi.

Hệ thống câu hỏi:

Câu 1: Bài thơ nào dưới đây viết theo thể thơ tự do?

A. Nói với con (Y Phương)

B. Tự tình (Hồ Xuân Hương)

C. Qua đèo ngang (Bà Huyện Thanh Quan)

D. Câu cá mùa thu (Nguyễn Khuyến)

Câu 2: Thơ tự do khác thơ cách luật ở điểm nào?

A. Có thể thức nhất định

B. Không bị ràng buộc về số dòng

C. Không bị ràng buộc về số chữ…

D. Cả A,B,C đều đúng

Câu 3: Thơ tự do khác văn xuôi ở điểm nào?

A. Có phân dòng

B. Có nhịp điệu

C. Có hình ảnh

D. Cả A,B,C đều đúng

Câu 4: Nhân vật trữ tình có đồng nhất với tác giả không?

A. Có đồng nhất với tác giả

B. Không đồng nhất giản đơn với tác giả

Câu 5: Hình ảnh trong bài thơ hiện lên qua việc tác giả sử dụng các yếu tố nào?

A. Từ ngữ

B. Biện pháp tu từ

C. Cả A,B đều đúng

D. Cả A,B đều sai

Câu 6: Một số dạng cảm hứng tiêu biểu trong thơ tự do?

A. Cảm hứng anh hùng

B. Cảm hứng tự hào

C. Cảm hứng bị thương

D. Cả A,B,C đều đúng

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Nhiệm vụ 2

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS trả lời câu hỏi:

+ Dựa và phần chuẩn bị ở nhà, em hãy nêu những hiểu biết của mình về:

+ Một vài nét về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả Nguyễn Đình Thi?

+ Hoàn cảnh ra đời của bài thơ Đất nước có gì đặc biệt?

+ Bài thơ Đất nước có thể chia bố cục thành mấy phần? nêu nội dung chính mỗi phần? Từ đó, hãy nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Thể loại thơ tự do

a. Khái niệm:

- Thơ tự do là thể thơ không có thể thức nhất định, không bị ràng buộc về số dòng, số chữ, vẫn,... có phân dòng nhằm phản ánh những khía cạnh mới của cuộc sống đã dạng, thể hiện cái nhìn nghệ thuật mới của nhà thơ.

b. Nhân vật trữ tình

- Nhân vật trữ tình (một dạng biểu hiện của chủ thể trữ tình) là người trực tiếp bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ,... trong bài thơ.

- Đó là một người hoặc một giọng nào đó nói với người đọc những cảm nhận, rung động, suy tư,... của bản thân về con người và cuộc sống. Nhân vật trữ tính “là con người “đồng dạng” của tác giả - nhà thơ hiện ra từ văn bản”, nhưng không đồng nhất giản đơn với tác giả.

3. Hình ảnh, ngôn từ và cảm hứng chủ đạo

- Hình ảnh trong bài thơ hiện lên qua việc tác giả sử dụng các từ ngữ (tượng thanh, tượng hình, từ láy....) và các biện pháp tu từ gợi cho người đọc cảm nhận về bức tranh đời sống thông qua các giác quan (thị giác, thính giác...); giúp nhà thơ truyền tải cảm xúc, tư tưởng mạnh mẽ, cách miêu tả thêm sống động.

- Cảm hứng chủ đạo trong thơ là trạng thái cảm xúc, tình cảm mãnh liệt, tràn đầy bao trùm, xuyên suốt tác phẩm, gắn với một tư tưởng, một cách đánh giá của tác giả. Thường có những dạng cảm hứng chủ đạo như: cảm hứng anh hùng, tự hào, bị thương, trào lộng....

2. Tác giả

- Nguyễn Đình Thi (1924 – 2003).

- Sinh ra tại Lào, sống ở Hà Nội

- Là một tài năng trong lĩnh vực nghệ thuật. Hồn thơ đằm thắm, thiết tha.

- Năm 1996, được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

3. Tác phẩm

a. Hoàn cảnh sáng tác

- Bài thơ “Đất Nước” được sáng tác trong một thời gian dài (1948 – 1955), tương đương với thời kì chống thực dân Pháp.

- Bài thơ này có những đoạn lấy từ hai bài thơ “Sáng mát trong như sáng năm xưa” (1948) và “Đêm mitting” (1949).

=> Bài thơ vẫn có tình hoàn chỉ, liền mạch.

b. Bố cục

- 2 phần:

+ Phần 1 (Đoạn 1,2,3): Cảm xúc của nhà thơ trước mùa thu đất nước

+ Phần 2 (còn lại) Cảm hứng đất nước đau thương mà anh hùng, quật cường trong kháng chiến.

- Cảm hứng chủ đạo: cảm hứng yêu nước, ngợi ca đất nước, nhân dân anh hùng trong kháng chiến chống Pháp.