MỤC LỤC CÁC CÂU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC

Đề số

Nội dung câu nghị luận văn học

Trang

1.

Phân tích hai đoạn thơ trên để làm sáng tỏ nhận xét sau: “ Đều là khúc ca về thiên nhiên, về lao động nhưng mỗi đoạn thơ mang một vẻ đẹp riêng và qua sự miêu tả, người đọc có thể nhận ra được không khí của từng thời đại”. (quê hương và đoàn thuyền đánh cá)

64

2.

Hình ảnh người phụ nữ trong văn học Việt Nam không chỉ giàu tình cảm mà còn hiểu biết sâu sắc lẽ đời. Từ việc phân tích nhân vật Vũ Nương trong tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ, em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.

69

3.

Nhận xét về “Chuyện người con gái Nam Xương” trích trong “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ. Nhà phê bình Đồng Thị Sáo cho rằng hạnh phúc trong cuộc đời Vũ Thị Thiết là một thứ hạnh phúc vô cùng mong manh, ngắn ngủi. Mong manh như sương như khói và ngắn ngủi như kiếp sống của đoá phù dung sớm nở, tối tàn.

Em hãy phân tích “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ để làm sáng tỏ nhận xét trên.

73

4.

Nhận xét về cách kết thúc “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ có ý kiến cho rằng: “Truyện kết thúc có hậu, thể hiện được ước mơ của con người về sự công bằng trong cuộc đời”, song lại có ý kiến khác khẳng định: “Tính bi kịch của truyện vẫn tiềm ẩn ở ngay trong cái kết lung linh kì ảo”.

Hãy trình bày ngắn gọn suy nghĩ của em về hai ý kiến trên.

89

5.

Nhận xét về Truyện Kiều, Mộng Liên Đường chủ nhân nói: Tố Như dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đàm tình đã thiết, nếu không phải con mắt trông thấu sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời thì không tài nào có được bút lực ấy.

Em hãy bình luận ý kiến trên.

94

6.

Cuộc đời là nơi xuất phát và cũng là nơi đi tới của văn học. (Tố Hữu)

Hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua một truyện ngắn hiện đại Việt Nam được học trong chương trình Ngữ văn 9.

108

7.

Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài…

(Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương, SGK Ngữ văn 7, Tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2011, Tr.60)

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương (Trích “Truyền kỳ mạn lục”) của Nguyễn Dữ và đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (Trích “Truyện Kiều”) của Nguyễn Du.

113

8.

Nhà văn Nguyễn Dữ đã kết thúc Chuyện người con gái Nam Xương bằng chi tiết Vũ Nương hiện về gặp chồng rồi sau đó biến mất. Có ý kiến cho rằng: giá như nhà văn để Vũ Nương trở về trần gian sống hạnh phúc cùng chồng con thì kết thúc của truyện sẽ có ý nghĩa hơn. Có người lại nhận xét: cách kết thúc của tác giả như vậy là hợp lí.

Suy nghĩ của em về hai ý kiến trên.

121

9.

Trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" (Nguyễn Dữ), nhân vật Trương Sinh vội tin câu nói ngây thơ của con trẻ đã nghi oan cho Vũ Nương, ruồng rẫy và đánh đuổi nàng đi. Vũ Nương bị oan ức nên nhảy xuống sông tự vẫn.

Theo em khi kể chuyện tác giả có hé mở chi tiết nào trong truyện để có thể tránh được thảm kịch đau thương cho Vũ Nương. Suy nghĩ của em về cái chết của Vũ Nương?

128

10.

Có người khi đọc "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ và "Chiếc lá cuối cùng" của Ô.Hen-ri đã nhận xét rằng : "Chiếc bóng trên vách đã giết chết Vũ Nương nhưng chiếc lá trên tường lại cứu sống Giôn-xi". Hãy trình bày quan điểm của em ý kiến trên.

135

11.

Tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” (Trích Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ) đã phản ánh bi kịch và khát vọng muôn thuở của con người. Hãy phân tích nhân vật Vũ Nương trong truyện để làm sáng tỏ điều đó./.

142

12.

Nhận xét về vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện, có ý kiến cho rằng: "Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn". Hãy phân tích chi tiết "chiếc bóng" trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ đã làm rõ điều đó.

149

13.

Có ý kiến cho rằng: Sự “trở về” của Vũ Nương ở phần cuối tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương đã hoá giải được bi kịch trong truyện. Em hãy viết một đoạn văn nêu quan điểm của mình về ý kiến đó.

156

14.

Nhận xét về cách kết thúc “Chuyện người con gái Nam Xương”, có ý kiến cho rằng: “Truyện kết thúc có hậu, thể hiện ước mong của con người về sự công bằng trong cuộc đời”. Có ý kiến khác lại khẳng định: “Tính bi kịch của truyện vẫn tiềm ẩn ở ngay trong cái kết lung linh kì ảo”.

Em hiểu 2 ý kiến trên như thế nào? Qua tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, hãy làm sáng tỏ các ý kiến trên.

163

LẶP ĐỀ 4

15.

Có ý kiến cho rằng : “Người cầm bút có tâm là người luôn đào sâu phát hiện những hạt ngọc ẩn dấu trong bề sâu tâm hồn con người ”. Em hiểu ý kiến trên như thế nào ? Qua tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương ”của Nguyễn Dữ hãy làm sáng tỏ.

168

16.

Câu 1 Từ ngữ liệu phần Đọc - hiểu trên, viết đoạn văn khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về câu nói sau của G.Welles: “Thử thách lớn nhất của con người là lúc thành công rực rỡ”.

Câu 2 Nhà văn Nguyễn Đình Thi cho rằng: “Tác phẩm văn học lớn hấp dẫn người ta bởi cách nhìn nhận mới, tình cảm mới về những điều, những việc mà ai cũng biết cả rồi”.

(Nhà văn nói về tác phẩm, NXB Văn học, 1998)

Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên qua bài thơ Nói với con của Y Phương. Liên hệ với truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao để chỉ ra cách nhìn mới và tình cảm mới của hai văn bản.

173

17.

“Người đọc thơ muốn rằng thơ phải xuất phát từ thực tại, từ đời sống, nhưng phải đi qua một tâm hồn, một trí tuệ và khi đi qua như vậy, tâm hồn, trí tuệ phải in dấu vào đó thật sâu sắc, càng cá thể càng độc đáo, càng hay.”

(Xuân Diệu, Toàn tập, Tập 5, NXB Văn học)

Qua bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. Liên hệ với bài thơ Quê hương của Tế Hanh để thấy điểm gặp gỡ về tâm hồn, trí tuệ của hai nhà thơ.

179

18.

Cảm nhận về vẻ đẹp của người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong đoạn trích sau:

Không có kính không phải vì xe không có kính

Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi.

Ung dung buồng lái ta ngồi,

Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng

Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim

Thấy sao trời và đột ngột cánh chim

Như sa như ùa vào buồng lái.

(Trích Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012, tr.131)

185

19.

Những trang viết của Nguyễn Du đã cho thấy một trái tim ngập tràn tình yêu thương đối với con người.

Qua các đoạn trích Truyện Kiều đã học ở chương trình Ngữ Văn 9, tập 1, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

190

20.

Về “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, có ý kiến cho rằng:

“Trong văn chương nước ta cũng như thế giới không hiếm những câu chuyện xen những yếu tố truyền kì. Nét riêng của Chuyện người con gái Nam Xương là hai yếu tố thực và truyền kì không đan xen vào nhau mà kết cấu thành hai phần. Phần thực là cơ sở để xây dựng phần truyền kì. Phần truyền kì vừa làm cho câu chuyện thêm lung linh hư ảo, vừa góp phần làm rõ những yếu tố ở phần thực. Bằng mối liên hệ giữa hai phần, nhà văn làm nổi bật tính cách nhân vật và chủ đề của tác phẩm.”

Từ hiểu biết của em về tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” hãy làm sáng tỏ nhận định trên.

178

21.

Có ý kiến cho rằng: “Cảnh vật và tâm trạng trong thơ Nguyễn Du bao giờ cũng vận động chứ không tĩnh tại”.

Qua hai trích đoạn “Cảnh ngày xuân” và “Kiều ở lầu Ngưng Bích” (Truyện Kiều - Nguyễn Du), hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

204

22.

Vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong đoạn trích “Cảnh ngày xuân” (Trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du).

211

23.

Viết về Nguyễn Du, nhà thơ Xuân Diệu có nhận định: “Nguyễn Du là một nghệ sĩ lớn mang trái tim của thời đại.”.

(Các nhà thơ cổ điển Việt Nam, tập 1, tr.787, Nxb Văn học, 1981)

Anh/chị hiểu nhận định trên như thế nào? Bằng những hiểu biết về tác phẩm Truyện Kiều, hãy làm sáng tỏ nhận định

560

24.

Bàn về thơ, Tố Hữu cho rằng: Thơ chỉ bật ra khi trong tim ta cuộc sống đã tràn đầy.

Anh /chị hãy giải thích và làm sáng tỏ ý kiến trên bằng các tác phẩm của nhà thơ Nguyễn Du.

567

25.

Khi bàn đến ngôn ngữ Truyện Kiều, trong bài Nguyễn Du, một nghệ sĩ lớn, Hoài Thanh có viết: “Người đọc xưa nay vẫn xem truyện Kiều như một hòn ngọc quý cơ hồ không thể thay đổi, thêm bớt một tí gì, như một tiếng đàn lạ gần như không một lần nào lỡ nhịp ngang cung”. Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy cho thấy tài năng ngôn ngữ của Nguyễn Du qua một số câu thơ trong Truyện Kiều.

217

26.

Trong bài “Đọc Kiều”, nhà thơ Chế Lan Viên viết:

Chạnh thương cô Kiều như đời dân tộc

Sắc tài sao mà lắm truân chuyên.

Dựa vào những hiểu biết của em về Truyện Kiều của Nguyễn Du, hãy giải thích và làm sáng tỏ nội dung ý hai câu thơ.

223

27.

Ra-xum Ga-đa-tốp được mệnh danh là nhà thơ của mọi thời đại có dành cho báo Nước Nga văn học một cuộc trò chuyện, trong đó bày tỏ sâu sắc suy nghĩ của mình về văn học:“…Nền tảng của bất kì tác phẩm nào phải là chân lí được khắc họa bằng tất cả tài nghệ của nhà văn. Cần phải hát đúng giai điệu về thời đại mình và phải miêu tả nó một cách trung thực bằng những hình ảnh hấp dẫn, không một chút giả tạo.”

(Đọc hiểu văn bản, SGK Ngữ văn 9 – 2005, trang 160)

Em hiểu lời bàn trên như thế nào? Bằng sự hiểu biết của mình về hoàn cảnh lịch sử đất nước, con người Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, hãy làm sáng tỏ lời bàn ấy qua tác phẩm “Đồng chí” của Chính Hữu và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.

229

28.

“Rất thèm người nhưng nhân vật anh thanh niên trong tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long lại xung phong lên làm việc trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m không một bóng người, để rồi vẫn luôn khao khát được gặp người.

Rất yêu thương con nhưng nhân vật anh Sáu trong tác phẩm Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng lại dứt khoát từ giã gia đình đi chiến đấu để rồi khôn nguôi thương nhớ con.”

Qua cảm nhận về những hành động nghịch lí của hai nhân vật trên, em hãy chỉ ra những thông điệp mà tác giả gửi gắm.

237

29.

Câu 2: (10 điểm) "Anh bộ đội Cụ Hồ, từ cuộc đời thật đi vào thơ ca"

Từ hiểu biết về hai tác phẩm "Đồng chí" và "Bài thơ về tiểu đội xe không kính", em hãy viết một bài văn nghị luận để làm sáng tỏ nhận định trên.

244

30.

Nghĩ về Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật, có ý kiến: Sự độc đáo trong việc sáng tạo hình ảnh, ngôn ngữ, giọng điệu góp phần tạo nên sức hấp dẫn của tác phẩm. Em có đồng ý với nhận xét trên? Hãy phân tích bài thơ để làm sáng tỏ.

248

31.

Bàn về thơ, Chế Lan Viên cho rằng: “Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.”

Em hãy lựa chọn và phân tích một tác phẩm trong chương trình THCS để làm sáng tỏ ý kiến trên.

262

32.

Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại. Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ.”

(Nguyễn Đình Thi, “Tiếng nói của văn nghệ”)

Suy nghĩ về ý kiến trên qua một số tác phẩm văn học trong chương trình Ngữ văn Trung học cơ sở.

270

33.

Cùng viết về tình cha con nhưng hai tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao và Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng lại có những khám phá sáng tạo riêng, độc đáo. Bằng cảm nhận của mình về tình cha con trong hai tác phẩm, hãy làm sáng tỏ nhận định trên.

275

34.

Trong văn bản "Tiếng nói của văn nghệ", Nguyễn Đình Thi viết:

"Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại. Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ. Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh".

(Ngữ Văn 9, Tập II, Tr 12,13- NXB GD 2005)

Qua "Bài thơ về tiểu đội xe không kính", em hãy làm sáng tỏ "điều mới mẻ", "lời nhắn nhủ" mà nhà thơ Phạm Tiến Duật muốn đem "góp vào đời sống".

284

35.

Phân tích hình ảnh người lính trong hai đoạn thơ sau:

Đêm nay rừng hoang sương muối

Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới

Đầu súng trăng treo.

(Đồng chí- Chính Hữu)

Không có kính, rồi xe không có đèn,

Không có mui xe, thùng xe có xước,

Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:

Chỉ cần trong xe có một trái tim.

(Bài thơ về tiểu đội xe không kính- Phạm Tiến Duật)

290

36.

Trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600 mét, có một anh cán bộ khí tượng kiêm vật lý địa cầu sống một mình, bốn bề chỉ có cây cỏ mây mù lạnh lẽo và một số máy móc khoa học. Nhưng khi gặp ông họa sĩ già anh vẫn khẳng định: “Cháu sống thật hạnh phúc”.

( Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long)

Ngoài biển khơi xa, trong đêm tối, có những con người vẫn háo hức ra đi trong tiếng hát. Họ đã “ Ra đậu dặm xa dò bụng biển/ Dàn đan thế trận lưới vây giăng”.

( Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận)

Núi cao biển xa, chân trời góc bể nhưng những người lao động ấy vẫn nhiệt tình, âm thầm mang sức lao động của mình cống hiến cho Tổ quốc.

Dựa vào hai tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long và Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, hãy làm sáng tỏ vẻ đẹp của người lao động mới ?

295

37.

Ra-xum Ga-đa-tốp được mệnh danh là nhà thơ của mọi thời đại có dành cho báo Nước Nga văn học một cuộc trò chuyện, trong đó bày tỏ sâu sắc suy nghĩ của mình về văn học:“…Nền tảng của bất kì tác phẩm nào phải là chân lí được khắc họa bằng tất cả tài nghệ của nhà văn. Cần phải hát đúng giai điệu về thời đại mình và phải miêu tả nó một cách trung thực bằng những hình ảnh hấp dẫn, không một chút giả tạo.”

(Đọc hiểu văn bản, SGK Ngữ văn 9 – 2005, trang 160)

Em hiểu lời bàn trên như thế nào? Bằng sự hiểu biết của mình về hoàn cảnh lịch sử đất nước, con người Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, hãy làm sáng tỏ lời bàn ấy qua tác phẩm “Đồng chí” của Chính Hữu và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.

301

38.

Có ý kiến cho rằng: “Bài thơ “Đồng chí ”của Chính Hữu là một bức tranh tráng lệ, cao cả, thiêng liêng về người chiến sĩ trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Em hãy phân tích bài thơ để làm sáng tỏ.

309

39.

Hãy phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận để làm rõ ý kiến:“Đoàn thuyền đánh cá là bài thơ đầy ánh sáng.

315

40.

Có ý kiến cho rằng: Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng) là truyện thuộc loại đọc đời nào cũng hay vì nó không phải là truyện của một thời mà là của muôn thời - chuyện tình cảm, tình nghĩa của con người.

Em hiếu ý kiến trên như thế nào? Qua truyện ngắn "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng, em hãy làm rõ điều đó.

321

41.

Trong tham luận tại hội thảo Việt Nam - nửa thế kỉ văn học, nhà thơ Nguyễn Đình Thi viết: Tác phẩm nghệ thuật là cái riêng biệt nhất của một người sáng tạo, không ai bắt chước được, và đồng thời nó lại là cái chung nhất của mọi con người, ai cũng tìm thấy mình trong đó. (Báo Văn nghệ số 143, ngày 28 - 10 - 1995)

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ ý kiến qua bài thơ Con cò của Chế Lan Viên.

327

42.

Nhà phê bình văn học Hoàng Minh Châu cho rằng: Văn chương hướng tới chân, thiện, mĩ bao giờ cũng là văn chương cho mọi người và là văn chương của muôn đời.

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiểu biết về truyện ngắn Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng, Ngữ văn 9, tập một, NXBGD Việt Nam 2018), liên hệ với truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri, Ngữ văn 8, tập một, NXBGD Việt Nam 2018) hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

334

43.

Nhận xét về vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện, có ý kiến cho rằng: "Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn". Hãy phân tích chi tiết "chiếc bóng" trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ đã làm rõ điều đó.

339

Lặp đề 12

44.

“Có thể nói thiên nhiên trong Truyện Kiều cũng là một nhân vật, một nhân vật thường kín đáo, lặng lẽ nhưng không mấy khi không có mặt và luôn luôn thấm đượm tình người.” (Hoài Thanh)

Bằng những hiểu biết của em về các đoạn trích đã học trong Truyện Kiều, hãy làm rõ ý kiến trên.

344

45.

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về câu thơ được trích trong văn bản phần Đọc hiểu: Trong đời mỗi người cũng có những ngã ba đường quyết định.

Câu 2: ( 12 điểm):

Tinh thần nhân đạo của Nguyễn Dữ qua tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương (SGK Ngữ văn 9 – Tập 1)

352

46.

Cảm nhận của em về vẻ đẹp của hai bài thơ Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải) và Sang thu (Hữu Thỉnh).

358

47.

Văn học Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975 đã sáng tạo được những hình tượng nghệ thuật cao đẹp về con người vừa giàu phẩm chất truyền thống vừa đậm nét thời đại.

Bằng những cảm nhận về bài thơ Đồng chí (Chính Hữu) và truyện ngắn Làng (Kim Lân) em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.

364

48.

Lẽ sống trong hai tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long) và Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải).

371

49.

Hình ảnh người lính Cách mạng qua hai bài thơ Đồng chí (Chính Hữu) và Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật).

378

50.

“ Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài…”

( Ý nghĩa văn chương - Hoài Thanh, Ngữ văn 7 , T2, NXB Giáo dục)

Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương (Trích Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ) và đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du).

384

51.

Vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc qua tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long và Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.

393

52.

Tác phẩm “Ánh trăng” của Nguyễn Duy và “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu là hai tác phẩm thấm đẫm giá trị nhân văn, đó là sự trân trọng những giá trị đích thực của cuộc sống tâm hồn. Hãy làm rõ nhận xét trên.

399

53.

Câu 2: Phân tích hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ Quốc qua hai bài thơ Bếp lửa (Bằng Việt) và Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ (Nguyễn Khoa Điềm).

378

54.

Bàn về khả năng tác động của tác phẩm văn học đến tâm hồn con người, nhà văn Nguyễn Đình Thi đã cho rằng: "Mỗi tác phẩm như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riêng, không bao giờ nhòa đi..."

(Tiếng nói của văn nghệ - SGK Ngữ văn 9, tập 2, trang 14)

Em hiểu như thế nào về ý kiến trên?

Từ bài thơ Ánh trăng (Nguyễn Duy) hãy phân tích và làm rõ ánh sáng riêng mà tác phẩm này đã soi rọi vào tâm hồn em.

410

55.

Có ý kiến cho rằng: “Cảnh vật và tâm trạng trong thơ Nguyễn Du bao giờ cũng vận động chứ không tĩnh tại”.

Qua hai trích đoạn “Cảnh ngày xuân” và “Kiều ở lầu Ngưng Bích” (Truyện Kiều - Nguyễn Du), hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

315

56.

Trong văn bản “Tiếng nói văn nghệ”, Nguyễn Đình thi có viết: “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên đường ấy”.

Qua văn bản “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên

423

57.

Một trong những phương diện thể hiện tài năng của người nghệ sĩ ngôn từ là am hiểu và miêu tả thành công thế giới nội tâm của nhân vật trong tác phẩm văn học. Bằng những kiến thức đã học về đoạn trích: "Kiều ở lầu Ngưng Bích" (Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du) em hãy làm sáng tỏ điều đó?

430

58.

“Thơ hay là thơ giản dị, xúc động, ám ảnh...”

(Trần Đăng Khoa).

Từ bài thơ “Ánh trăng” của Nguyễn Duy, trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên.

437

59.

“Trong tác phẩm tự sự tình huống có vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc thể hiện số phận và tính cách nhân vật, là một trong những vấn đề cốt lõi, là chìa khóa khi khám phá tác phẩm.”

442

60.

Nhà thơ Sóng Hồng từng nói “Thơ là sự thể hiện con người và thời đại một cách cao đẹp”. Từ bài thơ Đồng chí của Chính Hữu (SGK Ngữ văn 9, tập một) hãy làm sáng tỏ nhận định

452

61.

Sự khám phá và cách thể hiện hình ảnh ánh trăng trong các bài thơ “ Ngắm trăng ” của Hồ Chí Minh, “ Đoàn thuyền đánh cá ” của Huy Cận và “ Ánh trăng ” của Nguyễn Duy.

460

62.

) Bàn về thơ, nhà thơ Chế Lan Viên viết: “Thơ không phải chỉ đưa ru mà còn thức tỉnh”

Em hiểu như thế nào về quan niệm trên của Chế Lan Viên ? Qua bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy, liên hệ với bài thơ Ông đồ của Vũ Đình Liên hãy làm sáng tỏ quan niệm trên

462

63.

Nhà phê bình văn học Hoàng Minh Châu cho rằng: Văn chương hướng tới chân, thiện, mĩ bao giờ cũng là văn chương cho mọi người và là văn chương của muôn đời.

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiểu biết về truyện ngắn Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng, Ngữ văn 9, tập một,NXBGD Việt Nam 2018), liên hệ với truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri, Ngữ văn 8, tập một, NXBGD Việt Nam 2018) hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

464

64.

Đọc đoạn văn sau:

“Nói về ở Bắc Kinh, có một vị viên ngoại họ Vương tên Lưỡng Tùng, tự Tử Trinh, tính tình thuần thục trung hậu, gia kế thường thường, không dồi dào cũng không túng kém. Vợ họ Hà, cũng là người hiền năng, sinh được một con trai, tên Vương Quan, học tập nghiệp nho, và hai gái, chị tên Thuý Kiều, em tên Thuý Vân, tuổi đều đang độ thanh xuân. Cả hai chị em đều thạo thơ phú. Riêng Thuý Kiều vẻ người tha thướt phong lưu, tính chuộng hào hoa, lại thích âm luật, rất thạo ngón hồ cầm. Thuý Vân dáng yêu kiều, hiền dịu, thấy Thuý Kiều thạo hồ cầm, thường nhân lúc rảnh can ngăn chị:

- Âm nhạc không phải là công việc khuê phòng, e người ngoài nghe biết, không được nhã!

Thuý Kiều nghe em can, nhưng không cho thế là phải, thường soạn bài ca Bạc mệnh, phả vào hồ cầm, trăm vần thê lương, khiến người nghe thấy đều chau mày rơi lệ”.

(Kim Vân Kiều truyện - Thanh Tâm Tài Nhân)

Phân tích đoạn trích “Chị em Thuý Kiều” (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du; Ngữ Văn 9, Tập một) và so sánh với đoạn văn trên để làm rõ sự sáng tạo của Nguyễn Du trong tác phẩm “Truyện Kiều”.

469

65.

Nhà văn Anh A.L.Huxley cho rằng:

Văn học giống như ánh sáng, nó có thể xuyên thấu mọi thứ.

Em hiểu như thế nào về ý kiến trên? Bằng trải nghiệm văn học, hãy làm rõ cách hiểu đó qua một văn bản được học trong chương trình Ngữ văn THCS đã giúp em nhận ra ánh sáng xuyên thấu trong cuộc sống của mình.

475

66.

“…Nền tảng của bất kì tác phẩm nào phải là chân lí được khắc họa bằng tất cả tài nghệ của nhà văn. Cần phải hát đúng giai điệu về thời đại của mình và phải miêu tả nó một cách trung thực bằng những hình ảnh hấp dẫn, không một chút giả tạo”.

(Đọc – hiểu văn bản Ngữ văn 9, 2005, tr. 160)

Qua trích đoạn “Làng” (Kim Lân) và “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính” (Phạm Tiến Duật), hãy chứng minh rằng: các nhà văn đã “hát đúng giai điệu về thời đại của mình” và “ miêu tả một cách trung thực bằng những hình ảnh hấp dẫn, không một chút giả tạo”.

481

67.

Nhà thơ Trần Ninh Hồ viết: Nếu như cho rằng văn chương là lịch sử tâm trạng con người thì Kim Lân quả là nhà văn đích thực trên cái ý nghĩa ấy. (Báo Văn nghệ, số 34, ngày 24/8/1991).

Qua tâm trạng của nhân vật ông Hai trong đoạn trích Làng của Kim Lân (Sách Ngữ văn, lớp 9, tập Một, NXB Giáo dục), em hãy trình bày suy nghĩ về ý kiến trên.

486

68.

Claudio Magris - một nhà văn Ý cho rằng: “Văn học không quan tâm đến những câu trả lời do nhà văn đem lại mà quan tâm đến những câu hỏi do nhà văn đặt ra, những câu hỏi này luôn luôn rộng hơn bất kỳ một câu trả lời cặn kẽ nào”.

Bằng những hiểu biết của mình về các tác phẩm thơ hoặc truyện trong chương trình Ngữ Văn lớp 8, 9 em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.

491

69.

Nhà phê bình văn học Hoàng Minh Châu cho rằng: Văn chương hướng tới chân, thiện, mĩ bao giờ cũng là văn chương cho mọi người và là văn chương của muôn đời.

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiểu biết về truyện ngắn Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng, Ngữ văn 9, tập một,NXBGD Việt Nam 2018), liên hệ với truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri, Ngữ văn 8, tập một, NXBGD Việt Nam 2018) hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

470

70.

Bàn về thơ, nhà phê bình Hoàng Minh Châu khẳng định: “Thơ khởi sự từ tâm hồn, vượt lên bằng tầm nhìn và đọng lại nhờ tấm lòng người viết.”

Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên qua các đoạn trích đã được học trong chương trình Ngữ văn lớp 9 tập một: “Chị em Thúy Kiều”, “Kiều ở lầu Ngưng Bích” (Trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du).

499

71.

Bàn về tác động của văn học, nhà văn Nguyễn Đình Thi có viết:

“Nghệ thuật mở rộng khả năng của tâm hồn"

(Tiếng nói của văn nghệ - SGK Ngữ văn 9, Tập hai, trang 15)

Bằng sự hiểu biết của mình về một sốtác phẩm đã học trong chương trìnhNgữ văn 9, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

509

72.

“Tác phẩm vừa là kết tinh của tâm hồn người sáng tác, vừa là sợi dây truyền cho mọi người sự sống mà nghệ sĩ mang trong lòng”.

(Tiếng nói văn nghệ – Nguyễn Đình Thi).

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ ý kiến qua bài thơ “ Ánh trăng” của Nguyễn Duy

514

73.

Nhận xét về các nhà thơ trẻ, tác giả Nguyễn Đức Quyền trong cuốn Nét đẹp thơ cho rằng : Thơ của các tác giả trẻ là tiếng thơ của những tấm lòng có cội nguồn. Em hãy cảm nhận về tiếng thơ, tiếng lòng của Bằng Việt và Trương Nam Hương qua hai đoạn thơ sau:

518

74.

Câu 2: Thiên hướng của người nghệ sĩ là đưa ánh sáng vào trái tim con người.

(George Sand). Em hãy chứng minh bằng 1 tp cụ thể

523

75.

Trong bài “Một khúc ca” nhà thơ Tố Hữu có viết:

“ Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”

Em hiểu ý thơ trên như thế nào? Hãy viết bài văn nghị luận ngắn nêu suy nghĩ của em về lý tưởng sống của thanh niên hiện nay?

529

76.

Raxun Gamzatôp cho rằng: “Văn học được sinh ra từ tình yêu và lòng căm thù, từ nụ cười trong sáng hay những giọt nước mắt cay đắng.”

Qua các tác phẩm Làng ( Kim Lân ) và Kiều ở lầu Ngưng Bích ( Nguyễn Du ), em hãy làm sáng tỏ nhận định trên ?

536

77.

Bàn về thiên chức của người nghệ sĩ trong sáng tác văn chương có ý kiến cho rằng:

“Một trong những sứ mệnh của người nghệ sĩ là phát hiện cho được cái âm thanh kì diệu của cuộc sống vốn rất đỗi bình thường”.
Hãy bày tỏ những điều em lắng nghe được “ trong cái âm thanh kì diệu của cuộc sống vốn rất đỗi bình thường” từ truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” (SGK Ngữ văn 9, tập 1)của Nguyễn Thành Long .

539

78.

Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim .

Bằng việc lựa chọn một số tác phẩm thơ trung đại Việt Nam trong chương trình Ngữ văn 10, anh/chị hãy làm sáng tỏ nhận định.

547

79.

Trong “Đến với thơ hay”, Lê Trí Viễn cho rằng:

“ Vào thơ hay, dù là điệu kiên cường hay làn êm ái, đều là vào thế giới của cái đẹp”

Suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến trên? Làm sáng tỏ qua thơ mới lãng mạn Việt Nam (1932 – 1945)

553

80.

Viết về Nguyễn Du, nhà thơ Xuân Diệu có nhận định: “Nguyễn Du là một nghệ sĩ lớn mang trái tim của thời đại.”.

(Các nhà thơ cổ điển Việt Nam, tập 1, tr.787, Nxb Văn học, 1981)

Anh/chị hiểu nhận định trên như thế nào? Bằng những hiểu biết về tác phẩm Truyện Kiều, hãy làm sáng tỏ nhận định

560

81.

Bàn về thơ, Tố Hữu cho rằng: Thơ chỉ bật ra khi trong tim ta cuộc sống đã tràn đầy.

Anh /chị hãy giải thích và làm sáng tỏ ý kiến trên bằng các tác phẩm của nhà thơ Nguyễn Du.

567