Vị thần Điềm Đạm đọc hiểu

Đọc hiểu thần thoại Vị thần Điềm Đạm

Vị thần Điềm Đạm là một trong số các truyện thần thoại của nền văn học Nhật bản. Hiện tại, trong chương trình Ngữ  văn lớp 10 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 các em sẽ được làm quen với rất nhiều  văn bản truyện thần thoại để từ đó hiểu rõ hơn về nội dung cũng như nghệ thuật của các tác phẩm. Sau đây là đề đọc hiểu văn bản Vị thần Điềm Đạm có đáp  án, mời các em cùng tham khảo.

• Đọc hiểu Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
• Đọc hiểu văn bản Thần mưa (4 đề) có đáp án chi tiết

Đọc hiểu Vị thần Điềm Đạm

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu từ 1 đến 8:

VỊ THẦN ĐIỀM ĐẠM

Tích xưa theo thần thoại Nhật Bản, các vị thần ở trên cõi trời, có một khi cùng tranh nhau quyền bá chủ thế gian. Bất kỳ là vị nào, cũng đều cho mình là quyền lực trên hết tất cả Trời Đất. Các vị thần mới nhất định bầu ra một người làm trọng tài trong cuộc thi, coi ai được làm bá chủ. Vị trọng tài này có trí phán đoán và tính ngay thẳng đặc biệt, lại cũng là người cao tuổi hơn hết.

Trong các vị thần, một vị bước ra và nói:

– Các ngài hãy xem đây, sẽ thấy rõ sức mạnh phi thường của tôi như thế nào.

Tức thời, một ánh chớp lạnh xương, liền theo đó, tiếng sấm nổ vang, làm rung động cả không trung, dường như cả thế gian đều rung rinh sắp đổ. Các vị thần đều tái mặt. Lúc bấy giờ, không còn một ai còn dám nghĩ rằng mình là người bất khả xâm phạm nữa.

Vị thần Bão Tố bước ra nói:

– Sức mạnh của tôi, còn ghê gớm hơn nữa. Hãy xem dưới kia, cánh đồng mênh mông, lặng lẽ..

Vừa dứt lời, bỗng mặt nước biển dâng lên. Ban đầu từ từ… kế đó sóng nổi gió tung.. Nước càng dâng, gió càng lớn, sóng càng to.. cuồn cuộn ầm ầm. Những ngọn núi cao không thấy mặt. Sóng càng lúc càng cao, gió càng lúc càng lớn, hăm he chìm ngập đến cõi trời. Các vị thần thất sắc, cầu khẩn xin tha. Thần Bão tố vẫy tay một cái: Sóng lặng, gió êm, bấy giờ nước biển lao xao, sóng chạy lăn tăn trên bãi cát.

Các vị thần vừa tỉnh trí hoàn hồn, thì nghe có một giọng nói lanh lảnh cất lên:

– Sức mạnh không phải ở nơi sự phô trương của sức tàn bạo, vì nó chỉ có phá hoại mà không tạo lập. Sức mạnh ở cái khuất phục con người và giữ gìn họ ở trong khuất phục ấy bằng ý muốn của họ. Người ta cảm vì sự dịu dàng mà chịu khuất phục, chứ không phải vì bị khủng khiếp mà chịu khuất phục.

Dứt lời, vị thần Âm nhạc lấy ống tiêu thổi lên một hơi, nhẹ nhàng êm ái như thế nào mà hết thảy các vị thần mê mẩn tâm thần, như ngây, như dại. Tất cả đều như bị sức âm nhạc lôi cuốn vào giấc ngủ thôi miên.

Nhưng có một vị thần thái độ huyền bí, dường như thản nhiên bất động. Vị này không thấy sấm sét mà chói mắt. Sóng bủa, nước dâng cũng không khiến gương mặt trầm tĩnh của ông thay đổi. Mà tiếng nhạc du dương, thâm trầm, huyền ảo kia cũng không cảm động lòng ông chút nào cả.

Vị trọng tài day qua hỏi:

– Ngài có phải bị mù, điếc gì không?

– Không. Tôi thấy và tôi nghe.

– Tại sao Ngài không động lòng. Sấm nổ, nước dâng không làm cho quả tim Ngài dao động lên sao? Nhạc thần, tiêu thánh không làm cho tâm hồn Ngài xao xuyến sao?

– Ngài lầm! Quả tim tôi cũng đập, tâm hồn tôi cũng xao.

– Nhưng sao gương mặt Ngài, tôi không thấy lộ vẻ lo sợ hay vui sướng gì cả?

– Không. Tôi là thần Điềm Đạm. Tôi là kẻ huấn luyện cảm giác. Tôi là kẻ đã làm chủ cảm giác tôi rồi. Còn các Ngài, các Ngài chỉ là những vị làm tôi có cảm giác chính các Ngài đã không thể chế trị nó. Có ích gì lo đi chế trị sự vật quanh mình, trong lúc mà, một tiếng nhạc tiêu tao cũng đủ làm cho cái tay cầm sét kia phải rụng rời như rũ liệt..

Còn nói đến uy lực nỗi gì, kẻ có tài ảo hoặc người kia, khi thấy nước dâng, nghe sấm nổ, cũng vẫn lao nhao lo sợ như ai..

Các vị thần cúi mặt làm thinh.

Vị trọng tài nói tiếp:

– Quyền bá chủ, là người này. Sức mạnh thật, nơi tâm hồn điềm tĩnh của người này! Hơn cả sự điều khiển sự vật, người này đã khéo léo biết điểu khiển cảm xúc của mình. Bất kỳ là một thế lực nào, nếu còn bị một thế lực khác đánh ngã, không còn gọi được là sức mạnh nữa. Người này không phô trương những thế lực vô ích như thế, rõ là người có sức mạnh trên hết. Cho dù là những ám thị, những dẫn dụ nào, cũng không làm nao núng tâm hồn người này được. Trái lại, người này đã thấy hết, và khéo léo lợi dụng cả thảy để làm tôi mọi cho mình. Nếu các vị tin cậy nơi sự phê phán của tôi, thì tôi xin nói thật: "Vị thần Điềm Đạm này xứng đáng là chúa tể của tất cả chúng ta!".

(Truyện Thần thoại Nhật Bản)

Câu 1. Xác định ngôi kể của truyện Vị thần Điềm đạm.

Câu 2. Chỉ ra vị thần chiến thắng trong câu chuyện.

Câu 3. Tìm các chi tiết miêu tả về tài năng, sức mạnh của vị thần Âm nhạc.

Câu 4. Nêu chủ đề của truyện thần thoại trên.

Câu 5. Tại sao thần Điềm Đạm lại giành được chiến thắng?

Câu 6. Anh/Chị hãy chỉ ra hai đặc điểm của thể loại thần thoại thể hiện trong truyện Vị thần Điềm Đạm.

Câu 7. Theo anh/chị, một tâm hồn điềm tĩnh có phải là một tâm hồn vô cảm, không biết rung động không? Vì sao?

Câu 8. Trình bày bài học có ý nghĩa nhất mà anh/chị rút ra được sau khi đọc câu chuyện trên?

Đáp án

1	Ngôi kể: Ngôi thứ ba
2	Vị thần chiến thắng: Vị thần Điềm Đạm
3	*Các chi tiết miêu tả về tài năng, sức mạnh của vị thần Âm nhạc: “lấy ống tiêu thổi lên một hơi, nhẹ nhàng êm ái như thế nào mà hết thảy các vị thần mê mẩn tâm thần, như ngây, như dại. Tất cả đều như bị sức âm nhạc lôi cuốn vào giấc ngủ thôi miên.”
4	Chủ đề: Sức mạnh của việc làm chủ cảm xúc.
5	- Thần Điềm Đạm giành chiến thắng bởi: thần có nội lực phi thường, có khả năng làm chủ cảm xúc của mình, không để cho các yếu tố bên ngoài phá vỡ sự bình an, tĩnh lặng của tâm hồn.
6	* HS nêu 2 trong 3 đặc điểm sau: - Không gian: vũ trụ nguyên sơ. - Thời gian: quá khứ, không xác định cụ thể. - Nhân vật: các vị thần với sức mạnh phi thường.
7	HS bày tỏ quan điểm, gợi ý: - Một tâm hồn điềm tĩnh không phải là một tâm hồn vô cảm, không biết rung động. - Tâm hồn điềm tĩnh là tâm hồn vẫn có rung động, có cảm xúc nhưng không để cảm xúc điều khiển, chi phối,… Hs viết theo cách riêng của mình miễn suy nghĩ, tư tưởng phù hợp với các chuẩn mực đạo đức.
8	Bài học: - Sức mạnh thực sự không phải là khả năng điều khiển sự vật, không phải là dùng tài năng để tác động, chi phối được ngoại cảnh mà là ở khả năng tự điều khiển cảm xúc của chính mình. - Cần biết làm chủ cảm xúc của mình trong mọi tình huống. Học sinh chỉ rút ra 1/2 bài học: cho điểm tối đa; HS có thể rút ra bài học khác, phù hợp với nội dung câu chuyện và chuẩn mực đạo đức.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.