Sao anh không về chơi thôn Vĩ đọc hiểu (5 đề)

Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử là một trong những thi phẩm tình yêu nổi bật nhất của nền thơ ca Việt Nam. Được sáng tác trong hoàn cảnh đặc biệt của cuộc đời tác giả, bài thơ thể hiện nỗi niềm khắc khoải, nhớ nhung và những cảm xúc sâu lắng về tình yêu, thiên nhiên và cuộc sống. Với hình ảnh thơ đầy chất mộng mơ, bài thơ đã để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Tác phẩm này được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn lớp 11 và thường xuyên xuất hiện trong các đề kiểm tra, đề thi học sinh giỏi. Để giúp các em học sinh hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật của bài thơ cũng như phong cách sáng tác của Hàn Mặc Tử, bài viết này Hoatieu.vn chia sẻ đến các em bộ đề đọc hiểu Đây thôn Vĩ Dạ, hỗ trợ các em trong quá trình học tập và ôn luyện một cách hiệu quả nhất.

• Top 6 bài phân tích 6 câu đầu bài Câu cá mùa thu
• Top 8 bài phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình siêu hay
• Nhà mẹ Lê đọc hiểu

1. Nội dung Đây thôn Vĩ Dạ

Đây thôn Vĩ Dạ là một tác phẩm nằm trong tập thơ Điên của Hàn Mặc Tử. Bài thơ được lấy cảm hứng từ mối tình của Hàn Mặc Tử với một cô gái vốn quê ở Vĩ Dạ, một thôn nhỏ bên dòng sông Hương xứ Huế thơ mộng, trữ tình. Nội dung chính của bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là một bức tranh đẹp về thiên nhiên con người xứ Huế. Qua đó tác giả cũng thể hiện tiếng lòng cô đơn, nỗi buồn vô vọng về mối tình của mình ẩn sâu bên trong tiếng lòng của một con người tha thiết yêu đời.

2. Đọc hiểu Đây thôn Vĩ Dạ - đề 1

Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Đây thôn Vĩ Dạ

                    -(Hàn Mặc Tử)-

Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên

Vườn ai mướt quá xanh như ngọc

Lá trúc che ngang mặt chữ điền.

Gió theo lối gió, mây đường mây

Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay

Thuyền ai đậu bến sông trăng đó

Có chở trăng về kịp tối nay?

Mơ khách đường xa, khách đường xa

Áo em trắng quá nhìn không ra

Ở đây sương khói mờ nhân ảnh

Ai biết tình ai có đậm đà?

(Đau thương, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 1995)

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1: Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

A.Thơ tự do

B.Thất ngôn tứ bát cú Đường luật

C.Thơ 7 chữ

D.Thơ bài luật

Câu 2: Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong trong khổ thơ đầu?

A. Phép đối, so sánh, câu hỏi tu từ

B. Câu hỏi tu từ, so sánh, nhân hoá

C. Điệp ngữ, so sánh, câu hỏi tu từ

D. Điệp từ, câu hỏi tu từ, so sánh

Câu 3: Bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong khổ thơ đầu bài thơ là bức tranh tả cảnh gì và mang vẻ đẹp như thế nào?

A. Một bức tranh bình minh tươi đẹp

B. Một cảnh tượng bình minh vô cùng tươi sáng

C. Một bức tranh bình minh êm ả.

D. Một bức tranh bình minh kì thú.

Câu 4: Bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong khổ thơ thứ hai thuộc loại nào trong những bức tranh sau?

A. Một bức tranh sông nước với đêm trăng huyền ảo, thơ mộng.

B. Một bức tranh sông nước với đêm trăng buồn vắng.

C. Một bức tranh sông nước với đêm trăng ảm đạm.

D. Một bức tranh song nước với đêm trăng tươi đẹp.

Câu 5: Nhận xét nào sau đây đúng nhất?

Việc láy lại hai lần từ nắng và sử dụng liên tiếp các phụ ngữ (nắng hang cau, nắng mới) trên một dòng thơ (Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên) đã góp phần làm cho:

A. Cảnh bình minh thêm đẹp.

B. Tăng lên gấp bội cảm giác bừng sáng, tươi mới, chan hòa của nắng.

C. Không gian thêm rực rỡ, chói chang.

D. Không gian như mở rộng vô cùng, vô tận.

Câu 6: Đây thôn Vĩ Dạ là bài thơ về:

A. Tình yêu đôi lứa

B. Tình yêu thiên nhiên và con người xứ Huế mơ mộng

C. Tình yêu thiên nhiên - cuộc sống - con người

D. Cả B và C

Câu 7: Sắc thái cảm xúc chủ đạo toát ra từ bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong khổ cuối của bài thơ không phải là sắc thái nào sau đây:

A. Nhớ thương vô vọng

B. Khát khao vô vọng

C. Tuyệt vọng

D. Hoài nghi

Trả lời câu hỏi:

Câu 8: Xác định ý nghĩa nhan đề “Đây thôn Vĩ Dạ”.

Câu 9: Anh/chị hiểu như thế nào về câu hỏi cuối bài thơ (Ai biết tình ai có đậm đà?)?

Câu 10: Từ nội dung của bài thơ, anh (chị) hãy viết 5- 7 dòng nhận xét về tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình- Hàn Mặc Tử?

Đáp án:

Câu 8: Xác định ý nghĩa nhan đề “Đây thôn Vĩ Dạ”.

- Là sự khẳng định chắc chắn về một địa danh – một địa danh thơ mộng trữ tình, hòa quện giữa người và cảnh, luôn ở trong tâm tưởng của tác giả.

- Nó như một tiếng reo vui khi đưa lòng mình trở về với nơi thân thương ấy; nhưng cũng là sự khao khát được giao hòa.

Đọng lại là nỗi buồn, sự luyến tiếc về cảnh và tình của một con người khát vọng yêu mà không được yêu, thèm sống mà không được sống.

Câu 9: Anh/chị hiểu như thế nào về câu hỏi cuối bài thơ (Ai biết tình ai có đậm đà?)?

Câu hỏi mang hai ý nghĩa trái ngược:

+ Làm sao mà biêt tình cảm của người xứ Huế phương xa có đậm đà hay không, hay cũng chỉ như làn khói mù mịt rồi tan đi?

+ Và cô gái Huế thương yêu và thương nhớ ấy làm sao mà biết được tình cảm nhớ thương tha thiết, đậm đà của khách đường xa là anh đây?

+ Câu thơ thể hiện nỗi trống vắng, khắc khoải của một tâm hồn thiết tha yêu mến cuộc sống và con người trong hoàn cảnh đã nhuốm màu bi thương, bất hạnh.

Câu 10:

- HS nêu quan điểm của bản thân

- Gợi ý:

- Tấm lòng tha thiết của nhà thơ với thiên nhiên, cuộc sống và con người…

3. Đọc hiểu Đây thôn Vĩ Dạ - đề 2

Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên

Vườn ai mướt quá xanh như ngọc

Lá trúc che ngang mặt chữ điền

(Trích Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử)

Đọc đoạn thơ trên và trả lời các câu hỏi sau:

a. Giải thích ý nghĩa câu hỏi mở đầu bài thơ “Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”.

b. Xác định phép điệp trong đoạn thơ và nêu hiệu quả nghệ thuật mà nó mang lại

c. Cảm nhận về tình cảm của nhà thơ với mảnh đất và con người thôn Vĩ

Bài làm

a. Ý nghĩa câu mở đầu

- Hình thức: câu hỏi tu từ mang nhiều ý nghĩa.

- Chủ thể trữ tình tự phân thân

+ Chữ “anh” nếu hiểu ở ngôi thứ 2 lời của người phương xa (cô gái/ người thôn Vĩ) vừa hỏi, vừa trách cứ, vừa mời mọc đầy duyên dáng nhân vật trữ tình về với thôn Vĩ.

+ Chữ “anh” nếu hiểu ở ngôi thứ 1: nhà thơ tự trách mình đồng thời bộc lộ khao khát được trở về với cảnh cũ, người xưa.

Dù hiểu theo cách nào thì lời chào mời nửa phiền trách ấy cũng là cánh cửa, mở đường cho dòng hồi tưởng của tác giả về với xứ Huế mộng mơ.

b. Điệp từ “Nắng”:

- Như một tiếng ngân khiến không gian tràn đầy ánh sáng. Nắng ở đây là nắng mới, thứ nắng ban mai, tinh khiết đầu tiên trong ngày trên những thân cau còn ướt đẫm sương đêm.

- Điệp từ nắng cùng cụm hình ảnh tiểu đối: nắng hàng cau - nắng mới lên khiến ta cảm giác ánh sáng như đang đầy dần trong khu vườn thôn Vĩ không gian động

c. Cảm nhận tình cảm của nhà thơ với đất và người thôn Vĩ

- 4 câu thơ đã đặc tả vẻ đẹp của phong cảnh và con người xứ Huế sinh động tràn đầy sức sống, cảnh thì đẹp dáng, đẹp màu, người thì đẹp lòng, đẹp nết.

- Lời thơ tha thiết chứa đựng cả 1 tình yêu, 1 niềm khao khát. Có lẽ nhà thơ hiểu rất rõ hoàn cảnh thực tại đầy đau đớn của mình, hiểu rằng cảnh và người thôn Vĩ mãi mãi chỉ là trong mộng mà thôi.

- Tuy nhiên, buồn mà không tuyệt vọng, đau khổ mà vẫn ước mơ, hồn thơ dạt dào sức sống ấy chỉ hồi tưởng 1 cuộc gặp gỡ trong tâm linh mà niềm vui như thấm vào đường nét của cảnh vật, nghe như có tiếng thì thầm reo vui của cuộc hội ngộ đích thực trong hiện tại.

4. Đọc hiểu Đây thôn Vĩ Dạ - đề 3

Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời câu hỏi

Mơ khách đường xa, khách đường xa

Áo em trắng quá nhìn không ra...

Ở đây sương khói mờ nhân ảnh

Ai biết tình ai có đậm đà?

(Trích Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mạc Tử)

Câu 1: Đoạn trích trên thuộc tác phẩm nào? Nêu xuất xứ của tác phẩm.

Câu 2: Đại ý của đoạn trích là gì?

Câu 3: Cách sử dụng điệp ngữ của tác giả trong câu thơ "Mơ khách đường xa, khách đường xa" gợi lên hình ảnh gì?

Câu 4: "Ở đây" có thể được hiểu theo những cách suy nghĩ nào?

Bài làm

Câu 1: Đoạn trích trên được trích trong bài Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mạc Tử

- Xuất xứ của tác phẩm: Đây thôn Vĩ Dạ ban đầu có tên là Ở đây thôn Vĩ Dạ, sáng tác năm 1938, in trong tập Thơ Điên (sau tập thơ này đổi tên thành Đau thương).

Câu 2: Đại ý đoạn trích: nỗi niềm thôn Vĩ của nhân vật trữ tình

Câu 3:

- Điệp ngữ khách đường xa khiến hình ảnh khách (người thôn Vĩ) trong mộng tưởng (mơ) càng xa vời. Lúc này Hàn Mặc Tử đang điều trị ở Qui Nhơn còn người thôn Vĩ hẳn nhiên ở Huế.

- Sự xa vời trước hết được gợi lên bởi khoảng cách của thời gian (quá khứ - hiện tại) và không gian (thôn Vĩ xứ Huế - nơi Hàn Mặc Tử đang điều trị bệnh ở Qui Nhơn).

- Sự xa vời còn được tạo nên bởi khoảng cách giữa tình yêu trong quá khứ chưa một lời ước hẹn với hiện tại Hàn Mặc Tử đang mắc bệnh hiểm nghèo và tương lai mờ mịt.

- Từ mơ đứng đầu câu thơ kết hợp với các hình ảnh áo em trắng quá, sương khói mờ nhân ảnh mang lại cho lời thơ vẻ đẹp huyền ảo, hư hoặc, làm nhòa mờ hình ảnh em, cô gái thôn Vĩ mà nhà thơ đang cố mơ đến.

Câu 4: "Ở đây" có thể được hiểu theo những cách suy nghĩ là:

- Ở đây có thể là ở thôn Vĩ, khi Hàn Mặc Tử nhìn bức bƣu ảnh nhƣng cũng có thể là ở Qui Nhơn, nơi Hàn Mặc Tử đang điều trị bệnh phong.

- Có thể hiểu câu thơ theo hai nghĩa:

+ Về nghĩa thực: Xứ Huế nắng nhiều, mưa nhiều cũng nhiều sương khói, sương khói làm tăng thêm vẻ hư ảo, mộng mơ của Huế nhƣng sƣơng khói đều màu trắng, áo em cũng màu trắng thì chỉ thấy bóng người thấp thoáng, mờ ảo.

+ Về nghĩa bóng: Cái sương khói làm mờ cả bóng người ấy phải chăng tượng trưng cho cái huyền hoặc của cuộc đời đang làm cho tình người trở nên khó hiểu, xa vời?

5. Đọc hiểu Đây thôn Vĩ Dạ - đề 4

Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi

Gió theo lối gió, mây đường mây,

Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay...

Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,

Có chở trăng về kịp tối nay?

(Trích Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mạc Tử)

Câu 1: Đoạn trích trên được trích từ bài thơ nào? Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ.

Câu 2: Nêu đại ý của đoạn trích.

Câu 3: Giải thích ý nghĩa câu thơ "Gió theo lối gió, mây đường mây,"

Câu 4: Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn trích là gì? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó.

Bài làm

Câu 1: Đoạn trích trên được trích từ bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mạc Tử.

- Hoàn cảnh sáng tác: Đây thôn Vĩ Dạ là một trong số ít những bài thơ hay nhất viết về Huế, về Vĩ Dạ. Tác phẩm ban đầu có tên Ở đây thôn Vĩ Dạ, sáng tác năm 1938, in trong tập Thơ Điên.

Câu 2: Đại ý của đoạn trích: bức tranh thiên nhiên xứ Huế bình yên, thơ mộng và niềm đau cô lẻ, chia lìa.

Câu 3: Ý nghĩa câu thơ "Gió theo lối gió, mây đường mây"

- Ý nghĩa biểu đạt: tả thực vẻ êm đềm, nhịp điệu khoan thai của xứ Huế (gió mây nhè nhẹ bay đi).

- Ý nghĩa biểu cảm: nhịp thơ 4/3 và sự vận động ngƣợc chiều của hình ảnh thơ (gió, mây) gợi sự chia li, tan tác, để lại sự trống vắng của không gian, gợi tâm trạng u buồn, cô đơn của nhà thơ.

Câu 4: Biện pháp tu từ được sử dụng trong hình ảnh dòng nước buồn thiu: nhân hóa

Tác dụng: miêu tả sinh động hình ảnh dòng nƣớc chảy lững lờ, nhưng dường như thiên nhiên cảnh vật cũng nhuốm màu tâm trạng con người. Hình ảnh đẹp nhưng cũng thật lạnh lẽo, phảng phất nỗi buồn, nỗi cô quạnh trong lòng thi nhân.

6. Đọc hiểu Đây thôn Vĩ Dạ - đề 5

Phần I. Đọc – hiểu (4 điểm)

Đọc đoạn thơ sau đây và trả lời câu hỏi:

Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên

Vườn ai mướt quá xanh như ngọc

Lá trúc che ngang mặt chữ điền.

(Đây thôn Vĩ Dạ – Hàn Mặc Tử, Ngữ văn 11 tập hai, NXB Giáo dục 2006, trang 39)

Câu 1. Câu thơ “Sao anh không về chơi thôn Vĩ?” gợi cho anh/chị những cách hiểu nào? (1.5 đ)
Câu 2. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn thơ. (0.5 đ)

Câu 3. Xác định biện pháp tu từ và nêu tác dụng của biện pháp tu từ ấy trong câu thơ “Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”. (1 đ)

Câu 4. Đặt tiêu đề cho đoạn thơ? (1 đ)

Bài làm

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 11 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.