Phân tích truyện Những dòng chữ diệu kỳ

Những dòng chữ diệu kì là một truyện ngắn của tác giả Khuê Phan, một câu chuyện mang đậm tâm hồn và triết lý nhân văn. Truyện xoay quanh hai nhân vật chính là Cu Minh và nhân vật tôi. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ mẫu dàn ý phân tích truyện ngắn Những dòng chữ diệu kì của Nguyễn Phan Khuê sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật của tác  phẩm.

• Phân tích truyện ngắn “Lụm còi”

Văn bản Những dòng chữ diệu kì

Ngày ấy, cu Minh còn bé xíu, chưa đi học. Tôi rất quý nó, vì nhà nó có cả một thư viện nhỏ. Ba nó là thầy giáo dạy văn trên tỉnh. Cuối tháng, ông mới về nhà nghỉ một hai hôm. Mỗi lần về, ba nó mang theo cả một cặp toàn sách và báo. Khi ba nó đi khỏi là tôi lò dò tìm đến. Chao ôi toàn truyện là truyện! Tôi đọc ngốn ngấu, quên cả ăn cơm. Còn cu Minh thì cứ dửng dưng như không có gì. Cũng phải thôi, vì nó đã biết đọc chữ gì đâu. Tôi bỗng thấy thương nó vô cùng. Vậy mà mỗi khi tôi gọi vào để đọc cho nghe thì nó cứ nhấp nha nhấp nhổm đứng ngồi không yên.

Chiều mùa hè, bọn trẻ chúng tôi mỗi đứa đều có một cánh diều để thả. Thằng Minh rất thích chơi diều. Nó thích nhất là chiếc diều của thằng Hải, vì chiếc diều đó luôn bay cao nhất và đẹp nhất. Chiều hôm ấy, tôi thấy Minh xoắn lấy Hải. Và hôm sau đã thấy Minh cầm chiếc diều đó trên tay. Lạ thật! Hải có cho ai cái gì đâu? Khi tôi hỏi Minh, thì nó toét miệng cười:

– Em đổi cho anh ấy cuốn truyện ngoài bìa có vẽ mấy chú lùn với cô công chúa đấy!

– Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn! – Tôi kêu lên tiếc rẻ.

– Gạ mãi anh ấy mới đổi đấy!

Nhìn cánh diều trên trời cao, tôi thấy tức thằng Minh quá. Nhưng truyện là của nhà nó chứ có phải của tôi đâu!

Vài ngày sau, bọn chúng tôi chuyển sang chơi phi máy bay. Những chiếc máy bay được gấp bằng đủ các loại giấy. Tôi thấy Minh vui lắm. Quả thật những chiếc máy bay của nó to và đẹp lạ lùng. Mỗi khi lao lên trời nó lượn rất lâu rồi mới đậu xuống đất. Bây giờ thì giải nhất thuộc về Minh rồi. Nó vừa cười vừa mang những chiếc máy bay đến khoe tôi. Hóa ra Minh đã xé những tờ báo để gập máy bay.

Tôi nhìn nó quát lên:

– Mày biết những tờ báo này in gì không hả?

Nó xị mặt rồi cũng cáu lại với tôi:

– Em không thích truyện, mà chỉ thích những chiếc máy bay này thôi!

– Rồi về ba mày sẽ cho mày một trận cho mà xem!

Tuần ấy ba Minh về và nó bị mấy roi quắn đít thật. Nó khóc tấm tức nói với tôi:

– Sách báo thì có chơi được đâu mà ba cứ bắt em giữ cơ chứ!

– Là vì như thế này…

Tôi kéo nó ngồi xuống và kể cho nó nghe những câu chuyện mà tôi đã đọc được trong những quyển sách, những quyển báo ở nhà nó. Chuyện về những chú lùn tốt bụng, nàng công chúa xinh đẹp, những cung điện, lâu đài dát vàng dát bạc…

Tôi thấy đôi mắt Minh sáng lên. Có lẽ nó không tin rằng từ những dòng chữ dày xít bé xíu kia tôi đã nhìn thấy tất cả những điều lung linh đó.

– Đến tuổi rồi, em phải chịu khó học đọc, học viết đi, rồi em cũng sẽ tự đọc được những câu chuyện hay, tự mình nhìn thấy những hoàng tử công chúa, tự mình phiêu lưu với những con sóng trên biển khơi hay tự mình cất cao đôi cánh trên bầu trời bao la mà không cần anh dẫn đi nữa…

Minh gật đầu. Và từ bữa đó, hôm nào tôi cũng đến nhà nó, tìm những cuốn truyện hay nhất trên giá sách đọc cho nó nghe. Tất nhiên là chính tôi rất mê những câu chuyện trong ấy…

(Những con chữ kì diệu, Nguyễn Phan Khuê, NXB Kim Đồng)

Chú thích: Nhà báo, nhà văn Nguyễn Phan Khuê còn có bút danh Khuê Phan hiện đang đảm nhiệm vị trí Tổng Biên tập Báo Thiếu Niên Tiền Phong và Nhi Đồng. Là một người yêu văn chương, dành nhiều tâm huyết cho sự nghiệp chăm sóc, giáo dục và vun đắp những giá trị tinh thần cho nhiều thế hệ thiếu nhi măng non, anh luôn thu xếp công việc để viết cho các bạn đọc nhỏ tuổi của mình.

Trước đây, Nguyễn Phan Khuê đã có những cuốn sách được xuất bản như: Thiếu nữ bị lạc – tiểu thuyết in năm 1992; Đại uý tí hon – tập truyện thiếu nhi – 1998; Quà của ông Ngoại – tập truyện thiếu nhi – 2011. Vừa mới đây, Nhà xuất bản Kim Đồng đã chọn tập truyện ngắn Hương hoa hoàng lan của nhà báo Phan Khuê để xuất bản, giới thiệu đến các bạn đọc nhỏ tuổi mê đọc sách và yêu văn học.

Dàn ý phân tích tác phẩm Những dòng chữ diệu kì

I. Mở bài

+ Có người từng nói rằng: "Văn học là tấm gương phản chiếu cuộc đời, nhưng là cuộc đời trong ánh sáng rực rỡ của tâm hồn người nghệ sĩ."

+ Truyện ngắn "Những dòng chữ diệu kỳ" của Nguyễn Phan Khuê là một tác phẩm đẹp, gợi nhớ về những ngày thơ ấu, về sự kỳ diệu của chữ nghĩa và trí tưởng tượng.

+ Câu chuyện không chỉ khắc họa tình bạn hồn nhiên giữa những đứa trẻ mà còn mở ra một thế giới kỳ diệu của văn chương, nơi mà chữ nghĩa có thể đưa con người đến những chân trời mới.

II/Thân bài

Khái quát

+ Nguyễn Phan Khuê, bút danh Khuê Phan, là một nhà văn, nhà báo gắn bó với văn học thiếu nhi Việt Nam. Trong sự nghiệp của mình, anh đã góp phần lớn vào việc nuôi dưỡng và phát triển thế hệ trẻ thông qua những tác phẩm giàu tính giáo dục và nhân văn.

+ Truyện ngắn "Những dòng chữ diệu kỳ" của anh được kể theo ngôi thứ nhất, từ góc nhìn của nhân vật “tôi” - người bạn thân thiết của Minh.

+ Với lối kể chuyện đơn tuyến, tác phẩm tập trung vào mối quan hệ giữa hai nhân vật chính và những thay đổi trong nhận thức của Minh về giá trị của sách, của tri thứcc.

+ Tác phẩm có một cốt truyện đơn giản nhưng sâu sắc, khéo léo lồng ghép những bài học về tình bạn, về giá trị của tri thức và sự kỳ diệu của ngôn từ.

Tóm tắt và nêu chủ đề

+ Những dòng chữ diệu kỳ kể về cậu bé Minh - một đứa trẻ chưa biết đọc nhưng sống trong một gia đình có cả một thư viện nhỏ. Tuy có rất nhiều sách, nhưng cu Minh không hề hứng thú với chúng, mà chỉ thích thú với những trò chơi như thả diều hay gấp máy bay. Khi thấy Minh xé báo để gấp máy bay, nhân vật “tôi” - người bạn của Minh, đã quyết tâm giúp Minh nhận ra giá trị của những cuốn sách thông qua việc kể cho Minh nghe những câu chuyện hấp dẫn từ trong sách. Dần dần, cu Minh bắt đầu yêu thích những câu chuyện đó và khao khát được học đọc, học viết để tự mình khám phá thế giới diệu kỳ ấy. + Chủ đề của truyện xoay quanh sự kỳ diệu của chữ nghĩa, tầm quan trọng của sách và tri thức đối với sự phát triển của trẻ em. Đây là một đề tài quen thuộc trong văn học thiếu nhi, nhưng được Nguyễn Phan Khuê thể hiện một cách mới mẻ, sinh động và rất gần gũi.

Phân tích nhân vật chính

+ Minh là nhân vật trung tâm của truyện, đại diện cho hình ảnh những đứa trẻ ngây thơ, hồn nhiên nhưng cũng dễ dàng bị cuốn vào những thú vui tạm thời mà bỏ qua giá trị đích thực của cuộc sống.

+ Minh sống trong một gia đình trí thức, có đầy đủ điều kiện tiếp cận với sách vở, nhưng lại không hề hứng thú với việc đọc. Thay vào đó, cậu bé chỉ quan tâm đến những trò chơi như thả diều hay gấp máy bay.

+ Minh đã từng đổi một cuốn truyện quý giá để đổi lấy một chiếc diều, xé những tờ báo giá trị để gấp máy bay. Hành động này thể hiện sự ngây thơ và chưa nhận thức được giá trị của sách vở.

+ Tuy nhiên, chính sự kiên nhẫn và tình yêu thương của “tôi” đã giúp Minh dần nhận ra giá trị của chữ nghĩa.

=> Qua đó, Nguyễn Phan Khuê muốn gửi gắm thông điệp rằng: tri thức không phải là thứ có thể ép buộc, mà cần được khơi dậy một cách tự nhiên và từ lòng đam mê chân thật.

Phân tích các nhân vật khác

+ Nhân vật “tôi” trong truyện là người bạn thân thiết của Minh, đồng thời cũng là người đã giúp Minh nhận ra giá trị của sách vở.

+ “Tôi” là một cậu bé ham đọc sách, yêu thích những câu chuyện cổ tích và luôn khao khát chia sẻ niềm vui ấy với Minh. Sự kiên nhẫn và tình bạn chân thành của “tôi” đã dần dần làm thay đổi Minh, từ một đứa trẻ vô tư chỉ biết đến trò chơi trở thành một người biết trân trọng giá trị của sách vở.

=>Nhân vật “tôi” không chỉ là người dẫn dắt câu chuyện mà còn là biểu tượng của sự lan tỏa tri thức, tình bạn đẹp và lòng kiên nhẫn trong việc giáo dục trẻ em.

Đánh giá về nghệ thuật của đoạn trích

Truyện “Những con chữ kì diệu” có nhiều nét đặc sắc về mặt nghệ thuật:

+ Tác phẩm có một cốt truyện đơn giản nhưng không kém phần cuốn hút, với những tình tiết nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. Ngôi kể thứ nhất giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với nhân vật “tôi”, và cùng trải qua những cảm xúc từ bực tức, thương cảm đến hạnh phúc khi thấy Minh dần thay đổi. Điểm nhìn từ nhân vật “tôi” không chỉ mang lại sự gần gũi, mà còn giúp tác giả thể hiện một cách tinh tế quá trình thay đổi trong nhận thức của Minh.

+ Cách dựng tình huống trong truyện rất tự nhiên, không gượng ép, từ việc Minh thích chơi diều, gấp máy bay cho đến việc bị ba phạt và cuối cùng là sự thay đổi trong suy nghĩ của cậu bé. Những tình huống này không chỉ góp phần phát triển cốt truyện mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ em về giá trị của sách vở.

+ Cách khắc họa nhân vật chủ yếu qua lời kể, hành động và suy nghĩ nội tâm của nhân vật, giúp người đọc dễ dàng hình dung được về phẩm chất của từng nhân vật cũng như giá trị của tri thức, của sách vở đối với cuộc sống của mỗi người.

+ Ngôn ngữ trong truyện đơn giản, gần gũi nhưng giàu hình ảnh và cảm xúc, tạo nên một không gian ấm áp, thân thiện và rất phù hợp với đối tượng thiếu nhi. Giọng điệu kể chuyện nhẹ nhàng, xen lẫn chút hóm hỉnh, khiến câu chuyện trở nên sinh động và hấp dẫn.
Đánh giá chung và liên hệ
+ Những dòng chữ diệu kỳ là một tác phẩm đặc sắc, vừa mang tính giáo dục cao, vừa gần gũi và dễ hiểu đối với độc giả nhỏ tuổi.

+ Tác phẩm không chỉ dạy trẻ em về giá trị của sách vở mà còn khơi gợi lòng đam mê tri thức, tinh thần ham học hỏi và tầm quan trọng của việc chia sẻ tri thức trong cuộc sống.

+ Qua câu chuyện, ta có thể thấy được tình yêu của tác giả đối với trẻ em, cũng như tâm huyết trong việc vun đắp những giá trị tinh thần cao đẹp cho thế hệ trẻ.

+ Nếu so sánh với những tác phẩm cùng đề tài như Totto-chan: Cô bé bên cửa sổ của Kuroyanagi Tetsuko, ta có thể thấy rằng cả hai tác phẩm đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ em thông qua sự khơi dậy lòng đam mê và khả năng tự khám phá.

III/ Kết bài

+ "Những dòng chữ diệu kỳ" là một tác phẩm đặc sắc, khơi gợi trong lòng người đọc, đặc biệt là trẻ em rất nhiều những tình cảm đẹp.

+ Tác phẩm giúp chúng ta nhận thức rõ hơn về trách nhiệm trong việc giáo dục thế hệ trẻ, không chỉ bằng việc cung cấp kiến thức mà còn bằng cách khơi dậy niềm đam mê và khả năng tự khám phá của trẻ.

+ Với sự giản dị nhưng đầy cảm xúc, tác phẩm chắc chắn sẽ để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bạn đọc và tiếp tục sống mãi trong lòng các thế hệ trẻ yêu sách.

Phân tích truyện ngắn Những dòng chữ diệu kỳ

Có người từng nói rằng: "Văn học là tấm gương phản chiếu cuộc đời, nhưng là cuộc đời trong ánh sáng rực rỡ của tâm hồn người nghệ sĩ." Truyện ngắn "Những dòng chữ diệu kỳ" của Nguyễn Phan Khuê là một tác phẩm rất đẹp, vừa nhẹ nhàng vừa sâu sắc, gợi nhớ về những ngày thơ ấu hồn nhiên, về sự kỳ diệu của chữ nghĩa và trí tưởng tượng. Câu chuyện không chỉ khắc họa tình bạn trong sáng giữa những đứa trẻ mà còn mở ra một thế giới kỳ diệu của tri thức, nơi mà chữ nghĩa có thể đưa con người đến những chân trời mới.

Nguyễn Phan Khuê (bút danh Khuê Phan) là một nhà văn, nhà báo gắn bó lâu dài với văn học thiếu nhi Việt Nam. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã để lại nhiều tác phẩm giá trị, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ bằng những câu chuyện giàu tính nhân văn. Truyện ngắn "Những dòng chữ diệu kỳ" được kể theo ngôi thứ nhất, qua lời kể của nhân vật “tôi” – người bạn thân thiết của Minh. Tác phẩm có cốt truyện đơn giản nhưng giàu ý nghĩa, tập trung vào mối quan hệ giữa hai nhân vật chính và sự thay đổi trong nhận thức của Minh về giá trị của sách và tri thức.

Nội dung truyện kể về cậu bé Minh – một đứa trẻ ngây thơ, sống trong một gia đình có hẳn một thư viện nhỏ. Tuy có đầy đủ điều kiện tiếp cận tri thức, Minh lại chẳng hề quan tâm đến sách vở, chỉ thích thả diều, gấp máy bay. Đỉnh điểm là khi Minh xé báo quý để gấp máy bay, nhân vật “tôi” – người bạn của Minh – quyết tâm tìm cách giúp Minh thay đổi bằng cách kể cho cậu nghe những câu chuyện hấp dẫn trong sách. Dần dần, sự kỳ diệu của chữ nghĩa đã khiến Minh yêu thích đọc sách, khao khát học chữ để tự mình khám phá thế giới tuyệt vời ấy. Qua đó, truyện gửi gắm chủ đề: tri thức có sức mạnh diệu kỳ, sách vở nuôi dưỡng tâm hồn con người, và việc giáo dục trẻ cần bắt đầu từ sự khơi gợi niềm đam mê tự thân.

Nhân vật Minh được xây dựng chân thực, sinh động. Minh đại diện cho hình ảnh những đứa trẻ ngây thơ, vô tư, dễ bị cuốn vào những trò chơi mà quên mất giá trị lâu dài của sách vở. Minh sống trong một gia đình trí thức, có đủ điều kiện học tập, nhưng lại chưa ý thức được kho tàng vô giá mà mình đang sở hữu. Cậu bé từng xé báo để gấp máy bay, từng đổi truyện quý lấy diều – những hành động tưởng như vô tâm ấy thực ra phản ánh đúng tâm lý trẻ nhỏ: yêu thích sự vui chơi tức thời hơn là những giá trị lâu bền. Thế nhưng, nhờ vào tình bạn chân thành và sự kiên nhẫn của “tôi”, Minh đã dần dần thay đổi. Qua đó, tác giả muốn khẳng định rằng: tình yêu tri thức không thể ép buộc, mà cần được đánh thức tự nhiên từ lòng đam mê.

Bên cạnh Minh, nhân vật “tôi” đóng vai trò rất quan trọng. “Tôi” là một cậu bé ham đọc sách, yêu thích truyện cổ tích, và luôn mong muốn chia sẻ thế giới kỳ diệu của sách với bạn mình. Dù nhiều lần thất vọng trước thái độ hờ hững của Minh, “tôi” vẫn kiên trì, nhẹ nhàng khơi gợi lòng yêu thích tri thức nơi bạn. Nhân vật “tôi” chính là biểu tượng cho lòng kiên nhẫn, sự sẻ chia và tình bạn đẹp. Đồng thời, hình ảnh “tôi” cũng cho thấy vai trò quan trọng của môi trường xung quanh và những tấm gương nhỏ bé trong việc giáo dục trẻ em.

Về nghệ thuật, truyện ngắn "Những dòng chữ diệu kỳ" có nhiều nét đặc sắc đáng chú ý. Trước hết, cốt truyện đơn giản nhưng hấp dẫn, các tình huống được sắp xếp tự nhiên, nhẹ nhàng mà hợp lý. Ngôi kể thứ nhất giúp cho câu chuyện trở nên gần gũi, chân thực, cho phép người đọc dễ dàng đồng cảm với tâm trạng và những thay đổi trong nội tâm nhân vật. Cách xây dựng tình huống – từ việc Minh mê chơi, bị phạt, đến việc cậu bé thay đổi – được tác giả khéo léo lồng ghép, vừa chân thực vừa giàu tính giáo dục. Ngôn ngữ truyện giản dị, trong sáng, phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi nhưng vẫn rất giàu hình ảnh và cảm xúc, tạo nên một thế giới truyện ấm áp, thân thiện.

Tác phẩm "Những dòng chữ diệu kỳ" không chỉ giúp trẻ em nhận ra giá trị của sách vở, mà còn khơi dậy trong lòng các em niềm đam mê tri thức và khả năng tự khám phá. Qua câu chuyện, ta cảm nhận được tình yêu thương của tác giả đối với trẻ em và tâm huyết trong việc vun đắp những giá trị tinh thần cao đẹp cho thế hệ mai sau. Nếu so sánh với những tác phẩm cùng đề tài như "Totto-chan: Cô bé bên cửa sổ" của Kuroyanagi Tetsuko, ta thấy rằng, cả hai đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ nhỏ bằng sự khơi gợi hứng thú, lòng yêu đời và niềm đam mê tự học.

Tóm lại, "Những dòng chữ diệu kỳ" là một truyện ngắn đẹp, giản dị nhưng sâu sắc. Tác phẩm không chỉ khơi dậy trong lòng người đọc, đặc biệt là trẻ em, nhiều tình cảm đẹp mà còn giúp chúng ta ý thức rõ hơn về trách nhiệm trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức, mà còn cần khơi dậy đam mê, tinh thần tự học và sự sáng tạo. Với những giá trị nhân văn giản dị mà sâu sắc, câu chuyện này chắc chắn sẽ còn sống mãi trong lòng những bạn đọc nhỏ tuổi yêu sách, yêu tri thức.

Phân tích Những dòng chữ diệu kỳ hay

Nguyễn Đình Thi từng khẳng định: “Tác phẩm nghệ thuật là sự truyền cảm”. Văn chương chính là cầu nối gắn kết cảm xúc giữa người viết và người đọc, nơi mà những cảm xúc thầm kín nhất được truyền tải một cách tinh tế. Và truyện ngắn “Những dòng chữ diệu kỳ” của nhà văn Nguyễn Phan Khuê không chỉ thành công bởi nội dung mà còn ở cách nó khơi gợi cảm xúc, biến mỗi từ ngữ thành những giai điệu ngân vang của bản nhạc cuộc sống. Bằng lối viết giản dị, giàu tính nhân văn, tác giả đã khéo léo đưa người đọc về những ngày ấu thơ, về sự diệu kì của ngôn từ và trí tưởng tượng. Câu chuyện không chỉ khắc họa tình bạn hồn nhiên giữa những đứa trẻ mà còn mở ra hành trình khám phá thế giới kỳ diệu của chữ nghĩa, nơi tri thức trở thành cánh cửa mở ra những chân trời mơ ước.

“Những dòng chữ diệu kỳ” kể về cậu bé Minh - một đứa trẻ chưa biết đọc nhưng trong nhà lại có cả một thư viện nhỏ. Tuy có rất nhiều sách, nhưng cu Minh không hề hứng thú với chúng, mà chỉ mải mê với các trò chơi thả diều, phi máy bay. Khi nhìn thấy Minh xé báo để gấp máy bay, nhân vật “tôi” đã quyết tâm giúp Minh nhận ra giá trị của những cuốn sách bằng việc kể cho Minh nghe những câu chuyện hấp dẫn trong sách. Dần dần, cậu bé bắt đầu yêu thích những câu chuyện đó và khao khát được khám phá thế giới diệu kỳ ấy.

Nhan đề “Những dòng chữ diệu kỳ” mang đến một ý nghĩa sâu sắc về sức mạnh của ngôn từ và tầm quan trọng của sách đối với sự phát triển của trẻ em. Những dòng chữ không chỉ đơn thuần là các ký tự được sắp xếp mà còn chứa đựng cảm xúc, tâm tư và những thông điệp sâu sắc. Chúng có khả năng chạm đến trái tim, thay đổi suy nghĩ và khơi dậy những ước mơ, hy vọng trong mỗi người. Tuy là một đề tài quen thuộc nhưng qua ngòi bút của Nguyễn Phan Khuê lại được thể hiện một cách mới mẻ, sinh động và rất gần gũi. Tác giả đã khẳng định và ca ngợi sự kì diệu của ngôn từ, giúp con người kết nối với nhau và khám phá thế giới xung quanh.

Trong câu chuyện, Minh được khắc họa là một đứa trẻ ngây thơ, hồn nhiên nhưng lại dễ bị cuốn vào những thú vui tạm thời mà lãng quên những giá trị mà sách mang lại. Tuy được sinh ra trong một gia đình trí thức, có bố là giáo viên dạy văn trên tỉnh, có cả một thư viện nhỏ trong nhà nhưng cu Minh không hề hứng thú với việc đọc. Cậu bé chỉ mải quan tâm đến những trò chơi thả diều hay gấp máy bay. Minh đã từng đổi cuốn truyện “Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn” để lấy chiếc diều của thằng Hải, xé những tờ báo có giá trị để gấp máy bay. Chính vì sự ngây thơ và chưa nhận thức được giá trị của sách báo nên cậu bé đã làm ra những hành động đó. Thế nhưng, từ chỗ dửng dưng, Minh dần bị cuốn vào những câu chuyện mà nhân vật “tôi” kể, đôi mắt “sáng lên” mỗi khi nghe kể về thế giới đầy kì diệu trong sách. Khao khát học chữ để tự mình khám phá sách vở đã cho thấy Minh thực sự đã nhận ra giá trị của chữ nghĩa, minh chứng cho sức mạnh kỳ diệu của ngôn từ. Thông qua nhân vật Minh, tác giả muốn gửi gắm tới người đọc thông điệp: tri thức không phải là thứ có thể ép buộc, mà nó cần được khơi dậy một cách tự nhiên, bằng tấm lòng đam mê chân thật.

Nhân vật “tôi” là một cậu bé ham đọc sách, yêu thích những câu chuyện cổ tích và luôn mong muốn Minh cũng cảm nhận được niềm vui khi đọc sách. Nhờ vào sự kiên nhẫn và tấm lòng chân thành, nhân vật “tôi” là cầu nối đưa Minh từ thế giới trò chơi đến thế giới tri thức, từ một đứa trẻ vô tư chỉ biết mải mê với những trò chơi trở thành một người biết trân trọng giá trị của những dòng chữ, câu chuyện thú vị trong sách báo. Không chỉ đóng vai trò là người dẫn dắt câu chuyện mà nhân vật “tôi” còn là biểu tượng của sự lan tỏa tri thức, tình bạn chân thành và tấm lòng kiên nhẫn trong việc giáo dục, hướng trẻ em tới những giá trị tốt đẹp.

Cốt truyện của “Những dòng chữ diệu kỳ” đơn giản, không có nhiều kịch tính nhưng lại giàu tính nhân văn, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận và thấu hiểu. Ngôi kể thứ nhất với điểm nhìn của nhân vật “tôi” mang lại sự gần gũi, đồng cảm từ người đọc, thể hiện một cách tinh tế trong quá trình thay đổi trong nhận thức của cậu bé Minh. Tình huống truyện tự nhiên, không gượng ép, đi từ việc Minh thích chơi diều, phi máy bay đến việc bị ba phạt rồi cuối cùng là sự thay đổi trong nhận thức của cậu bé, góp phần làm nổi bật chủ đề của câu chuyện. Các nhân vật được khắc họa chủ yếu qua lời kể, hành động và suy nghĩ, giúp người đọc có thể hình dung và cảm nhận về phẩm chất của nhân vật cũng như giá trị của ngôn từ trong cuộc sống. Ngôn ngữ truyện đơn giản nhưng giàu hình ảnh, giọng văn nhẹ nhàng, xen lẫn chút hóm hỉnh, tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện.

Trong tác phẩm “Người thầy đầu tiên” của Chinghiz Aitmatov, nhờ vào sức mạnh của chữ viết và giáo dục đã thay đổi cuộc đời cô bé mồ côi An-tư-nai, mở ra con đường tương lai tươi sáng hơn. Thầy giáo Đuy-sen với tấm lòng nhân ái đã kiên trì mở lớp học, bất chấp khó khăn để dạy dỗ, giúp đỡ trẻ em nghèo học tập. Cả hai tác phẩm đều mang lại bài học nhân văn sâu sắc, đề cao lòng nhân ái, sức mạnh diệu kỳ của ngôn từ, tri thức.

Trong tác phẩm “Đời thừa”, Nam Cao có viết: “Một tác phẩm thật giá trị, phải vượt lên bên trên tất cả bờ cõi và giới hạn, phải là một tác phẩm chung cho cả loài người. Nó phải chứa đựng một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình... Nó làm cho người gần người hơn”. Và tác phẩm “Những dòng chữ diệu kỳ” của nhà văn Nguyễn Phan Khuê cũng vậy, thông qua sự chuyển biến tâm lý của nhân vật Minh, ông đã đề cao ý nghĩa của sức mạnh ngôn từ, trách nhiệm trong việc giáo dục trẻ em bằng việc khơi gợi lòng đam mê, khả năng tự khám phá của trẻ. Tác phẩm đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc ở tính sáng tạo ngôn ngữ phong phú và bằng những giá trị nhân văn sâu sắc mà nó truyền tải.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 9 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.