Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài Gương báu khuyên răn

Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài thơ Guơng báu khuyên răn (bài 43) là nội dung câu hỏi số 3 trang 20 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 tập 2 Cánh Diều phần Thực hành Đọc hiểu bài 5. Thơ văn Nguyễn Trãi. Sau đây là gợi ý trả lời câu 3 trang 20 văn 10 tập 2 bộ Cánh Diều, mời các em cùng tham khảo và hoàn thành phần soạn bài Gương báu khuyên răn lớp 10.

• Nhan đề và nội dung chính của bài Gương báu khuyên răn

Câu 3 trang 20 SGK văn 10 Cánh Diều tập 2

Mối quan hệ giữa cảnh và tình trong Guơng báu khuyên răn - mẫu 1

Cũng như đại đa số các bài thơ trung đại khác, Gương báu khuyên răn (bài 43) được thể hiện bằng bút pháp nghệ thuật “tả cảnh ngụ tình”. Đây là một trong vài bút pháp nghệ thuật tiêu biểu của thơ ca trung đại.

- Ở bốn câu thơ đầu, việc miêu tả cảnh vật được thể hiện rất rõ. Qua đó, có thể thấy niềm vui, tâm trạng viên mãn của nhà thơ trước vẻ đẹp rực rỡ của thiên nhiên, cảnh vật. Chúng ta khó có thể xác định được thời điểm ra đời cụ thể của bài thơ nhưng có thể tác phẩm được sáng tác vào hai thời điểm: 1) Sau đại thắng quân Minh; 2) Khi Nguyễn Trãi được vua Lê Thái Tông mời ra Thăng Long cùng lo việc nước, sau khi ông đã trở về Côn Sơn ẩn dật. Trước không khí thái bình, thịnh vượng của đất nước, ông thể hiện niềm vui và sự tin tưởng vào tương lai tươi đẹp. Đó có lẽ là những ngày tháng hạnh phúc nhất của cuộc đời Nguyễn Trãi, trước khi bi kịch xảy ra với ông và gia đình.

- Trong bốn câu tiếp theo, nhất là hai câu kết, có thể thấy rõ hơn sự thể hiện trực tiếp tình cảm của tác giả.

+ Ở hai câu luận, chúng ta thấy có sự chuyển đổi từ miêu tả thiên nhiên sang việc miêu tả cảnh vật và sinh hoạt của con người, diễn tả một không khí đầy sôi động, nhộn nhịp trong cuộc sống của người dân.

+ Hai câu kết nói lên trực tiếp mong ước của tác giả về cuộc sống yên lành, “giàu đủ” cho người dân ở muôn phương đất nước.

Quan hệ giữa cảnh và tình trong cả bài thơ là quan hệ gắn bó, tương hỗ. Tả cảnh không phải chỉ để ca ngợi vẻ đẹp thuần tuý của thiên nhiên, cảnh vật mà còn thể hiện tâm trạng, tình cảm của nhà thơ, nỗi niềm trăn trở ngày đêm của Nguyễn Trãi về đất nước, con người.

Mối quan hệ giữa cảnh và tình trong Guơng báu khuyên răn - mẫu 2

Mối quan hệ giữa cảnh và tình trong Guơng báu khuyên răn - mẫu 3

Gương báu khuyên răn là một bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Trãi. Bài thơ vẫn giữ nguyên được những giá trị cho tới ngày nay một phần là nhờ vào việc tạo nên mối quan hệ giữa cảnh và tình vô cùng điêu luyện của Nguyễn Trãi. Bức tranh cảnh ngày hè vô cùng tươi đẹp nhưng có lẽ sẽ không có hồn nếu như thiếu đi chút tình chính là hoạt động của con người làng ngư phủ. Trong khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp nơi Nguyễn Trãi cáo quan về ở ẩn, có tiếng ve kêu râm ran, báo hiệu hè đã đến, có màu sắc sặc sỡ đúng chất mùa hè là màu đỏ của hoa lựu và màu xanh tươi của cây hòe. Bức tranh đó đã trở nên đặc biệt hơn khi có sự xuất hiện của những người ngư dân họp chợ tạo nên những âm thanh “lao xao” đầy nhộn nhịp. Cả cảnh và tình đã khiến cho bức tranh thiên nhiên mùa hè trở nên hoàn hảo hơn bao giờ hết. Mùa hè trong bài thơ Gương báu khuyên răn thật đẹp vì nó được tạo hóa ban cho những màu sắc, quang cảnh sống động và không thể thiếu là cảnh con người đang lao động hăng say, hạnh phúc vì cuộc sống sung túc hơn mỗi ngày.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.