Giấc mơ của bà nội đọc hiểu

"Giấc mơ của bà nội" là một truyện ngắn nổi tiếng của Ma Văn Kháng viết về chủ đề tình yêu thương trong gia đình cảm động và sâu sắc. Truyện ngắn Giấc mơ của bà nội là một bức tranh sống động về hình ảnh người bà, người mẹ suốt đời dành trọn tình cảm cho con. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ mẫu đề đọc hiểu văn bản Giấc mơ của bà nội có đáp án chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.

• Đọc hiểu Áo cũ rồi, mỗi ngày thêm ngắn

Đọc hiểu văn bản Giấc mơ của bà nội

ĐỌC - HIỂU 

Bao giờ cũng vậy, cứ đến chủ nhật là bà nội lại từ làng quê ngoại thành vào phố chơi với chúng tôi. Bà đến quãng chín giờ sáng. Đến là cho quà ríu rít và chuyện trò. Ôi, dường như là bao nhiêu thương nhớ sau một tuần xa cách và tích đọng từ bao năm, giờ mới có dịp bộc lộ. Bà giở cái túi xách tay ra. Cái túi xách bằng vải thô ông vẫn dùng từ ngày là nhân viên phục vụ trên tầu chạy đường Lao Cai - Hà Nội là cái túi có phép thần. Ở trong nó có đủ mùa nào thức ấy: Nhãn tháng sáu. Na tháng bảy. Roi mùa hạ. Gương sen mùa thu. Lại còn bột sắn cho mẹ tôi vốn hay bị mệt và hoa hòe cho bố tôi mới chơm bị tăng huyết áp. Vườn nhà bà có cây hòe. Hòe ra nụ, bà bắc thang hái rồi sao phơi, đóng vào từng bọc giấy báo mang ra.

- Bố anh ngày xưa cũng hay bị nhức đầu, hoa mắt, uống hoa hòe quanh năm là đỡ đấy.

Bà chả nhớ sót điều gì. Thấy tôi mồ hôi mồ kê nhễ nhại, bà bảo, chẳng bù cho ông cháu, chả bao giờ thấy ra tí mồ hôi nào, kể cả lúc ngồi ở toa tàu bí gió. Ngày chủ nhật có bà đến chơi là ngày vui vẻ nhất đời. Với bà, đó cũng là những giờ phút bận rộn nhất. Bà sửa sang lại bàn thờ. Bà phủi bụi trên những tấm huân chương của bố tôi. Bà luôn chân luôn tay dọn dẹp, quét quáy. Bà lau chùi bát đĩa, bàn ghế. Bà đem quần áo của chúng tôi ra phơi phóng. Khô rồi cũng đem ra nắng phơi, cho nó thơm như lời bà nói. Bà chải đầu tết tóc cho cái Tú. Lại còn dậy nó chơi chuyền, chơi bắt hình dây chun. Nắm cổ tay tôi, bà kêu sao cháu bà gầy thế. Thấy tôi gãi đùi, gãi cẳng chân, bà bắt tôi kéo quần lên cho bà xem. Rồi bà giẫy nẩy lên: Thằng bố, con mẹ mày nó bận công bận việc nhà tầu, nó chẳng để ý gì đến con cả. Ai lại để con gầy gò, ghẻ lở thế!. Rồi bà ra chợ mua nắm lá về đun tắm cho tôi. Rồi giao hẹn với mẹ tôi, ngày nào cũng phải như thế. Phải cho tôi ăn uống ngon lành. Không thì bà đón về ở với bà. Bà ở làng một mình từ khi ông nội mất. Nhưng bà không thể ra ở với bố mẹ tôi được, vì như bà nói, còn họ hàng nội ngoại, nhà cửa, vườn tược, còn hàng xóm láng giềng, còn là nơi đi về của các hương hồn tiên tổ.

Thích nhất là những bữa ăn có bàn tay bà lo liệu. Đâu có phải chỉ là đồng tiền, mà cả là sự trìu mến ruột thịt. Nên bố tôi đi làm ở nhà ga về ngồi vào mâm cơm, liền toét miệng cười, bảo mẹ tôi:

-Thấy chưa, không có bà thì bao giờ bọn trẻ con nhà mình mới được ăn canh cua rau rút?

Mẹ tôi cười thèn lẹn, nhưng chưa kịp nói đã được bà đỡ lời:

-Tôi có công việc lên xuống gì nữa đâu mà chả vẽ vời được. Mà dễ không ấy mà.

-À bà ơi, hôm nào bà nấu chân giò với dấm tỏi nhé.Lâu lâu cháu chưa được ăn rồi. Cái Tú nũng nịu.

Bà gật đầu. Rồi bà ngồi chắp tay trước bụng nhìn chúng tôi ăn. Bố tôi nhấc đũa đưa bà, bà cẩm rồi lại đặt xuống, kêu bụng dạ hồi này cứ lủng củng thế nào, không muốn ăn.

Cái Tú và cơm chan canh sùm sụp, ngẩng lên, cười tít mắt nói:

-Bà ơi, bố mẹ ơi, cứ được mãi như này thì thích quá nhỉ!

Mẹ tôi nguýt yêu cái Tú:

-Có bà, được ỷ vào bà, bà làm hộ hết mọi việc, gì mà chẳng thích!

Bà nheo nheo cặp mắt già, đưa tay vuốt mái tóc óng như tơ của cái Tú.

(Trích Giấc mơ của bà nội, Những truyện ngắn hay viết cho thiếu nhi, Ma Văn Kháng, NXB Kim Đồng, 2012, tr. 82,83)

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản? Chủ đề của truyện là gì?

Câu 2. Lí do vì sao bà không thể lên ở với con cháu?

Câu 3. Trong chiếc túi xách của bà, bà đã mang những món quà gì cho con cháu, những cái đó cho thấy điều gì?

Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn sau: Ngày chủ nhật có bà đến chơi là ngày vui vẻ nhất đời. Với bà, đó cũng là những giờ phút bận rộn nhất. Bà sửa sang lại bàn thờ. Bà phủi bụi trên những tấm huân chương của bố tôi. Bà luôn chân luôn tay dọn dẹp, quét quáy. Bà lau chùi bát đĩa, bàn ghế. Bà đem quần áo của chúng tôi ra phơi phóng.

Câu 5. Qua truyện ngắn, em rút ra những bài học nào trong cách cư xử với người thân trong gia đình?

Đáp án

Câu	Đáp án
1	-PTBĐ chính của văn bản là tự sự, -Chủ đề của văn bản: Ca ngợi tình cảm yêu thương giản dị mà mà ấm áp của những người thân trong gia đình.
2	Lí do bà không thể lên ở với con cháu là vì dưới quê còn họ hàng nội ngoại, nhà cửa, mảnh vườn, hàng xóm, tổ tiên thờ cúng.
3	Trong chiếc túi xách của bà, bà đã mang những món quà đặc sản của quê hương như các loại quả: nhãn, na, sen, roi, bột sắn và hoa hòe để chữa bệnh cho bố mẹ tôi
4	-BPTT: Điệp từ “bà” - Tác dụng +Tạo nhịp điệu nhanh, dồn dập cho đoạn văn +Làm nổi bật sự chăm chỉ, cần cù, chịu thương chịu khó và tình yêu thương của bà dành cho con cháu +Thổi hồn vào nhân vật người bà, khiến người bà hiện lên gần gũi, sinh động
5	- Nhận thức được cách cư xử yêu thương, biết quan tâm, lo lắng cho những người thân trong gia đình là việc làm hết sức cần thiết (có ý nghĩa). - Biết yêu quý, kính trọng ông bà, cha mẹ. - Biết dành thời gian cho những người thân trong gia đình. - Thể hiện tình cảm yêu thương tới người thân trong gia đình bắt đầu từ những cử chỉ, việc làm giản dị. - Lên án, phê phán những con người xem nhẹ tình cảm gia đình, sống thiếu tình cảm, thiếu trách nhiệm vời người thân trong gia đình.

Giấc mơ của bà nội trắc nghiệm

Đọc đoạn truyện sau và thực hiện yêu cầu: Bao giờ cũng vậy, cứ đến chủ nhật là bà nội lại từ làng quê ngoại thành vào phố chơi với chúng tôi. Bà đến quãng chín giờ sáng. Đến là cho quà ríu rít và chuyện trò. Ôi, dường như là bao nhiêu thương nhớ sau một tuần xa cách và tích đọng từ bao năm, giờ mới có dịp bộc lộ. Bà giở cái túi xách tay ra. Cái túi xách bằng vải thô ông vẫn dùng từ ngày là nhân viên phục vụ trên tầu chạy đường Lao Cai - Hà Nội là cái túi có phép thần. Ở trong nó có đủ mùa nào thức ấy: Nhãn tháng sáu. Na tháng bảy. Roi mùa hạ. Gương sen mùa thu. Lại còn bột sắn cho mẹ tôi vốn hay bị mệt và hoa hòe cho bố tôi mới chơm bị tăng huyết áp. Vườn nhà bà có cây hòe. Hòe ra nụ, bà bắc thang hái rồi sao phơi, đóng vào từng bọc giấy báo mang ra.

- Bố anh ngày xưa cũng hay bị nhức đầu, hoa mắt, uống hoa hòe quanh năm là đỡ đấy. Bà chả nhớ sót điều gì. Thấy tôi mồ hôi mồ kê nhễ nhại, bà bảo, chẳng bù cho ông cháu, chả bao giờ thấy ra tí mồ hôi nào, kể cả lúc ngồi ở toa tàu bí gió. Ngày chủ nhật có bà đến chơi là ngày vui vẻ nhất đời. Với bà, đó cũng là những giờ phút bận rộn nhất. Bà sửa sang lại bàn thờ. Bà phủi bụi trên những tấm huân chương của bố tôi. Bà luôn chân luôn tay dọn dẹp, quét quáy. Bà lau chùi bát đĩa, bàn ghế. Bà đem quần áo của chúng tôi ra phơi phóng. Khô rồi cũng đem ra nắng phơi, cho nó thơm như lời bà nói. Bà chải đầu tết tóc cho cái Tú. Lại còn dậy nó chơi chuyền, chơi bắt hình dây chun. Nắm cổ tay tôi, bà kêu sao cháu bà gầy thế. Thấy tôi gãi đùi, gãi cẳng chân, bà bắt tôi kéo quần lên cho bà xem. Rồi bà giẫy nẩy lên: Thằng bố, con mẹ mày nó bận công bận việc nhà tầu, nó chẳng để ý gì đến con cả. Ai lại để con gầy gò, ghẻ lở thế!. Rồi bà ra chợ mua nắm lá về đun tắm cho tôi. Rồi giao hẹn với mẹ tôi, ngày nào cũng phải như thế. Phải cho tôi ăn uống ngon lành. Không thì bà đón về ở với bà. Bà ở làng một mình từ khi ông nội mất. Nhưng bà không thể ra ở với bố mẹ tôi được, vì như bà nói, còn họ hàng nội ngoại, nhà cửa, vườn tược, còn hàng xóm láng giềng, còn là nơi đi về của các hương hồn tiên tổ.

(Trích Giấc mơ của bà nội, Những truyện ngắn hay viết cho thiếu nhi, Ma Văn Kháng, NXB Kim Đồng, 2012, tr. 82,83)

Khoanh tròn vào một phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 6):

Câu 1. Cái túi có phép thần của bà có những thức nào sau đây:

A.Nhãn, na, roi, gương sen

B.Nhãn, na, roi, bột sắn, hoa hòe

C.Nhãn, na, roi, gương sen, nắm lá

D.Nhãn, na, roi, gương sen, bột sắn, hoa hòe

Câu 2. Hành động nào sau đây không phải là việc bà làm khi bà đến chơi vào ngày chủ nhật?

A.Sửa sang lại bàn thờ

B.Lau chùi bát đĩa, bàn ghế

C.Đi chợ mua thức ăn

D.Đem quần áo ra phơi phóng

Câu 3. Câu văn: Cái túi xách bằng vải thô ông vẫn dùng từ ngày là nhân viên phục vụ trên tầu chạy đường Lào Cai - Hà Nội là cái túi có phép thần. có mấy phó từ?

A. Một

B. Hai

C. Ba

D. Bốn

Câu 4. Nhà văn sử dụng ngôi kể thứ nhất tạo nên hiệu quả gì cho đoạn truyện?

A.Lời kể tự nhiên, chân thực

B.Cảm xúc được bộc lộ tự nhiên, chân thành

C.Tạo tính khách quan cho câu chuyện

D.Cả A, B đúng

Câu 5. Trong các câu văn sau văn, câu nào có thành phần vị ngữ là một cụm từ?

A. Bà phủi bụi trên những tấm huân chương của bố tôi.

B. Vườn nhà bà có cây hòe.

C. Bà chải đầu tết tóc cho cái Tú.

D. Tất cả các câu văn trên.

Câu 6. Phương án nào không nêu đúng tác dụng của biện pháp điệp ngữ trong những câu văn sau:

Ngày chủ nhật có bà đến chơi là ngày vui vẻ nhất đời. Với bà, đó cũng là những giờ phút bận rộn nhất. Bà sửa sang lại bàn thờ. Bà phủi bụi trên những tấm huân chương của bố tôi. Bà luôn chân luôn tay dọn dẹp, quét quáy. Bà lau chùi bát đĩa, bàn ghế. Bà đem quần áo của chúng tôi ra phơi phóng.

A. Tạo nhịp điệu nhanh, dồn dập cho đoạn văn;

B. Làm nổi bật sự chăm chỉ, cần cù, chịu thương chịu khó và tình yêu thương của bà dành cho con cháu;

C. Thổi hồn vào nhân vật người bà, khiến người bà hiện lên gần gũi, sinh động;

D. Thấy được tình yêu thương, niềm kính trọng, biết ơn của nhà văn dành cho bà.

Đáp án

Câu 1 (0,5 điểm). Cái túi có phép thần của bà có những thức nào sau đây:

Chọn D. Nhãn, na, roi, gương sen, bột sắn, hoa hoè

→Dẫn chứng: trong nó có đủ mùa nào thức ấy: Nhãn tháng sáu. Na tháng bảy. Roi mùa hạ. Gương sen mùa thu. Lại còn bột sắn cho mẹ tôi vốn hay bị mệt và hoa hòe cho bố tôi mới chơm bị tăng huyết áp. Vườn nhà bà có cây hòe. Hòe ra nụ, bà bắc thang hái rồi sao phơi, đóng vào từng bọc giấy báo mang ra.

- Bố anh ngày xưa cũng hay bị nhức đầu, hoa mắt, uống hoa hòe quanh năm là đỡ đấy.

Câu 2 (0,5 điểm). Hành động nào sau đây không phải là việc bà làm khi bà đến chơi vào ngày chủ nhật?

Chọn C. Đi chợ mua thức ăn

→ Bà sửa sang lại bàn thờ. Bà phủi bụi trên những tấm huân chương của bố tôi. Bà luôn chân luôn tay dọn dẹp, quét quáy. Bà lau chùi bát đĩa, bàn ghế. Bà đem quần áo của chúng tôi ra phơi phóng.

Câu 3 (0,5 điểm). Câu văn: Cái túi xách bằng vải thô ông vẫn dùng từ ngày là nhân viên phục vụ trên tầu chạy đường Lào Cai - Hà Nội là cái túi có phép thần. có mấy phó từ?

Chọn A. Một

→ Cái túi xách bằng vải thô ông vẫn dùng từ ngày là nhân viên phục vụ trên tầu chạy đường Lào Cai - Hà Nội là cái túi có phép thần

Câu 4 (0,5 điểm). Nhà văn sử dụng ngôi kể thứ nhất tạo nên hiệu quả gì cho đoạn truyện?

Chọn B.Cảm xúc được bộc lộ tự nhiên, chân thành

→Bộc lộ một cách tự nhiên cảm xúc của người kể

Câu 5 (0,5 điểm). Trong các câu văn sau văn, câu nào có thành phần vị ngữ là một cụm từ?

Chọn D. Tất cả các câu văn trên.

→ Vì cụm từ mang tính chất bao hàm, không giới hạn

Câu 6 (0,5 điểm). Phương án nào không nêu đúng tác dụng của biện pháp điệp ngữ trong những câu văn sau:

Chọn A. Tạo nhịp điệu nhanh, dồn dập cho đoạn văn

(Đây là một văn bản mang tính chất kể chuyện nhẹ nhàng không thể có tác dụng mang tính chất mạnh mẽ được )

→ Ngày chủ nhật có bà đến chơi là ngày vui vẻ nhất đời. Với bà, đó cũng là những giờ phút bận rộn nhất. Bà sửa sang lại bàn thờ. Bà phủi bụi trên những tấm huân chương của bố tôi. Bà luôn chân luôn tay dọn dẹp, quét quáy. Bà lau chùi bát đĩa, bàn ghế. Bà đem quần áo của chúng tôi ra phơi phóng.

⋆⋆ Điệp ngữ: "bà"

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.