Chút tình đầu đọc hiểu

Nhà thơ Đỗ Trung Quân là một trong những cây bút nổi bật của thơ ca Việt Nam đương đại, đặc biệt với những tác phẩm viết về tuổi học trò, quê hương và những kỷ niệm khó quên. Bài thơ Chút tình đầu, sáng tác vào năm 1984, là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, gợi lên những rung động đầu đời trong sáng, hồn nhiên của tuổi học trò. Qua từng câu thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, bài thơ tái hiện những kỷ niệm đẹp, những cảm xúc ngây thơ nhưng chân thành của mối tình đầu.

Bộ đề đọc hiểu bài thơ Chút tình đầu sẽ giúp người học khám phá chiều sâu cảm xúc cũng như nghệ thuật biểu đạt trong tác phẩm. Với hệ thống câu hỏi phong phú cùng đáp án chi tiết, bộ đề sẽ hỗ trợ học sinh rèn luyện kỹ năng phân tích thơ ca, hiểu rõ hơn về giá trị nội dung và nghệ thuật mà Đỗ Trung Quân đã gửi gắm. Đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học sinh cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của bài thơ và thêm trân trọng những kỷ niệm tuổi học trò.

• Phân tích cấu tứ và hình ảnh trong bài thơ Nhớ đồng
• Sao anh không về chơi thôn Vĩ đọc hiểu (4 đề)

Đọc hiểu văn bản Chút tình đầu - Đỗ Trung Quân - đề 1

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng

Em chở mùa hè của tôi đi đâu?

Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi mười tám

Thuở chẳng ai hay thầm lặng - mối tình đầu

Mối tình đầu của tôi có gì?

Chỉ một cơn mưa bay ngoài cửa lớp

Lá áo người trắng cả giấc ngủ mê

Lá bài thơ cứ còn hoài trong cặp

Giữa giờ chơi mang đến lại.. mang về.

Mối tình đầu của tôi là anh chàng tội nghiệp

Mùa hạ leo cổng trường khắc nỗi nhớ vào cây

Người con gái mùa sau biết có còn gặp lại

Ngày khai trường áo lụa gió thu bay..

Mối tình đầu của tôi có gì?

Chỉ một cây đàn nhỏ

Rất vu vơ nhờ bài hát nói giùm

Ai cũng cũng hiểu - chỉ một người không hiểu

Nên có một gã khờ ngọng nghịu mãi.. thành câm.

Những chiếc giỏ xe trưa nay chở đầy hoa phượng

Em hái mùa hè trên cây

Chở kỷ niệm về nhà

Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại

Nhớ ngẩn người tà áo lụa nào xa.

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1 . Bài thơ Chút tình đầu được viết bằng thể thơ gì?

Câu 2. Nêu phương thức biểu đạt của bài thơ Chút tình đầu?

Câu 3 . Xác định chủ thể trữ tình trong bài thơ Chút tình đầu

Câu 4. Nêu nội dung chính của bài thơ chút tình đầu?

Câu 5. Theo bạn vì sao tác giả đặt tên bài thơ là chút tình đầu? Ý nghĩa nhan đề Chút tình đầu là gì?

Câu 6: Chỉ ra 1 biện pháp tu từ trong bài Chút tình đầu và nêu giá trị biểu đạt của chúng

Đáp án tham khảo:

Câu 1: Thể thơ tự do

Câu 2: Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, Tự sự

Câu 3: Chủ thể trữ tình trong bài thơ là: Chàng trai.

Câu 4: Bài thơ là những kí ức đẹp về mối tình đầu đơn phương của Đỗ Trung Quân. Đó là những xúc cảm trong trẻo, thi vị, có chút dại khờ lẫn bối rối và đầy tiếc nuối khi chia xa.

Câu 5: Tác giả đặt tên là Chút tình đầu bởi vì: Nó gợi cho con người ta về kỷ niệm của những năm tháng hồn nhiên, ngây thơ của tuổi học trò. Là những rung động, suy tư đầu đời, trong trẻo. Để rồi sau này nhớ lại cũng không khỏi bồi hồi, xuyến xao.

Ý nghĩa của nhan đề chút tình đầu: Mối tình thuở học trò là thứ tình cảm trong sáng, nguyên sơ và đẹp đẽ nhất. Gợi cho chúng ta hoài niệm về quãng ngày thanh xuân tươi đẹp, đầy mơ mộng, nơi gìn giữ những kỉ niệm đẹp trong ngần, thánh thiện.

Câu 6: Biện pháp nghệ thuật

+ Câu hỏi tu từ: Mối tình đầu của tôi có gì?

Em chở mùa hè của tôi đi đâu?

– Tác dụng:

Gợi nỗi nhớ, kỉ niệm về một thời quá khứ đẹp; gợi nỗi băn khoăn khắc khoải, những tình cảm chưa có lời giải đáp.

Đọc hiểu văn bản Chút tình đầu - Đỗ Trung Quân - đề 2

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em chở mùa hè của tôi đi đâu?
Chùm phượng vỹ em cầm là tuổi tôi mười tám
Thuở chẳng ai hay thầm lặng - mối tình đầu.
Mối tình đầu của tôi có gì ?
Chỉ một cơn mưa bay ngoài cửa lớp
Là áo người trắng cả giấc ngủ mê
Là bài thơ cứ còn hoài trong cặp
Giữa giờ chơi mang đến lại... mang về.
Mối tình đầu của tôi là anh chàng tội nghiệp
Mùa hạ leo cổng trường khắc nỗi nhớ vào cây
Người con gái mùa sau biết còn có gặp lại
Ngày khai trường áo lụa gió thu bay....
Mối tình đầu của tôi có gì?
Chỉ một cây đàn nhỏ
Rất vu vơ nhờ bài hát nói giùm
Ai cũng hiểu - chỉ một người không hiểu
Nên có một gã khờ ngọng nghịu mãi... thành câm
Những chiếc giỏ xe trưa nay chở đầy hoa phượng
Em hái mùa hè trên cây
Chở kỷ niệm về nhà
Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại
Nhớ ngẩn người tà áo lụa nào xa.

(Chút tình đầu, Đỗ Trung Quân)

1. Xác định thơ thơ và các phương thức biểu đạt của văn bản.

2. Nêu nội dung chính của văn bản.

3. Chỉ ra một biện pháp nghệ thuật có trong văn bản và phân tích tác dụng.

4. Từ văn bản, Anh/chị hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 5 đến 7 dòng) nêu suy nghĩ của mình về tình yêu tuổi học trò.

Trả lời

1. Thể thơ thơ tự do. Phương thức biểu đạt biểu cảm, tự sự.

2. Nội dung chính của văn bản: Bài thơ là những kí ức đẹp về mối tình đầu đơn phương của Đỗ Trung Quân. Đó là những xúc cảm trong trẻo, thi vị, có chút dại khờ lẫn bối rối và đầy tiếc nuối khi chia xa.

3. Biện pháp nghệ thuật và tác dụng:

- Điệp cấu trúc và câu hỏi tu từ: Mối tình đầu của tôi có gì?

- Tác dụng: Nhấn mạnh nỗi nhớ thương luôn khắc khoải về mối tình đầu lãng mạn, tươi đẹp và thoáng buồn của nhà thơ.

4. Viết đoạn văn.

* Yêu cầu:

- Hình thức: Đoạn văn có kết cấu chặt chẽ theo một cách trình bày nội dung rõ ràng, mạch lạc. Viết câu, chấm câu đúng ngữ pháp. Diễn đạt trôi chảy, dùng từ chuẩn xác.

- Nội dung: Đoạn văn nêu suy nghĩ về tình yêu tuổi học trò. Tình yêu học trò là tình cảm tự nhiên của tuổi mới lớn. Chúng ta cần trân trọng những tình cảm trong trẻo, dễ thương vì nó sẽ theo ta suốt cuộc đời.

Gợi ý 

Bên cạnh tình bạn, tình yêu tuổi học trò là điều được nhiều người quan tâm. Ở cái tuổi không còn bé nhưng cũng chưa trưởng thành. Các bạn luôn muốn khẳng định cái tôi cá nhân của mình. Và yêu đương tuổi học trò là một trong những điều mà các bạn muốn thử. Muốn tìm cảm giác mới lạ ngoài tình bạn, có thể vẫn trong sáng, nhưng có thể không còn trong sáng. Việc tạo dựng tình yêu tuổi học trò cũng xuất phát từ ý thức của mỗi người. Có những mối tình tuổi học trò trong sáng, ngây thơ, hồn nhiên, không ích kỉ. Có những cô cậu chỉ dám thầm thương, trộm nhớ ai đó. Có người lại mãnh liệt thể hiện rằng mình đã có người yêu. Tình yêu tuổi học trò không ai cấm, nhưng đừng biến nó thành những tình cảm vụ lợi, ích kỉ và vô tình đánh mất đi thứ tình cảm trong sáng, đáng trân trọng đó.

Đọc hiểu văn bản Chút tình đầu - đề 3

Những chiếc giỏ xe chở đẩy hoa phượng

Em chở mùa hẻ của tôi đi đâu?

Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi mười tám

Thuở chẳng ai hay thầm lặng – mối tình đầu

Mối tình đầu của tôi có gì?

Chỉ một cơn mưa bay ngoài cửa lớp

Là áo người trắng cả giấc ngủ mê

Là bài thơ cứ còn hoài trong cặp

Giữa giờ chơi mang đến lại mang về.

(Chút tình đầu – Đỗ Trung Quân)

Câu 1. Chỉ ra những câu hỏi tu từ được sử dụng trong đoạn. Cho biết tác dụng của câu hỏi tu từ đó?

Câu 2. Mối tình đầu của tác giả được gắn với những hình ảnh như thế nào?

Câu 3. Hình ảnh “Bài thơ còn hoài trong cặp/ Giữa giờ chơi mang đến lại mang về” thể hiện tâm tư cảm xúc của nhân vật trữ tình như thế nào?

Câu 4. Anh/ chị suy nghĩ thế nào về tình yêu tuổi học đường? Trình bày suy nghĩ của mình trong đoạn văn khoảng 5 – 7 câu.

Trả lời

Câu 1

– Câu hỏi tu từ: Mối tình đầu của tôi có gì?

Em chở mùa hè của tôi đi đâu?

– Tác dụng của câu hỏi tu từ: Gợi nỗi nhớ, kỉ niệm về một thời quá khứ đẹp; gợi nỗi băn khoăn khắc khoải, những tình cảm chưa có lời giải đáp.

Câu 2. Mối tình đầu của tác giả được gắn với những hình ảnh: những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng, chùm phượng vĩ, cơn mưa bay ngoài cửa lớp, áo trắng, bài thơ…

Câu 3. Hình ảnh “Bài thơ còn hoài trong cặp/ Giữa giờ chơi mang đến lại mang về” thể hiện tâm tư cảm xúc của nhân vật trữ tình: Nỗi ngập ngừng, tình cảm yêu thương giấu kín không dám thố lộ ra thành lời.

Câu 4. Thí sinh có thể tự do trình bày ý kiến của mình, chỉ cần lập luận chặt chẽ, hợp lí. Có thể theo định hướng như sau:

– Tình yêu tuổi học trò là tình cảm đẹp, trong sáng và để lại nhiều dấu ấn, kỉ niệm và cảm xúc trong trái tim mỗi con người.

– Tuy nhiên để tình yêu ấy mang ý nghĩa đích thực thì không nên để tình yêu đi quá giới hạn, không nên để ảnh hưởng đến việc học tập và các mối quan hệ xung quanh.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 11 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.