Ý nghĩa của câu Vũ trụ nội mạc phi phận sự trong Bài ca ngất ngưởng

Vũ trụ nội mạc phi phận sự nghĩa là gì? Câu thơ "Vũ trụ nội mạc phi phận sự" nằm trong tác phẩm Bài ca ngất ngưởng của nhà thơ Nguyễn Công Trứ – một người nổi tiếng với tài năng, khí phách và lối sống đầy bản lĩnh. Bài thơ được sáng tác khi ông đã lui về ở ẩn sau nhiều năm làm quan, nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần sống phóng khoáng, tự do và không ngừng khẳng định cái tôi cá nhân độc đáo. Qua tác phẩm, Nguyễn Công Trứ không chỉ thể hiện thái độ sống “ngất ngưởng” – vượt lên mọi khuôn mẫu thông thường – mà còn bộc lộ một nhân cách lớn: sống có trách nhiệm với cuộc đời, với nhân dân và non sông đất nước.

Trong bài viết này, mời các bạn cùng Hoatieu tìm hiểu rõ hơn về câu thơ "Vũ trụ nội mạc phi phận sự" – một tuyên ngôn sống mạnh mẽ thể hiện rõ phong cách sống, lý tưởng hành động và tấm lòng cao đẹp của Nguyễn Công Trứ – một con người suốt đời dấn thân vì dân, vì nước.

• Top 6 mẫu phân tích Bài ca ngất ngưởng hay nhất

Câu thơ “Vũ trụ nội mạc phi phận sự” được hiểu là

A. Tuyên bố xa lánh vòng danh lợi

B.Sự kiêu hãnh của một đấng nam nhi sống trong trời đất

C.Thể hiện quan niệm cao đẹp của một nhà Nho chân chính về bổn phận, nghĩa vụ của mình với cuộc đời, với dân, với nước.

D.Thái độ bàng quan về trách nhiệm với đất nước

Đáp án: C

6 câu đầu nói về sự nghiệp làm quan của ông Nguyễn Công Trứ. Câu "Vũ trụ nội mạc phi phận sự" được hiểu là mọi việc trong khoảng trời đất đều là phận sự của ta.

Ý nghĩa:

+ Thể hiện tác giả là người có trách nhiệm với bổn phận của kẻ làm trai trong xã hội phong kiến xưa.

+ Là người có tài chí, bản lĩnh phi thường mới dám tuyên bố hùng hồn như vậy. Ông rất tự tin vào tài năng của bản thân.

Phân tích đoạn thơ: Vũ trụ nội mạc phi phận sự

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống Nho học, ông là người giỏi giang song cuộc đời làm quan luôn thăng giáng thất thường. Nhưng không vì thế mà ông chán nản mà luôn vươn lên tự khẳng định mình, có ý thức rõ về tài năng của bản thân. Mở đầu “Bài ca ngất ngưởng” là những câu thơ viết về thái độ sống “ngất ngưởng” của ông khi làm quan trong triều:

“Vũ trụ nội mạc phi phận sự
Ông Hi văn tài bộ đã vào lồng
Khi thủ khoa, khi tham tán, khi Tổng đốc Đông
Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng
Lúc bình tây cờ đại tướng
Có khi về phủ doãn Thừa Thiên…”

Nguyễn Công Trứ đã để lại đằng sau cả một sự nghiệp đồ sộ, một quá khứ vàng son.
Thơ xưa từng có câu:

“Đã làm trai ở trên trời đất
Phải có danh gì với núi sông”

Một lần nữa, ta bắt gặp ở nhà thơ luôn mang trong mình lí tưởng cao đẹp. Ông đề cao “chí nam nhi” và tự nhận trách nhiệm về mình.

Bài thơ mở đầu với một câu bằng chữ Hán đầy vẻ trang trọng. Ông khẳng định “Mọi việc trong trời đất không việc gì không thuộc phận sự của ta”. Qua đó ta cảm nhận được ông là một người sống có trách nhiệm với nước, với đời, luôn tự hào về sự có mặt của mình, muốn lưu danh muôn thủa. Và đến với câu thơ thứ hai “Ông Hi văn tài bộ đã vào lồng” , đã từng có nhà thơ tự xưng tên của mình trong nhiều trang viết:

Này của Xuân Hương mới quện rồi”
(Mời trầu- Hồ Xuân Hương)

Hay :

“Bách tri tam bách dư niên hậu
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như”
(Độc tiểu thanh kí – Nguyễn Du)

Và một lần nữa ta bắt gặp sự phá cách tính phi ngã trong thơ trung đại. Nguyễn Công Trứ tự xưng “ông Hi Văn tài bộ”. Điều đặc biệt là ông còn khẳng định tài năng của bản thân, càng đề cao con người bản lĩnh, tài hoa.

Nhưng với ông, ra làm quan không chỉ là vinh mà còn là nợ, là để thể hiện tài năng của mình và hơn thế nữa là cống hiến công lao với dân, giúp nước, giúp đời. Làm quan mà như chim “vào lồng”, mất tự do và ông vẫn tiếp tục ghi danh trên chặng đường gian nan ấy.

Nghệ thuật liệt kê bằng việc nhà thơ sử dụng từ Hán việt để nói về những chức vụ ông từng làm trong triều đình mang niềm tự hào, kiêu hãnh. Đó là “khi thủ khoa, khi tham tán, khi tổng đốc đông” làm nên cái “ngất ngưởng” trong con người ông. Hay “Lúc bình tây cờ đại tướng /Có khi về phủ doãn Thừa Thiên…”. Con đường mà ông đi lúc thăng, lúc giáng nhưng mãi là một Nguyễn Công Trứ với thái độ sống “ngất ngưởng”.

Trong con người ông vẫn luôn là một phong cách sống ngạo nghễ, khinh đời, nhạo thế, sống vươn lên tất cả trên cơ sở ý thức rõ về sự khác biệt giữa cá nhân với lễ giáo phong kiến đương thời. ông biết sống ngang tàn nhưng vẫn biết quí tiếng thơm, muốn lưu danh muôn thủa.

Qua đoạn thơ trên, dường như hình ảnh của một ông đồ xứ Nghệ đã đi vào lòng người đọc với những tình cảm yêu mến, trân trọng và bằng cả sự thán phục. Bằng nghê thuật liệt kê và lối hát nói đã góp phần thể hiện nhân cách cao đẹp, lối sống “ngất ngưởng” của Nguyễn Công Trứ khi còn làm quan trong triều.

Vâng, “văn chương không dung nạp những người thợ khéo tay, làm theo kiểu khuôn mẫu…” và như thế Nguyễn Công Trứ đã tạo lối đi riêng cho chính bản thân và góp vào bầu trời thơ Việt Nam một bước tiến độc đáo.

Đoạn văn hay viết về ý nghĩa câu “Vũ trụ nội mạc phi phận sự”

Trong vũ trụ tri thức và nghệ thuật của ngôn ngữ, những từ ngữ đơn giản thường ẩn chứa những ý nghĩa sâu sắc và phức tạp. Một ví dụ điển hình là câu “Vũ trụ nội mạc phi phận sự,” trích từ bài hát “Bài ca ngất ngưởng” của Nguyễn Công Trứ. Dưới tác giả của câu này, ta có thể khám phá một loạt các khía cạnh ý nghĩa về triết lý, bổn phận, và tự tin của con người.

Câu đã thể hiện sự tương Quan Sâu Sắc Giữa Con Người Và Vũ Trụ. Câu “Vũ trụ nội mạc phi phận sự” không chỉ đơn thuần là một tảng từ ngữ, mà nó tạo ra một sự kết nối phi thường giữa con người và môi trường tự nhiên bao la. “Vũ trụ” biểu tượng cho sự toàn diện, không gian rộng lớn với tất cả sự vận động và thăng trầm của thời gian. “Nội mạc” mang ý nghĩa tâm hồn, tầm nhìn sâu xa và cảm xúc của con người. Sự tương quan này thể hiện một tầm nhìn triết lý về sự đan xen, không thể tách rời giữa con người và vũ trụ.

Câu còn mang ý nghĩa thể hiện bổn Phận, Nghĩa Vụ Và Trách Nhiệm. “Câu “Vũ trụ nội mạc phi phận sự” ám chỉ đến một ý niệm về bổn phận và trách nhiệm của con người đối với cuộc sống, xã hội và tự nhiên. “Phi phận sự” khẳng định ý nghĩa của bổn phận và nghĩa vụ mà con người phải thực hiện. Câu này thể hiện sự nhận thức về trách nhiệm cống hiến cho sự phát triển toàn diện của xã hội và quốc gia.

Câu thể hiện rõ sự Tự Tôn Và Tự Tin của tác giá. Bên cạnh những khía cạnh triết lý và bổn phận, câu “Vũ trụ nội mạc phi phận sự” còn thể hiện lòng tự tôn và tự tin của tác giả. Sự tự tin này không chỉ xuất phát từ việc thấu hiểu vị trí và vai trò của bản thân, mà còn từ việc khám phá sự kết nối đặc biệt giữa con người và vũ trụ. Tự tôn và tự tin này được thể hiện qua việc tuyên bố một câu chữa từ chưa từng có trước thế giới.

Câu nói thể hiện sự kết Hợp Cảm Xúc Và Triết Lý. Câu “Vũ trụ nội mạc phi phận sự” không chỉ là một câu thành ngữ mà còn thể hiện cảm xúc và tầm nhìn triết lý của tác giả. Việc sử dụng ngôn ngữ cổ điển Hán Nôm tạo ra một hiệu ứng trang trọng, tôn cao ý nghĩa của câu. Sự kết hợp giữa cảm xúc và triết lý tạo nên sức mạnh tinh thần và sự thôi thúc trong tác phẩm.

Trong tổng thể, câu “Vũ trụ nội mạc phi phận sự” thể hiện một tầm nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và vũ trụ, cùng với ý nghĩa về bổn phận, trách nhiệm và sự tự tin của mỗi người đối với cuộc sống và xã hội. Câu này không chỉ là một tảng từ ngữ, mà còn là một hình ảnh tinh thần của sự kết nối toàn diện giữa con người và vũ trụ rộng lớn.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của HoaTieu.vn.