HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS trả lời câu hỏi:

+Dựa vào phần chuẩn bị bài ở nhà, em hãy trình bày những hiểu biết của mình về các thể loại văn bản được đọc hiểu trong chương trình Ngữ văn 10.

- Sách Ngữ văn 10 hướng dẫn đọc hiểu văn học thuộc những thể loại nào? Thể loại truyện nào mới so với sách Ngữ văn Trung học cơ sở? Cần chú ý điều gì khi đọc hiểu các văn bản văn học?

- Mục Đọc hiểu văn bản nghị luận và Đọc hiểu văn bản thông tin nêu lên những nội dung nào?

- Bài Thơ văn Nguyễn Trãi học những thể loại và tác phẩm nào? Nêu các điểm lưu ý khi học về tác giả Nguyễn Trãi?

(Trả lời các câu hỏi theo phiếu bài tập)

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

A. NỘI DUNG VÀ CÁCH HỌC SÁCH GIÁO KHOA NGỮ VĂN 10.

I. HỌC ĐỌC

Sách Ngữ văn 10 hướng dẫn đọc hiểu văn bản văn học thuộc những thể loại:

+ Văn bản truyện

+ Văn bản thơ

+ Văn bản chèo, tuồng

+ Văn bản nghị luận

+ Văn bản thông tin

1. Đọc hiểu văn bản truyện

a. Thần thoại và sử thi

- Hê-ra-clét đi tìm táo vàng (trích thần thoại Hi Lạp)

- Chiến thắng Mtao – Mxây (trích sử thi Đăm Săn của dân tộc Ê-đê Việt Nam)

- Thần Trụ trời (thần thoại Việt Nam)

- Ra-ma buộc tội (trích sử thi Ra-ma-va-na (Ramayana) của Van-mi-ki (Valmiki), Ấn Độ).

- Nữ Oa (trích thần thoại Trung Quốc).

b. Tiểu thuyết chương hồi

- Kiểu binh nổi loạn (trích Hoàng Lê nhất thông chỉ – Ngô gia văn phải)

- Hải trắng Cổ Thành (trích Tam quốc diễn nghĩa – La Quán Trung).

c. Truyện ngắn hiện đại:

- Người ở bển sông Châu (Sương Nguyệt Minh).

- Ngày cuối cùng của chiến tranh (Vũ Cao Phan). d. Yêu cầu:

- Khi học văn bản truyền, các em cần chú ý ngoài việc hiểu nội dung và hình thức của tác phẩm, cần biết cách đọc văn bản gần với đặc điểm mỗi thể loại cụ thể.

2. Đọc hiểu văn bản thơ

a. Thơ Đường luật

- Cảm xúc mùa thu (Thu hứng, bài 1) của Đỗ Phủ.

- Tự tình (bài 2 – Hồ Xuân Hương)

- Câu cả mùa thu (Thu điều Nguyễn Khuyến)

- Tỏ lòng (Thuật hoài – Phạm Ngũ Lão)

b. Thơ tự do

- Đất nước (Nguyễn Đình Thi)

- Linh đảo hát tình ca trên đảo (Trần Đăng Khoa)

- Đi trong hương tràm (Hoài Vũ)

- Mùa hoa mận (Chu Thuỷ Liên)

- Khoảng trời, hổ bom (Lâm Thị Mỹ Dạ)

c. Yêu cầu

- Nhận biết và thấy được mối quan hệ giữa nội dung và hình thức.

- Đặc điểm riêng của mỗi thể thơ.

3. Đọc hiểu văn bản chèo tuồng

a. Kịch bản chèo:

- Xuý Vân gia dại (trích vở chèo cổ Kim Nham) - Thị Mầu lên chùa (trích vở chèo Quan Âm Thị Kinh).

b. Kịch bản tuồng:

- Mắc mưu Thị Hến, Nữ kiện (trích từ vở tuồng hài nổi tiếng Nghêu, Sò, Ốc, Hến).

c. Yêu cầu:

- Hiểu nội dung cụ thể của mỗi văn bản.

- Cần chú ý ngôn ngữ và hình thức trình bày.

- Kịch bản thường nêu lên cấu trúc các hội, cảnh nhân vật kèm lời thoại; các chỉ dẫn sân khấu như bối cảnh, cử chỉ, điệu bộ, âm thanh, màu sắc, ánh sáng, mối liên hệ giữa sân khấu và công chúng... Khi dọc, các em cần nhận biết và thấy được tác dụng của cách trình bày ấy.

4. Đọc hiểu văn bản nghị:

a. Nghị luận xã hội:

- Bản sắc là hành trang của Nguyễn Sĩ Dũng

- Dùng gây tổn thương (trích tác phẩm Khi ta thay đổi, thế giới sẽ đổi thay) của Ca-ren Ca-xây (Karen Casey).

b. Nghị luận văn học:

- Gió thanh lay động cành cô trúc (Chu Văn Sơn)

- Phân tích bài thơ Thu vịnh của Nguyễn Khuyến - “Phép mẫu” kì diệu của văn học (Nguyễn Duy Bình).

c. Yêu cầu:

- Đọc văn bản nghị luận cần chú ý đến đề tài, ý nghĩa của vấn đề được bài viết nếu lên và cách tác giả nêu ý kiến, sử dụng li lẽ, băng chứng cụ thể để thuyết phục người đọc

5. Đọc hiểu văn bản thông tin

a. Văn bản thông tin tổng hợp

+ Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: một hằng số văn hoá Việt Nam (Trần Quốc Vượng).

+ Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận, Lễ hội Ok Om Boka....

b. Bản tin

- Lễ hội Đền Hùng

c. Yêu cầu:

- Khi đọc những văn bản này, ngoài việc biết thêm những nét đặc sắc văn hoá truyền thống của dân tộc ở nhiều vùng miền khác nhau,

- Chú ý cách triển khai thông tin bằng nhiều hình thức, cách trình bày văn bản có sử dụng kết hợp kênh chữ với kênh hình (văn bản đa phương thức), nhận biết được cách đưa tin và quan điểm của người viết ở một bản tin.

6. Đọc hiểu thơ văn Nguyễn Trãi

- Nguyễn Trãi – Cuộc đời và sự nghiệp

- Đại cáo bình Ngô (Bình Ngô đại cáo)

- Gương bảu khuyên răn (Bảo kinh cảnh giới, bài 43)

- Thư dụ Vương Thông lần nữa (Tái dụ Vương Thông thu).

- Yêu cầu: Khi đọc thơ văn Nguyễn Trãi, ngoài việc chú ý các yêu cầu đọc hiểu văn bản nghị luận trung đại, thơ Nôm Đường luật, cần biết vận dụng những hiểu biết về Nguyễn Trãi để hiểu sâu hơn tác phẩm của ông.