HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi “Hộp quà bí mật” giúp HS ôn tập lại kiến thứuc về thể loại thần thoại đã học.

Câu 1: Em hãy cho biết thần thoại là gì?

Câu 2: Nêu những đặc điểm của không gian thần thoại?

Câu 3: Nêu những đặc điểm của thời gian thần thoại?

Câu 4: Đặc trưng về cốt truyện trong thần thoại?

Câu 5: Đặc điểm về nhân vật trong thần thoại?

Câu 6: Trong thần thoại, người kể chuyện là lời của ai?

Câu 7: Đặc điểm về lời nói của nhân vật trong thần thoại?

Câu 8: Kể lại một thần thoại mà em biết?

Câu 9: Thần thoại Hi Lạp được chia thành mấy thể loại?

Câu 10: Nêu nội dung chính của văn bản “Hê-ra-clét đi tìm táo vàng”?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Nhiệm vụ 2

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS trả lời các câu hỏi:

+ Nêu khái niệm Thần thoại Việt Nam?

+ Thần thoại Việt Nam được chia thành những nhóm chính nào?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Nhiệm vụ 3

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS trả lời các câu hỏi:

+ Vị trí của đoạn trích?

+ Tóm tắt đoạn trích?

+ Cho biết bố cục của đoạn trích?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Thể loại thần thoại

Ôn tập kiến thức về thể loại thần thoại qua trò chơi hộp quà bí mật.

- Câu 1: Thần thoại: là những chuyện hoang đường, tưởng tượng về các vị thần, các nhân vật anh hùng, nhân vật sáng tạo văn hoá… phản ánh nhận thức, cách lí giả của con người thời cổ đại về các hiện tượng trong thế giới tự nhiên và xã hội.

- Câu 2: Không gian: vũ trụ nguyên sơ, được chia thành 3 cõi: cõi trời, cõi đất, cõi nước.

- Câu 3: Thời gian: thời gian quá khứ, không xác định cụ thể.

- Câu 4: Cốt truyện: là chuỗi sự kiện (biến cố) được sắp xếp theo một trật tự nhất định.

- Câu 5: Nhân vật: có hình dạng và hành động phi thường, có khả năng biến hoá khôn lường.

- Câu 6: Người kể chuyện: là lời của người thuật lại câu chuyện.

- Câu 7: Lời nhân vật: là lời nói trực tiếp của nhân vật.

- Câu 8: Thần thoại Hê-ra-clét; Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng; Thần Trụ Trời…

- Câu 9: Thần thoại Hy Lạp được chia thành 3 loại lớn (tương ứng với 3 thời kì):

+ Thần thoại về nguồn gốc của thế giới, của các vị thần và của loài người.

+ Thần thoại về các thành bang

+ Thần thoại về các anh hùng

- Câu 10: Đoạn trích kể về hành trình đi tìm táo vàng – chiến công thần kì cuối cùng của Hê-ra-clét.

2. Thần thoại Việt Nam

- Thần thoại Việt Nam là thể loại tự sự viết bằng văn xuôi, kể lại sự tích các vị thần sáng tạo ra thế giới tự nhiên và văn hóa, phản ánh nhận thức, cách hình dung của người thời cổ về nguồn gốc của thế giới và đời sống con người. Có thể nói truyện thần thoại được xây dựng bằng những hình ảnh, chi tiết không có thực mà chỉ là hư ảo do con người tưởng ra dựa trên quan niệm về sự tiến hóa loài người mà sau này chỉ có các nhà khoa học mới giải thích được. Đó là những quan niệm theo lối duy vật từ thời xa xưa khi bắt đầu có loài người trên Trái Đất. Nhằm phản ánh quá trình sáng tạo văn học con người thời cổ đại.

- Thần thoại Việt Nam có thể phân ra thành các nhóm chính sau đây:

+ Về nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên: Thần trụ trời, Ông Trời, Nữ thần Mặt Trăng, Thần Mặt trời, Thần Mưa...

+ Về nguồn gốc các loài động thực vật: Cuộc tu bổ các giống vật, Thần Lúa...

+ Về nguồn gốc con người và nguồn gốc các dân tộc ở Việt Nam: Ông Trời, Thần Nông, Mười hai bà mụ, Nữ Oa-Tứ Tượng, Lạc Long Quân-Âu Cơ...

+ Về các anh hùng thời khuyết sử, các anh hùng văn hóa, tổ sư các nghề: Sơn Tinh-Thuỷ Tinh, Nữ thần nghề mộc, Thạch Sanh, Thánh Gióng...

+ Thần thoại Việt bị truyền thuyết hóa: Truyền thuyết vua Hùng...

+ Thần thoại còn biến tướng trong Phật thoại, Tiên thoại, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và cả truyện cười: Cóc kiện Trời, Chử Đồng Tử... hoặc mang dấu ấn của xã hội nguyên thủy như Trầu Cau, Hòn Vọng Phu, Sao Hôm Sao Mai...

=> Thần thoại đã tạo nên cho con người Việt Nam nếp cảm, nếp nghĩ, nếp tư duy đầy hình tượng phóng đại và khoáng đạt.

3. Văn bản “Thần trụ trời”

a. Vị trí

- Truyện Thần Trụ trời thuộc nhóm thần thoại về nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên.

b. Tóm tắt

- Thần Trụ trời được mở ra khi chưa có thế gian, trời đất chỉ là một vùng hỗn độn.

- Thần Trụ trời xuất hiện, tạo cột chống trời.

- Thần Trụ trời phá cột chống trời tạo ra núi, đồi, đảo, gò, đống…

- Câu vè dân gian về sự xuất hiện và công lao của các vị thần như: đếm cát, tát biển, đào sông, trồng cây…

c. Bố cục (3 phần)

- Phần 1: Từ đầu đến sang đỉnh núi kia: Bối cảnh xuất hiện và những hình dung ban đầu về thần Trụ trời.

- Phần 2: tiếp đến mọi việc trên trời dưới đất: Quá trình tạo lập trời đất.

- Phần 3: còn lại: Bài vè dân gian kể về sự xuất hiện và công lao của các vị thần khác.