Hoạt động của GVvà HS

Dự kiến sản phẩm

Nhiệm vụ 1

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS trả lời câu hỏi:

+Dựa vào phần chuẩn bị bài ở nhà, em hãy nêu những hiểu biết của mình về thơ Đường luật và một số yếu tố trong thơ Đường luật?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Nhiệm vụ 1

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS trả lời câu hỏi:

+Nêu những hiểu biết của em về tác giả và tác phẩm ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

GV bổ sung: Loạn An Lộc Sơn - Sử Tư Minh (755- 763) khiến Đỗ Phủ và gia đình phải phiêu bạt 7 năm (759- 766), đói nghèo, chết trong bệnh tật trên một con thuyền rách nát...

I. Tìm hiểu chung

1. Thơ Đường luật và một số yếu tố trong thơ Đường luật

- Thơ Đường luật là thể loại thơ phổ biến trong văn học các nước khu vực văn hoá Đông Á thời trung đại (bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Việt Nam).

- Hình ảnh trong thơ Đường luật thường có tính ước lệ, tượng trưng cao, chứa đựng tâm sự, cảm xúc của tác giả về thiên nhiên, thời cuộc và con người.

- Trong bài thơ Đường luật, thông thường chỉ gieo một vần và là vần bằng ở cuối các câu 1, 2, 4 (với thơ tứ tuyệt hay còn gọi là tuyệt cú), cầu 1, 2, 4, 6, 8 (với thơ bát cú).

- Thơ Đường luật rất chú trọng đối và nghệ thuật đối khá đa dạng. Trong bài thơ bát cú, đối thương ở hai câu thực và hai câu luận. Các chủ đối nhau phải cùng từ loại (cùng danh từ, động từ....). Có khi đối giữa hai về trong một câu; phổ biến là đối vị tử, ngũ, các vế của câu trên với câu dưới; có khi đối giữa hai câu thực và hai câu luận. Nếu đối ý thì có hai dạng: đối tương đồng và đối tượng phản.

- Chủ thể trữ tình: thường là tác giả hoặc là người đại diện cho quan niệm thẩm mĩ và tư tưởng thời đại về một vấn đề nào đó trong cuộc sống: đây là con người cảm xúc, suy tư trong tác phẩm nhưng không nên đồng nhất đơn giản giữa chủ thể trữ tình và tác giả. Trong thơ trữ tình, chủ thể trữ tình có thể xuất hiện qua các đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất số ít hoặc số nhiều như: “tôi”, “anh” “em” “chúng ta”, “chúng tôi” ... nhưng cũng có khi chủ thể trữ tình phát ngôn dưới hình thức chủ ngữ ẩn, không có ngôi. Với thơ trung đại, chủ thể trữ tình thường xuất hiện ở dạng thứ hai, nhân danh cái chung, đại diện cho một bộ phận xã hội. Tuy nhiên trong thơ của một số nhà thơ, nhất là các nhà thơ lớn thì dấu ấn cá nhân vẫn dậm nét.

2. Tác giả

a. Cuộc đời:

- Đỗ Phủ (712- 770), tự là Tử Mĩ, xuất thân trong một gia đình có truyền thống Nho học và thơ ca lâu đời ở huyện Củng - tỉnh Hà Nam (Trung Quốc).

- Con người và cuộc đời:

+ 7 tuổi làm thơ " tài năng thiên bẩm.

+ Con đường công danh lận đận, không được trọng dụng.

+ Sống nghèo khổ, chết trong bệnh tật.

b. Sự nghiệp thơ ca: hiện còn khoảng 1500 bài.

- Nội dung:

+ Phản ánh sinh động và chân xác bức tranh hiện thực xã hội đương thời " “thi sử”.

+ Đồng cảm với nhân dân trong khổ nạn, chan chứa tình yêu nước và tư tưởng nhân đạo.

- Nghệ thuật:

+ Giọng thơ: trầm uất, nghẹn ngào.

+ Đặc biệt thành công với thể luật thi.

" Được mệnh danh là “thi thánh” (thánh thơ).

3. Bài thơ Thu hứng

a. Hoàn cảnh sáng tác: năm 766, Đỗ Phủ đang lánh nạn ở Quỳ Châu (thuộc đất Ba Thục, núi non hiểm trở).

b. Vị trí:

+ Là bài thơ số 1 thuộc chùm thơ Thu hứng (8 bài).

+ Là cương lĩnh sáng tác của cả chùm thơ.

c. Nhan đề

- Thu hứng: cảm hứng, cảm xúc trước khung cảnh mùa thu.

d. Bố cục:

- 2 phần.

+ 4 câu đầu: cảnh thu.

+ 4 câu sau: tình thu.