Lính đảo hát tình ca trên đảo đọc hiểu

Lính đảo hát tình ca trên đảo là một tác phẩm hay của nhà thơ Trần Đăng Khoa sáng tác trong một lần đi thăm những người chiến sĩ nơi đảo xa. Nội dung bài thơ lính đảo hát tình ca trên đảo nói về những người lính trên quần đảo Trường Sa vào đầu những năm 80 của thế kỉ XX. Tuy cuộc sống của họ còn thiếu thốn nhưng tâm hồn của họ thì vô cùng lạc quan, yêu đời.

Dưới đây là bộ đề đọc hiểu "Lính đảo hát tình ca trên đảo" và "Đá san hô kê lên thành sân khấu", mang đến cho các bạn những góc nhìn sâu sắc về nội dung và nghệ thuật của các sáng tác này. Những bài đọc hiểu được thiết kế chi tiết, giúp người học không chỉ nắm bắt ý nghĩa của từng tác phẩm mà còn rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm thụ văn học một cách tinh tế. Đây là tài liệu tham khảo giá trị, phù hợp cho học sinh, giáo viên và những ai yêu thích văn chương, mời các bạn cùng tham khảo.

• Gió lạnh đầu mùa đọc hiểu
• Đọc hiểu Tuổi thơ tôi bát ngát cánh đồng

Đọc hiểu Đá san hô trên sân khấu - đề 1

Đọc đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu:

Đá san hô hỗ trợ trên sân khấu

Một số tấm tôn chôn cánh gà

Tôi không đổ lỗi cho họ vào lúc này

Không bình phong nào chịu được gió Trường Sa

Gió bỏng mặt, đảo mãi thay hình đổi dạng.

Đậu đá bay như chim rừng

Chỉ cần mặc nó! Này các đồng chí

chúng tôi đang vừa mới bắt đầu thôi! Mây nước đã mở ra…

Sân khấu đầy những gã hói

Người xem cũng lác đác… rất nhiều lính hói

Nước ngọt rất hiếm, không dùng để gội đầu

Lính trẻ và lính già đều hói như nhau

[…] Hãy hát cho buổi tối

Tình yêu đó tỏa sáng trong ngực tôi

Em đứng vững đảo xa bão tố.

Tổ Quốc Việt Nam bắt đầu từ đây

(Trích Người lính đảo hát tình ca trên đảo, Trần Đăng Khoa, Bên cửa sổ máy bay, NXB Tác phẩm mới, 1985)

Câu hỏi 1. Xác định các phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn thơ trên.

Câu 2. Lễ hội văn hóa ở Trường Sa có gì đặc sắc so với đất liền?

Câu 3. Hình ảnh những người lính trọc đầu trong đoạn thơ gợi cho anh/chị liên tưởng gì về người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp? Họ có điểm gì chung trong chiến đấu và bảo vệ Tổ quốc?

Câu 4. Nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm của người lính đảo được nêu trong đoạn thơ trên.

Trả lời

Câu 1: Lính đảo hát tình ca trên đảo phương thức biểu đạt: biểu cảm, miêu tả.

Câu 2: Lễ hội văn hóa ở Trường Sa đặc biệt khác với đất liền ở chỗ: sân khấu làm bằng đá san hô, cánh nâng bằng mấy tấm tôn, không có phông nền hay trang trí, cát bay. bụi vì gió… Tất cả cho thấy sự sống tạm bợ, thiếu thốn của biển đảo.

Câu 3:

– Hình ảnh những người lính trọc đầu trong bài thơ gợi nhớ đến hình ảnh những người lính Tây Tiến trong cuộc kháng chiến chống Pháp qua câu thơ “Đoàn Tây Tiến không mọc tóc” (Tây Tiến của Quang Dũng).

– Những nét chung về tình hình đấu tranh bảo vệ Tổ quốc:

Thiếu thốn vật chất (nước ngọt, thuốc men, v.v.)

+ Đối mặt với thiên nhiên khắc nghiệt (rừng thiêng, gió bão..) • 0,50

Câu 4: HS trình bày cảm nhận của cá nhân về vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm của người lính đảo được nhắc đến trong bài thơ:

– Tâm hồn lạc quan, lãng mạn: hình ảnh người lính đảo vui tươi, trẻ trung, tràn đầy sức sống; Hát giữa biển khơi.

– Tình yêu quê hương tha thiết: sẵn sàng đương đầu với sóng to gió lớn, những thiếu thốn về vật chất và tinh thần để bảo vệ biển, đảo quê hương, bảo vệ chủ quyền, độc lập dân tộc.

Đọc hiểu Đá san hô trên sân khấu - đề 2

Đọc đoạn trích sau:

Đá san hô kê lên thành sân khấu

Vài tấm tôn chôn mấy cánh gà

Em đừng trách bọn chúng anh tạm bợ

Chẳng phông màn nào chịu nổi gió Trường Sa

Gió rát mặt, đảo luôn thay hình dáng

Sỏi cát bay như lũ chim hoang

Cứ mặc nó. Nào hỡi các chiến hữu

Ta bắt đầu thôi. Mây nước đã mở màn

Nào hát lên cho mây nước biết

Rằng chúng ta là những con người

Yêu em thủy chung hơn muối mặn

Dù thư tình chưa biết gửi cho ai

Nào hát lên cho đêm tối biết

Rằng tình yêu sáng trong ngực ta dây

Ta đứng vững trên đảo xa sóng gió

Tổ quốc Việt Nam bắt đầu từ nơi này.

(Trần Đăng Khoa, Lính đảo hát tình ca trên đảo, Thơ Việt Nam 1975 - 2000, NXB Hội Nhà văn, 2001, tr.362 - 364)

Thực hiện những yêu cầu:

Câu 1. Những hình ảnh, từ ngữ nào diễn tả cuộc sống gian khổ, thiếu thốn của người lính đảo Trường Sa?

Câu 2. Cho biết nội dung chính của đoạn thơ.

Câu 3. Anh/Chị hiểu như thế nào về ý thơ:

“Ta đứng vững trên đảo xa sóng gió

Tổ quốc Việt Nam bắt đầu từ nơi này"?

Câu 4. Trình bày ngắn gọn cảm nhận của anh/chị về một vẻ đẹp của đoạn thơ.

Trả lời

Câu 1. Những hình ảnh thể hiện cho sự gian khó ở Trường Sa: đá san hô kê lên thành sân khấu, vài tấm tôn chôn mấy cánh gà, gió rát mặt, đảo thay hình dáng, sỏi cát bay như lũ chim hoang.

Câu 2. Nội dung chính của đoạn thơ là tinh thần lạc quan, tươi trẻ của những người lính hải đảo nơi Trường Sa khắc nghiệt cùng tinh thần yêu nước, hướng về tổ quốc của họ

Câu 3.

Hai câu thơ đã khẳng định được tình yêu dành cho tổ quốc của những người lính hải đảo đang ngày đêm làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quê hương. Dù cho có những điều kiện khó khăn đến thế nào đi nữa, những người lính vẫn luôn vững chắc tay súng bảo vệ chủ quyền trên biển của quê hương. Hình ảnh "Tổ quốc Việt Nam bắt đầu từ nơi này" là lời khẳng định tình yêu bất tử dành cho tổ quốc của những người lính hải đảo xa xôi. Tình yêu của họ đối với VN là mãi mãi và không bao giờ đổi thay.

Câu 4.

Đoạn thơ trích trong bài "Lính đảo hát tình ca trên đảo" của tác giả Trần Đăng Khoa đã khẳng định được tinh thần lạc quan, tươi trẻ của những người lính hải đảo nơi Trường Sa khắc nghiệt cùng tinh thần yêu nước, hướng về tổ quốc của họ. Thật vậy, hình ảnh những người lính hải đảo hiện lên với tầm vóc vĩ đại và tình yêu bất biến dành cho tổ quốc. Đầu tiên, họ là những người lính bất chấp những khó khăn gian khổ để hoàn thành tốt công việc. Điều kiện ở Trường Sa vô cùng khó khăn và khắc nghiệt: gió rát mặt, đảo thay đổi hình dạng, sỏi cát bay như lũ chim hoang. Ở nơi biển đảo hẻo lánh ấy, những người lính hải quân vẫn hiên ngang và cất lên bài hát của tuổi trẻ. Không những có phẩm chất kiên cường mà ta còn thấy được tinh thần tươi trẻ và yêu đời của những người lính ấy. Thứ hai, họ là những người lính khát khao cống hiến cho tổ quốc. Tình yêu của họ được gửi gắm vào lời hát và tiếng lòng của trái tim "Nào hát lên". Tình yêu ấy là động lực để họ "đứng vững" trước những khó khăn và họ còn muốn hát lên cho trời đất, mây nước biết. Tổ quốc đối với những người lính trẻ là thiêng liêng và vĩnh hằng biết nhường nào. Tóm lại, đoạn thơ cho ta thấy được phong thái yêu đời cùng tình yêu tổ quốc của những người lính hải đảo ấy.

Lính đảo hát tình ca trên đảo trắc nghiệm

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

”Người yêu chúng anh ơi, các em ở phương nào?
Tóc em ngắn hay dài có trời mà biết được
Những bóng dáng nào sẽ đến với chúng anh
Trông bốn phía chỉ âm u mây nước

Nào hát lên cho mây nước biết
Rằng chúng ta là những con người
Yêu em thủy chung hơn muối mặn
Dù thư tình chưa biết gửi cho ai

Nào hát lên cho đêm tối biết
Rằng tình yêu sáng trong ngực ta đây
Ta đứng vững trên đảo xa sóng gió
Tổ quốc Việt Nam bắt đầu ở nơi này.”

(Trích Lính đảo hát tình ca trên đảo, Trần Đăng Khoa, Tuyển thơ, NXB Văn học, Hà Nội, 2016)

Câu 1: Bài thơ trên viết theo thể thơ nào?

A. Thơ lục bát

B. Thơ thất ngôn

C. Thơ tự do

D. Thơ thất ngôn bát cú

Câu 2: Nhân vật trữ tình trong đoạn trích là ai?

A.  Những người lính đảo

B. Người yêu của những người lính

C. Tổ quốc

D. Tác giả

Câu 3: Câu thơ “Người yêu chúng anh ơi, các em ở phương nào?” thể hiện cảm xúc gì?

A. Nhớ nhung da diết

B. Luyến tiếc, ngậm ngùi

C. Khát khao, mong đợi

D. Rung động, xao xuyến.

Câu 4: Câu thơ “Trông bốn phía chỉ âm u mây nước” có cách ngắt nhip là:

A. 2/2/4

B. 3/5

C. 4/4

D. 5/3

Câu 5: Các câu thơ “Nào hát lên cho mây nước biết/ Rằng chúng ta là những con người”, “Nào hát lên cho đêm tối biết/ Rằng tình yêu sáng trong ngực ta đây” sử dụng biện pháp tu từ nào?

A. Phép thế

B. Phép điệp

C. Phép ẩn dụ

D. Phép nhân hóa

Câu 6: Hình ảnh muối trong ca dao sau đây tương đồng với hình ảnh muối trong câu thơ: “Yêu em thủy chung hơn muối mặn”?

A.

Ngày phơi muối trắng đầy trời

Đêm nằm nghe xót lòng người năm canh

B.

Trời xanh muối trắng cát vàng

Thứ gì cũng đẹp riêng nàng lầm than

C.

Mặn mà muối biển Sa Huỳnh

Ngọt đường Quảng Ngãi thắm tình quê ta

D.

Muối mặn ba năm còn mặn

Gừng cay chín tháng còn cay

Dù ai xuyên tạc lá lay

Sắt son nguyện giữ lòng này thủy chung.

Câu 7: Hai khổ thơ cuối thuộc phần nào trong bản tình ca của người lính?

A. Phần mở đầu

B. Phần kết thúc

C. Phần cao trào

D. Phần lời dẫn

Câu 8: Đáp án nào không chính xác khi nói về ngôn ngữ của bài thơ?

A. Giản dị, trong sáng

B. Đậm tính khẩu ngữ

C. Thiết tha, tình cảm

D. Nghiêm trang, bác học

Câu 9: Kể tên một số tác phẩm thơ ngoài chương trình SGK Ngữ văn 10 cùng viết về đề tài người lính.

>>> Lưu ý: Học sinh có thể kể tên các tác phẩm tự chọn (có thể chọn các tác phẩm trong chương trình học THCS ) miễn là hợp lí, thuyết phục, đúng đề tài.

Câu 10: Đoạn trích đã thể hiện những vẻ đẹp tâm hồn nào của người lính đảo?

>>> Lưu ý: Học sinh có thể có cách diễn đạt khác miễn là hợp lí, thuyết phục, đầy đủ ý. Giáo viên cần linh hoạt khi chấm. Dưới đây là gợi ý:

Vẻ đẹp tâm hồn người lính được thể hiện qua đoạn trích: khao khát hạnh phúc, son sắt thủy chung, yêu đất nước, giàu tinh thần trách nhiệm, kiên cường, dũng cảm. Tâm hồn người lính hòa quyện giữa tình yêu riêng tư, hạnh phúc lứa đôi và tình yêu Tổ quốc cao cả.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.