PowerPoint Ngữ Văn 10 Bài 5: Xã trưởng - Mẹ Đốp

Giáo án PowerPoint Ngữ Văn 10 Bài 5: Xã trưởng - Mẹ Đốp sách Chân trời sáng tạo là tài liệu vô cùng hữu ích bao gồm kế hoạch, những nội dung của giờ lên lớp dạy học, mục đích mà giáo viên cần hướng đến, phương hướng, cách thức hay những hoạt động cụ thể của thầy và học sinh. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 10 Bài 5: Xã trưởng - Mẹ Đốp được biên soạn bám sát nội dung SGK, trình bày theo thứ tự thực tế diễn ra trong buổi học, rất thuận tiện cho thầy cô trong quá trình giảng dạy.

Bài giảng PowerPoint Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo Bài 5: Xã trưởng - Mẹ Đốp

Giáo án Bài 5: Xã trưởng - Mẹ Đốp Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo

VĂN BẢN: "XÃ TRƯỞNG - MẸ ĐỐP"

(Trích “Quan Âm Thị Kính”)

1. Hoạt động 1. Khởi động

a) Mục tiêu: Nhận biết và phân tích được giá trị nghệ thuật của chèo cổ: thủ pháp trào phúng.

b) Nội dung: Kích hoạt kiến thức nền của HS bằng kĩ thuật K-W-L.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh; bảng kết quả K-W.

d) Tổ chức thực hiện:

- Giao nhiệm vụ học tập:

+ Câu hỏi (K): Em biết gì về thủ pháp nghệ thuật trào phúng? (Thường gặp trong truyện ngắn, tiểu thuyết, liên hệ với chèo cổ).

+ Câu hỏi (W): Sau buổi học hôm nay, em muốn biết thêm gì về thể loại này?

- Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ bằng kĩ thuật công não, phản hồi nhanh.

- Báo cáo, thảo luận: HS trình bày, phát biểu theo lượt; GV ghi nhận lên bảng.

- Kết luận, nhận định: GV chốt ý và gợi mở những vấn đề về đặc điểm của chèo cổ và thủ pháp trào phúng sẽ giải quyết trong bài học.

2. Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới

Hoạt động 2.1: Tìm hiểu tri thức đọc hiểu

a) Mục tiêu: Nhận biết được một số thủ pháp trào phúng trong chèo cổ thông qua lời thoại, cách thức tạo tiếng cười, giọng điệu, giá trị phê phán (tưởng tượng cử chỉ, điệu bộ được sân khấu hóa…).

b) Nội dung: Tìm hiểu các tri thức ngữ văn cần thiết để đọc hiểu văn bản thuộc thể loại chèo cổ.

c) Sản phẩm: Câu trả lời trên phiếu học tập của HS.

d) Tổ chức thực hiện:

- Giao nhiệm vụ học tập: HS nhắc lại khái niệm về thể loại chèo cổ trong phần đọc Tri thức ngữ văn, trong SGK và tóm tắt vào phiếu học tập số 5 và trình bày khái niệm về thủ pháp trào phúng.

- Thực hiện nhiệm vụ: HS làm phiếu học tập số 5; làm cá nhân.

- Báo cáo, thảo luận: HS trình bày phiếu học tập; HS nhận xét, góp ý

- Kết luận, nhận định: GV đánh giá sản phẩm phiếu học tập và chốt ý về tri thức chung về thủ pháp trào phúng trong truyện ngắn, trong chèo cổ.

+ Nhắc lại Khái niệm chèo cổ: Chèo là một trong những loại hình nghệ thuật sân khấu cổ truyền Việt Nam, phát triển mạnh ở phía bắc, đặc biệt là đồng bằng sông Hồng và lan tỏa đến khu vực Bắc Trung Bộ và Trung Du Miền Núi Bắc Bộ.

+Thủ pháp trào phúng hay nghệ thuật trào phúng là nghệ thuật tạo nên những mâu thuẫn, tạo nên những tiếng cười mang tính chất đả kích, châm biếm sâu cay những hiện tượng đáng cười trong xã hội, từ đó tạo nên tiếng cười mang dụng ý phê phán và lên án xã hội..

+Ví dụ: Trong đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia" (Tiểu thuyết "Số đỏ") của Vũ Trọng Phụng, tác giả xây dựng tình huống truyện éo le, oái oăm, khiến "người chết trong quan tài cũng phải ngồi bật dậy cười" - Niềm hạnh phúc của một đại gia đình khi nghe tin cụ cố Tổ chết. Từ đó, tác phẩm tạo nên tiếng cười phê phán, mỉa mai châm biếm đám con cháu vô học, bất hiếu nói riêng; đồng thời đả kích, vạch trần bộ mặt giả tạo, nhố nhăng, hợm hĩnh của tầng lớp tri thức rởm trong xã hội nửa thực dân phong kiến ở thành thị Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945. Bên cạnh đó, người đọc còn cảm nhận được tiếng cười chua xót của tác giả trước thực trạng thối nát của xã hội đương thời, trước một giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc dần bị thoái hóa, biến chất trước sự du nhập và ăn mòn dần của văn hóa Tây phương…

+Trong Chèo cổ, thủ pháp trào phúng cũng tương tự. Thủ pháp trào phúng không chỉ thể hiện qua lời thoại, giọng điệu của nhân vật, mà còn thể hiện qua cử chỉ, điệu bộ khi được thể hiện qua loại hình sân khấu. Từ đó, tiếng cười châm biếm, mỉa mai, giá trị phê phán của tác phẩm càng sâu sắc khi tác giả xây dựng thành công những mâu thuẫn trái tự nhiên, lời thoại, giọng điệu, (cử chỉ, điệu bộ… trong loại hình sân khấu). Nhân vật và lời thoại nhân vật càng sống động, sẽ trở thành điển hình văn học.

Hoạt động 2.2: Trải nghiệm văn bản

a) Mục tiêu:

+ Nhận biết và phân tích được đặc điểm của thủ pháp trào phúng trong chèo cổ: lời thoại, giọng điệu, cách thức tạo tiếng cười, giá trị phê phán.

+ Biết nhận xét nội dung bao quát của văn bản; biết phân tích mẫu thuẫn trái tự nhiên, các chi tiết tiêu biểu, đề tài, câu chuyện, nhân vật và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh thể của tác phẩm.

b) Nội dung: Đọc văn bản để phát triển kĩ năng theo dõi, suy luận, liên hệ và tìm hiểu khái quát về văn bản.

c) Sản phẩm: Phần đọc của HS và câu trả lời của HS cho các câu hỏi trong SGK (Phiếu học tập 6).

d) Tổ chức thực hiện:

- Giao nhiệm vụ học tập: GV mời HS đọc văn bản, các HS khác lắng nghe và trả lời câu hỏi bên cạnh văn bản trong SGK.

- Thực hiện nhiệm vụ: HS đọc văn bản, suy nghĩ các câu hỏi.

- Báo cáo, thảo luận: HS trả lời nhanh các câu hỏi trải nghiệm văn bản.

- Kết luận, nhận định: GV nhận xét về kết quả đọc và các câu trả lời của HS.

Mời các bạn sử dụng file tải về để xem đầy đủ nội dung chi tiết.

Mời thầy cô và các bạn tham khảo thêm các bài viết khác trong chuyên mục Giáo án bài giảng của Hoatieu.vn.