Đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu đọc hiểu

Đọc hiểu văn bản Đất nước của Tạ Hữu Yên 

Bài thơ Đất nước của tác giả Tạ Hữu Yên ra đời năm 1984, sau một lần nhà thơ thăm trại an dưỡng dành cho các bà mẹ có con là liệt sỹ ở Thái Bình. Và rất nhanh sau đó, nhạc sỹ Phạm Minh Tuấn đã phổ nhạc, được sự đón nhận của công chúng cả nước. Trong bài viết sau đây Hoatieu xin chia sẻ một số mẫu đề đọc hiểu bài thơ Đất nước của Tạ Hữu Yên có đáp án chi tiết sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

• Phân tích bài thơ Đất nước tôi Tạ Hữu Yên

Đọc hiểu Đất nước Tạ Hữu Yên 

Đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu

Nghe dịu nỗi đau của mẹ

Ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ

Các anh không về, mình mẹ lặng im.

Đất nước tôi

Từ thuở còn nằm nôi

Sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa

Lao xao trưa hè một giọng ca dao.

(2)Xin hát về Người, đất nước ơi!

Xin hát về Mẹ, Tổ quốc ơi!

Suốt đời lam lũ

Thương lũy tre làng bãi dâu, bến nước

Yêu trọn tình đời, muối mặn gừng cay.

(Trích Đất nước, Tạ Hữu Yên, Tuyển tập Tạ Hữu Yên, NXB Hội Nhà Văn Hà Nội, 2006)

Chú thích

Tác giả Tạ Hữu Yên(1927-2013),quê: xãAn Ninh, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Ông là nhà thơ, nhà văn Việt Nam, được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2017. Bài thơ “Đất nước” sáng tác vào năm 1984, sau một lần nhà thơ thăm trại an dưỡng những bà mẹ có con là liệt sĩ ở Thái Bình. Tác phẩm được nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn phổ nhạc, trở thành bài hát nổi tiếng.

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.

Thể thơ tự do.

Câu 2. Tìm những hình ảnhthể hiện vẻ đẹp của đất nướctrong khổ thơ (1).

Những hình ảnhthể hiện vẻ đẹp của đất nước là: Thon thả giọt đàn bầu, sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa, lao xao trưa hè một giọng ca dao,…

Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp điệp ngữ trong hai dòng thơ sau:

“Xin hát về Người, đất nước ơi!

Xin hát về Mẹ, Tổ quốc ơi!”

– Điệp cấu trúc: “xin hát về…”

– Tác dụng:

+ Tạo âm hưởng, nhịp điệu, làm cho lời thơ trở nên hay hơn, hấp dẫn hơn.

+ Nhấn mạnh, làm nổi bật hình ảnh đất nước như người mẹ tần tảo giàu tình nghĩa. Hình tượng Mẹ – hình tượng Đất nước hòa vào nhau tạo nên hình tượng cao cả đẹp đẽ.

+ Tác giả bộc lộ tình cảm yêu mến, ngợi ca, tự hào về Mẹ về Đất nước.

Câu 4. Nêu ngắn gọn cảm nhận của em về hình ảnh người mẹ trong khổ (1)

Cảm nhận về hình ảnh người mẹ trong khổ 1:

– Tần tảo, chịu đựng âm thầm những mất mát trong chiến tranh.

– Yêu thương con, yêu đất nước.

– Dũng cảm, kiên cường, giàu đức hi sinh.

– Là tiêu biểu cho vẻ đẹp của người mẹ Việt Nam anh hùng.

Câu 5. Chỉ ra thông điệp có ý nghĩa nhất với em và lí giải.

– HS chỉ ra được một trong những thông điệp sau:

+ Biết ơn tới những người Mẹ Việt Nam anh hùng, những chiến sĩ đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc.

+ Yêu, tự hào về quê hương, đất nước ta anh dũng, kiên cường.

+…

– Lí giải theo hướng sau:

+ Đất nước ta có được nền độc lập hòa bình như ngày hôm nay là công lao của biết bao thế hệ cha anh đã hi sinh máu xương của mình. Là đức hi sinh lớn lao của biết bao bà mẹ Việt Nam …

+ Quê hương đất nước có những con người kiên cường, anh dũng đưa dân tộc ta vượt qua ngàn khó khăn, gian khổ, giữ trọn vẹn lãnh thổ hình chữ S thân yêu….

Câu 6. Cảm nhận về hình ảnh đất nước trong khổ 1.

Hình ảnh đất nước trong khổ thơ (1) hiện lên vừa bình dị, vừa thiêng liêng, gắn bó sâu sắc với hình ảnh người mẹ Việt Nam tảo tần, nhẫn nại và đầy hy sinh. Mở đầu bằng câu thơ "Đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu", nhà thơ ví đất nước như một âm thanh mảnh mai, tinh tế nhưng chan chứa cảm xúc, như chính tiếng lòng của mẹ −- người đã âm thầm chịu đựng những nỗi đau chiến tranh. Chi tiết "Ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ" không chỉ gợi ra mất mát của riêng một người mẹ mà còn là nỗi đau chung của cả dân tộc trong những năm tháng chiến tranh gian khổ. Đất nước trong thơ không chỉ là không gian địa lý mà là một thực thể sống, có cảm xúc, có lịch sử, được khắc họa qua hình ảnh người mẹ chịu thương chịu khó, gánh trên vai biết bao hy sinh thầm lặng. Những câu thơ "Sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa" và "Lao xao trưa hè một giọng ca dao" cho thấy vẻ đẹp kiên cường, vững chãi nhưng cũng đầy dịu dàng, đậm chất truyền thống của đất nước. Qua khổ thơ, ta cảm nhận được tình yêu quê hương sâu nặng và niềm tự hào của nhà thơ dành cho Tổ quốc − một đất nước được hình thành, hun đúc từ chính sự hy sinh, tảo tần của những người mẹ Việt Nam.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.