Quy trình viết một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo

Các bước làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

Làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ là một nội dung giảng dạy được đưa vào chương trình Ngữ văn lớp 7 bộ sách Chân trời sáng tạo. Vậy quy trình viết một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ như thế nào? Cách làm thơ bốn chữ hoặc năm chữ ra sao để bài thơ có hồn và thể hiện được cảm xúc đối với người đọc. Sau đây là một số gợi ý cách làm thơ bốn chữ hoặc năm chữ ngắn gọn và xúc tích giúp các bạn học sinh có thêm kiến thức vận dụng khi học bài Làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ sách Chân trời sáng tạo.

Chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng

Quy trình làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

Bước 1. Khởi động

a. Xác định đề tài và cảm xúc

Có thể chọn bất cứ đề tài nào mà em yêu thích như nhà trường, gia đình, thiên nhiên, quê hương, đất nước,... và ghi lại tình cảm, cảm xúc về đối tượng được nói đến.

b. Tìm hình ảnh để biểu đạt cảm xúc

- Sau khi đã xác định được đề tài và tình cảm, cảm xúc, em hãy tìm hình ảnh để thể hiện cảm xúc đó.

- Liên tưởng, tưởng tượng, kết nối sự vật, hiện tượng trong mối quan hệ với nhau và với con người để mạch cảm xúc, suy nghĩ được thể hiện và phát triển một cách tự nhiên.

- Thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của mình về sự vật, hiện tượng đó, chẳng hạn niềm xúc động trước sự mong manh của áng mây trước gió, suy ngẫm về vòng tuần hoàn của các hiện tượng thiên nhiên,...

c. Tập gieo vần

Chọn thể thơ bốn chữ hoặc năm chữ và tìm vần thích hợp. Ví dụ:

- Vần liền:

Ai là bạn gió

Mà gió đi tìm

Bay theo cánh chim

Lùa trong tán lá

Gió nhớ bạn quá

Nên gõ cửa hoài.

(Theo Ngân Hà, Bạn của gió)

- Vần cách:

Nhà trẻ con đã quen

Không còn hờn khóc nữa

Nhưng cứ độ tan tầm

Con lại ra đứng cửa

Mong mẹ và mong bố

Mắt nhìn về phố đông

Ôi tấm lòng thơ nhỏ

Đã thuộc giờ ngóng trông

Thành phố rộng mênh mông

Bao la chiều gió thổi

Ở cuối con đường kia

Có con đang đứng đợi.

(Theo Lưu Quang Vũ, Buổi chiều đón con)

- Vần hỗn hợp:

Mặt trời thổi lửa

Sông biển bốc hơi

Hơi bay cao vút

Thành mây lưng đồi

Mây hồng nhẹ trôi

Mây xanh đằm thắm

Dịu dàng mây trắng

Thẩn thơ mây vàng

Mây đen lang thang

Thân mình nặng trĩu

Gió trêu tí xíu

Đã vội khóc oà.

(Theo Hoàng Lựu, Mây khóc)

Bước 2. Thực hành viết

- Suy nghĩ về đề tài mà em đã chọn: hình dung trong tâm trí các hình ảnh nổi bật, từng để lại cho em ấn tượng sâu đậm; xác định tình cảm, cảm xúc của em về đối tượng; lựa chọn những từ ngữ phù hợp nhất với hình ảnh và tình cảm, cảm xúc.

- Những dòng tiếp theo có thể triển khai cụ thể hơn, chẳng hạn miêu tả chi tiết các đặc điểm của đối tượng, kể về đối tượng; có thể diễn đạt dưới hình thức tâm tình, trò chuyện với đối tượng,

- Sử dụng những từ ngữ biểu đạt cảm xúc; sử dụng từ láy và những biện pháp tu từ như so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, điệp ngữ,...

- Có thể kết thúc bài thơ theo nhiều cách khác nhau tạo những dòng thơ có hình ảnh ấn tượng, nêu cảm nghĩ của mình về sự vật, hiện tượng,... để tạo dư âm trong người đọc.

Bước 3. Chỉnh sửa

Sau khi đã hoàn thành, em hãy đọc lại thật kĩ bài thơ. Hãy kiểm tra xem bài thơ em vừa làm đã đáp ứng được các yêu cầu chung của bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ chưa.

Có thể theo gợi ý sau:

Yêu cầu đối với bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ
Hình thức nghệ thuật	Số tiếng trong mỗi dòng thơ: bốn tiếng hoặc năm tiếng
	Các dòng thơ bắt vần với nhau (vần liền, vần cách, vần hỗn hợp)
	Nhịp thơ phù hợp với tình cảm, cảm xúc
	Hình ảnh để biểu đạt cảm xúc
	Biện pháp tu từ để tăng tính gợi hình, gợi cảm
Nội dung	Tình cảm, cảm xúc của em
	Thông điệp mà em gửi gắm qua bài thơ