Cảm nhận bài thơ quê hương của Đỗ Trung Quân siêu hay

Quê hương là đề tài đã được biết bao nhiêu nhà thơ lựa chọn để rót lòng mình về tình yêu quê hương đất nước. Đến với Quê hương của Đỗ Trung Quân ta bắt gặp những bức tranh quê hương thật hồn nhiên, mộc mạc. Chẳng thế mà nhạc sĩ Giáp Văn Thạch đã cho ra đời ca khúc Quê hương dựa trên lời thơ của Đỗ Trung Quân và tác phẩm đã trở thành một giai điệu bất hủ đi sâu vào trái tim muôn người Việt Nam. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ một số bài văn mẫu cảm nhận bài thơ quê hương của Đỗ Trung Quân hay và chi tiết giúp các bạn hiểu thêm ý nghĩa sâu sắc của bài thơ.

• Phân tích bài thơ Quê hương của Đỗ Trung Quân

1. Dàn ý cảm nhận về bài thơ Quê hương của Đỗ Trung Quân

2. Đoạn văn cảm nhận bài thơ Quê hương

3. Viết đoạn văn cảm nhận về bài thơ Quê hương của Đỗ Trung Quân

Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày

Những hình ảnh về quê hương trong bài thơ Quê hương của Đỗ Trung Quân thật giản dị, gần gũi biết bao. Đọc những vần thơ sao mà cảm nhận quê hương thân thuộc đến lạ. Chẳng phải là những cái gì lớn lao to tát, quê hương là tất cả mọi thứ bình dị quanh ta như những cánh đồng, con sông, con đò nhỏ, cầu tre... Quê hương là một hình ảnh trừu tượng mà giờ đây nhà thơ Trung Quân đã cụ thể hóa bằng những hình ảnh rất sống động và thân thuộc ngay trong đời sống mỗi con người. Với lòng yêu quê hương thiết tha, nhà thơ đã vẽ lên bức tranh quê hương mang hồn quê, cảnh quê, người quê bằng một ngọn bút có thần…

4. Trình bày cảm nhận về tình yêu quê hương của tác giả Đỗ Trung Quân

Quê hương! Hai chữ thiêng liêng gợi biết bao bao cảm xúc trong lòng mỗi người. Mỗi khi nhắc đến quê hương ta lại thấy bồi hồi xúc động, những kỉ niệm từ thuở ấu thơ lại ùa về mang theo biết bao hoài niệm và tình cảm yêu quê hương da diết. Chính vì vậy khi nghe những vần thơ của Đỗ Trung Quân viết về quê hương, chắc hẳn ai trong chúng ta cũng có thể  thấy bóng dáng mình trong đó.

"Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay."

Ông hẳn yêu quê hương tha thiết và nồng nàn cháy bỏng thì mới có thể đặt ngòi bút viết ra những câu thơ thắm thiết, cảm động đến cháy bỏng và đi sâu vào lòng người đến vậy. Mỗi câu thơ mà tác giả viết ra khiến cho những độc giả cảm nhận quê hương như đang hiện diện ngay trước mắt, là tuổi thơ chơi đùa mà không mảy may suy nghĩ đến cuộc sống xô bồ của hiện tại, sự hồn nhiên, vô lo vô nghĩ. Mỗi câu thơ đều vẽ lên một khung cảnh thân thương, quê hương là chum khế ngọt - là một trong những hình ảnh gần gũi của mỗi đứa trẻ, gợi về ký ức tuổi thơ cùng chúng bạn trèo lên cây hái trái ngọt để ăn. Quê hương là đường đi học, con đường vẽ lên sự tri thức, vẽ lên một tương lai sáng lạn của mỗi người, vẽ lên sự khát vọng xây dựng nước nhà vững mạnh, an lạc. Quê hương là cánh diều, là niềm vui của mỗi đứa trẻ, là nơi cánh đồng bao la bát ngát, hương lúa bao quanh để những đứa trẻ chạy nhảy tung tăng thả lên những niềm vui, ước mơ, sự mệt mỏi sau một ngày học tập và phụ giúp cha mẹ việc đồng áng. Quê hương là con đò nhỏ, là con thuyền- một hình ảnh giản dị mà đỗi thân thương gần gũi của làng quê Việt Nam, một người bạn tri kỷ đưa con người qua sông để đi làm ăn, để đi học, để tìm vùng đất mới kiếm kế sinh nhai. Hình ảnh êm đềm, nhẹ nhành nhưng cũng khiến con người khi nhắc đến có chút bùi ngùi xót xa, những con người xa quê để tha phương cầu thực, nhớ quê hương đến thắm thiết, muốn một ngày trở về cố hương. Hình ảnh con thuyền khua nước cũng hiện lên để nhằm nhắc nhở rằng, quê hương là chốn đi về- là hình ảnh người mẹ hiền vỗ về đứa con của mình, dù có đi đâu, làm gì thì vẫn nhớ về quê hương. Hình ảnh người mẹ hiện lên trong cầu trẻ nhỏ, chiếc nón lá- những đặc trưng của người mẹ Việt Nam, quê hương Việt Nam anh hùng, hiện lên thiêng liêng, ngọt ngào nhưng cũng gợi lên sự yêu thương của quê hương, có người mẹ của ta đang hiện diện một thời hi sinh tuổi xuân để nuôi ta khôn lớn thành người, quê hương cũng vậy đấy, thay đổi từng ngày từng phút để nuôi dưỡng tâm hồn con người lớn lên, quê hương mộc mạc có hương đồng cỏ nội thật giản dị nhưng làm lòng người xót xa đến lạ, đó là hình ảnh của ký ức hiện diện lên và cũng chỉ xuất hiện một lần trong một khoảng thời gian duy nhất của mỗi đời người….

Quê hương hiện hữu qua từng lời thơ câu chữ của nhà thơ, qua đó thể hiện lòng khao khát cháy bỏng thể hiện lòng yêu quê hương đất nước của chính tác giả nói riêng và toàn bộ con người Việt Nam nói chung.

5. Cảm nhận bài Quê hương - Đỗ Trung Quân

Quê hương với mỗi người thật giản dị, thân thương. Yêu quê là yêu con đường đến trường, yêu những mái nhà tranh, yêu cánh đồng lúa chín...Nhà văn Ê-ren-bua đã từng nói: suối chảy vào sông, sông chảy ra biển, tình yêu tổ quốc bắt nguồn từ lòng yêu với những thứ thân thuộc quanh mình. Tình yêu đất nước bao giờ cũng bắt nguồn từ tình yêu quê chân thành, giản dị như thế. Có những so sánh hình ảnh quê hương thật gần gũi. Nhà thơ Đỗ Trung Quân chắc hẳn yêu quê lắm mới có những hình ảnh so sánh đẹp và dễ đi vào lòng người đến thế. Đọc câu thơ nhiều người ngỡ ngàng khi nhận ra, quê hương sao gần quá. Nó ở trong tuổi thơ, trong câu chuyên bà kể, trong lời hát mẹ ru, trong trái cây dịu mát. Quê hương là chùm khế ngọt, quê hương là con đường đi học. Còn gì gần gũi hơn thế với mỗi người dân đất Việt. Quê hương là vô hình, khó định nghĩa và khó có thể gợi ra được cụ thể, rõ ràng. Thế nhưng nhà thơ đã đưa ra cho ta một định nghĩa thật giản dị, biến cái vô hình thành hữu hình. Quê hương có thể nhìn thấy, có thể cầm nắm, có thể thưởng thức được mỗi ngày. Với chùm khế ngọt con người cảm nhận quê hương đầy đủ nhất bằng mọi giác quan. Tuổi thơ ai cũng trải qua những năm tháng tới trường. Con đường đi học đã trở thành người bạn tri kỉ. Hình ảnh “rợp bướm vàng bay” gợi nên cho ta những gì thân thương và trong sáng nhất của tuổi học trò. Quê hương là thế đó. Nhắm mắt lại ta như thấy quê hương đã ở đó rồi, ở ngay bên trong trái tim mỗi con người.

Khi ta còn nhỏ, những vần thơ về quê hương đã luôn theo ta qua lời ngâm của bà, của mẹ. Quê hương theo ta khi ta chơi, khi ta cười, khi ta ăn, khi ta ngủ. Quê hương là gì? Xưa nay chưa có ai định nghĩa nổi. Nhưng với một phong cách rất Việt Nam, Đỗ Trung Quân đã khiến những người con xa quê phải bật khóc.

Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.

“Quê hương” hai từ “thiêng liêng” nhất của một đời người. Nó là mảnh đất chào đón sự khởi đầu của cuộc đời, một sinh linh. Con người ta không thể có hai quê hương cũng như không thể có hai người mẹ. Mảnh đất quê hương yêu dấu mà nơi ấy cho ta hạt gạo ta ăn, ngụm nước ta uóng, là nơi đã đón nhận những bước chân chập chững đầu đời. Quê hương ấm áp, ngọt ngào như dòng sữa mẹ, nuôi lớn ta từng ngày, từng ngày. Với Đỗ Trung Quân “Quê hương” thân thương là thế. “yêu dấu là thế. Từ “chỉ một” như muốn nhắc nhở chúng ta, quê hương là duy nhất, nếu ai mà không nhớ quê hương, người đó sẽ không thể lớn nổi thành người”. “không lớn nổi không phải là cơ thể không lớn lên, không phải là con người ta cứ bé mãi, mà “không lớn nổi” có nghĩa là không trưởng thành một con người thật sự. Người mà không nhớ về cội nguồn, gốc rễ, ăn cháo đá bát thì người đó không có đạo đức, không xứng đáng là một con người.
Với tất cả chúng ta, quê hương là một thứ gì đó gần gũi đến kỳ lạ. Như khi ta ăn một trái lê, ngửi một bông hoa, vị thơm ngọt của nó gợi nhắc ta về với quê hương; nơi có những cánh đồng trải dài xa mãi, những bãi cỏ xanh thơm mùi thảo mộc, những chiều hoàng hôn bình yên, ta ngồi nhìn gió hát. Dù có đi đâu xa, hơi thở của quê hương vẫn bên ta, để ta luôn có một góc nhỏ bình yên với tâm hồn. Khi ta lớn lên, ta ra đi, bon chen, lặn lội trên đường đời. Bao nhiêu mệt mỏi, bao nhiêu tủi hờn, ấm ức, ta vẫn cố chịu, để rồi khi trở về nhìn thấy rặng tre đầu làng, con đê trước sông và nhận ra mái nhà thân quen của ta đâu đó trong xóm, ta lại bật khóc, tiếng khóc vỡ òa ra vì để trú hết tủi hờn, đau buồn, tiếng khóc vờ vì một niềm hạnh phúc vô bờ bến. Ôi ! Sao mà yêu thương thế!

Về với quê hương, như về với kí ức, như về với bản chất con người thuần túy, quê hương cho ta sự yên ả, tĩnh lặng, sự bình dị, thanh tịnh. Ta như điên cuồng muốn ôm lấy quê hương mà hôn, mà yêu. Ta như muốn chạm tay vuốt ve tất cả mọi thứ, rồi hét lên rằng “Quê hương ơi! Con đã về”. Ta chỉ muốn nhìn hết, thu hết mọi sự yêu thương ấy để vào trong tim, cho nó cùng sống, cùng chết với ta. Như vậy ta sẽ chẳng còn cô đơn, chẳng con thương nhớ nữa.

Mọi sự vật nơi đây đều có một linh hồn riêng biệt. Linh hồn ấy mãi mãi chẳng đổi thay. Mọi linh hồn ấy đều sẵn sàng dang tay chào đón ta trở về. Cái đụn rơm này, cái cây đa già này, cả cái mùi ẩm mốc của đất quê này… Tất cả, tất cả đều vây lấy ta, trò chuyện với ta, hơn hết chúng đã giúp ta chữa lành mọi vết thương lòng.

Với ta, quê hương luôn gắn với vòng tay của bà, của mẹ, là nụ hôn, là giọt nước mắt. Quê hương thơm mùi canh cà chua, tròn như quả cà, xanh như màu rau muống luộc. Đâu phải vì chưa từng ăn những thứ đó, mà sao giờ đây, nó lại ngon đến thế!. Quê hương sôi nổi và mộc mạc trong những câu chuyện vui rôm rả của làng xóm láng giếng mỗi buổi tối trăng sáng, là nụ cười ngây thơ đến mê hồn của lũ trẻ con. Ta muốn yêu, yêu hết tất cả mọi thứ của mảnh đất này.

Quê hương là một cái gì đó như ràng buộc, như một thứ kỳ diệu khiến ngày ta phải ra đi, tiến một bước nhưng muốn lùi hai bước. Phải ra bến xe nhưng lại chạy ra sông ngồi ngẩn ngơ một lúc, ngắm nhìn dòng suối bạc lấp lánh đến chói mắt khi mặt trời chiếu xuống. Quê hương ơi là quê hương!

Lại một lần nữa – ta khóc – ngày ta phải ra đi – đến giờ, ta còn quyến luyến. Kì lạ sao ta đi chậm như thế, cứ hay ngoảnh lại như thế, cây đa đầu làng đã xã mờ lắm rồi mà ta vẫn ngờ nó chỉ mới kia thôi. Trong lòng bỗng thấy bâng khuâng, xao xuyến lạ! Ta ngạc nhiên vì thấy sao lá vẫn xanh, nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật.

Thật thế, quê hương như máu thịt ta, kể từ khi lọt lòng, ta đã trao cho nó nửa linh hồn của mình vì vậy đi đâu cũng nhớ, cũng thương.

6. Cảm nhận bài thơ Quê hương của Đỗ Trung Quân ngắn gọn

Bất cứ một người Việt Nam nào cũng từng nghe và thuộc bài thơ Quê hương của Đỗ Trung Quân. Bài thơ đã được nhạc sĩ Giáp Văn Thạch phổ nhạc với ca từ không hề thay đổi, bằng giai điệu mượt mà, trữ tình, đằm thắm. Ai đã từng nghe một lần, không dễ gì quên được.

Nhà thơ đã sử dụng biện pháp lặp từ ngữ, lặp cấu trúc ngữ pháp câu, biện pháp liệt kê, cấu trúc thơ vắt dòng rất đặc sắc. Khung cảnh làng quê trên mọi miền Tổ quốc Việt Nam hiện lên thân thương, giản dị mà xúc động lòng người. Những cặp câu thơ dần hiện lên như những thước phim quay chậm, cảnh vật có gần có xa, có mờ có tỏ, có lớn có nhỏ. Nhịp thơ đều đặn, nhịp nhàng, gần như cả bài thơ chỉ có một nhịp 2/4.

Cả ba khổ thơ với những câu thơ cùng một nhịp, kết cấu giống nhau nhưng vẫn nhẹ nhàng, thanh thoát vô cùng. Phải chăng, vẻ đẹp của những hình ảnh thơ đã làm cho người đọc quên đi hình thức bên ngoài của ngôn ngữ ? Nhà thơ đã biến cái không thể thành cái có thể, và được độc giả nồng nhiệt đón nhận bằng một sự đồng cảm rất tự nhiên. Quê hương là một khái niệm trừu tượng, nhà thơ đã cụ thể hoá nó bằng những hình ảnh sống động. Quê hương không thể tương đương với chùm khế ngọt, đường đi học rợp bướm vàng bay, con diều biếc thả trên cánh đồng, con đò nhỏ khua nước ven sông, cầu tre nhỏ, nón lá nghiêng che, đêm trăng tỏ, hoa cau rụng trắng ngoài hè… nhưng tất cả những điều đó lại làm nên một hình ảnh quê hương đẹp đẽ, lung linh, trọn vẹn và thiêng liêng. Người xưa nói: hãy xúc động hồn thơ để ngọn bút có thần. Với lòng yêu quê hương thiết tha, nhà thơ đã vẽ lên bức tranh quê hương mang hồn quê, cảnh quê, người quê bằng một ngọn bút có thần…

“Quê hương là chùm khế ngọt” – chùm khế ngọt nhỏ bé, ngọt mát, êm dịu, một thứ quà quê thanh đạm, bình dị, quá đỗi bình dị mà sao day dứt và ám ảnh? Có lẽ vị ngọt thanh của khế làm mát dịu lòng ta, trái khế ngọt mang hương vị của ca dao cổ tích, dư vị thắm thiết của tình nghĩa con người. Đấy là quê hương, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi ta sinh ra và lớn lên, nơi nhũng người thân yêu của ta ở đó, nơi ta đã đi qua thời thơ dại với con đường đến trường rợp bướm vàng bay.

Hình ảnh con bướm vàng cũng là một hình ảnh thực và đặc sắc của làng quê mà ở thành phố không bao giờ thấy được. Nhà thơ Giang Nam nhớ về tuổi thơ “Có những ngày trốn học đuổi bướm cạnh cầu ao – Mẹ bắt được chưa đánh roi nào đã khóc”, nhà thơ Huy Cận nhớ “Một buổi trưa không biết ở thời nào – Như buổi trưa nhè nhẹ trong ca dao – Có cu gáy, có bướm vàng nữa chứ”, và nhà thơ thần đồng Trần Đăng Khoa viết bài thơ đầu tiên của mình là bài Con bướm vàng. Ở bài thơ Quê hương nêu trên, hình ảnh con đường đi học “rợp bướm vàng bay” đẹp như một giấc mơ, đẹp như trong truyện cổ tích vậy.

Bài thơ kết thúc bằng một hình ảnh so sánh mang ý nghĩa sâu sắc. Quê hương được so sánh với mẹ vì đó là nơi ta được sinh ra, được nuôi dưỡng lớn khôn, giống như người mẹ đã sinh thành nuôi ta khôn lớn trưởng thành. Vì vậy, nếu ai không yêu quê hương, không nhớ quê hương mình thì không trở thành một người tốt được. Lời thơ nhắc nhở mỗi chúng ta hãy luôn sống và làm việc có ích, hãy biết yêu quê hương xứ sở, vì quê hương là mẹ và mẹ chính là quê hương, vì “Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở – Khi ta đi, đất đã hoá tâm hồn” (Chế Lan Viên).

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Lớp 8 của HoaTieu.vn.