Hoa trái quanh tôi đọc hiểu

Bộ đề đọc hiểu Hoa trái quanh tôi

"Hoa trái quanh tôi" là một tác phẩm bút kí nổi tiếng của Hoàng Phủ Ngọc Tường, một nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm mang đậm chất trữ tình và triết lý. Tác phẩm này được đánh giá cao bởi sự tinh tế trong quan sát và diễn đạt, cùng với những suy tư sâu sắc về cuộc sống và con người. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ mẫu đề đọc hiểu văn bản Hoa trái quanh tôi có đáp án, mời các bạn cùng tham khảo.

• Phân tích đoạn trích truyện ngắn Cha tôi của Sương nguyệt Minh

Trắc nghiệm Hoa trái quanh tôi

Đọc đoạn trích sau:

(…) Vào hạ, sự chuyển dịch của trời đất như chùng lại trên cây cối; vẻ bay bướm xuân thì đã qua đi, thiên nhiên ổn định hẳn trong mầu lục trầm trầm của lá già. Vườn lá không đẹp, dù vậy, nó chưa bao giờ làm cho tôi chán mắt; bởi nó toát ra khí mạnh của nhựa cây, và trong những ổ lá rậm rịt kia, các loại trái đang lớn lên dưới sức nóng hun đúc. Hạ chí trở đi, vườn An Hiên vào mùa quả, khởi đầu là mùa thơm: giống thơm Nguyệt Biều vỏ chín đỏ như lửa cắt ra từng lát tròn to vừa lòng cái đĩa bàn, vàng rệu mầu mật ong, tưởng chừng có cô gái nào đó ở trong cây đã làm sẵn hoàn chỉnh một chiếc bánh kem sinh nhật. Dâu chín vào tháng năm, tháng sáu. Cây dâu Truồi ở vườn bà Lan Hữu rất đẹp, tán lá khum khum úp sát mặt đất kín mít, bên trong rỗng, trái chín vàng hươm từng chuỗi dài đổ úp thành đống quanh gốc cây. Nhìn đống quả đầy ứ như là ai đã hái sẵn đổ ra kia, tôi chợt mỉm cười với một ý nghĩ lạ lùng: giả như đời chẳng còn nhiệm vụ gì, tôi sẽ trải một tấm chiếu nhỏ dưới vòm lá kín đáo kia, nằm đó đọc sách ăn dâu. Suốt mùa hè. Sau vườn, cạnh giếng nước, có một vạt đất trồng mức làm chái cho những loại cây leo: hồ tiêu, thanh long v.v… Cây thanh long đặc sản nổi tiếng vùng Nha Trang, có lẽ là giống cây hiền lành nhất trong vườn: thân nhánh dài ngoằng nằm ún đống trên chạc cây mức trông như một đống dây chão; trồng một lần rồi chẳng bao giờ cần ngó lại, nó sống như một vật bỏ quên sau vườn, đến mùa lại cho con người hoa trái. Cây xấu xí mà hoa đẹp thế, hoàn toàn giống hoa quỳnh, cũng nở và tàn trong một đêm nên nhiều khi muốn ngắm hoa, bà Lan Hữu đã phải thắp đèn ra vườn lúc nửa đêm. Trái Thanh Long màu cánh sen chín vào những ngày nóng nhất của mùa hè, ruột trong như bột lọc, làm mát và khỏe người; ấy là món quà hảo tâm của thiên nhiên dành cho người làm vườn. Cuối hạ, mỗi hoàng hôn, lũ dơi lại xuất hiện, đảo liệng khắp vườn rồi chui vào những vòm lá tối, nơi đó tỏa ra mùi vải chín. Hè năm ngoái, tôi về huyện Nam Thanh, Hải Hưng; miền quê cây trái hào hiệp, mời khách ăn vải thiều không tiếc của, cứ đổ luôn trên mặt bàn thành đống cao như khoai như ngô. Giống trái quý này xưa kia dùng để tiến nạp cho vua ăn, bây giờ chúng tôi được đãi theo lối xả láng, ăn đến no bụng. Giống vải thiều Hưng Yên đưa vào Huế vẫn giữ được phẩm chất của nó, quả lớn hạt nhỏ cùi trắng nõn trông như một miếng mỡ, thơm và ngọt lịm. Vườn An Hiên còn có mấy cây vải Phụng Tiên, giống vải Huế quả lớn hơn quả nhãn một chút, hạt bé bằng hạt tiêu, hương vị không kém vải thiều xứ Bắc. Giống vải này được xếp vào dòng quí tộc, xưa chỉ trồng nơi cung cấm; bà Lan Hữu xin lại từ vườn của một viên thái giám. Đối ứng với mấy cây vải thiều miền Bắc, góc vườn bên kia có hai cây sầu riêng Lái Thiêu; bà Lan Hữu mang về trồng đã hai mươi năm, cách đây vài năm mới cho mùa quả đầu, trái to múi thơm không khác trái vườn trong Nam.

Càng vào thu, khu vườn càng hiện ra trong vẻ đẹp của trái, càng gợi cho người đi dạo vườn cái cảm giác khinh khoái của một phòng trưng bày tranh tĩnh vật. Cam và thanh trà làm khu vườn nặng trĩu xuống khác với dạo đầu mùa hạ; và đến cuối tháng tám, những cây thị nhung chi chít những quả đỏ. Loại thị này, giống như quả táo tây, cũng là một loại cây trái lạ, do mấy ông cố đạo mang đến từ một xứ nhiệt đới xa xôi nào đó. Cuối vụ thu là mùa hái hồng. Mấy cây hồng này già tuổi nhất trong vườn, vốn là quà tặng của cụ Nghè Mai - chắt nội cụ Nguyễn Du - tặng cho chồng bà Lan Hữu ngày mới lập vườn. Hồng Tiên Điền là giống của quê hương Nghệ Tĩnh ngàn vạn trái không có một hạt, trái chín lụn, đài vẫn dính chặt vỏ, không bị tróc mất như các loại hồng thường. Sau mùa trái nó trút hết lá, cây cỗi cành trơ, nhìn cứ tưởng là nó đã chết khô. Qua tiết đông, thoắt cái nó nẩy lộc chi chít, mươi hôm sau lá đã phủ kín cây; lá hồng tròn dày, xanh bóng, nhạy cảm với từng tia nắng, sáng trưng lên trong niềm vui phục sinh của mùa xuân. Tháng hai hồng ra hoa, trong lòng mỗi đóa hoa xanh biếc đã kết một trái non. Từ đó đến lúc chín, trái non rụng dần, rụng như một hành động tự đào thải tàn nhẫn. (…)

(Trích Hoa trái quanh tôi, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 3 (T.10-1983)

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1. Đối tượng chủ yếu mà đoạn trích đề cập đến là gì?

A. Các loại hoa

B. Các loại trái

C. Các loại cây

D. Các loại hoa trái

Câu 2. Khu vườn An Hiên được tác giả miêu tả chủ yếu qua những mùa nào trong năm?

A. Mùa xuân và mùa hạ

B. Mùa hạ và mùa thu

C. Mùa thu và mùa đông

D. Mùa đông và mùa xuân

Câu 3. Đoạn trích có sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt nào sau đây

A. Tự sự, biểu cảm

B. Tự sự, miêu tả

C. Tự sự, thuyết minh, hành chính công vụ

D. Tự sự, miêu tả, biểu cảm

Câu 4. Những loại trái cây nào được tác giả nói tới trong đoạn trích?

A. Thơm, thanh long, vải, sầu riêng, cam, thanh trà, thị, hồng, mức

B. Thơm, dâu, thanh long, vải, sầu riêng, cam, thanh trà, thị, hồng, hồ tiêu

C. Thơm, dâu, thanh long, vải, sầu riêng, cam, thanh trà, thị, hồng

D. Thơm, dâu, thanh long, vải, nhãn, sầu riêng, cam, thanh trà, thị, hồng

Câu 5. Phát biểu nào sau đây nói về nội dung khái quát của đoạn trích

A. Vẻ đẹp của khu vườn An Hiên

B. Sự đa dạng của các loại cây trong khu vườn An Hiên

C. Đặc điểm của từng loại trái cây trong khu vườn An Hiên

D. Cây trái trong khu vườn An Hiên qua từng mùa

Câu 6. Phát biểu nào sau đây nói lên cảm xúc chủ đạo của đoạn trích?

A. Tình yêu đối với những thứ cây trái mà thiên nhiên ban tặng

B. Lòng biết ơn đối với chủ nhân của khu vườn An Hiên

C. Sự ngỡ ngàng trước vẻ đẹp trù phú và đa dạng của khu vườn

D. Tấm lòng gắn bó đối với khu vườn tươi đẹp

Câu 7. Cái tôi của tác giả được thể hiện như thế nào qua văn bản?

A. Cái tôi tinh tế, uyên bác

B. Cái tôi đa cảm, mơ mộng

C. Cái tôi thông minh, sắc sảo

D. Cái tôi hóm hỉnh, hài hước

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện các yêu cầu:

Câu 8. Bạn ấn tượng với loại trái cây nào nhất trong khu vườn An Hiên? Lí giải?

Câu 9. Nêu chủ đề của văn bản

Câu 10. Từ nội dung văn bản, bạn có suy nghĩ gì về vai trò của thiên nhiên đối với cuộc sống con người. (Viết khoảng 5 – 7 dòng)

Đáp án

Hoa trái quanh tôi tự luận

I. PHẦN ĐỌC HIỂU

Cho đoạn trích sau: (Tóm tắt tác phẩm: ở Huế, Bà Lan Hữu có một khu vườn rất đẹp gọi là An Hiên. Tác giả là người quen thân với bà Lan Hữu, thường xuyên tới khu vườn chơi và ghi lại những cảm nhận của mình về vẻ đẹp của khu vườn xuyên suốt bốn mùa trong năm. Đoạn trích là cảm nhận của tác giả về các loài hoa trái trong khu  vườn An Hiên vào mùa hạ)

(…) Vào hạ, sự chuyển dịch của trời đất như chùng lại trên cây cối; vẻ bay bướm xuân thì đã qua đi, thiên nhiên ổn định hẳn trong mầu lục trầm trầm của lá già. Vườn lá không đẹp, dù vậy, nó chưa bao giờ làm cho tôi chán mắt; bởi nó toát ra khí mạnh của nhựa cây, và trong những ổ lá rậm rịt kia, các loại trái đang lớn lên dưới sức nóng hun đúc. Hạ chí trở đi, vườn An Hiên vào mùa quả, khởi đầu là mùa thơm: giống thơm Nguyệt Biều vỏ chín đỏ như lửa cắt ra từng lát tròn to vừa lòng cái đĩa bàn, vàng rệu mầu mật ong, tưởng chừng có cô gái nào đó ở trong cây đã làm sẵn hoàn chỉnh một chiếc bánh kem sinh nhật. Dâu chín vào tháng năm, tháng sáu. Cây dâu Truồi ở vườn bà Lan Hữu rất đẹp, tán lá khum khum úp sát mặt đất kín mít, bên trong rỗng, trái chín vàng hươm từng chuỗi dài đổ úp thành đống quanh gốc cây. Nhìn đống quả đầy ứ như là ai đã hái sẵn đổ ra kia, tôi chợt mỉm cười với một ý nghĩ lạ lùng: giả như đời chẳng còn nhiệm vụ gì, tôi sẽ trải một tấm chiếu nhỏ dưới vòm lá kín đáo kia, nằm đó đọc sách ăn dâu. Suốt mùa hè. Sau vườn, cạnh giếng nước, có một vạt đất trồng mức làm chái cho những loại cây leo: hồ tiêu, thanh long v.v… Cây thanh long đặc sản nổi tiếng vùng Nha Trang, có lẽ là giống cây hiền lành nhất trong vườn: thân nhánh dài ngoằng nằm ún đống trên chạc cây mức trông như một đống dây chão; trồng một lần rồi chẳng bao giờ cần ngó lại, nó sống như một vật bỏ quên sau vườn, đến mùa lại cho con người hoa trái. Cây xấu xí mà hoa đẹp thế, hoàn toàn giống hoa quỳnh, cũng nở và tàn trong một đêm nên nhiều khi muốn ngắm hoa, bà Lan Hữu đã phải thắp đèn ra vườn lúc nửa đêm. Trái Thanh Long màu cánh sen chín vào những ngày nóng nhất của mùa hè, ruột trong như bột lọc, làm mát và khỏe người; ấy là món quà hảo tâm của thiên nhiên dành cho người làm vườn.

(Trích Hoa trái quanh tôi, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 3 (Tháng 10-1983)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Xác định đối tượng được đề cập đến trong đoạn trích.

Câu 2. Đoạn trích trên sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt nào?

Câu 3. Theo tác giả, mùa hạ là mùa gì của vườn An Hiên?

Câu 4. Phân tích tác dụng của nghệ thuật nhân hóa trong câu văn sau: Cây thanh long đặc sản nổi tiếng vùng Nha Trang, có lẽ là giống cây hiền lành nhất trong vườn(...) nó sống như một vật bỏ quên sau vườn, đến mùa lại cho con người hoa trái.

Câu 5. Qua đoạn trích, anh/chị thấy nhân vật “tôi” là người như thế nào?

Câu 6. Nhận xét cái “tôi” trữ tình của tác giả thể hiện qua đoạn trích.

Câu 7. Câu văn tả vườn An Hiên vào mùa hạ: “Vườn lá không đẹp, dù vậy, nó chưa bao giờ làm cho tôi chán mắt; bởi nó toát ra khí mạnh của nhựa cây, và trong những ổ lá rậm rịt kia, các loại trái đang lớn lên dưới sức nóng hun đúc” để lại cho anh/ chị những suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa hoàn cảnh sống và phẩm chất con người?

Câu 8.Viết đoạn văn 5-7 câu nêu cảm nhận của anh/ chị về trái thanh long được miêu tả đến trong đoạn trích.

Đáp án

1. Đối tượng của bài kí: Các loài trái trong vườn An Hiên vào mùa hạ.

2. Miêu tả, biểu cảm, tự sự.

3. Mùa hạ là mùa quả.

4. Nhân hóa: giống cây hiền lành nhất trong vườn(...) nó sống như một vật bỏ quên sau vườn, đến mùa lại cho con người hoa trái.

Tác dụng:

+ Diễn đạt gợi hình gợi cảm, gần gũi, có hồn.

+ Làm nổi bật vẻ đẹp vẻ đẹp thầm lặng, bình dị, cống hiến cho con người của trái thanh long.

5. Nhân vật “tôi” là một người yêu hoa trái, thiên nhiên; có sự quan sát tỉ mỉ, tinh tế; có chiều sâu tâm hồn.

6. Cái “tôi” trữ tình của tác giả:

+ Cái “tôi” tài hoa, lịch lãm;

+ Suy tư sâu sắc;

+ Ngôn ngữ mềm mại, tinh tế, đầy những liên tưởng bất ngờ.

7. Học sinh trình bày theo cách riêng của mình, miễn là thuyết phục.

Gợi ý:

- Hoàn cảnh sống khắc nghiệt hun đúc nên ý chí, nghị lực cho con người.

- Con người trải qua thử thách của hoàn cảnh sống thì sẽ có thêm năng lực, kĩ năng và thành công trong cuộc sống.

8 - Học sinh viết đoạn văn khoảng 5-7 câu. Trình bày theo cách riêng của mình.

Gợi ý:

+ Là một loài cây có khả năng sinh tồn mạnh mẽ: trồng một lần rồi chẳng bao giờ cần ngó lại, nó sống như một vật bỏ quên sau vườn, đến mùa lại cho con người hoa trái

+ Là loài cây có vẻ ngoài xấu xí nhưng hoa đẹp, trái ngon: Cây xấu xí mà hoa đẹp thế,...

+ Sống thầm lặng nhưng có ích, có ý nghĩa: ruột trong như bột lọc, làm mát và khỏe người; ấy là món quà hảo tâm của thiên nhiên dành cho người làm vườn.

+ Tác giả miêu tả về một loại cây trái nhưng để lại nhiều suy ngẫm cho con người về cách sống.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 9 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.