Cách lập dàn ý bài văn nghị luận Ngữ văn 10

Việc lập dàn ý là bước không thể thiếu khi viết bài văn nghị luận, đặc biệt với học sinh lớp 10 đang làm quen với các thao tác lập luận cơ bản như giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận.

Bài viết Cách lập dàn ý bài văn nghị luận Ngữ văn 10 mà Hoatieu.vn giới thiệu dưới đây nhằm giúp các em hiểu rõ quy trình tư duy và sắp xếp ý tưởng một cách khoa học trước khi viết bài. Qua các hướng dẫn cụ thể, ví dụ minh họa và đề văn quen thuộc, tài liệu hỗ trợ học sinh xác định đúng luận đề, xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng và có trình tự logic. Đây là công cụ hữu ích giúp các em nâng cao kỹ năng làm văn, tạo nền tảng vững chắc cho việc học tốt môn Ngữ văn trong chương trình THPT.

• (Mới cập nhật) Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về một câu tục ngữ hoặc danh ngôn
• Viết bài văn nghị luận về tầm quan trọng của việc bảo vệ rừng
• Viết bài văn nghị luận thuyết phục người khác từ bỏ thói quen suy nghĩ tiêu cực

1. Tác dụng của lập dàn ý

- Lập dàn ý là khâu trung gian giữa đề bài và bài viết. Nhờ khâu này mà luận đề bước đầu được cụ thể hoá thành một hệ thống những ý lớn, ý nhỏ liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung.

- Nói cách khác, dàn ý là cái sườn mà người viết dựa vào để định hướng về nội dung, tránh được tình trạng xa đề, lạc đề.

- Ngoài ra, dàn ý còn giúp người viết phân bố thời gian hợp lí trong quá trình làm bài.

2. Cách lập dàn ý bài văn nghị luận

a. Mở bài:

- Nêu luận đề (trực tiếp hoặc gián tiếp)

b.Thân bài:

- Trình bày luận điểm 1: Luận cứ a.

Luận cứ b

- Trình bày luận điểm 2: luận cứ a.

Luận cứ b

c. Kết bài: khẳng định vai trò và tác dụng của sách đối với con người.

3. Luyện tập

Câu 1. Lớp anh (chị) có một số bạn hiền lành, nhút nhát. Khi bị kẻ khác bắt nạt, các bạn đó nhẫn nhục chịu đựng, lấy câu tục ngữ “Một sự nhịn, chín sự lành” làm phương châm xử thế.

Theo anh (chị), nên hiểu và vận dụng câu tục ngữ trên như thế nào cho đúng?

Gợi ý làm bài:

a. Mở bài:

- Tục ngữ xưa đã đúc kết nhiều bài học quý về cách xử thế. “Một sự nhịn, chín sự lành” là một trong những câu tục ngữ đó.

- Cần hiểu và vận dụng bài học đó vào cuộc sống.

b. Thân bài:

- Tìm hiểu ý nghĩa của câu tục ngữ.

+ Trong giao tiếp, nhiều khi phải nín nhịn để tránh những va chạm không cần thiết.

+ Nhường nhịn giúp ta bình tĩnh, thận trọng khi nhìn nhận sự việc.

+ Trong quan hệ với mọi người, nhất là với người tốt, người thân, kẻ yếu, cần nhường nhịn.

– Mặt hạn chế của phương châm ứng xử nhường nhịn :

+ Bị áp bức mà nhịn nhục có nghĩa là đầu hàng, là hèn nhát.

+ Thấy người yếu bị bắt nạt, thấy người tốt, việc tốt bị cản trở mà không bênh vực là thiếu dũng khí.

+ Trước hành động phi pháp, gây hại cho tập thể mà không dám chống lại là nhu nhược.

- Nên vận dụng phương châm nhường nhịn như thế nào :

+ Mềm dẻo, bình tĩnh nhưng có giới hạn, có nguyên tắc mới là phương châm xử thế đúng.

+ Nhường nhịn lẽ phải, người tốt, người thân nhưng phải kiên quyết chống lại kẻ ác, việc xấu.

c. Kết bài:

- Tục ngữ là “túi khôn” của nhân dân, nhưng không phải mọi lời khuyên đều có giá trị tuyệt đối.

- Cần vận dụng câu tục ngữ đúng lúc, đúng chỗ.

Câu 2. Có ý kiến cho rằng: “Tàn phá rừng là tự thắt cổ mình”.

Quan điểm của anh (chị) như thế nào ? Hãy lập dàn ý cho bài viết.

Sau đây là một số ý lớn. Dựa vào đó, anh (chị) lập dàn ý chi tiết.

Gợi ý làm bài:

a. Mở bài:

- Rừng chiếm một vị trí vô cùng quan trọng đối với môi trường, với cuộc sống của nhân loại.

- Dẫn ý kiến nêu trong đề bài (Tàn phá rừng là tự thắt cổ mình).

b. Thân bài:

- Tàn phá rừng là tàn phá nguồn tài nguyên phục vụ con người.

- Tàn phá rừng là tàn phá môi trường sống của nhiều loài động – thực vật.

- Tàn phá rừng là huỷ hoại môi trường trầm trọng.

c. Kết bài:

- Tàn phá rừng là tự làm hại mình.

- Trách nhiệm bảo vệ rừng của mọi người.

4. Kết luận

Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:

- Nắm được tác dụng của việc lập dàn ý và cách thức lập dàn ý cho bài văn nghị luận.

- Tích hợp với các kiến thức về văn, tiếng Việt và vốn sống thực tế.

- Vận dụng kiến thức đã học để lập dàn ý cho bài văn nghị luận.

- Ý thức tự giác thường xuyên có thói quen lập dàn ý trước khi viết bài.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.