Các bước lập dàn ý cho bài nghị luận xã hội dựa trên một ý kiến/quan điểm

Trong hành trình học tập môn Ngữ văn, nghị luận xã hội luôn là một phần quan trọng giúp các em rèn luyện tư duy phản biện, khả năng lập luận và cách diễn đạt. Để viết một bài nghị luận xã hội hay, việc lập dàn ý rõ ràng là bước khởi đầu không thể thiếu. Khi tiếp cận một đề bài dựa trên ý kiến hoặc quan điểm, các em cần xác định đúng vấn đề, phân tích ý nghĩa của quan điểm, từ đó đưa ra các luận điểm, luận cứ và ví dụ minh họa phù hợp. Một dàn ý tốt giống như chiếc bản đồ định hướng, giúp chúng ta đi đúng hướng và không bị lạc ý. Bằng cách nắm vững các bước lập dàn ý, các em sẽ viết được những bài văn nghị luận vừa chặt chẽ, vừa giàu sức thuyết phục, đồng thời thể hiện được suy nghĩ và chính kiến riêng của bản thân.

Dàn ý chung cho dạng bài NLXH về một ý kiến/quan điểm

1. Mở bài:

Dẫn dắt và trích dẫn câu nói/ý kiến. Khẳng định đó là một quan điểm đáng suy ngẫm.

2. Thân bài:

Giải thích ý kiến: Nói rõ nội dung, từ ngữ then chốt, hàm ý sâu xa. Sau đó chốt lại ý cả câu

Bàn luận về vấn đề nghị luận được gợi mở từ câu nói:

• Vì sao quan điểm ấy đúng?
• Phân tích giá trị và ý nghĩa của vấn đề ấy trong cuộc sống.

– Dẫn chứng thực tế

– Phản đề

– Bài học

3. Kết bài:

• Khẳng định lại ý nghĩa của vấn đề nghị luận được gợi ra từ câu nói
• Liên hệ bản thân

Ví dụ cho dạng đề NLXH về một ý kiến/quan điểm

Đề bài:

Từ góc nhìn của người trẻ, em hãy viết bài văn nghị luận khoảng 400 chữ trình bày suy nghĩ về câu nói sau: “Nếu muốn thành công bạn phải dấn thân vào những con đường mới” – John D. Rockefeller

Dàn ý chi tiết

1. Mở bài

• Dẫn dắt vấn đề: Trong thời đại không ngừng chuyển động của công nghệ, xã hội và tư duy, việc con người gắn bó mãi với cái cũ sẽ trở nên tụt hậu.
• Giới thiệu câu nói: John D. Rockefeller – một doanh nhân vĩ đại của nước Mỹ từng khẳng định: “Nếu muốn thành công bạn phải dấn thân vào những con đường mới.”
• Khẳng định: Đây là một quan điểm đáng suy ngẫm, đặc biệt với thế hệ trẻ – những người đang trong hành trình xây dựng tương lai.

2. Thân bài

– Giải thích

• “Thành công”: là khi đạt được mục tiêu, vị trí hoặc giá trị mà con người theo đuổi trong cuộc sống (học vấn, nghề nghiệp, nhân cách…).
• “Dấn thân”: không ngại thử thách, sẵn sàng bước vào điều mới mẻ, chưa biết rõ.
• “Con đường mới”: những trải nghiệm, lĩnh vực, hướng đi khác biệt – không đi theo lối mòn, không rập khuôn.

→ Ý nghĩa cả câu nói: Thành công đòi hỏi sự dũng cảm dấn thân, khám phá điều mới. Không có lối đi sẵn nào dành riêng cho thành công, nó là kết quả của sự can đảm và dám đổi mới.

– Bàn luận

Vì sao dấn thân vào con đường mới lại là điều kiện để thành công?

• Thế giới thay đổi nhanh chóng → ai đứng yên sẽ bị tụt hậu.
• Cái mới đồng nghĩa với những cơ hội: thị trường mới, ngành nghề mới, giải pháp mới.
• Khi dấn thân ta sẽ học hỏi được nhiều điều mới, tăng khả năng thích nghi và sáng tạo.
• Trải nghiệm thất bại để rút ra bài học – yếu tố quan trọng trong quá trình trưởng thành.

Giá trị của việc dấn thân vào những con đường mới

• Giúp người trẻ khám phá bản thân, vượt khỏi ranh giới tâm lý an toàn.
• Rèn luyện tư duy độc lập, không ngại khác biệt.
• Đóng góp cho xã hội bằng những cách tân và sáng kiến mới.
• Giữ được động lực sống, tránh nhàm chán và trì trệ.

– Dẫn chứng

Ca sĩ Hòa Minzy dám dấn thân thử nghiệm kết hợp âm nhạc truyền thống với hiện đại, tạo dấu ấn mới trong nhiều MV đình đám nhận được sự ủng hộ của đông đảo khán giả như “Thị Mầu” hay gần đây nhất là “Bắc Bling”

– Phản đề

Không phải lúc nào “con đường mới” cũng là đúng đắn nếu mỗi cá nhân thiếu sự chuẩn bị, nông nổi, bốc đồng. Hoặc đôi khi theo đuổi, dấn thân vào những con đường mới chỉ để tỏ ra “khác người” mà không vì một mục tiêu rõ ràng.

→ Cần cân bằng giữa dấn thân và tỉnh táo, phải có kiến thức, bản lĩnh và khả năng thích ứng.\

– Bài học

Dấn thân, không quản khó khăn là điều cần có và nên có ở mỗi người, đặc biệt là các bạn trẻ.
Mỗi người hãy mạnh dạn, dám thử những điều mới nhưng luôn chuẩn bị kỹ càng về kiến thức, tâm lý và kỹ năng.

Nên học cách chuyển bại thành thắng – lấy trải nghiệm làm nền tảng phát triển bản thân.

3. Kết bài

– Khẳng định lại vấn đề: Thành công không dành cho người thụ động, nó là phần thưởng xứng đáng cho ai biết bước đi trên con đường chưa ai đi.

– Liên hệ bản thân

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.

• Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn 10 Cánh diều
• Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn 11 Cánh diều
• Những mở bài nghị luận xã hội hay nhất 2025