Top 7 bài phân tích nhân vật Lục Vân Tiên siêu hay

Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên - Em hãy phân tích nhân vật Lục Vân Tiên, cảm nhận về nhân vật Lục Vân Tiên là những đề bài thường gặp sau khi các em học sinh được học đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9 tập 1. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ dàn ý phân tích nhân vật Lục Vân Tiên cùng với các bài văn mẫu phân tích nhân vật Lục Vân Tiên, cảm nhận về nhân vật Lục Vân Tiên để bạn đọc hiểu rõ hơn nhân vật Lục Vân Tiên là người như thế nào.

• Top 9 bài phân tích nhân vật ông họa sĩ trong Lặng lẽ Sa Pa

Mời các bạn cùng tham gia group Bạn Đã Học Bài Chưa? để cập nhật các kiến thức mới bổ ích về học tập cùng với Hoatieu nhé.

1. Dàn ý phân tích nhân vật Lục Vân Tiên

a) Mở bài

- Giới thiệu vài nét về Nguyễn Đình Chiểu:

+ Nguyễn Đình Chiểu (1822 - 1888) là một nhà thơ Nam Bộ yêu nước sống ở thế kỉ thứ XIX, cuộc đời ông gặp nhiều đau thương bất hạnh trong hoàn cảnh xã hội đương thời nhiều biến đổi lớn lao.

- Giới thiệu tác phẩm Lục Vân Tiên và đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga:

+ Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm truyện thơ Nôm đặc sắc của Nguyễn Đình Chiểu nhằm phê phán những bất công trong xã hội và truyền dạy đạo lí làm người.

- Khái quát về nhân vật Lục Vân Tiên: là một anh hùng dũng cảm, chính trực, tôn trọng người khác, có tấm lòng lương thiện, không màng danh lợi.

b) Thân bài

* Luận điểm 1: Lục Vân Tiên là chàng trai dũng cảm, nghĩa hiệp

- Hành động đánh cướp:

+ Lục Vân Tiên một mình dùng tay không đánh lại bọn cướp đông người gươm giáo đầy đủ, thanh thế lẫy lừng.

+ “Bẻ cây làm gậy, nhằm làng xông vô” -> Hành động khẩn trương, không so đo tính toán

+ “Kêu rằng bớ đảng hung đồ” : gọi tên; trách mắng -> Cách đánh cướp công khai như các anh hùng hảo hán

+ “Tả đột hữu xung” : Chủ động tung hoành lâm trận

-> Cho dù bọn cướp có hung dữ và ngang tàn nhưng Lục Vân Tiên vẫn đánh bằng võ nghệ của mình.

=> Lục Vân Tiên rất dũng cảm, mạnh mẽ và anh hùng, mang cái đức và vẻ đẹp của một đức tướng tài ba.

* Luận điểm 2: Lục Vân Tiên là người chính trực, không màng danh lợi

- Cách cư xử đối với Kiều Nguyệt Nga:

+ “Khoan khoan ngồi đó chớ ra” -> Lục Vân Tiên rất ân cần với Kiều Nguyệt Nga, coi trọng danh dự và bổn phận

+ “Ta đã trừ dòng lâu la”, “Tiểu thư con gái nhà ai”; “Tên họ là chi” -> Ân cần hỏi han, an ủi, chăm sóc chu đáo cho hai cô gái bị nạn.

+ “Làm ơn há dễ cho người trả ơn”; “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi… phi anh hùng” -> Quan điểm của Lục Vân Tiên: giúp đỡ người gặp nạn là điều phải làm, không mong trả ơn.

+ Từ chối, lạy tạ lời mời của Nguyệt Nga về nhà nàng để cho nàng đền đáp. -> Cách từ chối hết sức tôn trọng và tỏ rõ khí phách của một vị anh hùng.

-> Cách cư xử mang tinh thần hiệp nghĩa của các anh hùng hảo hán, thấy việc nghĩa thì làm, coi việc nghĩa là bổn phận, không màng tiền tài, danh lợi.

=> Lục Vân Tiên là một người rất chính trực, anh hùng, chính nghĩa và nhân hậu, gửi gắm niềm tin và ước mong của nhân dân ta đem đến một xã hội công bằng.

* Đặc sắc nghệ thuật

- Bút pháp miêu tả ước lệ

- Giọng thơ nhiều quyền lực

- Ngôn ngữ đa dạng, phù hợp với tính cách nhân vật

- Xây dựng hình tượng nhân vật qua hành động, cử chỉ, lời nói

- Ngôn ngữ thơ mộc mạc, bình dị

c) Kết bài

- Đánh giá khái quát về nhân vật Lục Vân Tiên.

- Nêu một vài cảm nhận của em về nhân vật.

2. Văn 9 phân tích nhân vật Lục Vân Tiên

Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Ông sống trong thời kì loạn lạc, xã hội rối ren, chế độ phong kiến Việt Nam suy tàn, bọn vua quan nhà Nguyễn thối nát. Xã hội đen tối, đau thương. Ngoài thơ văn yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu nổi tiếng với truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên dài 2082 câu thơ lục bát.

Truyện thơ đề cao trung, hiếu, tiết, hạnh theo quan niệm đạo lí của nhân dân ta. Đạo làm tôi, đạo làm con, tình bằng hữu, nghĩa vợ chồng... được nhà thơ hết lời ca ngợi:

Trai thời trung hiếu làm đầu,
Gái thời tiết hạnh là câu trau mình.

Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng ngời trung hiếu, tiết hạnh. Đoạn thơ Lục Vân Tiên đánh cướp là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác phẩm, tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc họa thành mẫu người anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảm và vị nghĩa cao cả. Lòng thương người là đức hạnh tốt đẹp nhất của Lục Vân Tiên. Từ giã thầy, chàng xuống núi, hăm hở về kinh đô ứng thí. Lộ trình đầy gian nan. Giữa đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân dắt díu nhau chạy trốn, tiếng kêu khóc vang lên thảm thiết. Chàng đã ân cần hỏi han sự tình đầu đuôi và quyết ra tay đánh cướp để cứu dân lành thoát khỏi cảnh đau thương, nước sôi lửa bỏng:

Tôi xin ra sức anh hào,
Cứu người cho khỏi lao đao buổi này!

Căm giận lũ bất lương, Lục Vân Tiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng. Chàng đã đứng về phía nhân dân, quyết bảo vệ dân:

Kêu rằng: " Bớ đảng hung đồ.
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân ".

Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp: "Thương người như thể thương thân". Lục Vân Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy. Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ, gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai "mặt đỏ phừng phừng" đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khỏe muôn người khôn địch! Giữa vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quẳng gươm giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh hùng vị nghĩa:

Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.

Giọng thơ hùng tráng vang lên diễn tả trộn đánh cướp đầy kịch tính hấp dẫn. Lục Vân Tiên là một anh hùng vị nghĩa cao đẹp. Đánh tan lũ cướp sơn đài, Lục Vân Tiên đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Cuộc kì ngộ giữa người đẹp và trang anh hùng diễn ra cảm động và đầy tình người. Kiều Nguyệt Nga muốn mời chàng hiệp sĩ qua miền Hà Khê, để cha nàng "báo đức thù công"

Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi.

Nhưng Vân Tiên "nghe nói liền cười". Một nụ cười rất tươi, biểu lộ một tâm hồn cao cả: vô tư, hào hiệp, khẳng khái. Chàng xem việc đánh cướp của mình là một hành động nhân nghĩa. Người tráng sĩ phải ra tay cứu nhân độ thế, diệt trừ cái ác, chở che bênh vực người lầm than, bị áp bức. Nếu thấy việc nghĩa mà không làm thì còn đâu đáng mặt anh hùng nữa?

Nhớ câu kiến ngãi bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.

Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên mang cốt cách tráng sĩ thời loạn, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, trọng nghĩa khinh tài, sống và hành động theo phương châm: "Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ". Vân Tiên cũng như người anh hùng Từ Hải trong "Truyện Kiều".

Anh hùng tiếng đã gọi rằng,
Giữa đường gặp chuyện bất bình chẳng tha!

Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc họa thần tình. Cử chỉ, hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Tuy nhiên hình tượng này rất chân thật vì lòng thương người, ý chí quả cảm, tinh thần vị nghĩa của Vân Tiên đậm đà màu sắc đạo lí nhân dân ta. Trên một trăm năm mươi năm qua, nhân vật Lục Vân Tiên được nhân dân ta yêu mến, hâm mộ. Tinh thần chiến đấu kiên cường của đồng bào miền Nam trong cuộc đấu tranh chống phong kiến và đế quốc trong hơn thế kỉ qua đã làm cho ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lí tưởng của người anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói ấy mãi mãi là một minh chứng hùng hồn về sức mạnh thẩm mĩ của thi ca, của truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho đời.

3. Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên ngắn gọn

Đến với tác phẩm “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu, người đọc sẽ cảm thấy ấn tượng với nhân vật trung tâm của tác phẩm - Lục Vân Tiên. Đặc biệt phải kể đến vẻ đẹp của nhân vật này trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.

Lục Vân Tiên là một chàng trai văn võ song toàn. Trên đường về quê thăm cha mẹ thì gặp bọn cướp Phong Lai đang hoành hành. Chàng một mình đánh tan bọn cướp, cứu được Kiều Nguyệt Nga.

Mở đầu đoạn trích là hình ảnh: “Vân Tiên ghé lại bên đàng/Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô” cho thấy sự nhanh trí khi đối đầu với bọn cướp. Đồng thời chàng kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ/Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”, ta thấy được bản lĩnh của một người quân tử, trước khi ra tay chàng đã nêu rõ lý do là vì chính nghĩa, không phải là hành vi đánh lén. Trận chiến diễn ra vô cùng quyết liệt, Phong Lai tức giận: “Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây” và cho “Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng”. Nhưng Vân Tiên không hề sợ hãi, chàng tung hoành chẳng khác nào người anh hùng Triệu Tử khi xưa. Kết quả là bọn cướp “bốn phía vỡ tan”, “quăng gươm giáo để tìm đường trốn chạy” còn thủ lĩnh của bọn chúng là Phong Lai thì chẳng kịp trở tay đã bị Tiên “một gầy thác rày thân phong” - thật thê thảm.

Để rồi khi “dẹp xong lũ kiến chòm om”, Vân Tiên liền đến hỏi han: “Ai than khóc ở trong xe này?”. Nghe được lời cảm tạ của người ngồi trong xe, đoán biết đó là phận nữ nhi thì chàng đã có một hành động thật chuẩn mực: “Khoan khoan ngồi đó chớ ra/Nàng là phận gái, ta là phận trai”. Ở đây, Vân Tiên hiện lên là một người có học thức. Chàng luôn tuân thủ lễ giáo phong kiến, coi trọng chuẩn mực đạo đức cho dù đang trong vị thế của người làm ơn đối với kẻ chịu ơn. Sau đó, chàng hỏi han rõ sự tình của Kiều Nguyệt Nga. Biết được Lục Vân Tiên là người trượng nghĩa, Kiều Nguyệt Nga đã kể lại mọi việc, bày tỏ muốn báo đáp ơn đức của chàng. Lục Vân Tiên nghe vậy liền cười và bảo rằng:

Làm ơn há dễ trông người trả ơn.
Nay đà rõ đặng nguồn cơn,
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì?
Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.

Có thể thấy, Lục Vân Tiên coi việc hành hiệp cứu người là việc nghĩa chứ không phải vì muốn được đền đáp. Chàng đã sớm coi của cải, vật chất là phù phiếm. Còn việc cứu người như là trách nhiệm của một bậc anh hùng.

Tóm lại, hình ảnh Lục Vân Tiên hiện lên trong đoạn trích trên là một con người dũng cảm, tài ba và trọng nghĩa khinh tài - những phẩm chất cần có của một bậc anh hùng.

4. Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên chi tiết

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ yêu nước sống ở thế kỉ thứ XIX, cuộc đời ông gặp nhiều đau thương bất hạnh trong hoàn cảnh xã hội đương thời nhiều biến đổi lớn lao. Trong những thử thách ấy, sự nghiệp thơ ca của Nguyễn Đình Chiểu lại là những dấu ấn tinh thần lớn lao của thời đại và xã hội ấy trong đó tác phẩm “Lục Vân Tiên” là một truyện thơ Nôm điển hình.

Hình ảnh người ảnh hùng Lục Vân Tiên là nhân vật trung tâm của truyện và được thể hiện khí phách nhất có lẽ là ở đoạn trích: “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”. Từ biệt tôn sư về đi thi, giữa đường lại gặp phải chuyện bất bình, Lục Vân Tiên không ngại ra tay tương trợ:

Vân Tiên ghé lại bên đàng,
.............
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân".

Sự việc diễn ra thật bất ngờ, nhanh chóng bởi Vân Tiên chỉ là người qua đường thấy bất bình thì chẳng tha. Chàng dường như không kịp suy nghĩ, không lo đến an nguy của bản thân mà cứ thế xông vào dẹp tan lũ cướp cứu người. Chàng không hề biết trong kiệu là nàng Kiều Nguyệt Nga xinh đẹp con quan, chàng chỉ coi đó là người dân bình thường, không toan tính thiệt hơn, làm việc tốt xuất phát từ đáy lòng. Trước quân thù đông đảo cùng với một tên tướng hung dữ “mặt đỏ phừng phừng” chàng vẫn không hề nao núng:

Vân Tiên tả đột hữu xung,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dương.
Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.

Ta thấy hiện lên hình ảnh một người anh hùng đội trời đạp đất có sức mạnh và tài năng hơn người được so sánh như Triệu Tử Long- một vị anh hùng tiêu sái dũng mãnh đang oai hùng phá vòng Đương Dương. Đúng là khí phách của một chàng trai Nam Bộ cương trực, có phần liều lĩnh, thấy lũ cướp hoành hành hại dân là không giấu nổi sự tức giận của một đấng nam nhi mà ra tay dẹp lũ lâu la. Thật là can trường biết bao. Nguyễn Đình Chiểu quả đã xây dựng ở Lục Vân Tiên một khi chất của vị anh hùng tài đức mà nhân dân ta vẫn hằng mong ước.

Sau khi dẹp xong “lũ kiến chòm ong”, Vân Tiên mới hỏi thăm đến người trong xe. Nghe được tiếng kêu than cảm tạ của cô hầu gái, Vân Tiên có lẽ đã đoán ra người ngồi trên xe là một tiểu thư nên chàng can ngăn:

“Khoan khoan ngồi đó chớ ra,
Nàng là phận gái ta là phận trai.”

Chỉ một câu nói này thôi, chàng thư sinh họ Lục đã để lại ấn tượng về một người đọc sách thánh hiền, hiểu rõ đạo lí nam nữ thụ thụ bất tương thân. Đó cũng tỏ ra là tôn trọng vị tiểu thư khuê các trong xe. Rồi chàng hỏi han sự tình về người con gái chưa thấy mặt kia. Cảm tạ trước ơn cứu mạng cùng sự ngay thẳng của Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga có ý đền ơn cho trọn. Nhưng ngay từ đầu, ra tay dẹp cướp là xuất phát từ lòng hiệp nghĩa, chứ đâu có ý nghĩa mong sẽ được lợi lộc gì, vì vậy Lục Vân Tiên cũng không có ý nhận báo đáp nên đã từ chối thẳng thừng:

Vân Tiên nghe nói liền cười:

"Làm ơn há dễ trông người trả ơn?
Nay đà rõ đặng nguồn cơn,
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì.
Nhớ câu kiến ngãi bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.”

Người anh hùng này làm ơn nhưng không mong nhận ơn, chàng coi việc mình làm là chính đáng không so đo thiệt hơn, coi danh vọng tiền bạc chỉ là phù phiếm vô nghĩa. Chàng là sĩ tử nơi thi trường nhưng lại có khí phách hành hiệp trượng nghĩa của những kiếm khách hào hiệp trong thiên hạ. Cái cười sảng khoái của chàng chính là đã thể hiện chí khí của một nam tử hán đại trượng phu đáng khâm phục.

Bằng những từ ngữ hết sức giản dị, cách kể chuyện mộc mạc, dễ hiểu, văn phong trong sáng mang đậm những hiểu biết về đạo nghĩa, hình ảnh người anh hùng Lục Vân Tiên xuất hiện ý như một anh hùng của nhân dân, cho nhân dân và vì nhân dân.

Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc họa thần tình. Cử chỉ, hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Chúng ta không thể nào quên một Vân Tiên quả cảm, nhân hậu, chí khí của Cụ Đồ Nguyễn Đình Chiểu.

5. Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn thơ: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Trong văn học trung đại các nhân vật luôn có vẻ đẹp mang tính lí tưởng hóa và là chuẩn mực của cái đẹp. Nhắc tới thơ ca trung đại, không thể không kể đến đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga", trong đó em ấn tượng nhất là hình ảnh của Lục Vân Tiên, một người trượng nghĩa xứng đấng nam nhi.

Đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga" nằm ở phần mở đầu của tác phẩm "Truyện Lục Vân Tiên". Đoạn trích kể về cuộc gặp gỡ bất ngờ trong hoàn cảnh đặc biệt giữa hai nhân vật chính. Lục Vân TIên trên đường lên kinh dự thi đã gặp một đám cướp và ra tay cứu giúp người gặp nạn, người đó là Kiều Nguyệt Nga. Nàng đang trên đường đi đến Hà Khê để phụ thân gả cho một tấm chồng. Cảm ân cứu mạng hiệp nghĩa của Lục Vân Tiên, nàng đã đem lòng yêu mến Lục Vân Tiên. Trong đoạn trích, nhân vật Lục Vân Tiên hiện lên là một trang nam nhi hảo hán. Là người nghĩa hiệp, sẵn sàng đấu tranh với cái ác cái xấu để bảo vệ những người lương thiện. Chàng còn là người trọng phép tắc, lễ nghi mang phong thái của người trang nhã, có học thức.

Trước hết, Lục Vân Tiên hiện lên với vẻ đẹp của một bậc anh hùng trượng nghĩa sẵn sàng đấu tranh với cái xấu cái ác.

Vân Tiên ghé lại bên đàng
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô
Kêu rằng: "Bớ đảng hung đồ
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân"

Đang trên đường lên kinh dự thi nhưng chàng luôn sẵn lòng giúp người. Thấy có chuyện bất bình, Lục Vân Tiên liền "ghé lại bên đàng". Hành động "bẻ cây" và "xông vô" vô cùng dứt khoát, không chút do dự. Nó thể hiện một con người xả thân vì nghĩa, không cần suy tính đến lợi ích cá nhân. Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp: " Thương người như thể thương thân". Lục Vân Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy. Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ, gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai "mặt đỏ phừng phừng" đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khỏe muôn người khôn địch! Giữa vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quăng gươm giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh hùng vị nghĩa:

Vân Tiên tả đột hữu xung
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang
Lâu la bốn phía vỡ tan
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay
Phong Lai trở chẳng kịp tay
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.

Lời thơ không trang trọng nhưng vô cùng xác đáng, vừa ca ngợi bậc anh hùng tài cao lại vừa cho thấy sự thất bại thảm hại của bọn hung đồ. Thủ pháp đối lập đã được Nguyễn Đình chiểu sử dụng thành công để khắc họa hình ảnh của Lục Vân Tiên mạnh mẽ, một đấng hào kiệt. Tất cả đã tái hiện sinh động bức chân dung Lục Vân Tiên tài giỏi, cao cường.

Đó còn là hình ảnh của một chàng thư sinh nho nhã, trọng lễ nghi. Nó được thể hiện qua cuộc trò chuyện giữa chàng và Kiều Nguyệt Nga: Đánh xong bọn cướp thấy hai cô gái còn chưa hết hãi hùng Vân Tiên đã ân cần hỏi han, an ủi họ.

Dẹp rồi lũ kiến chòm ong
Hỏi ai than khóc ở trong xe này?

Hành động của chàng thật đàng hoàng, chững chạc. Tuy có phần câu nệ nhưng vẫn là phong độ giữ lễ của một con người có văn hóa trong khi ứng xử với hai người con gái: “Khoan khoan ngồi đó chớ ra. Nàng là phận gái ta là phận trai”. Vân Tiên đã từ chối cái lạy trả ơn, từ chối lời mời đền đáp, không nhận trâm vàng trao tặng mà chỉ nhận lời cùng Nguyệt Nga làm thơ xướng họa. Câu trả lời “Làm ơn há dễ trông người trả ơn” và đặc biệt là câu nói của Vân Tiên: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi. Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”, cho thấy một người anh hùng lí tưởng của Nguyễn Đình Chiểu là thấy việc nghĩa thì tự nguyện làm, và đã làm việc nghĩa thì không cần trả ơn. Đó cũng là quan niệm của nhân dân ta: Làm phúc không cần được phúc. Lục Vân Tiên, qua đoạn trích, không chỉ là một chàng trai tài ba, dũng cảm mà còn là một con người trọng nghĩa khinh tài.

Quả thực, Nguyễn Đình Chiểu đã có cái nhìn vô cùng nhân đạo, sâu sắc và mới mẻ. Hình tượng nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích đã mang trong mình rất nhiều tư tưởng của ông. Tái hiện một con người trượng nghĩa, nhà thơ muốn truyền tải quan niệm về một đấng nam nhi là phải biết hành động vì lẽ phải. Tái hiện một người trọng lễ nghi, có gia giáo là để gửi gắm tư tưởng về bậc trượng phu đương thời không chỉ cần có tài mà cần có cả đức. Nhờ vậy mà hình tượng Lục Vân Tiên đến nay vẫn sống mãi trong lòng bạn đọc nhiều thế hệ và lưu danh tên tuổi của NGuyễn Đình Chiểu trong nền thơ ca trung đại nói riêng và văn học nước nhà nói chung.

Và như vậy, vẻ đẹp của Lục Vân Tiên là vẻ đẹp lí tưởng hóa của con người trong giai đoạn bấy giờ và có lẽ cho tới hôm nay, vẻ đẹp ấy vẫn đáng được trân trọng. Chính vẻ đẹp sáng ngời ấy đã làm nên tên tuổi của Nguyễn Đình Chiểu có một vị trí xứng đáng trong nền văn học Việt từ cổ chí kim.

6. Bài văn mẫu phân tích nhân vật Lục Vân Tiên

“Truyện Lục Vân Tiên” là một trong những truyện thơ nổi tiếng của nền văn học trung đại Việt Nam. Đến với đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”, người đọc sẽ không thể quên được hình ảnh một Lục Vân Tiên tài ba, dũng cảm và trọng nghĩa khí.

Đoạn trích trên nằm ở phần mở đầu của truyện. Vân Tiên đang trên đường về thăm cha mẹ thì gặp bọn cướp đang hoành hành, vốn bản tính trượng nghĩa, chàng chẳng thể dung tha:

Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy, nhằm làng xông vô.
Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ!
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.”

Hình ảnh “bẻ cây làm gậy” cho thấy sự nhanh trí của Lục Vân Tiên khi đối đầu với bọn cướp. Lời kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ/Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân” đã cho thấy bản lĩnh của một người quân tử, trước khi ra tay chàng đã nêu rõ lý do là vì chính nghĩa, đây không phải là hành vi đánh lén. Trận chiến diễn ra vô cùng quyết liệt. Nhưng Lục Vân Tiên khi tung hoành được so sánh với người anh hùng Triệu Tử. Kết quả cuối cùng là bọn cướp “bốn phía vỡ tan”, “quăng gươm giáo để tìm đường trốn chạy” còn thủ lĩnh của bọn chúng là Phong Lai thì chẳng kịp trở tay. Như vậy, ở đây Lục Vân Tiên hiện lên như một dũng tướng tài ba đang trừ hại cho nhân dân.

Sau khi đánh tan bọn cướp, chàng nghe thấy tiếng khóc ở trong xe thì liền đến ân cần hỏi han: “Ai than khóc ở trong xe này?”. Người bên trong trả lời rõ sự tình: “Tôi thiệt người ngay/Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ”. Lục Vân Tiên động lòng trước hoàn cảnh của hai cô gái, khẳng định mình đã dẹp yên bọn cướp. Hành động tiếp theo của chàng lại thật đàng hoàng, chuẩn mực:

Khoan khoan ngồi đó chớ ra,
Nàng là phận gái, ta là phận trai.

Sau đó, Lục Vân Tiên hỏi thăm tên tuổi, xuất thân và lý do vì sao gặp nạn trên đường. Có thể thấy, từ ngôn ngữ đến cách nói chuyện thể hiện là một con người có học thức, trọng lễ giáo phong kiến. Đặc biệt, khi Kiều Nguyệt Nga ngỏ ý muốn Vân Tiên đến gặp cha cùng nàng để cảm tạ ơn cứu mạng, chàng đã từ chối với phương châm:

Làm ơn há dễ trông người trả ơn.
Nay đà rõ đặng nguồn cơn,
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì?
Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.

Đối với chàng - một đáng nam nhi đầu đội trời, chân đạp đất thấy việc nghĩa mà không làm thì không phải là anh hùng. Đó là một phương châm sống cao đẹp của bậc trượng phu.

Tóm lại, qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”, Nguyễn Đình Chiểu đã xây dựng hình ảnh Lục Vân Tiên nhằm thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời đầy cao đẹp của ông.

7. Cảm nhận nhân vật Lục Vân Tiên

Được coi là “Truyện Kiều” của nhân dân Nam Bộ, “Lục Vân Tiên” là tác phẩm thơ Nôm nổi tiếng của nhà thơ mù yêu nước Nguyễn Đình Chiểu. Trong đó, Lục Vân Tiên là hình tượng tuyệt đẹp được xây dựng thông qua các hình tượng nhân vật quen thuộc của thơ Nôm truyền thống.

Chàng trai tài giỏi cứu cô gái xinh đẹp, rồi từ ân nghĩa đến tình yêu, hôn nhân… Nhà văn rất mực yêu mến, dành nhiều tâm huyết để xây dựng nhân vật Lục Vân Tiên để ca ngợi tinh thần nghĩa hiệp cứu khốn phò nguy, đồng thời thể hiện khát vọng công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời. Vậy là chân dung của Lục Vân Tiên được khắc họa rõ nét qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”

Lục Vân Tiên hiện lên trước hết là người anh hùng có tài năng, có tấm lòng vị nghĩa. Phẩm chất anh hùng được thể hiện qua hành động trượng nghĩa khi gặp phải chuyện bất bình:

“Vân Tiên ghé lại bên đàng

Bẻ cây làm gậy nhằm đàng xông vô”

Khi thấy có người gặp nạn, Lục Vân Tiên đã không nề hà, so sánh thiệt hơn mà đã "nhằm làng xông vô”. Các động từ như “ghé”, “bẻ”, “nhằm”, “xông” được sử dụng liên tiếp trong hai câu thơ đã góp phần diễn tả cái dứt khoát của động tác, cái khẩn trương, gấp gáp của tình thế.

Vừa tìm đánh bọn cướp, Lục Vân Tiên vừa la mắng: "bớ đảng hung đồ - Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân” Lời lẽ của Lục Vân Tiên như lời tuyên chiến không khoan nhượng với cái ác, đồng thời thể hiện rõ tính chính nghĩa, vì dân của hành động chàng đang thực hiện.

Qua đó ta thấy tinh thần xả thân vì nghĩa của chàng. Nếu Đôn-ki hô-tê vì lòng nhân từ mà nghênh chiến với cối xay gió thì Vân Tiên chiến đấu với bọn cướp bằng sức mạnh, võ nghệ của người anh hùng.

“Vân Tiên tả đột hữu xung

Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Đang”

Hình ảnh Vân Tiên trong trận quyết đấu được so sánh với dũng tướng lừng danh Triệu Tử Long thời Tam quốc để làm nổi bật lên khí phách của người anh hùng Lục Vân Tiên. Ở đây, tác giả sử dụng thành ngữ “tả đột, hữu xung” vừa diễn tả hành động mạnh, nhanh, dứt khoát, biến hóa khi bên phải, lúc bên trái, làm chủ tình thế trong cuộc chiến.
Sức mạnh của Vân Tiên khiến cho đầu đảng Phong lai "trở chẳng kịp tay”, "Bị Tiên một gậy thác rày thân vong”, còn lâu la bốn phía thì "đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay”.

Trận đánh kết thúc nhanh, gọn, bất ngờ, thắng lợi ngoạn mục, giòn giã như trong truyện cổ tích. Người đọc chưa kịp hồ ộp thì toán cướp đã bị đánh cho tan giã.

Không chỉ là người tài năng, có tấm lòng vị nghĩa Lục Vân Tiên còn là con người từ tâm, nhân hậu: chính trực, hào hiệp, khuôn phép, mẫu mực. Sau khi đánh cướp, Vân Tiên chưa vội bỏ đi. Nghe tiếng khóc than vọng ra từ bên trong xe, chàng động lòng trắc ẩn. Nguyễn Đình Chiểu khi đó sử dụng triệt để hình thức hỏi - đáp để nhân vật bày tỏ tình cảm, suy nghĩ, quan niệm, đạo đức, tính cách và lối sống.

“Hỏi ai than khóc ở trong xe này”

Ngôn ngữ, nói năng của Vân Tiên hết mực từ tốn, giản dị, giọng điệu ân cần, nồng hậu. Để người bị hại nhanh chóng hồi tâm, chàng đã hỏi thăm ngọn nguồn:

“Tiểu thư con gái nhà ai

Đi đâu đến nỗi mang tai bất kì”

Những lời động viên,an ủi, hỏi han ấy nói với chúng ta về tấm lòng chàng từ tâm,nhân hậu. Không xuất phát từ khát khao lập công danh như những nhà Nho thuở trước, hành động đánh cướp cứu Nguyệt Nga của Vân Tiên khởi sinh từ lòng yêu thương. Lòng yêu thương con người quả là thứ tình cảm đẹp, cội nguồn, gố rễ của bao nhiêu tình cảm cao quý khác.

Được cứu giúp, Nguyệt Nga và Kim Liên quá đỗi cảm động. Hai nàng tỏ ý "cúi đầu trăm lạy” tạ ơn chàng đã cứu mạng. Vốn là kẻ sĩ, coi trọng lễ giáo “nam nữ thụ thụ bất thân”, Vân Tiên gạt đi:

“Khoan khoan ngồi đó chớ ra

Nàng là phận gái ta là phận trai”

Ứng xử tế nhị đó một phần cho thấy lối sống khuôn phép, mẫu mực, nề nếp phần khác thể hiện đức tính khiêm nhường: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”. Chàng trước sau kiên định với quan niệm người anh hùng thấy việc nghĩa thì không thể không làm. Quan niệm ấy được hàm súc trong câu thơ:

“Nhớ câu kiến nghĩa bất vi

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.

Hình ảnh nhân vật Lục Vân Tiên hiện lên trong đoạn trích là một người anh hùng, nghĩa khí, có học thức, chính trực, khuôn phép, nhân hậu, trọng ân nghĩa. Như trở thành hình tượng tuyệt đẹp về người anh hùng, góp phần làm nên giá trị nhân đạo của tác phẩm “Lục Vân Tiên” được nhiều người yêu thích.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.