Phân biệt lông và roi ở tế bào vi khuẩn

Lông và roi đều là cấu trúc ở tế bào vi khuẩn nhân sơ. Để phân biệt lông và roi ở tế bào vi khuẩn thì ta phải so sánh giữa hình dáng và chức năng của hai loại tế bào vi khuẩn này. Hãy cùng Hoatieu phân biệt chi tiết lông và mao trong tế bào vi khuẩn trong bài nhé.

1. Roi ở tế bào vi khuẩn là gì?

Roi hay còn gọi là tiên mao được cấu tạo từ bó sợi protein, có chức năng chính là cơ quan vận động của tế bào. Các tế bào vi khuẩn có thể có một hoặc một vài roi.

• Phần lớn roi có vai trò chính là vận động giúp bơi lội, nhưng nó cũng thường có chức năng như một bào quan cảm giác, nhạy cảm với hóa chất và nhiệt độ bên ngoài tế bào.
• Roi là những sợi lông dài, dưới kính hiển vi quang học chỉ có thể thấy rõ khi nhuộm theo phương pháp riêng, dưới kính hiển vi điện tử có thể thấy rất rõ cấu trúc của từng sợi roi. Một roi có chiều dài từ 6 - 30μm và đường kính 10 - 30nm.
• Roi không phải có mặt ở mọi vi khuẩn, chúng quyết định khả năng và phương thức di động của vi khuẩn. Để xác định xem vi khuẩn có roi hay không còn có cách thử gián tiếp nhằm biết khả năng di động của chúng. Cấy bằng que cấy nhọn đầu vào môi trường thạch đứng chứa 0.4% thạch (agar-agar), còn gọi là môi trường thạch mềm. Nếu thấy vết cấy lan nhanh ra xung quanh thì chứng tỏ là vi khuẩn có roi, có khả năng di động.

2. Lông ở tế bào vi khuẩn là gì?

Lông là những sợi lông mọc khắp bề mặt của một số vi khuẩn, giúp chúng dễ dàng bám vào giá thể, tăng diện tích tiếp xúc với thức ăn.

• Lông hay còn được gọi là nhung mao được bao phủ trong màng bao tương, bao quanh tế bào chất và vi sợi. Trong bào tương của vi nhung mao có những xơ actin và những enzyme cần cho sự trao đổi chất.
• Lông chịu trách nhiệm về tính di động của vi khuẩn. Lông dài 3-12 mm hình sợi gợn sóng, mảnh 10- 20nm ) nên phải nhuộm với axít tannic đê tạo thành một lớp kết tủa làm dày lông dễ phát hiện. Lông phát xuất từ thể đáy ngay bên dưới màng nguyên tương và có chuyển động xoay tròn.
• Cách thức mọc lông là một đặc tính di truyền. Ở một số loại nhiều lông mọc quanh thân, ở một số lọai một lông mọc ở cực và ở một số loại khác một chùm lông ở một cực. Nếu lông bị làm mất đi bằng cơ học thì lông mới được tạo thành nhanh chóng. Lông đóng vai trò kháng nguyên như kháng nguyên H ở vi khuẩn đường ruột.

3. Phân biệt lông và roi ở tế bào vi khuẩn

Dưới đây Hoatieu xin chia sẻ đặc điểm phân biệt của roi và lông dưới dạng bảng cho các bạn dễ phân biệt:

Trên đây là bảng phân biệt lông và roi ở tế bào vi khuẩn. Qua đó các bạn có thể nhìn ra được những đặc trưng khác nhau giữa lông và roi rồi đúng không? Mời các bạn cùng tham khảo thêm các bài tập khác trong chương trình Lớp 8 mảng Học tập nhé.

Các bạn cùng tham gia group Bạn Đã Học Bài Chưa? để thảo luận học tập và giải đáp bất cứ điều gì chưa hiểu nhé, thành viên trong nhóm sẽ giúp đỡ rất tận tình.