Lập di chúc hợp pháp thế nào 2024?

Di chúc hợp pháp là gì?

Lập di chúc hợp pháp thế nào 2024? Hiện nay, để phòng trừ các trường hợp rủi ro như giả mạo di chúc hay lập di chúc giả của một số đối tượng nhằm trục lợi di sản thừa kế. Người lập di chúc cần phải tuân thủ các bước lập di chúc theo quy định của pháp luật sao cho bản di chúc đó hợp pháp. Mời bạn đọc tham khảo chi tiết bài viết của Hoatieu.vn nhé.

Hướng dẫn lập di chúc hợp pháp

1. Như thế nào là di chúc hợp pháp?
2. Điều kiện để di chúc có hiệu lực pháp luật
3. Cách lập di chúc hợp pháp
4. Mẫu di chúc hợp pháp mới nhất

1. Như thế nào là di chúc hợp pháp?

Pháp luật quy định di chúc có 2 hình thức bao gồm: di chúc bằng văn bản và di chúc miệng, văn bản có thể được đánh máy hoặc viết tay. Bởi di chúc là văn bản, lời nói thể hiện ý chí, nguyện vọng của người để lại di sản đối với tài sản của mình, di chúc mang tính chất riêng tư, bí mật do vậy di chúc thường không được tiết lộ hoặc rất ít người biết khi người để lại di chúc còn sống.

Trên thực tế, nhiều bản di chúc không được công nhận bởi khi xem xét các điều kiện theo quy định của pháp luật thì bản di chúc đó không hợp pháp. Vậy di chúc hợp pháp là di chúc có đủ các điều kiện căn cứ theo Điều 630 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

- Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

- Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

- Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định.

- Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

2. Điều kiện để di chúc có hiệu lực pháp luật

Những bản di chúc có hiệu lực pháp luật phải đáp ứng các điều kiện sau:

- Thứ nhất: Điều kiện về năng lực chủ thể

Người lập di chúc từ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi khi lập di chúc phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc. Người từ đủ 18 tuổi trở lên có đầy đủ năng lực hành vi dân sự hoàn toàn có quyền lập di chúc, nếu từ đủ 18 tuổi trở lên nhưng bị hạn chế năng lực hành vi dân sự tức là không đủ khả năng nhận thức về việc định đoạt tài sản của mình thì khi lập di chúc sẽ không có hiệu lực.

- Thứ hai: Điều kiện về ý chí của người lập di chúc

Người lập di chúc phải tự nguyện khi lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép. Đây là một trong những điều kiện nhằm đảm bảo di chúc thể hiện đúng ý nguyện, sự định đoạt, quyết định của người lập di chúc về việc dịch chuyển tài sản của họ sau khi chết.

- Thứ ba: Điều kiện về nội dung của di chúc

Nội dung của di chúc là sự thể hiện ý chí của người lập di chúc về việc định đoạt tài sản của mình, nội dung trong bản di chúc phải phù hợp với ý chí của nhà nước và đạo đức xã hội. Nếu di chúc có nội dung trái với pháp luật và đạo đức xã hội thì có thể bị coi là vô hiệu.

- Thứ tư: Điều kiện về hình thức

Pháp luật quy định di chúc phải được lập thành văn bản, nếu như không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Trong một số trường hợp đặc biệt sẽ yêu cầu phải lập di chúc bằng văn bản hoặc bằng văn bản và có công chứng/chứng thực. Tùy theo trường hợp mà pháp luật quy định điều kiện, thủ tục về mặt hình thức và khi không đáp ứng những điều kiện về mặt hình thức đó thì di chúc bị coi là vô hiệu.

3. Cách lập di chúc hợp pháp

Để lập bản di chúc hợp pháp, trước hết cần phải tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật mà cụ thể tại Điều 630 Bộ luật dân sự 2015 về di chúc hợp pháp đáp ứng 3 yếu tố sau đây:

- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;

- Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.

- Khi lập di chúc, có thể lựa chọn một trong các hình thức sau:

Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.
Di chúc bằng văn bản có người làm chứng (Người làm chứng cho việc lập di chúc có thể bất kỳ người nào, trừ những người sau đây: Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc; Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc; Người chưa đủ mười tám tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự);
Di chúc bằng văn bản có công chứng;
Di chúc bằng văn bản có chứng thực.

Về các nội dung trong một bản di chúc cần có như sau:

Ngày, tháng, năm lập di chúc;
Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản hoặc xác định rõ các điều kiện để cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
Di sản để lại và nơi có di sản;
Việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung của nghĩa vụ (nếu có).
Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu; nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được đánh số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.

4. Mẫu di chúc hợp pháp mới nhất

Dưới đây là mẫu di chúc hợp pháp nhất, các nội dung trong bản di chúc đều được chuẩn hóa theo quy định của pháp luật, bạn đọc có thể tham khảo và dựa vào mẫu dưới đây để viết bản di chúc riêng của cá nhân hoặc người thân trong gia đình, mời bạn đọc tham khảo nhé.

Mẫu số 1:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------------

DI CHÚC

Hôm nay, Ngày … tháng … năm … , tại ………………

Tôi là (ghi rõ họ và tên):.......................... Sinh ngày: ……/……./……..

CCCD/CMND số:…………..ngày…./…../….tại……………….

Đăng ký thường trú tại: (Trường hợp không có hộ khẩu thường trú, thì ghi đăng ký tạm trú) ....................

Trong trạng thái tinh thần minh mẫn, sáng suốt, tôi lập Di chúc này như sau:

Tôi là chủ sở hữu khối tài sản gồm:

1...................................................................................................

2………………………………………………………………………..

3………………………………………………………………………..

Các giấy tờ, chứng từ sở hữu được cơ quan có thẩm quyền cấp gồm:

…………………………………………………………………………

Sau khi tôi qua đời, toàn bộ di sản thừa kế trên tôi để lại cho con ……… sinh năm………….., CCCD/CMND số:…………do ………..cấp ngày ……….., hiện có hộ khẩu thường trú tại: ..…… được sở hữu toàn bộ.

Khi đó con ……………là chủ sở hữu duy nhất của toàn bộ di sản thừa kế nêu trên, không ai khác được tranh chấp, gây mất đoàn kết gia đình.

Con…………. có trách nhiệm thờ cúng ông bà tổ tiên, lo trang trải công nợ và việc hậu sự sau này của chúng tôi.

Bản di chúc này do tự tay tôi (…………......) viết lại theo ý nguyện của mình. Sau khi tự mình đọc lại toàn văn Di chúc, tôi công nhận bản di chúc đã đúng ý nguyện của tôi. Tôi ký tên và điểm chỉ ngón trỏ bàn tay phải dưới đây để làm bằng chứng.

Người lập di chúc
(Ký hoặc điểm chỉ và ghi rõ họ tên)

Người làm chứng:

1. Ông: .................; Sinh năm: ......................

CCCD/CMND: số ..........do ...............

cấp ngày ............................................

Hộ khẩu thường trú: .....................................

2. Bà:......................; Sinh năm: ....................

CCCD/CMND: số ............ do ..................

cấp ngày .................................................

Hộ khẩu thường trú: ...............................................

Những người làm chứng cam đoan tận mắt chứng kiến ông...........và bà........ tự nguyện lập và ký, điểm chỉ vào bản Di chúc này.

NGƯỜI LÀM CHỨNG CHO DI CHÚC

(Ký và ghi rõ họ tên)

Mẫu số 2:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

DI CHÚC

Ngày ..... tháng ..... năm ....., tại địa chỉ:........ trước sự chứng kiến của hai người làm chứng, chúng tôi là:

1.Ông: ............................... Sinh năm: ................

- CCCD/CMND số ................. do............. cấp ngày ..............

- Hộ khẩu thường trú: ..........................................

2. Bà: ............................... Sinh năm: ...................

- CCCD/CMND: số ........ do ................ cấp ngày ...............

- Hộ khẩu thường trú: ............................................

Nay trong tình trạng tinh thần hoàn toàn minh mẫn, sáng suốt, chúng tôi tự nguyện lập bản Di chúc này để định đoạt toàn bộ tài sản (di sản) của chúng tôi, cụ thể như sau:

I. Di sản

Di sản được định đoạt trong Di chúc này là toàn bộ tài sản chung của vợ chồng chúng tôi và tài sản riêng của mỗi chúng tôi có được khi còn sống, Cụ thể như sau:

1.Ngôi nhà và thửa đất tại địa chỉ: .............., thành phố ............. theo Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở số: ......................., hồ sơ gốc số: .................. do UBND............ cấp ngày ....../....../..........

2.Thửa đất số ........... tại địa chỉ: ..........., thành phố ......... theo Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở số: ................., hồ sơ gốc số: ............. do UBND ........... cấp ngày ....../....../..........

3.Chiếc ô tô mang biển kiểm soát, loại xe ..........., số khung ........., số máy ........, màu sơn............, đăng ký đứng tên ............

4.Chiếc xe máy mang biển kiểm soát, loại xe ......., số khung ........, số máy........, màu sơn ........, đăng ký đứng tên .................

Ngoài những tài sản (di sản) đã được liệt kê nêu trên, nếu sau thời điểm chúng tôi lập bản di chúc này cho đến khi di chúc có hiệu lực (cả hai chúng tôi đều qua đời) có phát sinh tài sản mới của chúng tôi thì tài sản đó cũng được định đoạt theo di chúc này. Đến thời điểm mở di chúc nếu những tài sản đã nêu trong Di chúc này dù có thay đổi về hiện trạng, tăng hoặc giảm giá trị thì vẫn được định đoạt theo Di chúc này.

Những tài sản nêu trên là do vợ chồng chúng tôi vất vả làm lụng, tích cóp, dành dụm cả cuộc đời mới có được. Nay các con chúng tôi còn nhỏ dại, chưa biết chăm lo, toan tính nên chúng tôi chưa yên tâm để giao tài sản của mình cho các con...

II. Người được hưởng di sản

Căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh, tính cách và khả năng của các con, tình cảm tình cảm của chúng tôi đối với các con, chúng tôi cùng nhau lập bản Di chúc này để định đoạt toàn bộ di sản của chúng tôi nêu tại mục I của Di chúc này như sau:

Sau khi cả hai vợ chồng chúng tôi đều chết đi thì toàn bộ tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của tôi (di sản) nêu tại mục I của di chúc này thuộc về các con ruột của chúng tôi có tên dưới đây:

1. Con trai: ....................... sinh ngày ...............

CCCD/CMND số: .................... do ................. cấp ngày....../..../........

Hộ khẩu thường trú: ..........................................

2. Con gái: ................... sinh ngày.......................

CCCD/CMND số: ........... do ............. cấp ngày....../..../........

Hộ khẩu thường trú: ............................................

Ngoài các con của chúng tôi có tên và thông tin nhân thân nêu trên, chúng tôi không để lại di sản của tôi cho ai khác.

Chúng tôi thống nhất: Di chúc này chỉ có hiệu lực khi cả hai chúng tôi đều chết. Nếu một trong hai chúng tôi chết trước thì người nào (vợ hoặc chồng) còn sống sẽ tiếp tục quản lý, sử dụng toàn bộ di sản. Khi nào cả hai vợ chồng chúng tôi đều chết thì các con chúng tôi mới có quyền phân chia di sản của chúng tôi theo nội dung quy định tại Di chúc này.

Nếu khi vợ hoặc chồng chúng tôi có một người chết trước (Di chúc chưa có hiệu lực pháp luật) mà các con tôi khởi kiện để tranh giành di sản của chúng tôi hoặc bị xử lý hành chính hoặc bị xử lý hình sự về hành vi xâm hại tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của các thừa kế khác thì người vi phạm bị truất quyền thừa kế di sản của chúng tôi.

Nếu đến thời điểm mở thừa kế mà chúng tôi có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc theo quy định của pháp luật thì di sản nêu tại Di chúc này được trừ một phần (2/3 của một suất theo pháp luật) cho người được hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung Di chúc theo quy định của pháp luật, số di sản còn lại vẫn được phân chia theo nội dung Di chúc này.

III. Người giữ di chúc và công bố Di chúc

Nếu trong chúng tôi có người chết trước thì người còn lại sẽ là người cất giữ Di chúc và quản lý di sản. Di chúc này chỉ được công bố và phân chia di sản sau khi cả hai chúng tôi đều qua đời.

Nếu khi cả hai chúng tôi đều chết mà các con chúng tôi đều chưa thành niên thì bố mẹ của chúng tôi là ông......... bà.......... sẽ là người quản lý di sản và cất giữ Di chúc.

Các con của chúng tôi phải đoàn kết, thương yêu và giúp đỡ lẫn nhau, không được vì ích kỷ cá nhân mà tranh giành di sản của chúng tôi, gây mất tình cảm trong gia đình. Các con hãy tôn trọng ý nguyện cuối cùng của chúng tôi theo nội dung của bản Di chúc này.

IV. Cam đoan của người lập di chúc.

- Những thông tin về nhân thân, thông tin về tài sản, di sản đã ghi trong Di chúc này là đúng sự thật.

- Toàn bộ các giấy tờ làm căn cứ để lập Di chúc này là do chúng tôi cung cấp, các giấy tờ này được cơ quan có thẩm quyền cấp, không có sự giả mạo, tẩy xóa, thêm bớt làm sai lệch nội dung.

- Toàn bộ động sản và Bất động sản được định đoạt trong Di chúc này là tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của chúng tôi theo quy định của pháp luật.

- Việc lập Di chúc này là hoàn toàn tự nguyện, minh mẫn, không bị lừa dối, không bị ép buộc.

Chúng tôi đã nghe người làm chứng đọc toàn văn bản Di chúc này và chúng tôi cũng đã tự mình đọc lại toàn bộ nội dung Di chúc, hiểu rõ, đồng ý toàn bộ nội dung ghi trong Di chúc và ký, điểm chỉ vào di chúc này trước sự có mặt của hai người làm chứng. Hai người làm chứng có tên trong Di chúc này do chúng tôi tự nguyện mời đến chứng kiến việc chúng tôi lập di chúc. Di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng theo ý chí, nguyện vọng của tôi. Tôi không sửa đổi hoặc thêm bớt điều gì.

Di chúc này gồm ...... trang đánh máy, tiếng Việt và được lập thành 02 bản chính, có giá trị pháp lý như nhau.

NGƯỜI LẬP DI CHÚC
(Ký tên, điểm chỉ và ghi rõ họ tên)

Người làm chứng:

1. Ông: ...................; Sinh năm: .......................

CCCD/CMND: số .......... do Công an thành phố ...............

cấp ngày .............................................................

Hộ khẩu thường trú: ............................................

2. Bà:......................; Sinh năm: ...........................

CCCD/CMND: số ............ do Công an thành phố ..................

cấp ngày ................................................................

Hộ khẩu thường trú: ...............................................

Những người làm chứng cam đoan tận mắt chứng kiến ông...........và bà........ tự nguyện lập và ký, điểm chỉ vào bản Di chúc này.